نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شیراز، ایران

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شیراز، ایران

چکیده

از میان مؤلفه‏ های ساختاری مقاله ‏ها، چکیده و مقدمه مهم ‏ترین بخش مقاله است که خواننده براساس آن‏ها تصمیم به خواندن مقاله می‏گیرد. نگارندگان در این پژوهش بر آن‏اند تا با استفاده از پرسش‏نامۀ طراحی‏شده چکیده‏ها و مقدمه ‏های 71 مقالۀ مجلۀ ادب عربی را در بازۀ زمانی 1388 تا 1398 به‏ روش تحلیل محتوای ترکیبی و براساس رویکرد ساختاری ارزیابی مقاله‏ بررسی کنند. یافته ‏های پژوهش بیان‏ گر آن است که مقاله ‏ها در شاخص‏ های هدف، بیان مسئله، و کلیدواژه با معیارهای ساختاری مقاله‏ های علمی ـ پژوهشی مطابقت دارند و از سال 1388 تا 1391 در مؤلفه‏ های پیشینه، روش، و سؤال پژوهش ضعف ساختاری دارند. گرچه مقاله ‏ها از سال 1392 در این سه شاخص‏ روند روبه‏ رشدی داشته ‏اند، از نظر بسامد و در مقایسه با سایر مؤلفه‏ها این رشد چندان قابل ‏توجه نیست، زیرا کاستی‏ ها هم‏چنان تا سال1398 در شاخص‏ های یادشده، به ‏دلیل پراکندگی ساختاری و نبود الگوی مشخص، مشهود است؛ آن‏ چنان‏که نمی‏توان با قاطعیت به سالی اشاره کرد که مقاله‏ ها به ‏طور کامل به این مؤلفه‏ ها پرداخته باشند. در پایان این پژوهش، الگوی مفهومی ساختار چکیده و مقدمۀ مقاله ‏های علمی ـ پژوهشی زبان و ادبیات عربی پیش‏نهاد داده شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Structural Evaluation of the Articles in "Arabic Literature" Journal Case Study of Abstracts and Articles from 1388 to 1398

نویسندگان [English]

  • Hosein Kiani 1
  • Shahla Jafari 2

1 Associate Professor in Arabic Language and Literature, Shiraz University, Iran

2 PhD Student in Arabic Language and Literature, Shiraz University, Iran

چکیده [English]

Abstract and introduction are the most important parts of the articles among structural components. So, this study aims to consider abstracts and introductions from 71 articles in "Arabic Literature" journal from 1388-1389 by planned questionnaire on the base of structural evaluation of lectures. The procedure is the analysis of the synthetic content. Research findings show that in aim, statement of the problem, and keywords correspond with structural standards of scientific-studious articles, and from 1388 to 1398, they have structural weakness in history, procedure and question. Although, lectures from 1392 and after that have increased in these three indexes remarkably, but in frequency and the other components, they have not increased considerably. Since there are defects until 1398 in these indexes because of structural dispersion and lack of a specific pattern. Therefore, it's not possible to mention in which year articles have considered these components. This research after evaluating these two components has offered a conceptual pattern of abstract structure and introduction of scientific-studious lectures in Arabic language and literature.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Structural Evaluation of Article
  • Introduction Writing
  • Abstract Writing
  • Tehran University
  • "Arabic Literature " Journal
اسدی، مریم، علی قادری سهی، و اکرم اسدی (1393)، راه‏نمای نگارش مقالۀ علمی از چکیده تا نتیجه، تهران: کتاب‏دار.
بابازادۀ اقدم، عسگر و حسین خانی کلقای (1392)، «نقدی بر شیوۀ مقدمه‏نویسی مقالات رشتۀ ادبیات فارسی (نمونۀ موردی مجلۀ ادبیات فارسی دانشگاه آزاد خوی)»، پژوهش‏نامۀ انتقادی متون و برنامه‏های علوم انسانی، س 13، ش 2، ص 15-28.
بلیکی، نورمن (1384)، طراحی پژوهش‏های اجتماعی، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: نی.
تولایی، روح‏الله (1393)، جزوۀ روش تحقیق پیش‏رفته با تأکید بر فناوری و اطلاعات، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
جلیل‏پور، پیمان و فریده عصاره (1396)، «معیارهای ارزیابی چکیدۀ مقاله‏ها و پایان‏نامه‏های فارسی»، نشریۀ علمی ـ تخصصی ادکا، ش 4، ص 80-93.
چادگانی‏پور، مصطفی (1373)، نگارش علمی (فنون تهیة مقالات علمی و پایان‏نامه‏های تحصیلی)، اصفهان: دانشگاه علوم پزشکی.
حافظ‏نیا، محمدرضا (1391)، مقدمه‏ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران: سمت.
حری، عباس (1378)، آیین نگارش علمی، تهران: هیئت امنای کتاب‏خانه‏های کشور.
حیاتی، زهیر و رحیم علیجانی (1386)، نگارش مقاله: گزارش و سایر انتشارات علمی از انتخاب موضوع تا چاپ‏سپاری، شیراز: چاپار.
داوسون، کاترین (1390)، روش‏های کاربردی تحقیق، ترجمۀ مجیدرضا دلاوری، تهران: هرمس.
راز، عبدالله و احمد رضی (1393)، «بررسی و نقد مقالات علمی ـ پژوهشی مرتبط با ادبیات در دهۀ 1380 شمسی»، فصل‏نامۀ پژوهش زبان و ادبیات فارسی، ش 32، ص 185-222.
رضی، احمد (1386)، «روش تحقیقات ادبی در ایران»، گوهر گویا، ش 1، ص 130-142.
رضی، احمد (1393)، روش‏ها و مهارت‏های تحقیق در ادبیات و مرجع‏شناسی، تهران: فاطمی.
زالی، نادر (1392)، روش‏شناسی پژوهش کیفی در مدیریت، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راه‏بردی.
سرمد، زهره، عباس بازرگان، و زهره حجازی (1379)، روش‏های تحقیق در علوم رفتاری، تهران: آگاه.
طاهری‏نیا، علی‏باقر و مریم بخشی (1388)، «سنجش تولیدات علمی گروه زبان و ادبیات عربی در ایران»، مجلۀ انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، ش 13، ص 103-128.
عسکری، صادق (1389)، «نقدی بر انتخاب موضوع و عنوان مقاله در مجلات علمی ـ پژوهشی زبان و ادبیات عربی»، مجلۀ زبان و ادبیات عربی، ش 2، ص 97-118.
عسکری، صادق (1390)، «نقدی بر مباحث فرعی و عنوان‏های داخلی مقالات علمی ـ پژوهشی زبان و ادبیات عربی»، مجلۀ انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، ش 18، ص 95-129.
عسکری، صادق (1392)، «انتخاب موضوع و تنظیم مباحث داخلی در پژوهش‏های تطبیقی»، کاوش‏نامۀ ادبیات تطبیقی، س 3، ش 9، ص 137-161.
فتاحی، رحمت‏الله و مهری پریرخ (1377)، «ره‏نمودهایی برای نگارش مرور نوشتارها و پیشینۀ پژوهش در حوزه‏های علوم انسانی و اجتماعی»، فصل‏نامۀ علمی ـ پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا، س 8، ش 28، ص 62-82.
فتاحی، رحمت‏الله (1398)، «داوری مقاله‏های علمی ـ پژوهشی: رویکردها، معیارها، و چالش‏ها»، در: پایگاه اطلاعاتی زیر به‏‏تاریخ 27/4/1398:
فتوحی، محمود (1385)، آیین نگارش مقاله‏های علمی ـ پژوهشی، تهران: سخن.
قراملکی، احد فرامرز (1381)، «ضرورت پژوهش در مطالعات دینی، علوم قرآن، و حدیث»، حدیث و اندیشه، ش 3 و 4، ص 117-144.
کیانی، حسین و یوسف نظری (1395)، «بررسی تحلیلی ـ انتقادی مقاله‏های سبک‏شناسی (الأسلوبیة)، مطالعۀ موردی مقاله‏های علمی ـ پژوهشی سال‏های 1389تا 1393»، پژوهش‏نامۀ نقد ادب عربی، ش 12، ص 177-201.
کیانی، حسین و شهلا جعفری (1398)، «ارزیابی مؤلفه‏های ساختاری مقاله‏های مجلۀ نقد ادب عربی»، پژوهش‏نامۀ نقد ادب عربی، ش 17، ص 233-270.
کیانی، حسین و لیلا رئیسی (1398)، «ارزیابی ساختاری مجلۀ پژوهش‏های ترجمه در زبان و ادبیات عربی»، دوفصل‏نامۀ پژوهش‏های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، س 9، ش 21، ص 229-258.
گرجی، مصطفی و احمد رضی (بی‏تا)، روش تحقیق در زبان و ادبیات فارسی، گیلان: دانشگاه پیام‌نور.
مجلۀ ادب عربی، مجلۀ سابق دانشکدة ادبیات و علوم انسانی (1388-1398)، دورۀ 1-11، تهران: دانشگاه تهران.
منصوریان، یزدان (1388)، «صد ویژگی یک مقالۀ علمی ـ پژوهشی خوب»، کتاب ماه اطلاعات ارتباطات و دانش‏شناسی، ص 66-77.
موسی‏پور، نعمت‏الله و حمیدرضا علوی (1385)، نگارش علمی، راه‏نمای تدوین و نگارش مقاله، پایان‏نامه، رساله، و گزارش پژوهش، کرمان: دانشگاه شهید باهنر.
میرزایی، فرامرز و دیگران (1387)، «تحلیلی گزارش‏گونه از مقاله‏های چاپ‏شده در مجلۀ ‏انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی»، مجلۀ انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، ش 10، ص 165-180 .
میرزایی، خلیل (1390)، شیوۀ علمی مقاله‏نویسی، تهران: جامعه‏شناسان.
نامداری، ابراهیم (1397)، «ارزیابی و نقد مقالات حوزۀ ادبیات عصر میانه»، پژوهش‏نامۀ انتقادی متون و برنامه‏های علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، س 18، ش 4، ص 265-281.
نقشۀ جامع علمی کشور (1389)، تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی.
نکوئیان، علی‏اکبر (1390)، «چگونه یک مقالۀ علمی بنویسیم؟»، مجلۀ جراحی استخوان و مفاصل ایران، دورۀ 9، ش 2، ص 89-93.
نوروزی، یعقوب (1388)، «مقدمه‏ای بر نمایه‏سازی و چکیده‏نویسی»، کلیات کتاب ماه، کتاب برگزیدۀ دهمین دورۀ جایزۀ کتاب فصل اطلاعات، ارتباطات، و دانش‏شناسی، ص 89-93.
یوسفی، حسین‏علی (1389)، پژوهش و نگارش روش تحقیق و مرجع‏شناسی در ادبیات فارسی، تهران: چاپار.
Aguirre, R. T. P. and K. W. Bolton (2014), “Qualitative Interpretive Meta-Synthesis in Social Work Research: Uncharted Territory”, Journal of Social Work, vol. 14, no. 3.
Bloch, C. et al. (2014), “Developing a Methodology to Assess the Impact of Research Grant Funding: A Mixed Methods Approach”, Evaluation and Program Planning, no. 43, pp. 105-113.
Fitzpatrick, A. R. (1983), “The Meaning of Content Validity”, Applied Psychological Measurement, vol. 7, pp. 3-13.
Gastel, B. and R. A. Day (2016), How to Write and Publish a Scientific Paper, Cambridge: Cambridge University Press.
Kimchi, J., B. Polivka, and J. S. Stevenson (1991), “Triangulation: Operationaldefinitions”, Nursing Research, vol. 40, no. 6, pp. 364-366.
LePine, J. A. and A. Wilcox-King (2010), “Editors’ Comments: DevelopingNovel Theoretical Insight from Reviews of Existing Theory and Research”, Academy of Management Review, vol. 35, no. 4, pp. 506-509.
Ridenour, C. S and I. Newman (2008), Mixed Methods Research: Exploring the Interactive Continuam, SIU Press.
Smith, M. (2003), Research Methods in Accounting, London: SAGE publication.