نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار زبان و ادبیات فارسی، عضو هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

چکیده

کلیله‌ودمنه به ترجمۀ ابوالمعالی نصراللّه بن محمّد منشی از آثار ارزشمند و ماندگار نثر فارسی قرن ششم است که تاکنون بارها در ایران و خارج از آن، تصحیح و به زیور طبع آراسته شده است که بی‌گمان چاپ منقّح مجتبی مینوی در سال 1343 در تهران بهترینِ آنهاست. از تصحیحات و شروح دیگر این کتاب که علاقه‌مندان و پژوهشگران در خوانشِ متن کلیله‌ودمنه از مراجعه به آن بی‌نیاز نیستند، تصحیح و تعلیقات آیت‌اللّه حسن حسن‌زاده آملی است که در سال 1399 چاپ ششم آن را انتشارات بوستان کتاب روانۀ بازار نموده است. اگرچه آیت‌اللّه حسن حسن‌زاده آملی این اثر را از روی چند نسخۀ خطّی و مقابله با کلیله‌‌ودمنه‌های عربی فراهم آورده و همچنین بدخوانی، تحریفات و نواقص دیگر کلیله‌‌ودمنه‌های چاپی را یادآوری نموده، نگارنده در تصحیح، تحقیق و تعلیقات آیت‌اللّه حسن حسن‌زاده آملی از کلیله‌ودمنه اشکالات و لغزش‌هایی یافته است که با مقایسۀ چاپ مینوی و قریب و نیز چند نسخۀ خطّی دیگر در این جستار به نقد و ارزیابی برخی از آنها می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critique on the Book “Kelileh and Demneh” Edited by Ayatollah Hassan Hassanzadeh Amoli

نویسنده [English]

  • Hadi Akbarzadeh

Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Farhangian University, Tehran, Iran

چکیده [English]

“Kelileh va Demneh”, translated by Abul Maali Nasrullah bin Muhammad Munshi, is one of the valuable and lasting works of Persian prose of the 6th century, which has been edited and published many times in Iran and abroad. Undoubtedly, the revised edition of Mojtaba Minavi in 1343 in Tehran is the best of them. Among the other corrections and explanations of this book, which researchers do not need to refer to when reading the text of “Kelileh va Demneh”, the correction and annotations are by Ayatollah Hassan Hassanzadeh Amoli, who published the sixth edition of it in 2019 from Bostan publisher. Although Ayatollah Hassan Hassanzadeh Amoli prepared this work from several manuscripts and with Arabic “Kelileh va Demneh”, and he also reminded me of the misreading, distortions, and other defects in the printed documents, the author has found errors and slips in the correction, research, and annotations of Ayatollah Hassan Hassanzadeh Amoli of “Kelileh va Demneh”, which he criticizes and evaluates some of them by comparing the printings of Minawi and Gharib as well as some other manuscripts in this essay.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Critique
  • Correction and Research
  • “Kelileh and Demneh”
  • Manuscripts
  • Description and Meaning of Phrases
ایمانی، بهروز (1393)، شرح اخبار و ابیات عربی کلیله و دمنه، دو شرح از فضل الله بن عثمان بن محمّد الاسفزاری و مؤلّفی ناشناخته، چ1، تهران: میراث مکتوب.
بیدل‌دهلوی، عبدالقادربن‌عبدالخالق (1393)، دیوان بیدل دهلوی، به کوشش اکبر بهداروند. چ1، تهران: نگاه.
پورمحمّد، رحمت (1380)، تجزیه و ترکیب اشعار کلیله و دمنه، چ 1، گیلان: انتشارات دانشگاه گیلان،
خاقانی، بدیل ‌بن ‌علی (1396)، دیوان خاقانی شروانی، به اهتمام جهانگیر منصور. چ2، تهران: نگاه.
دهخدا، علی‌‎‌اکبر (و همکاران) (1337)، لغت‌نامه. زیر نظر دکتر محمّد معین. چ2، تهران: دانشگاه تهران.
عنصری بلخی (1363)، دیوان عنصری بلخی، با حواشی و تعلیقات محمّد دبیرسیاقی، چ3، تهران: سنایی.
عوفی، محمّد (1389)، لب الالباب، تصحیح ادوارد جی. براون، به تصحیح قزوینی سعید نفیسی، چ2، تهران: هرمس.
فرّخی ‌سیستانی، علی‌بن‌جولوغ (1393)، دیوان حکیم فرّخی سیستانی، با مقدّمه و حواشی و تعلیقات محمّد دبیرسیاقی، چ2، تهران: زوّار.
مختاری ‌غزنوی، عثمان ‌بن‌عمر (1382)، دیوان عثمان مختاری، به تصحیح جلال‌الدّین همائی، چ1، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
منشی، بوالمعالی نصراللّه بن محمّد (1397)، کلیله و دمنه، تصحیح و توضیحِ مجتبی مینوی، حواشی و تعلیقاتِ افزوده هادی اکبرزاده، چ1، مشهد: به‌نشر (آستان قدس رضوی).
____________________________ (1399)، کلیله و دمنه، به تصحیح و تحقیق آیت اللّه حسن حسن‌زاده آملی، چاپ6، قم: بوستان کتاب.
____________________________ (1373)، کلیله و دمنه، به تصحیح عبدالعظیم قریب، چ2، تهران: مهتاب.
____________________________ (1385)، گزیدۀ کلیله و دمنه، گزینش و گزارش رضا انزابی‌نژاد، چ1، تبریز: آیدین.
مهدوی دامغانی، احمد (1381)، حاصل اوقات، به‌اهتمام سیّدعلی‌محمّد سجّادی. چ1، تهران: سروش.