نوع مقاله : ترویجی

نویسنده

استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش‎شناسی، دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‎شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

10.30465/crtls.2024.38880.2418

چکیده

در مقالۀ حاضر قصد بر آن است که کتاب آمار در علمسنجی و علم اطلاعات و دانششناسی تألیف پرویز نصیری و امیرحاج‎سلمانی که در سال 1396 توسط انتشارات سمت به جامعۀ علمی عرضه شده است با استفاده از روش نقد سنتی یا جدلی، به بحث و نقد گذاشته شود. نتایج بررسی کتاب حاکی از آن است که کتاب در برخی موارد شامل «بیان سادۀ مفاهیم آماری و کاربرد عملی آنها» نیست و خوانندۀ مستقل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا قادر به درک برخی مفاهیم، به‎خصوص در بخش توزیع‎های آماری، برآوردها و الگوی عاملی نیست و تنها مدرسان این درس می‎توانند آن را برای دانشجویان قابل فهم سازند. به‎علاوه فاقد جامعیت است و برای نمونه جای آزمون‎های ناپارامتریک، و برخی تحلیل‎های پیشرفتۀ آماری مثل آنکووا، مانکووا، تحلیل مسیر و غیره خالی است و در عین حال آموزش نرم‎افزاری تحلیل‎های آماری، آن طور که بایسته است آموزانده نشده است. با توجه به سایر ایرادها و توصیه‎های جزئی که در متن مقاله آمده است، می‎توان کتاب حاضر را کتابی با طرح مقدماتی خوب برای توسعه و بهبود در آینده در نظر گرفت و آن را به یک کتاب پایه و همه‎پذیر ارتقاء داد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Review on the Book “Statistics in Scientometrics and Knowledge and Information Science”

نویسنده [English]

  • Mahdi Shaghaghi

Assistant Professor, Department of Information Science and Knowledge Studies, Faculty of Education and Psychology, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

In this article, I aimed to give a critical position about a book, namely "Statistics in Scientometrics and Knowledge and Information Science" that was published by SAMT Organization using the polemical criticism method. A critical study of the book showed that it has been unsuccessful in achieving its beginning claims about uncomplicated explanation and practical utilization and a typical reader of the book in humanities and behavioral science can't understand some of its basic statistical discussions and it is usable only for statistical instructors and they may able to re-explain its proofs about distributions, propositions, estimations and so on. It should be said that it is not a comprehensive book in statistics because non-parametric tests and some advanced tests such as ANCOVA, MANCOVA, and path analysis have been neglected. Its software instruction section is either a flawed section because of its excessive brief. However, the book’s basic plan is defensible and its authors can develop it by increasing the statistical tests and decreasing peripheral argumentation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Polemical Method
  • Statistics in Scientometrics
  • Statistics in Information Science
  • SPSS
  • Statistical Tests
  • Statistical Analysis  
چالمرز، آلن فرانسیس (1387). چیستی علم؛ درآمدی بر مکاتب علم‎شناسی فلسفی. ترجمۀ سعید زیباکلام. چاپ هشتم. تهران: سمت.
سردار، ضیاءالدین (1387). شرقشناسی. ترجمۀ محمدعلی قاسمی. تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
فدائی، غلامرضا (1399). نقدی بر کتاب معرفت‎شناسی علم‎سنجی. پژوهشنامۀ انتقادی متون و برنامههای علوم انسانی، 20 (10)، 329-341.
فروند، ژولین (1393). نظریههای مربوط به علوم انسانی. ترجمۀ علی‎محمد کاردان. چاپ ششم. تهران: مرکز نشر دانشگاهی
فی، برایان (1383). پارادایمشناسی علوم انسانی. ترجمۀ مرتضی مردیها. تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
مطهری، مرتضی (1363). نقدی بر مارکسیسم. تهران: صدرا.
نصر، سیدحسین (1391). معرفت و امر قدسی. ترجمۀ فرزان حاجی میرزائی. تهران: فرزان روز.
هویدا، علیرضا (1397). آمار و روش‎های کمّی در کتابداری و اطلاع‎رسانی. ویراست دوم. تهران: سمت.
نصیری، پرویز و حاج‎سلمانی، امیر (1396). آمار در علم‎سنجی و علم اطلاعات و دانش‎شناسی. تهران: سمت.
نصیری، پرویز، ضیائی، ثریا و مقدس‎زاده، باقر (1397). آمار در کتابداری و اطلاع‎رسانی (کارشناسی‎ارشد علم اطلاعات و دانش‎شناسی). تهران: دانشگاه پیام نور.
واگان، لیون (1384). روش‌های آماری برای متخصصان کتابداری و اطلاع‌رسانی: رویکرد کاربردی و ساده برای درک، استفاده و تفسیر علم آمار. ترجمۀ محمدرضا قانع و کیوان کوشا. ویراستۀ حمیدرضا حسن‏آبادی. چاپ اول. تهران: چاپار.
Budd, J. (2001). Knowledge and Knowing in Library and Information Science. First edition, London: The Scarecrow Press, Inc.
Cho, F. and Squier, R. K. (2008). Reductionism: Be Afraid, Be "Very" Afraid. Journal of American Academy of Religion, 76 (2), 412-417.
Dervin, B. (1992). From the mind’s eye of the user: The Sense-Making qualitative-quantitative methodology. In J. D. Glazier & R. R. Powel (Eds.), Qualitative research in information management (pp. 61–84). Englewood, CO: Libraries Unlimited.
Haack, S. (2009). The Growth of Meaning and the Limits of Formalism: In Science, In Law. Análisis Filosófico, 29 (1), 5-29.
Kaiser, M. I. (2011). The limits of reductionism in the life sciences. History and Philosophy of the Life Sciences, 33 (4), 453-476.
Kullenberg, C. (2012). The Quantification of Society; A Study of a Swedish Research Institute and Survey-based Social Science. Sweden, Gothenburg: University of Gothenburg Press.
Marginson, S. (2021). Global science and national comparisons: beyond bibliometrics and scientometrics. Comparative Education, 58 (2), 125-146.
Mennicken A. and Espeland, W. N. (2019). What's New with Numbers? Sociological Approaches to the Study of Quantification. Annual Review of Sociology, 45, 223-245.
Mukumbang, F. C. (2021). Retroductive Theorizing: A Contribution of Critical Realism to Mixed Methods Research. Journal of Mixed Methods Research, 17 (1), 93-114.
Rescher, N. (2006). Epistemtrics. Cambridge: Cambridge University Press.
Schaffer, J. (2009). On What Grounds What. in D. Manley, D. Chalmers & R. Wasserman (eds.), Metametaphysics: New Essays on the Foundations of Ontology, Oxford: Oxford University Press, pp. 347–383.
Spinoza, B. (1995). The Letters. Translated by Samuel Shirley. Cambridge: Hackett Publishing Company, inc.