روششناسی
خسرو باقری نوعپرست
دوره 17، شماره 2 ، خرداد 1396، ، صفحه 1-17
چکیده
کتاب از علم سکولار تا علم دینی حاصل کوششی برای نقد رویکرد سکولار به علم و دعوت به رویکرد دینی به علم است. مؤلف در نقد رویکرد سکولار دو گام اساسی برمیدارد؛ نخست، استدلال میکند که علم نیازمند جهت است، جهتی که از جهانبینی دانشمند حاصل میشود. در ضمنِ این استدلال، مؤلف دیدگاه اثباتگرایی (پوزیتیویسم) را نقد میکند و میکوشد نشان ...
بیشتر
کتاب از علم سکولار تا علم دینی حاصل کوششی برای نقد رویکرد سکولار به علم و دعوت به رویکرد دینی به علم است. مؤلف در نقد رویکرد سکولار دو گام اساسی برمیدارد؛ نخست، استدلال میکند که علم نیازمند جهت است، جهتی که از جهانبینی دانشمند حاصل میشود. در ضمنِ این استدلال، مؤلف دیدگاه اثباتگرایی (پوزیتیویسم) را نقد میکند و میکوشد نشان دهد که علم پیشفرضهای متافیزیکی دارد. دوم اینکه علم درمقام کاربرد یافتهها محتاج اخلاق است و بدون آن به تخریب میانجامد. در مقالۀ حاضر، با استفاده از روش نقد درونی و بیرونی، استدلال شده است که باوجود توجه به ارتباط علم با متافیزیک مؤلف در تبیین این رابطه توفیق نیافته است؛ زیرا آن را ازسویی به مقام کاربرد و اخلاق مربوط کرده است و ازسویدیگر بهصورت افزودن چهارچوب متافیزیکی به علم بهصورت پسینی محدود کرده است. همین رویکرد افزودنی و پسینی مؤلف را ناگزیر از اذعان به ماهیت خنثای علم کرده است که خود نشاندهندۀ رهایینداشتن کامل او از اثباتگرایی است. پیشنهاد مؤلفِ مقالۀ حاضر آن است که مفهوم مناسب علم دینی، در گرو توجه به رابطۀ ارگانیک علم و متافیزیک است. این رابطه، باوجود تصور رایشنباخ و بهتبع او استنمارک، علم را دچار نسبیتگرایی مذموم نمیکند؛ هرچند درجهای مناسب از نسبیتگرایی را موجب میشود.
اقتصاد
حمید پاداش
دوره 17، شماره 3 ، مرداد 1396، ، صفحه 1-19
چکیده
مایکل سندل در کتاب آنچه با پول نمیتوان خرید؛ مرزهای اخلاقی بازار سیاستهای نئولیبرال را نقد میکند که عموماً از دهة 1970 در بسیاری از کشورهای جهان پیشنهاد و اجرا شد. نویسنده در کتاب آنچه با پول نمیتوان خرید وضعیتی را نقد کرده که در آن سیطرهیافتن سیاستهای نئولیبرال باعث کالاییشدن و پولیشدن فزایندة روابط اجتماعی ...
بیشتر
مایکل سندل در کتاب آنچه با پول نمیتوان خرید؛ مرزهای اخلاقی بازار سیاستهای نئولیبرال را نقد میکند که عموماً از دهة 1970 در بسیاری از کشورهای جهان پیشنهاد و اجرا شد. نویسنده در کتاب آنچه با پول نمیتوان خرید وضعیتی را نقد کرده که در آن سیطرهیافتن سیاستهای نئولیبرال باعث کالاییشدن و پولیشدن فزایندة روابط اجتماعی شده است؛ نویسنده نشان میدهد که چگونه روزمرهترین و پیشپاافتادهترین تجربیات ما، درنتیجة نفوذ و رخنة سرمایه، وجه اجتماعی و جمعی خود را از دست میدهد و افراد انگیزة خود را براساس سود و زیان مادی تنظیم و ارزیابی میکنند. این مقاله با عناوین نقد صوری و نقد محتوایی ساختاربندی شده است. مصادیق موردنظر نویسنده مصادیق متنوع و متمایزیاند که تفاوتهای مهمی بینشان وجود دارد و نمیتوان همة این موارد و مصادیق را یکسان و مشابه دانست، اما نویسنده همة این مصادیق را از یک سنخ میداند و درمورد همة آنها توضیح مشابهی ارائه میکند و این مهمترین نقد این نوشتار به کتابی است که بهصورت انضمامی خود را کتابی برای چگونه زیستن در دنیای سرمایهداری آلوده به بازار معرفی میکند.
فلسفه
حسن احمدیزاده
دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 1-13
چکیده
یکی از مهمترین حوزههای پژوهشیِ نوظهور در علوم انسانی و بهویژه در پژوهشهای فلسفی و کلامی پژوهشهای «تطبیقی» است. امروزه در بسیاری از کشورها فلسفۀ تطبیقی بهمنزلۀ حوزۀ پژوهشیِ مستقلی قلمداد میشود و بهمثابۀ رشتهای نظاممند و دارای روش پژوهشگران خاص خود را دارد. در کشور ما نیز، پس از انقلاب، اندیشمندان در حوزۀ فلسفه، ...
بیشتر
یکی از مهمترین حوزههای پژوهشیِ نوظهور در علوم انسانی و بهویژه در پژوهشهای فلسفی و کلامی پژوهشهای «تطبیقی» است. امروزه در بسیاری از کشورها فلسفۀ تطبیقی بهمنزلۀ حوزۀ پژوهشیِ مستقلی قلمداد میشود و بهمثابۀ رشتهای نظاممند و دارای روش پژوهشگران خاص خود را دارد. در کشور ما نیز، پس از انقلاب، اندیشمندان در حوزۀ فلسفه، بهویژه در مباحث هستیشناسی، علاقۀ خاصی به پژوهشهای تطبیقی از خود نشان داده و آثار متعددی در این خصوص نگاشتهاند. مرحوم مهدی حائری یزدی از اندیشمندانی است که سعی کرده است تا گام مهمی در پژوهشهای تطبیقی در فلسفه بردارد. بسیاری او را بهنوعی یکی از پایهگذاران اصلی فلسفة تطبیقی در ایران میدانند. در این جستار برآنیم، با بازخوانی کتاب ارزشمند او با عنوان هرم هستی، نگاه تازهای به تحلیلهای هستیشناسانۀ مرحوم حائری یزدی داشته باشیم، تحلیلهایی که بهزعم ایشان میتواند درزمرۀ تحلیلها و پژوهشهای تطبیقی در فلسفه قلمداد شود. همچنین، باتوجهبه روشمندبودنِ پژوهشهای تطبیقی در دنیای امروز، از برخی کاستیهای محتوایی و روششناسانۀ این اثر نیز سخن خواهیم گفت.
علوم تربیتی
رضا امیدیفر؛ علیرضا قلعهای؛ محمد حسنی؛ میرنجف موسوی
دوره 17، شماره 6 ، آذر 1396، ، صفحه 1-20
چکیده
هدف از این تحقیق ارزیابی و رتبهبندی دانشگاههای شهر تهران با تأکید بر جایگاه این دانشگاهها در نظامهای مطرح رتبهبندی است. پژوهش حاضر ازنظر هدفْ کاربردی، ازنظر ماهیتْ توصیفی ـ تحلیلی، و ازنظر روش جمعآوری اطلاعاتْ میدانی و کتابخانهای است که برای جمعآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده و آلفای کرونباخ آن951/0 است. جامعة ...
بیشتر
هدف از این تحقیق ارزیابی و رتبهبندی دانشگاههای شهر تهران با تأکید بر جایگاه این دانشگاهها در نظامهای مطرح رتبهبندی است. پژوهش حاضر ازنظر هدفْ کاربردی، ازنظر ماهیتْ توصیفی ـ تحلیلی، و ازنظر روش جمعآوری اطلاعاتْ میدانی و کتابخانهای است که برای جمعآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده و آلفای کرونباخ آن951/0 است. جامعة آماری دانشجویان دانشگاههای شهر تهران است که تعداد 383 نفر از آنها بهروش طبقهای نسبتی بهمنزلة نمونه انتخاب شدند. بهمنظور تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار SPSS و برای رتبهبندی دانشگاهها از نرمافزار TOPSIS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که بین دانشگاههای شهر تهران ازنظر برخورداری از شاخصهای غیرشناختی تفاوت وجود دارد. هرکدام از روشهای رتبهبندی شاخصهای متفاوتی را بهکار میبرند. همچنین، نتایج این تحقیق نشان میدهد که در شاخصهای تلفیقی دانشگاههای تهران، صنعتی شریف، و تربیت مدرس، ازنظر برخورداری از شاخصهای اندازهگیریشده، بهترتیب در رتبههای اول تا سوم قرار دارند.
علوم سیاسی
حسن احمدیان
دوره 17، شماره 8 ، بهمن 1396، ، صفحه 1-23
چکیده
راهبرد خاورمیانهای ایالات متحده بهدلیل اهمیت و اثرگذاری موردتوجه بازیگران منطقهای و بینالمللی است. چالشهای ناشی از اولویتهای منطقهای ایالات متحده، در کنار اختلافات داخلیِ طیفهای سیاسی در درون ایالات متحده، مبنای رواج ادبیات متنوعی شده است. بخش عمدهای از ادبیات یادشده به بررسی نقادانۀ سیاست خاورمیانهای ایالات ...
بیشتر
راهبرد خاورمیانهای ایالات متحده بهدلیل اهمیت و اثرگذاری موردتوجه بازیگران منطقهای و بینالمللی است. چالشهای ناشی از اولویتهای منطقهای ایالات متحده، در کنار اختلافات داخلیِ طیفهای سیاسی در درون ایالات متحده، مبنای رواج ادبیات متنوعی شده است. بخش عمدهای از ادبیات یادشده به بررسی نقادانۀ سیاست خاورمیانهای ایالات متحده اختصاص دارد؛ ازجملۀ این منابع انتقادی قدرت ویرانگر است. ادبیات علمی انتقادی در ارتباط با سیاست خاورمیانهای ایالات متحده البته رواج بیشتری در کشورهای این منطقه دارد. بااینحال، متونی همچون قدرت ویرانگر که مبتنیبر نگرشی تجمیعکنندۀ دو نگرش منطقهای و غربی است افزونبر تبیین وجوه نوینی از موضوعْ امکان نگاه مقایسهای را نیز فراهم میآورد و درنتیجه ارزش تطبیقی نیز مییابد. قدرت ویرانگر تلاشی جدی برای طرح نگاه انتقادیِ جامعی درمورد سیاستهای خاورمیانهایِ امریکاست. در این مقاله، نویسنده جویای بررسی، ارزیابی، و نقد کتاب قدرت ویرانگر در ابعاد محتوایی و شکلی و تطبیق مباحث محوریِ آن با مسائل رایج در منطقه است.
زبان و ادبیات فارسی
ابوالفضل حری
دوره 17، شماره 7 ، دی 1396، ، صفحه 1-27
چکیده
این مقاله دو برگردان فارسی کتاب داستان پسامدرنیسیتی اثر مکهیل را ازمنظر رویکرد نقد و ارزیابی کیفیت ترجمه، بهویژه الگوی جولیان هاوس (1996)، بررسی میکند. ابتدا، کتاب اصلی معرفی میشود. سپس، الگوی جولیان هاوس معرفی و درضمن آن الگویی برساخته برای بررسی متن اصلی و ترجمة آن ارائه میشود و درنهایت، بخشهایی از کتاب اصلی و دو برگردان ...
بیشتر
این مقاله دو برگردان فارسی کتاب داستان پسامدرنیسیتی اثر مکهیل را ازمنظر رویکرد نقد و ارزیابی کیفیت ترجمه، بهویژه الگوی جولیان هاوس (1996)، بررسی میکند. ابتدا، کتاب اصلی معرفی میشود. سپس، الگوی جولیان هاوس معرفی و درضمن آن الگویی برساخته برای بررسی متن اصلی و ترجمة آن ارائه میشود و درنهایت، بخشهایی از کتاب اصلی و دو برگردان فارسی آن ازمنظر مؤلفههای رایج در ارزیابی نقد و کیفیت ترجمه در سطوح واژگانی، نحوی، و معنایی بررسی و تحلیل میشود. درپایان، جمعبندی میشود که یکی از برگردانهای فارسی کتاب درمجموع بهسبب پارهای کژفهمیها ترجمهای چندان موفق از کار درنیامده است.
اقتصاد
حمید پاداش؛ بهمن خداپناه
دوره 17، شماره 9 ، اسفند 1396، ، صفحه 1-26
چکیده
ازجمله مهمترین مؤلفههای اجرای اقتصاد مقاومتی توجه خاص به تولید کالاهای اساسی و محصولات زیربنایی و اتکا بر اقتصاد دانشبنیان است. بهمنظور تحقق سیاستهای اقتصاد مقاومتی نیاز به حرکت از تولید کالاهای با فناوری پایین به سمت کالاهایی با سطح فناوری بالا و پیچیده احساس میشود. رشد و تقویت کسبوکارهای فعال درزمینۀ صادرات پیچیده ...
بیشتر
ازجمله مهمترین مؤلفههای اجرای اقتصاد مقاومتی توجه خاص به تولید کالاهای اساسی و محصولات زیربنایی و اتکا بر اقتصاد دانشبنیان است. بهمنظور تحقق سیاستهای اقتصاد مقاومتی نیاز به حرکت از تولید کالاهای با فناوری پایین به سمت کالاهایی با سطح فناوری بالا و پیچیده احساس میشود. رشد و تقویت کسبوکارهای فعال درزمینۀ صادرات پیچیده نیازمند بالندگی قابلیتهای فنی و نهادی است. در تحقیق حاضر درپی آن هستیم که مکانیسمهای تولید کالاهای پیچیده را در ایران باتوجهبه رویکرد قابلیتها بررسی و معرفی کنیم. پس از مرور ادبیات تحقیق وضعیت کشور باتوجهبه اطلس پیچیدگی ارائهشدۀ هاسمن و هیدالگو موردبررسی قرار گرفته است و مشخص شده است که ایران تاکنون نتوانسته است در تولید کالاهای پیچیده با موفقیت عمل کند و تولیدات و صادرات این کشور غالباً مربوط به کالاهایی بوده است که نیاز به قابلیتهایی بسیار پیچیده نداشتند و ازاینرو، همانند دیگر کشورهای درحالتوسعه بهنوعی گرفتار دام سکون شده است. درنهایت، پیشنهادهای سیاستی بهمنظور ارتقای سطح پیچیدگی تولیدات ارائه شده است.
تاریخ
حسن امینی
دوره 18، شماره 1 ، فروردین 1397، ، صفحه 1-21
چکیده
مقالۀ پیشِرو محتوای علمی و ساختار کتاب تاریخ و فلسفۀ ریاضیات را بررسی میکند. این کتاب تألیفی و دانشگاهی را انتشارات دانشگاه پیام نور بهچاپ رسانده است. در برنامۀ مصوب وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری، دو درس اختیاری سهواحدی برای تاریخ ریاضیات و فلسفۀ علم (ریاضیات) در نظر گرفته شده است و سرفصلهایی برای آنها ارائه شده، اما در برنامۀ ...
بیشتر
مقالۀ پیشِرو محتوای علمی و ساختار کتاب تاریخ و فلسفۀ ریاضیات را بررسی میکند. این کتاب تألیفی و دانشگاهی را انتشارات دانشگاه پیام نور بهچاپ رسانده است. در برنامۀ مصوب وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری، دو درس اختیاری سهواحدی برای تاریخ ریاضیات و فلسفۀ علم (ریاضیات) در نظر گرفته شده است و سرفصلهایی برای آنها ارائه شده، اما در برنامۀ مزبور کتاب درسی خاصی برای این دو درس پیشنهاد نشده است. در این مقاله، ضمن ارائۀ ارجاعات لازم نشان داده شده که این کتاب درواقع ترجمهای از سه منبع دیگر است و نویسندگان آن هیچ نقشی در تولید محتوای کتاب ایفا نکردهاند، چنانکه یکی از فصول کتاب عیناً از روی ویکیپدیای فارسی نوشته شده است. علاوهبراین، ترجمهها مغلوط و مشتملبر اشتباهات علمی فراوان است.
زبان و ادبیات فارسی
سجاد آیدنلو
دوره 18، شماره 2 ، اردیبهشت 1397، ، صفحه 1-29
چکیده
شبرنگنامه یکی از منظومههایِ پهلوانیِ پس از شاهنامه است که به موضوعِ کینخواهیِ شبرنگ، پسر دیو سپید، از ایرانیان و نبردهای او با رستم و ایرانیان میپردازد. بااینکه از شناسایی و معرفیِ این اثر حدودِ صدوبیست سال میگذرد، آگاهیها و تحقیقاتِ موجود دربارۀ آن بسیار اندک است و متنِ مصحَّحِ آن نیز بهتازگی منتشر شده است. ...
بیشتر
شبرنگنامه یکی از منظومههایِ پهلوانیِ پس از شاهنامه است که به موضوعِ کینخواهیِ شبرنگ، پسر دیو سپید، از ایرانیان و نبردهای او با رستم و ایرانیان میپردازد. بااینکه از شناسایی و معرفیِ این اثر حدودِ صدوبیست سال میگذرد، آگاهیها و تحقیقاتِ موجود دربارۀ آن بسیار اندک است و متنِ مصحَّحِ آن نیز بهتازگی منتشر شده است. شبرنگنامه، که سَرایندۀ آن ناشناخته است، 2877 بیت دارد و احتمال دادهاند که از منظومههایِ سدۀ ششم باشد. چون این منظومه از منابعِ دو درس از سرفصلهایِ گرایشِ ادبیاتِ حماسی در دورۀ دکتریِ ادبیات فارسی است در این مقاله ضمنِ معرفیِ تصحیحِ این کتاب (بهکوشش ابوالفضل خطیبی و گابریله وان دِن بِرگ، تهران، بنیاد موقوفات افشار با همکاری انتشارات سخن، 1395) و طرحِ نکاتی برای تعیینِ تاریخِ احتمالیِ نظمِ آن، پیشنهادهایی نیز دربارۀ بعضی مواردِ مقدمه و ضبطهای متنِ آن عرضه شده است.
زبانهای خارجی
مازیار مهیمنی
دوره 18، شماره 3 ، خرداد 1397، ، صفحه 1-10
چکیده
در شمارۀ 38 پژوهشنامۀ انتقادی، که نسخۀ برخط آن در بهار 1395 در اختیار خوانندگان گرامی قرار گرفت، اعلام کرده بودیم که کمیتۀ تخصصی زبان و ادبیات فرانسۀ پژوهشگاه علوم انسانی قصد دارد در ویژهنامههای بعدیاش از نقد کتابهای منفرد فراتر رود و مجموعهآثار هریک از پژوهندگان ایرانیِ زبان و فرهنگ فرانسوی را درقالب پروندههایی ...
بیشتر
در شمارۀ 38 پژوهشنامۀ انتقادی، که نسخۀ برخط آن در بهار 1395 در اختیار خوانندگان گرامی قرار گرفت، اعلام کرده بودیم که کمیتۀ تخصصی زبان و ادبیات فرانسۀ پژوهشگاه علوم انسانی قصد دارد در ویژهنامههای بعدیاش از نقد کتابهای منفرد فراتر رود و مجموعهآثار هریک از پژوهندگان ایرانیِ زبان و فرهنگ فرانسوی را درقالب پروندههایی مستقل به ارزیابی بنشیند. پیش از اعلام این تصمیم، اعضای کمیتة نقد و بررسی کتابهای دکتر محمدتقی غیاثی را در دستورکار خود قرار داده بودند. دو عامل اصلی در این انتخاب نقش داشتند: نخست آنکه آثار دکتر غیاثی، برخلاف بسیاری از دیگر تولیدات دانشگاهی در گرایشهای مختلف زبان فرانسه، توانسته بودند خود را از حصر دانشگاه برهانند و به میان طیفهایی از خوانندگان عام راه یابند؛ دوم اینکه حوزههای کاری این مترجم و پژوهشگر بهقدر کافی متنوع بودند تا هریک از همکاران ما بتواند به فراخور گرایش تخصصیاش مطالعۀ بخشی از آثار او را برعهده گیرد و قضاوتی درخور را دربارۀ آنها اعمال کند.
زبانهای خارجی
Fatemeh Asgari
دوره 17، ویژهنامه زبان ایتالیایی ، اسفند 1396، ، صفحه 1-19
چکیده
Negli ultimi cent’anni, qua e là nella comunità degli studiosi internazionali, in tanti hanno dedicato studi approfonditi alle varie tematiche del capolavoro manzoniano ovvero I Promessi Sposi. A maggior ragione, l’opera citata è stata sempre un punto cruciale della letteratura italiana. La lettura critica svolta sul sudetto romanzo da Norberto Cacciaglia meriterebbe una pausa rifflettiva in più in quanto analizza minusiosamente quasi tutti gli aspetti artistici e essenziali del romanzo in questione, tra cui le caratteristcihe letterarie e storiche nonché ...
بیشتر
Negli ultimi cent’anni, qua e là nella comunità degli studiosi internazionali, in tanti hanno dedicato studi approfonditi alle varie tematiche del capolavoro manzoniano ovvero I Promessi Sposi. A maggior ragione, l’opera citata è stata sempre un punto cruciale della letteratura italiana. La lettura critica svolta sul sudetto romanzo da Norberto Cacciaglia meriterebbe una pausa rifflettiva in più in quanto analizza minusiosamente quasi tutti gli aspetti artistici e essenziali del romanzo in questione, tra cui le caratteristcihe letterarie e storiche nonché sociolinguistiche di un testo narrativo che divenne un clossale della letteratura italiana. Si consiglia perciò l’affiancamento del testo di Cacciaglia accanto al romanzo per una migliore e maggiore compresione della poetica dei Promessi Sposi che guadagnò la qualifica del pioniere del romanzo storico in Italia.
هنر
محمدرضا آزادهفر
دوره 17، شماره 4 ، مهر 1396، ، صفحه 1-17
چکیده
کتاب مقدمهای بر آنالیز موسیقی آتنال توسط انتشارات دانشگاه تهران به سال 1393 منتشر شد. این کتاب دارای چهار فصل است که سه فصل آغازین به معرفی مفاهیم اولیه در تجزیهوتحلیل موسیقی آتنال میپردازد و فصل چهارم مستقلاً به توصیف ساختار موسیقی دودکافونیک اشاره دارد. مهمترین حسن کار نویسنده در زمینۀ انتخاب تألیف بهجای ترجمه تلاش وی برای ...
بیشتر
کتاب مقدمهای بر آنالیز موسیقی آتنال توسط انتشارات دانشگاه تهران به سال 1393 منتشر شد. این کتاب دارای چهار فصل است که سه فصل آغازین به معرفی مفاهیم اولیه در تجزیهوتحلیل موسیقی آتنال میپردازد و فصل چهارم مستقلاً به توصیف ساختار موسیقی دودکافونیک اشاره دارد. مهمترین حسن کار نویسنده در زمینۀ انتخاب تألیف بهجای ترجمه تلاش وی برای سادهسازی مفاهیم و خلاصهسازی نمونههای ارائهشده در خلال متن است که در جای خود کار دانشجوی کمحوصلۀ ایرانی را در این زمینه هموارتر میکند. بررسی متن کتاب این واقعیت را روشن میکند که ادبیات مورداستفاده توسط نویسنده ادبیاتی ساده و به دور از تکلف است. نویسنده در این کتاب بیانی شبیه به بیان کتابهای درسی مدرسهای دارد. درمجموع میتوان گفت کتاب مقدمهای بر موسیقی آتنال ازلحاظ صحت موضوعات طرحشده جزو منابع معتبر محسوب میشود و مطالعۀ آن کمک شایانی به درک ساختمان آثار آتنال، بهویژه از نقطهنظر شکلگیری مجموعۀ تُنها و سازوکار استفاده از آنها در ساختمان این دست موسیقی در غیاب نقشمندی معمول درجات گامها برای آفرینش و ادراک موسیقی قرن بیستمی فراهم میکند. البته ضروری است خواننده پیش از مطالعة این اثر منابع موجود در زمینۀ ساختمان و فرم موسیقی تنال را بهعنوان پیشنیاز مطالعۀ این اثر موردمطالعه قرار دهد.
زبان و ادبیات عربی
علی بشیری؛ علیرضا کاوه نوشآبادی
دوره 18، شماره 4 ، تیر 1397، ، صفحه 1-22
چکیده
یکی از کتابهای مهمی که در عرصة شعر معاصر عربی نگاشته شده است الشعر العربی المعاصر قضایاه و ظواهره الفنیة و المعنویة اثر عزالدین اسماعیل، منتقد نامدار ادبیات عربی، است. این کتاب با ترجمة سیدحسین سیدی و با عنوان بررسی جنبههای هنری ــ معنایی شعر معاصر عرب بهچاپ رسیده است. این پژوهش ازمنظر روابط جانشینی و همنشینی که سوسور، زبانشناس ...
بیشتر
یکی از کتابهای مهمی که در عرصة شعر معاصر عربی نگاشته شده است الشعر العربی المعاصر قضایاه و ظواهره الفنیة و المعنویة اثر عزالدین اسماعیل، منتقد نامدار ادبیات عربی، است. این کتاب با ترجمة سیدحسین سیدی و با عنوان بررسی جنبههای هنری ــ معنایی شعر معاصر عرب بهچاپ رسیده است. این پژوهش ازمنظر روابط جانشینی و همنشینی که سوسور، زبانشناس معروف، از آن سخن بهمیان آورده است، به نقد و بررسی این ترجمه پرداخته است. در مقالة پیشروی از رهگذر روش توصیفی ـ تحلیلی و با تکیهبر مطالعات ترجمة توصیفی محصولمدار به پارههایی از ترجمة این کتاب پرداختهایم و آنها را زیر ذرهبین نقد و تحلیل قرار دادهایم و سپس، ترجمهای پیشنهادی ارائه کردهایم. بهطور کلی، باید گفت که ترجمة این کتاب باوجود تلاشها و زحمات فراوان مترجم در انتقال مطالب از زبان مبدأ به زبان مقصد با اشکالاتی روبهروست که میتواند ناشی از ناآشنایی یا نداشتن دقت کافی مترجم درمورد دو زبان مبدأ و مقصد و نیز اصطلاحاتی باشد که در حوزة واژگانی و اصطلاحی این زبانها کاربست مناسب و بهجای خود را دارد.
فقه و حقوق
محمدرضا اسدی؛ سید سعید لواسانی
دوره 18، شماره 5 ، مرداد 1397، ، صفحه 1-17
چکیده
اعتباریات پایۀ علوم انسانیِ اسلامی است، درصورتیکه نگاه جامع و فلسفی به آن داشته باشیم و آن را جزئی از مباحث وجودی بدانیم. درواقع، انسان موجودی تکوینی و حقیقی است که امور خود را در زیست دنیوی و با زبان اعتبار بیان میکند. بنابراین، اعتباریات رابطۀ تنگاتنگی با انسانشناسی و معرفتشناسی دارد و به این علت است که پایۀ علوم انسانی قرار ...
بیشتر
اعتباریات پایۀ علوم انسانیِ اسلامی است، درصورتیکه نگاه جامع و فلسفی به آن داشته باشیم و آن را جزئی از مباحث وجودی بدانیم. درواقع، انسان موجودی تکوینی و حقیقی است که امور خود را در زیست دنیوی و با زبان اعتبار بیان میکند. بنابراین، اعتباریات رابطۀ تنگاتنگی با انسانشناسی و معرفتشناسی دارد و به این علت است که پایۀ علوم انسانی قرار میگیرد. به این دلیل است که گزارههای علوم انسانی، ازجمله گزارههای فقهی و حقوقی، اعتباری به شمار میروند، نه حقیقی و برهان در این علوم جایگاهی ندارد. آنچه در این علوم مهم است، جلب منفعت و دفع ضرر و کسب کمال و سعادت است و در علوم انسانیِ اسلامی رسیدن به قرب الاهی است، اما کسانی که گزارههای فقهی و حقوقی را حقیقی میدانند خلط بین تکوین و تشریع کردهاند، زیرا رابطۀ واقعی در جایی است که رابطۀ علت و معلول برقرار باشد، اما در مسائل فقهی و حقوقی حکمی با جعل شارع و قانونگذار اعتبار شده است و هیچ منشأ تکوینیای ندارد، بلکه مقررات شرعی یا عرفیِ قانونی است که وضع شده است.
علوم سیاسی
مسعود اخوان کاظمی
دوره 18، شماره 6 ، شهریور 1397، ، صفحه 1-20
چکیده
تکرار و استمرار مداخلات نظامیان در سیاست در جوامع مختلف باعث شده است که بررسی و تحلیل روابط متقابل نیروهای مسلح و حکومت به یکی از موضوعات مهم در مطالعات جامعهشناسی سیاسی تبدیل شود. دخالت نظامیان در سیاست در اشکال و سطوح خفیف و آشکار آن پدیدهای عمومی است که تقریباً در همة کشورهای دنیا وجود دارد. این پدیده در ملایمترین و گستردهترین ...
بیشتر
تکرار و استمرار مداخلات نظامیان در سیاست در جوامع مختلف باعث شده است که بررسی و تحلیل روابط متقابل نیروهای مسلح و حکومت به یکی از موضوعات مهم در مطالعات جامعهشناسی سیاسی تبدیل شود. دخالت نظامیان در سیاست در اشکال و سطوح خفیف و آشکار آن پدیدهای عمومی است که تقریباً در همة کشورهای دنیا وجود دارد. این پدیده در ملایمترین و گستردهترین سطوح خود شامل اِعمال نفوذ بر سیاستمداران و فرایند تصمیمگیریهای سیاسی و سیاستگذاریها میشود و در بالاترین سطوح خود، درقالب دخالتهای سیاسی آشکار نظامیان و توسل به کودتا و حضور علنی آنها در رأس قدرت سیاسی مشاهده میشود. در نوشتار حاضر به نقد و بررسی کتاب نظامیان و سیاست بهمنزلة یکی از جدیدترین آثار ارائهشده در زبان فارسی در موضوع روابط متقابل سازمان نظامی و دولت پرداخته میشود و تلاش میشود با نگاهی تحلیلیـ انتقادی ضمن نقد این اثر جنبههای مختلف این مبحث و ابعاد مختلف آن موردواکاوی قرار گیرد.
فلسفه
محمد مهدی اردبیلی
دوره 18، شماره 7 ، مهر 1397، ، صفحه 1-14
چکیده
جایگاه و نقش خداوند در فلسفۀ هگل به یکی از مناقشهبرانگیزترین مسائل فلسفی و تفسیری در دو قرن گذشته بدل شده است. شیوۀ پاسخ به این پرسش یکی از عناصر اصلی تمایزبخش میان دو جریان هگلیان راستگرا و چپگراست. هگل، برخلاف روند حاکم بر فلسفۀ مدرن که رفتهرفته بهدنبال کمرنگکردن جایگاه و نقش هستیشناسانۀ خداوند در تبیین عالم بود، دوباره ...
بیشتر
جایگاه و نقش خداوند در فلسفۀ هگل به یکی از مناقشهبرانگیزترین مسائل فلسفی و تفسیری در دو قرن گذشته بدل شده است. شیوۀ پاسخ به این پرسش یکی از عناصر اصلی تمایزبخش میان دو جریان هگلیان راستگرا و چپگراست. هگل، برخلاف روند حاکم بر فلسفۀ مدرن که رفتهرفته بهدنبال کمرنگکردن جایگاه و نقش هستیشناسانۀ خداوند در تبیین عالم بود، دوباره پای خداوند را به فلسفه باز کرد، براهین اثبات وجود خدا را احیا کرد، و خدا را با عنوانی تازه در صدر نشاند: روح مطلق. حال پرسش اصلی این است که روح مطلق هگلی چه نسبتی با خدای مسیحی دارد؟ آیا هگل فلسفه را الهی کرد یا الهیات را فلسفی؟ آیا هگل خدا را به جایگاه والایش بازگرداند، یا برعکس، با تغییردادن معنایش، خدای عرفیـ کلامی ادیان ابراهیمی را بهکلی نفی کرد؟ کوئنتین لویر در کتاب مفهوم خدا ازنظر هگل میکوشد تا به این پرسشها بپردازد. اگرچه مخاطب کتاب نیز نهایتاً پاسخ سرراستی به نفع یکی از طرفین این مسئله دریافت نمیکند، همراه با نویسنده با تحلیل هگلیِ مفهوم خداوند و درنتیجه، بهطور کلی با طرحی کلی از متافیزیک هگلی آشنا میشود که ازقضا بهلحاظ شیوۀ بیان و استدلالها نیز بیشباهت به خودِ سبک استدلالیِ هگل نیست.
زبانهای خارجی
محمد احمدیصفا؛ شادی دنیایی؛ شیلان سهرابی؛ مجتبی فراهانی؛ دایان خاسمی؛ الهه ساعدپناه
دوره 18، شماره 8 ، آبان 1397، ، صفحه 1-24
چکیده
هدف تحقیق حاضر ارزیابی کتاب آموزش زبان انگلیسی پایة اول دورة متوسطة اول (هفتم)، پراسپکت یک، است که در سالهای اخیر توسط وزارت آموزش و پرورش ایران طراحی و مورداستفاده قرار گرفته است. بدین منظور، پرسشنامهای محققساخته طراحی شد و براساس اطلاعات حاصل از اجرای آزمایشی، روایی، و پایایی پرسشنامه با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و ...
بیشتر
هدف تحقیق حاضر ارزیابی کتاب آموزش زبان انگلیسی پایة اول دورة متوسطة اول (هفتم)، پراسپکت یک، است که در سالهای اخیر توسط وزارت آموزش و پرورش ایران طراحی و مورداستفاده قرار گرفته است. بدین منظور، پرسشنامهای محققساخته طراحی شد و براساس اطلاعات حاصل از اجرای آزمایشی، روایی، و پایایی پرسشنامه با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و آزمون آلفای کرانباخ موردتأیید قرار گرفت. نتایج شاخص کفایت نمونه، تست بارتلت، و نیز آلفای کرانباخ (96/0) حاکی از آن بود که پرسشنامة مذکور روایی مناسب و پایایی بالایی دارد. شرکتکنندگان اصلی این پژوهش شامل 188 معلم زبان انگلیسی در دورة اول متوسطهبودند که براساس نمونهگیری دردسترس از هفت استان کشور انتخاب شدند. همچنین 146 نفر از معلمان مورد مصاحبهای نیمهساختاریافته قرار گرفتند. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که معلمان از: الف) طرح و قالب ظاهری کتاب، ب) فعالیتها و تمرینهای کتاب، ج) محتوای کتاب بهلحاظ ایجاد توازن میان چهار مهارت زبانی، د) عملکرد مطالب کمک درسی و راهنمای معلم، ه) دستور زبان، واژگان، و انواع نقشهای زبانی و بالاخره، و) ارائة روش تدریس مناسب رضایت لازم را ندارند.
اقتصاد
علی افضلی؛ روح اله ابوجعفری
دوره 18، شماره 9 ، آذر 1397، ، صفحه 1-17
چکیده
این مقاله شرایط اقتصادی نشر کتاب در ایران را بررسی میکند. کتاب از کالاهای مهم فرهنگی است که در مقایسه با دیگر صنایع فرهنگی ظرفیت مناسبی را در درآمدزایی و اشتغال در اختیار دارد. در این پژوهش، درابتدا با استفاده از رویکرد زنجیرۀ ارزش، شرایط اقتصادی حوزۀ نشر کتاب تبیین شده است و سپس با استفاده از روش دادهبنیاد و بهرهگیری از شاخصهای ...
بیشتر
این مقاله شرایط اقتصادی نشر کتاب در ایران را بررسی میکند. کتاب از کالاهای مهم فرهنگی است که در مقایسه با دیگر صنایع فرهنگی ظرفیت مناسبی را در درآمدزایی و اشتغال در اختیار دارد. در این پژوهش، درابتدا با استفاده از رویکرد زنجیرۀ ارزش، شرایط اقتصادی حوزۀ نشر کتاب تبیین شده است و سپس با استفاده از روش دادهبنیاد و بهرهگیری از شاخصهای آمار اقتصادی چالشهای این حوزه شناسایی شدهاند. براساس مطالعات و بررسیهای انجامگرفته در این پژوهش، مخارج واقعی خانوار درمورد کتاب از سال 1392 روند کاهشی پیدا کرده است. مواردی چون عدم تعادل در سهم اقتصادی بازیگران زنجیرۀ ارزش نشر، پراکندگی نامناسب توزیعکنندگان در سطح کشور، توازننداشتن تعداد کتابفروشیها با تعداد ناشران، ضعف فرهنگ کتابخوانی، نظام تربیتی کنکورمحور، و تسلط رسانههای جدید بر زندگی مردم از چالشهای اثرگذار محسوب میشوند. درمقابل، سیاستگذاری مؤثر با استفاده از شاخصهای آمار اقتصادی و اقداماتی چون بهروزشدنِ قوانین این حوزه و استفاده از نوآوریهایی مانند چاپ براساس تقاضا و فروش آنلاین و کتاب صوتی در اشکال گوناگون میتوانند یاریرسان مقابله با چالشهای ذکرشده باشند.
تاریخ
پروین ترکمنیآذر
دوره 18، شماره 10 ، دی 1397، ، صفحه 1-13
چکیده
جامعة اسلامی در قرون سوم و چهارم هجری بهعلت تسلط آلبویه، حکومتگران ایرانی و شیعی بر دستگاه خلافت عباسی سنیمذهب، دارای اهمیت است و به همین علت موردتوجه ایرانشناسان و اسلامشناسان قرار گرفته است. تحقیق دربارة این دوره از تاریخ به شناخت دقیق از جامعة اسلامی، جامعة ایرانی، و همچنین دیدگاههای اهل تسنن و تشیع نیاز دارد. کتاب ...
بیشتر
جامعة اسلامی در قرون سوم و چهارم هجری بهعلت تسلط آلبویه، حکومتگران ایرانی و شیعی بر دستگاه خلافت عباسی سنیمذهب، دارای اهمیت است و به همین علت موردتوجه ایرانشناسان و اسلامشناسان قرار گرفته است. تحقیق دربارة این دوره از تاریخ به شناخت دقیق از جامعة اسلامی، جامعة ایرانی، و همچنین دیدگاههای اهل تسنن و تشیع نیاز دارد. کتاب متحده با رویکردی به دو مؤلفة رهبری و وفاداری در جامعة اسلامی و با تأکید بر دورة آلبویه نگاشته شده است. اینکه نویسنده تا چهاندازه توانسته است فهم دقیقی از تاریخ و فرهنگ ایران و اسلام ارائه دهد و مترجمان در رفع کاستیهای مؤلف موفق عمل کردهاند سؤالاتی بوده که مقالة حاضر بهروش تطبیقی درصدد نقد اثر و ترجمههای آن با دو رویکرد نقد درونی و بیرونی اقدام کرده است. نتیجه نشان میدهد که اثر باوجود داشتن نوآوری و خلاقیت در انتخاب بحثهای اجتماعی، بهعلت عدم شناخت صحیح مؤلف از جامعة اسلامی و آداب و فرهنگ ایرانی، دچار اشکالاتی در فهم و انتقال آن شده است. درضمن ترجمة اول، بهعلت همخوانی مترجمان بهلحاظ تخصص علمی توانسته است ترجمة قابلقبولتری ارائه کند.
زبان و ادبیات عربی
سجاد اسماعیلی
دوره 18، شماره 11 ، بهمن 1397، ، صفحه 1-17
چکیده
تهدف هذه الدراسة المتواضعة إلی تحلیل مواطن القوة والضعف فی محتوى کتاب تدریس فنون اللغة العربیة، للدکتور علی أحمد مدکور وفق مؤشرات الجودة للکتب التعلیمیة. تنتهج الدراسة المنهج الوصفی ـ التحلیلی وتتبنّی طریقة تحلیل المحتوی لدراسة هذا الکتاب، وقد استخدمت الدراسة قائمة تحلیل المحتوى التی تکوّنت من مؤشرات الجودة للکتاب الجامعی. أثبتت ...
بیشتر
تهدف هذه الدراسة المتواضعة إلی تحلیل مواطن القوة والضعف فی محتوى کتاب تدریس فنون اللغة العربیة، للدکتور علی أحمد مدکور وفق مؤشرات الجودة للکتب التعلیمیة. تنتهج الدراسة المنهج الوصفی ـ التحلیلی وتتبنّی طریقة تحلیل المحتوی لدراسة هذا الکتاب، وقد استخدمت الدراسة قائمة تحلیل المحتوى التی تکوّنت من مؤشرات الجودة للکتاب الجامعی. أثبتت نتائج الدراسة أنّ الکتاب یفتقد بعض مؤشرات الجودة العامة نحو: تنظیم الصفحات، والمقدمة، وتبیین الهدف، وتلخیص الفصول والکتاب، والنتائج والتوصیات؛ کما یفتقد بعض مؤشرات الجودة لفحوی الکتاب نحو: تبیین المبادیء النظریة، وتبیین المبادیء التطبیقیة أو العملیة، والتدقیق فی تبیین الآراء، والإحالات. ومن المیزات الإیجابیة التی یحتوی الکتاب علیها هی: الوضوح، والتناسق، والانسجام فی العناوین الرئیسة والفرعیة والوضوح، والتناسق، والانسجام فی فصول الکتاب، المقاربة الناقدة والتحلیلیة فی اتیان الموضوعات، والتدقیق فی استخدام المصطلحات الخاصة، وملائمة فحوی الکتاب مع عنوانه، والالتزام بالمنهج المتبع.
علوم اجتماعی
وکیل احمدی
دوره 18، شماره 12 ، اسفند 1397، ، صفحه 1-14
چکیده
کتاب جامعهشناسی قشرها و نابرابریهای اجتماعی از رسول ربانی و ابراهیم انصاری درجهت بهبود منابع علوم انسانی ارزیابی شد. از مزایای کتاب میتوان به بررسی ابعاد و حوزههای نابرابری اجتماعی تحت عناوین زنان و قشربندی اجتماعی، ادیان و قشربندی اجتماعی، اقوام و نابرابریهای اجتماعی، و سیاست و قشربندی اجتماعی و همچنین انضمام دو ...
بیشتر
کتاب جامعهشناسی قشرها و نابرابریهای اجتماعی از رسول ربانی و ابراهیم انصاری درجهت بهبود منابع علوم انسانی ارزیابی شد. از مزایای کتاب میتوان به بررسی ابعاد و حوزههای نابرابری اجتماعی تحت عناوین زنان و قشربندی اجتماعی، ادیان و قشربندی اجتماعی، اقوام و نابرابریهای اجتماعی، و سیاست و قشربندی اجتماعی و همچنین انضمام دو فصل با عنوان مطالعة موردی طبقة متوسط در ایران و آمریکا اشاره کرد. مؤلفههای جامعیت صوری بهمثابة کتاب آموزشی در دانشگاه در نظر گرفته نشده است. ارزیابی شکلی و محتوایی کتاب نشان میدهد که اثر حاضر بهرغم چاپ سوم، نیاز جامعة علمی در حوزة جامعهشناسی قشربندی و نابرابریهای اجتماعی را برآورده نمیسازد، زیرا کتاب مسئلهمحور نبوده است، پیشفرضهای نظری و روششناختی ندارد و عناوین فصلها حول سؤالی اصلی انسجام پیدا نکردهاند و اگر کتاب موضوعمحور بوده است محتوای کتاب در حد یک اثر علمی و آموزشی نیست و بیشتر شبیه مجموعه مقاله است.
روششناسی
محمدرضا ارشادی نیا
چکیده
کتاب درسی بهمنزلة مهمترین مادة آموزشی سهم عمدة آموزش را به خود اختصاص میدهد و محور اصلی فعالیتهای یاددهی ـ یادگیری و فرایند آموزشی است. اگر این مادة آموزشی بهنحو مناسب تهیه و تدوین شده باشد، نقش بیبدیلی در یادگیری دانشجویان ایفا میکند و سبب تسهیل در تحقق اهداف نظام آموزشی میشود. درصورتیکه کتاب درسی کاستیهایی داشته ...
بیشتر
کتاب درسی بهمنزلة مهمترین مادة آموزشی سهم عمدة آموزش را به خود اختصاص میدهد و محور اصلی فعالیتهای یاددهی ـ یادگیری و فرایند آموزشی است. اگر این مادة آموزشی بهنحو مناسب تهیه و تدوین شده باشد، نقش بیبدیلی در یادگیری دانشجویان ایفا میکند و سبب تسهیل در تحقق اهداف نظام آموزشی میشود. درصورتیکه کتاب درسی کاستیهایی داشته باشد، فرایند آموزشی و یادگیری را کُند و مختل خواهد کرد. اینکه کتابهای درسی تا چهحد مناسباند و تا چهمیزان معیارهای کتاب درسی را دارند، نیازمند بررسی و سنجة آن با شاخصهای علمی حاصل از علوم مرتبط، بهویژه روانشناسی و علوم تربیتی و فناوری آموزشی است. در همین راستا، بررسی کتاب مبانی عرفان نظری تألیف سعید رحیمیان، با سه شاخص ساختاری، صوری، و زبانی موردپردازش این مقاله است. با محوریت این شاخصها نارساییهای بارز این اثر بازخوانی میگردد و هدف آن است تا یادآوری کاستیها، سبب ویراستاری فنی و رفع نقیصههای مشهود در این متن درسی دانشگاهی شود و کتاب تراز متن درسی، اگرچه با رعایت هنجارهای حداقلی، در دسترس علاقهمندان علوم اسلامی بهویژه آموزههای جذاب عرفانی قرار گیرد.
فلسفه
سعید بینای مطلق
چکیده
هراکلیت افسوسی (550-480 پ م) از دیرباز فیلسوف تاریک نامیده میشود. نخستینبار تیمون اهل فیلیونت، طنزنویس قرن سوم پیش از میلاد، سبک بیان هراکلیت را «معمّاوش»نامید. صفت سبک، سپس، به صاحب سبک داده شد. سرانجام هراکلیت فیلسوف «تاریک»نام گرفت. بنابرین عنوان کتاب پیشینهای دیرینه دارد. دربارة پیشسقراطیان، به فارسی، منابع دیگری ...
بیشتر
هراکلیت افسوسی (550-480 پ م) از دیرباز فیلسوف تاریک نامیده میشود. نخستینبار تیمون اهل فیلیونت، طنزنویس قرن سوم پیش از میلاد، سبک بیان هراکلیت را «معمّاوش»نامید. صفت سبک، سپس، به صاحب سبک داده شد. سرانجام هراکلیت فیلسوف «تاریک»نام گرفت. بنابرین عنوان کتاب پیشینهای دیرینه دارد. دربارة پیشسقراطیان، به فارسی، منابع دیگری در اختیار نداریم، مگر نخستین فیلسوفان یونان، از مرحوم شرفالدین خراسانی، یا جهانشناسی هراکلیتوس افسسی همراه با متن و ترجمة پارهنوشتههای برجایمانده از او، از مهدی کهندانی؛ ازاینرو باید به فیلسوف تاریک خوشامد گفت. کتاب، نوشتة داریوش درویشی، چاپ نشر پرسش، 1391، و پژوهشی است در آرای هراکلیت، فیلسوف پیشسقراطی، و برگردان سخنان وی به زبان فارسی. در این مقاله نظری به مباحث کتاب میافکنیم و به یادآوری نکتههایی دربارة اندیشههای هراکلیت و داوریهای نویسنده دربارة آنها بسنده میکنیم. حاصل بررسی نشان میدهد که این کتاب برای خوانندة فارسیزبان ارزشی دوگانه دارد: یکی گردآوری برگردانهای رایج کنونی، ازجمله برگردانهای فارسی، از سخنان هراکلیت بههمراه اصل یونانی هریک؛ دوم بررسی پارهای از مباحث اساسی اندیشة او.
زبان و ادبیات فارسی
عیسی امن خانی
چکیده
دلیل توجه به نظریه/ نظریههای پسامدرن هرچه باشد، امروزه چهارچوب نظری بسیاری از پژوهشهای انتشاریافته همین نظریه/ نظریهها هستند. کاربست این نظریه/ نظریهها نیز معمولاً به دو شکل انجام میشود: الف) با ارائۀ تصویری بسیط و سادهشده از پستمدرنیسم (در این حالت تفاوت میان نظریههای پسامدرن نادیده گرفته میشود) مؤلفههای اصلی ...
بیشتر
دلیل توجه به نظریه/ نظریههای پسامدرن هرچه باشد، امروزه چهارچوب نظری بسیاری از پژوهشهای انتشاریافته همین نظریه/ نظریهها هستند. کاربست این نظریه/ نظریهها نیز معمولاً به دو شکل انجام میشود: الف) با ارائۀ تصویری بسیط و سادهشده از پستمدرنیسم (در این حالت تفاوت میان نظریههای پسامدرن نادیده گرفته میشود) مؤلفههای اصلی آن مانند عدم قطعیت، و ... استخراج و درادامه متن براساس آن مؤلفهها تحلیل/ تبیین میشود، ب) فقط یکی از نظریههای پسامدرن مانند شالودهشکنی دریدا انتخاب شده است، نظریۀ مذکور اساس بررسی متن قرار داده میشود. باوجود انبوه این پژوهشها، چنین بهنظر میرسد که کاربست نظریه/ نظریههای پسامدرن نقش چندانی در انباشت دانش ادبی ما نداشته است. هرچند که برای این عدم موفقیت دلایل گوناگونی میتوان ذکر کرد، یکی از اصلیترین این دلایل کاربست تقلیلگرایانۀ نظریههای پسامدرن است. نگارندة مقالۀ حاضر میکوشد با بررسی یکی از اصلیترین پژوهشهای صورتگرفته براساس نظریه/ نظریههای پسامدرن یعنی داستان کوتاه در ایران: داستانهای پسامدرن (البته آن هم با تأکید بر فصل نهم آن، یعنی فصل شخصیتپردازی پسامدرن: نظریۀ فوکو) از چرایی این تقلیلگرایی و نتایج آن سخن گوید. اصلیترین دلایل کاربست تقلیلگرایانۀ نظریههای ادبی در کتاب حاضر عبارتاند از: ساختار درسنامهای کتاب، ناسازگاری نظریه و متن در برخی از فصول، تقلیل نظریههای ادبی، و ...
باستان شناسی
شاهین آریامنش؛ رضا مهرآفرین
چکیده
سالهاست که پژوهشگران گوناگون، همچون دینشناسان و فرهنگشناسان و زبانشناسان و باستانشناسان، به پژوهش دربارۀ دین زرتشت از آغاز تاکنون پرداخته و میپردازند. این پژوهشها آگاهیهای ارزندهای از این دین و باورمندان به آن بهدست میدهد. بااینحال، هنوز هم پژوهشگرانی هستند که در تلاشاند تا گوشههای گاه نهچندان روشن ...
بیشتر
سالهاست که پژوهشگران گوناگون، همچون دینشناسان و فرهنگشناسان و زبانشناسان و باستانشناسان، به پژوهش دربارۀ دین زرتشت از آغاز تاکنون پرداخته و میپردازند. این پژوهشها آگاهیهای ارزندهای از این دین و باورمندان به آن بهدست میدهد. بااینحال، هنوز هم پژوهشگرانی هستند که در تلاشاند تا گوشههای گاه نهچندان روشن این دین را در دورههای گوناگون روشن کنند. اگر سالهایی نهچندان دور پژوهشگران صرفاً براساس متنهای تاریخی و نیز متنهای دینی زرتشتیان به بیان دیدگاههای خود در این زمینه میپرداختند، امروزه کاوشهای باستانشناسی و پژوهشهای آنان به یاری پژوهشگران آمده است تا پرتویی نو بر این دین درگذر زمان انداخته شود. یکی از کتابهایی که افزونبر متنهای تاریخی و دینی از کاوشهای باستانشناسی نیز بهره گرفته است کتاب درآمدی بر زرتشتیگری نوشتۀ جنی رُز است که انتشارات آیبیتاریس آن را در سال 2011 منتشر کرده است. بانو جنی رز پژوهشگر میدان دین و آیین است و کارنامۀ پژوهشی او بیانگر فعالیتهای پژوهشی پیاپی او در زمینۀ دین ایرانیان است بنابراین کتاب درآمدی بر زرتشتیگری برایندی ارزنده از چند سال فعالیت پژوهشی او در این زمینه است. کتاب درعیناینکه کتابی نو در این میدان است و عنوان درآمدی بر زرتشتیگری بر آن نهاده شده است، چنانکه باید جامع نیست و ایرادهای چندی به آن وارد است که در این مقاله به نقد و بررسی این کتاب پرداخته میشود.