فقه و حقوق
عبدالحسین رضائی راد
چکیده
این مقاله با هدف اصلاح و ارتقای متون و منابع فقهی با روش توصیفی و تحلیلی در پی یافتن پاسخ به این پرسش بنیادی است که چه اشکالاتی در محتوای متون مشهور و رایج فقهی شیعه که در حوزههای علمیه به عنوان کتاب درسی مطرح است وجود دارد و چه مباحث و مسائلی را میتوان به آموزشهای فقهی افزود که قابلیت اجرائی احکام فقهی را در زمانها و شرایط ...
بیشتر
این مقاله با هدف اصلاح و ارتقای متون و منابع فقهی با روش توصیفی و تحلیلی در پی یافتن پاسخ به این پرسش بنیادی است که چه اشکالاتی در محتوای متون مشهور و رایج فقهی شیعه که در حوزههای علمیه به عنوان کتاب درسی مطرح است وجود دارد و چه مباحث و مسائلی را میتوان به آموزشهای فقهی افزود که قابلیت اجرائی احکام فقهی را در زمانها و شرایط متفاوت افزایش دهد و از انحراف احکام شرعی در مرحله عمل و بکارگیری شیوههای نادرست در اجرای احکام پیشگیری شود و برای این منظور پیشنهاد میشود علاوه بر مباحث حکم شرعی و دلایل آن ها که در آثار فقهی مرسوم است مسائلی چون علت ، حکمت و روش اجرای احکام که در این مقاله" لوازم حکم شرعی" نامگذاری میشوند نیز مطرح کنند تا با بررسی این گونه مباحث در کنار دلایل احکام، فقها بتوانند با آگاهی از فلسفه و هدف احکام، روشهای اجرای احکام را در راستای هدف آن ها تبیین و طراحی کنند (2) و راهکارهای مناسب را در جهت پیشگیری از انحراف اجرای احکام از هدفهای آن ها طراحی کنند .
فقه و حقوق
عبدالحسین رضاییراد
چکیده
براساس مشهورترین تعریفها، فقه علم بیان و استنباط احکام از روی دلایل آنهاست و منابع فقهی و متون درسی این رشته از علوم انسانی در بیان احکام شرعی و دلایل آنها بهحق از هیچ تلاشی فروگذار نکردهاند، اما تجربه ثابت کرده است که برای آنکه احکام در اوضاع و احوال متنوع اجتماعی و تاریخی اجرایی، قابلدوام، و انعطافپذیر باشند دلایل بهتنهایی ...
بیشتر
براساس مشهورترین تعریفها، فقه علم بیان و استنباط احکام از روی دلایل آنهاست و منابع فقهی و متون درسی این رشته از علوم انسانی در بیان احکام شرعی و دلایل آنها بهحق از هیچ تلاشی فروگذار نکردهاند، اما تجربه ثابت کرده است که برای آنکه احکام در اوضاع و احوال متنوع اجتماعی و تاریخی اجرایی، قابلدوام، و انعطافپذیر باشند دلایل بهتنهایی کافی نیست و بیان علت و هدف احکام و روش اجرای آنها نیز حائزاهمیت فراوان است؛ اما متأسفانه در آثار فقهی، بهخصوص آثار فقهی شیعه از بیم فاصلهگرفتن از تعبد به احکام الهی و فروافتادن در دام قیاس و استنباطات سلیقهای توجه چندانی به این دو مقوله نشده است. نگارنده در این تحقیق میکوشد تا بهمنظور افزایش کارآمدی منابع فقهی و راهبردیشدن مطالعات این رشته ضرورت بررسی این دو مقوله و پیآمدهای غفلت از آنها را در منابع و متون درسی فقه با ذکر مثالها و نمونههای واقعی بهمنزلۀ دو راهبرد مهم برای افزایش کارآمدی و نتیجهبخشی متون فقهی بهنمایش بگذارد و درضمن آسیبهای افراط در علتیابی و روششناسی احکام را نیز متذکر شود.