باستان شناسی
یاسر ملک زاده؛ سرور خراشادی
چکیده
تاکنون نقدهایی مکتوب و شفاهی به کتاب پروانه پورشریعتی با عنوان Decline and Fall of the Sasanian Empire: The Sasanian Parthian Confederacy and the Arab Conquest of Iran وارد شده است که منتقدان با دیدگاه‌هایی متفاوت به ارزیابی اثر و تقویت یا تضعیف نظریه‌‌های وی پرداخته‌‌اند. واضح است کتاب‌‌هایی از این دست، که هم ارائۀ جسورانه‌‌ای از کلیات بدیع و ایده‌‌آفرین‌اند و هم دریایی ...
بیشتر
تاکنون نقدهایی مکتوب و شفاهی به کتاب پروانه پورشریعتی با عنوان Decline and Fall of the Sasanian Empire: The Sasanian Parthian Confederacy and the Arab Conquest of Iran وارد شده است که منتقدان با دیدگاه‌هایی متفاوت به ارزیابی اثر و تقویت یا تضعیف نظریه‌‌های وی پرداخته‌‌اند. واضح است کتاب‌‌هایی از این دست، که هم ارائۀ جسورانه‌‌ای از کلیات بدیع و ایده‌‌آفرین‌اند و هم دریایی از جزئیات را فراروی مخاطب می‌‌گشایند، این قابلیت را دارند که به‌کرات در بوتۀ نقد، جرح‌و‌تعدیل، و ترمیم نهاده شوند. این نوشتار نیز با هدف پرداختن به جان‌‌مایۀ اثر، که همانا سهگانۀ پورشریعتی در قالب یک نظریۀ کلان و دو نظریۀ خرد است، سامان یافته است. نظریۀ کلان مبتنی‌بر ماهیت کنفدراسیونی نظام حکومتی ساسانی است و نظریه‌‌های خرد بر تمایز فرهنگی ـ دینی پارسیان و پارتیان و نیز گاه‌شماری فتوح تمرکز دارد. واکاوی انتقادی با رویکرد تحلیلی حاکی از وجود شواهدی مبنی‌بر تمرکزگرایی و تمرکزگریزی متناوب درطول حکومت ساسانیان است؛ نکته‌‌ای که غلبۀ نظریۀ کنفدراسیونی بر نظریۀ تمرکزگرایی را در معرفی نظام حکومت ساسانی به‌چالش می‌‌کشد. هم‌چنین، در نظریۀ دوگانگی مذهبی پارسیگ ـ پهلو، باوجود برخی اشارات قابل‌‌تأمل، شواهد متقنی ارائه نمی‌‌شود.
باستان شناسی
شاهین آریامنش؛ سرور خراشادی
چکیده
تیرۀ سکایی را تیره‌ای از مردمان ایرانی دانسته‌اند که در مرغ‌زارهای خوارزم، خاستگاه ایرانیان، خانه‌‌به‌دوش زندگی می‌کردند. آنان از مرغ‌زارهای خوارزم و سیبری غربی روی به‌سوی جنوب نهادند و در پایین‌دست‌ها سکنا گزیدند و سپس دسته‌ای از آنان به شمال غرب ایران وارد شدند. این تیره در حماسه‌های ایرانی هم‌چون شاهنامه و نیز در دوره‌های ...
بیشتر
تیرۀ سکایی را تیره‌ای از مردمان ایرانی دانسته‌اند که در مرغ‌زارهای خوارزم، خاستگاه ایرانیان، خانه‌‌به‌دوش زندگی می‌کردند. آنان از مرغ‌زارهای خوارزم و سیبری غربی روی به‌سوی جنوب نهادند و در پایین‌دست‌ها سکنا گزیدند و سپس دسته‌ای از آنان به شمال غرب ایران وارد شدند. این تیره در حماسه‌های ایرانی هم‌چون شاهنامه و نیز در دوره‌های گوناگون تاریخی ایران هم‌چون عصر آهن، هخامنشی، و اشکانی نقش مهمی ایفا کرده‌اند. حضور آنان در جنوب شرقی ایران در دورۀ اشکانی چنان بوده است که دست‌کم نام یکی از شهرهای ایران، یعنی درنگیانا، به‌سبب آنان به‌نام سیستان مرده‌ریگی تغییر می‌یابد. نیز یافته‌های باستان‌شناسی چندی از محوطه‌های گوناگون در ایران به این تیره بازخوانده شده است که هنوز هم دربارۀ آن یافته‌ها قلم‌فرسایی می‌شود. دربارۀ این تیره کتاب‌ها و مقاله‌هایی در سال‌های گذشته براساس یافته‌های باستان‌شناسی به زبان‌های گوناگون انتشار یافته است. به‌تازگی نیز، کتابی تحت عنوان Scythians Warriors of Ancient Siberia منتشر شده است که اگرچه بر سرزمین سیبری تمرکز دارد و به دیگر سرزمین‌ها نپرداخته است، باوجود این نقصان، آگاهی‌های ارزنده‌ای از این تیره برپایۀ جستارهای تاریخی و یافته‌های باستان‌شناسی می‌دهد. در این مقاله، کتاب موردبحث معرفی و نقاط قوت و ضعفش بیان می‌شود.
باستان شناسی
یاسر ملک زاده؛ سرور خراشادی
چکیده
این مقاله کتاب مشاهداتی از ارمنستان باستانی و روابط اشکانیان و رومیان (ترجمۀ پایان‌‌نامة ارشد Perceptions of Classical Armenia: Romano-Parthian Relations, 70 BC-AD 220) را با تطبیق اصل انگلیسی اثر و ترجمة فارسی آن نقد و بررسی کرده است. نویسنده با بررسی اقدامات نظامی امپراتوران دوره‌های مختلف روم از 70پ‌م-200م تلاش کرده با مقایسة نظریات مختلف دربارة سیاست خارجی رومیان ...
بیشتر
این مقاله کتاب مشاهداتی از ارمنستان باستانی و روابط اشکانیان و رومیان (ترجمۀ پایان‌‌نامة ارشد Perceptions of Classical Armenia: Romano-Parthian Relations, 70 BC-AD 220) را با تطبیق اصل انگلیسی اثر و ترجمة فارسی آن نقد و بررسی کرده است. نویسنده با بررسی اقدامات نظامی امپراتوران دوره‌های مختلف روم از 70پ‌م-200م تلاش کرده با مقایسة نظریات مختلف دربارة سیاست خارجی رومیان در مناطق شرقی و مناقشات سیاسی و خصوصاً نظامی بین رومیان و اشکانیان طی این دورهها تصویر ارائهشدة رومیان از اشکانیان را بازشناسی کند و از این رهگذر انگیزههای رومیان از نمایاندن اشکانیان درجایگاه دشمن شرقی روم را بررسی کند. نویسنده موضوع بسیار مهمی را انتخاب کرده، اما اثری درجهیک حاصل نشده است. در این زمینه آثار مهم و شاخصی در مغربزمین منتشر شده که این اثر در قیاس با آنها کاستیهای فراوانی دارد و ترجمة آن نیز چنان ضعف مشهودی دارد که بهتر بود هم کتاب مناسبتری برای ترجمه انتخاب میشد و هم مترجمان آن دقتنظر بیشتری صرف می‌کردند.
