هنر
لیلا غفاری؛ جمال عرب زاده
چکیده
کتاب موردبحث، با عنوان پرتره‌های سلطنتی قاجار، در قالب کتابچه‌ای راه‌نما به‌قلم جولین رابی، پژوهش‌گر حوزۀ هنرهای اسلامی و مدیر اسبق گالری «فریر و سکلر» واشنگتن در ادامۀ نمایشگاه «نقاشی‌های سلطنتی قاجار» در سال 1999 در لندن به‌رشتۀ تحریر درآمده است. هدف مؤلف از نگارش این کتاب، علاوه‌بر معرفی 43 اثر به‌نمایش‌درآمده ...
بیشتر
کتاب موردبحث، با عنوان پرتره‌های سلطنتی قاجار، در قالب کتابچه‌ای راه‌نما به‌قلم جولین رابی، پژوهش‌گر حوزۀ هنرهای اسلامی و مدیر اسبق گالری «فریر و سکلر» واشنگتن در ادامۀ نمایشگاه «نقاشی‌های سلطنتی قاجار» در سال 1999 در لندن به‌رشتۀ تحریر درآمده است. هدف مؤلف از نگارش این کتاب، علاوه‌بر معرفی 43 اثر به‌نمایش‌درآمده در نمایشگاه، تحلیل بصری این آثار در چهارچوبی تاریخی ـ اجتماعی بوده است. بازۀ زمانی موردنظر رابی، نه سراسر عصر قاجار، بلکه سدهای از آن، مشتملبر ابتدای دوران سلطنت فتحعلیشاه تا پایان حکومت ناصرالدینشاه (1212-1313 ق) است، چراکه از منظر مؤلف، این دو پادشاه جایگاهی ویژه در روند تحولات هنرهای بصری و بهعبارت بهتر، تصویر در عصر قاجار داشتهاند. ما نیز در این پژوهش برآنیم تا با مرور شیوۀ ارائه و بررسی آثار تصویری مذکور در این کتاب، الگوی ذهنی مورداستفادۀ رابی را در دسته‌‌بندی و معرفی اقلام هنری شناسایی کنیم و برمبنای آن، رویکرد او را به هنرهای بصری عصر قاجار، که آثار آنها اغلب در چهارچوب اصلیترین جریان هنری آن دوران یعنی پیکره‌نگاری درباری خلق شدهاند، تحلیل کنیم.
هنر
لیلا غفاری؛ جمال عرب زاده
چکیده
هویت فرهنگی یک جامعه مولود عوامل متعددی چون دین، آداب و سنن، هنر، و به‌طور خاص معماری است که وجه کاربردی آن در زندگی موجب اهمیت آن در شکل‌گیری تمدن‌های باشکوهی مانند اسلام شده است. ازآن‌جاکه بروز و ظهور عینی این تمدن در قالب سازه‌های هنری ارزش‌مند مرهون دانش و مهارت معمارانی برجسته هم‌چون سنان عبدالمنان است، بررسی نوشتارهای برجای‌مانده ...
بیشتر
هویت فرهنگی یک جامعه مولود عوامل متعددی چون دین، آداب و سنن، هنر، و به‌طور خاص معماری است که وجه کاربردی آن در زندگی موجب اهمیت آن در شکل‌گیری تمدن‌های باشکوهی مانند اسلام شده است. ازآن‌جاکه بروز و ظهور عینی این تمدن در قالب سازه‌های هنری ارزش‌مند مرهون دانش و مهارت معمارانی برجسته هم‌چون سنان عبدالمنان است، بررسی نوشتارهای برجای‌مانده از این بزرگان با هدف آشنایی با دیدگاههای بیبدیلشان قابلتأمل خواهد بود. با درنظرداشتن جایگاه خاص سنان در توسعه و پیشرفت معماری عثمانی و نیز اسلامی مطالعه و کندوکاو در متون مربوط به او، بهخصوص آن‌چه از زبان خود معمار گفته شده، راهگشاست. در این نگاشته برگردان فارسی دو تذکرۀ ارزش‌مند او در کتاب تذکرۀالبنیان و تذکرۀالابنیه: خاطرات معمار سنان موردنقد و بررسی قرار گرفته است. پس از ارائۀ مشخصات فرمی کتاب وجوه تاریخی معماران و معماری دوران پیشامدرن اسلامی، زندگینامۀ استاد سنان، معرفی دو تذکرۀ او و درنهایت، قیاس آنها با رسالهای مشابه به نام رسالۀ معماریه بررسی میشود، باتوجهبه این نکته که قیاس این متون با یکدیگر در فهم بهتر افکار و ذهنیات معماران آن دوران، و بهخصوص سنان، مؤثر خواهد بود.
هنر
جمال عرب زاده
چکیده
پژوهش حاضر نقد درباب مشاهده، اثر جیمز الکینز، نظریه‌‌پرداز مهم تاریخ‌‌نگاری هنر، است. هدف الکینز در این کتاب آموزش صحیح «مشاهده» است و او در دو دسته‌‌بندی اصلی دست‌‌ساخته‌‌های بشر و پدیدههای طبیعی طیف وسیعی از پدیدههای بصری را مشاهدۀ دقیق می‌‌کند؛ پدیده‌‌هایی که ابعاد مختلفی دارند: تاریخی، هنری، تکنولوژیکی، ...
بیشتر
پژوهش حاضر نقد درباب مشاهده، اثر جیمز الکینز، نظریه‌‌پرداز مهم تاریخ‌‌نگاری هنر، است. هدف الکینز در این کتاب آموزش صحیح «مشاهده» است و او در دو دسته‌‌بندی اصلی دست‌‌ساخته‌‌های بشر و پدیدههای طبیعی طیف وسیعی از پدیدههای بصری را مشاهدۀ دقیق می‌‌کند؛ پدیده‌‌هایی که ابعاد مختلفی دارند: تاریخی، هنری، تکنولوژیکی، زبانی، فرهنگی، اجتماعی، یا کاملاً طبیعی. سؤال اصلی الگوی شکل‌‌دهندۀ شالودۀ کتاب را در بر گرفته و سعی شده است تا با تحلیل عناصر مختلف الگوی ذهنی مؤلف استخراج شود. مفروض است که او، درمقام متخصص مطالعات بصری تاریخ هنر، به‌صورتی غیرمستقیم ایده‌هایی مربوط به کیفیات و نحوۀ فعالیت مورخ هنری در برخورد با پدیدههای مختلف هنر و فرهنگ مطرح کرده است. لذا، نگاشته‌‌ها و آرای اصلی‌‌اش بازبینی می‌شوند. مطالعه نشان می‌‌دهد که برای مؤلف مشاهدۀ صحیح و آزاد از قالب‌‌های معین رمز دریافت تاریخ هنر است؛ تاریخی که به‌نظر او تنها با مطالعۀ آثار هنری قابل‌‌فهم نیست و مشاهدات دیگر پدیدههای بصری در فرهنگ امروزه می‌‌توانند به درکش عمق دهند. نتیجه‌گیری درنهایت به این امر اشاره دارد که چگونه نگاه آغشته به پیش‌‌فرض‌‌هایی مانند فرهنگ و تاریخ هنر متعارف باعث نادیده‌‌‌گرفته‌شدن مواردی بسیار مهم در پدیدههای بصری میشود؛ جزئیاتی که در تفسیر این پدیده‌‌ها نقشی حیاتی می‌‌توانند ایفا کنند.
هنر
لیلا غفاری؛ جمال عرب زاده
چکیده
مقولۀ بازنمایی از عهد باستان تاکنون در شمار مؤلفه‌های ذاتی هنر بوده و عنصر لاینفک در تعریف آن به شباهت اثر هنری با واقعیت اشاره دارد، چنان‌که حد اعلای آن به رونوشتی از عالم واقع درآمدن است. به‌باور ایوا بئر، نویسندۀ کتاب پیکر انسان در هنر اسلامی، مفهوم بازنمایی در ادوار مختلف اسلام متفاوت است با آن‌چه امروزه از آن مراد میشود. مؤلف ...
بیشتر
مقولۀ بازنمایی از عهد باستان تاکنون در شمار مؤلفه‌های ذاتی هنر بوده و عنصر لاینفک در تعریف آن به شباهت اثر هنری با واقعیت اشاره دارد، چنان‌که حد اعلای آن به رونوشتی از عالم واقع درآمدن است. به‌باور ایوا بئر، نویسندۀ کتاب پیکر انسان در هنر اسلامی، مفهوم بازنمایی در ادوار مختلف اسلام متفاوت است با آن‌چه امروزه از آن مراد میشود. مؤلف در این کتاب به معیارهای متفاوت در بازنمایی بصری انسان قائل است و خاستگاه آنها را در ویژگیهای فرهنگی و بومی جوامع مبدأ برمیشمارد، همانطورکه درجهت ارائۀ روند بازنمایی بصری انسان در هنر اسلامی از دسته‌‌بندی قومی ـ ملیتی و رویکرد درزمانی بهره جسته است. لذا در این نوشتار سعی میشود تا پس از مرور و بررسی شکلی و روششناختی کتاب، برمبنای فصولی که نویسنده آورده است، به تحلیل مفهوم بازنمایی بصری انسان در هنر اسلامی پرداخته شود. همچنین، برحسب موارد مقتضی با اشاره به مصادیق و حکایات سایر رسالات ادبی و هنری اسلامی دیدگاه مؤلف در این مقوله موردنقد و بازبینی واقع خواهد شد.
