تبیین فضایل و رذایل اخلاقی در اسلام همواره یکی از دغدغههای مؤلفان کتابهای اخلاق اسلامی بوده است، اما باید بتوان این مهم را همراه با تحلیل و ترسیم «نظام اخلاقی» در اسلام پیش برد تا نهایتاً به توضیح معقولی از آن دست یافت؛ در غیر این صورت نمیتوان ادعا کرد مکتب اسلام در ارائة مجموعة وسیعی از دستورات و احکام اخلاقی الهی از برنامه ...
بیشتر
تبیین فضایل و رذایل اخلاقی در اسلام همواره یکی از دغدغههای مؤلفان کتابهای اخلاق اسلامی بوده است، اما باید بتوان این مهم را همراه با تحلیل و ترسیم «نظام اخلاقی» در اسلام پیش برد تا نهایتاً به توضیح معقولی از آن دست یافت؛ در غیر این صورت نمیتوان ادعا کرد مکتب اسلام در ارائة مجموعة وسیعی از دستورات و احکام اخلاقی الهی از برنامه و چهارچوبی منظم و هماهنگ برای دستیابی به اهداف خاص خود پیروی کرده است. بدین ترتیب مسئلة اصلی این مقاله نحوۀ تفاوت گذاردن بین رویکرد «تبیین» فضایل و رذایل اخلاقی با رویکرد «تحلیل نظاممند» آنهاست. امری که دغدغة اصلی نویسندة این مقاله در مسیر بررسی کتب دانشگاهی با عنوان اخلاق اسلامی بوده است. بنابراین، پس از معرفی کلی کتاب اخلاق اسلامی؛ مبانی و مفاهیم در قالب ابعاد شکلی و محتوایی، با هدف نقد و بررسی اثر، به ارزیابی نقاط قوت و ضعف آن میپردازیم و در پایان مقاله پس از طرح نتیجهگیری، پیشنهادهای خود را برای تکمیل آن ارائه خواهیم داد.
چکیده تفکیک بین دو مفهوم «نظام اخلاقی اسلام» و «اخلاق اسلامی» از جمله مسائل مهم و کارساز در حوزة تبیین و تحلیل مجموعة مباحث اخلاقی است و به این منظور هر کتابی که بخواهد به مبانی، مفاهیم، و مهمترین رویکردهای مطرح در قلمرو اخلاق اسلامی توجه کند، بهناچار بایستی در این خصوص تعیین تکلیف کند؛ بهویژه در تدوین کتب آموزشی، ...
بیشتر
چکیده تفکیک بین دو مفهوم «نظام اخلاقی اسلام» و «اخلاق اسلامی» از جمله مسائل مهم و کارساز در حوزة تبیین و تحلیل مجموعة مباحث اخلاقی است و به این منظور هر کتابی که بخواهد به مبانی، مفاهیم، و مهمترین رویکردهای مطرح در قلمرو اخلاق اسلامی توجه کند، بهناچار بایستی در این خصوص تعیین تکلیف کند؛ بهویژه در تدوین کتب آموزشی، مرز بین نگاه جزءنگر با نگاه کلنگر به نظام اخلاقی اسلام میتواند نوع تلقی و برداشت مخاطب را در نگاه به آموزههای اخلاقی اسلام بهمنزلة اجزایی گسسته و غیر همسو یا مجموعهای پیوسته، مکمل، و با اهداف کاربردی جامع مشخص کند. بر این اساس، مقالة حاضر به بررسی و نقد اجمالی کتاب اخلاق اسلامی (مبانی و مفاهیم) از مجموعه دروس معارف اسلامی دانشگاهها میپردازد. پس از مروری کلی بر سرفصلهای کتاب و معرفی کلی اثر، به تحلیل امتیازها و کاستیهای ابعاد شکلی و صوری کتاب میپردازیم سپس، نقاط قوت و ضعف ابعاد محتوایی آن را برخواهیم شمرد. مقاله با ارائة تحلیل نهایی و پس از بیان چند پیشنهاد و نتیجهگیری به پایان میرسد.