نوع مقاله : ترویجی

نویسندگان

1 دانشیار گروه فلسفۀ تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه آموزشی فلسفۀ تعلیم و تربیت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر واکاوی انتقادی کتاب خانواده در نگرش اسلام و روان‌شناسی، نوشتۀ محمدرضا سالاری‌فر، است که در سال 1384 چاپ گردیده و تا سال 1401 به چاپ بیست‌و‌دوم رسیده است. روش‌شناسی پژوهش تلفیقی از دو روش کاوش‌گری فلسفی انتقادی و نقادی آموزشی است و به‌منظور تحلیل اطلاعات از تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. براساس یافته‌ها، نقاط قوت کتاب شامل جامعیت صوری، صفحه‌آرایی و کیفیت خوب چاپ، صحافی و قطع مناسب کتاب، متن روان و رسا، رعایت قواعد عمومی نگارش، معرفی اجمالی فصول در ابتدای کتاب، توجه به دو منظر مهم نگرش اسلام و روان‌شناسی در مبحث خانواده و ارجاع‌های معتبر و مسند است. کاستی‌های اثر نیز تکمیل طرح روی جلد، عدم تعیین اهداف هر فصل، نداشتن جمع‌بندی فصول، مشخص‌نبودن ارتباط فصول با یک‌دیگر، پاراگراف‌های طولانی، عدم استفاده از منابع جدید، هم سطح‌سازی مفاهیم اسلام و روان‌شناسی، عدم پرداخت به مکاتب مرتبط روان‌شناسی، توجه‌نکردن به ابعاد دیگر در مسئلۀ خانواده، و عدم پوشش سرفصل‌های مصوب وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Analysis of the Book Family in the Attitude of Islam and Psychology’

نویسندگان [English]

  • Maryam Brahman 1
  • Sousan Keshavarz 2

1 Associate Professor, Department of Philosophy of Islamic Education, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

2 Associate Professor, Department of Philosophy of Education, Kharazmi University, Tehran, Iran,

چکیده [English]

The aim of the present research is a critical analysis of the book ‘Family in the Attitude of Islam and Psychology’ written by Mohammad Reza Salarifar, which was published in 2004 and reached its 22nd edition by 2022. The research methodology is a combination of two methods of critical philosophical exploration and educational criticism, and qualitative content analysis was used for the purpose of data analysis. Based on the findings, the strengths of the book include formal comprehensiveness, page layout and good quality of printing and journalism, suitable book break, fluent and expressive text, compliance with the general rules of writing, brief introduction of the chapters at the beginning of the book, paying attention to the two important perspectives of Islam and spirituality. Knowledge is in the topic of family and documentary references. The shortcomings of the work are also the completion of the cover design, the lack of determining the goals of each chapter, the lack of summary of the chapters, the lack of clear connection between the chapters, the long paragraphs, the lack of use of new sources, the leveling of the concepts of Islam and psychology, the lack of attention to related schools. Psychology is not paying attention to other dimensions of the family issue and does not cover the topics approved by the Ministry of Science, Research and Technology.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Family
  • Islamic Attitude
  • Critical Philosophical Exploration
  • Educational Criticism
  • Family in the Perspective of Islam
  • Family in the Perspective of Psychology
قرآن کریم.
بابان‌آبادی، فرشته، حسن‌رضا زین‏آبادی، و بیژن عبداللهی (1396)، «ارزیابی کیفیت یک کتاب مطرح در رشتۀ مدیریت آموزشی از منظر دانشجویان تحصیلات تکمیلی»، در: مجموعه‌مقالات اولیۀ همایش ملی نقد، تهران.
بارون، تی. ای. (1387)، «نقادی و خبرگی آموزشی»، در: برنامۀ درسی؛ نظرگاه‌ها، رویکردها، و چشم‌اندازها، ترجمۀ علیرضا کیامنش، تهران: سمت.
برهمن، مریم (1394)، بررسی فلسفۀ خانواده با تأکید بر ابعاد ساختاری و کارکردی و دلالت‌های تربیتی آن مبتنی‌بر آموزه‌های قرآن، رسالۀ دکتری، تهران: دانشگاه خوارزمی.
بستان، حسین (1390)، خانواده در اسلام، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
حسینی، سید‌محمد‌حسین (1399)، «نقدی بر کتاب برنامۀ درسی در دورۀ متوسطه»، پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، س‌ 20، ش 10، 19-43.
دلشاد تهرانی، مصطفی (1393)، سیری در تربیت اسلامی، تهران: دریا.
زیمون، ف. ب. (1379)، مفاهیم و تئوری‌های کلیدی در خانواده‌درمانی، ترجمه و تألیف سعید پیرمرادی، تهران: همام.
ساروخانی، باقر (1370)، مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی خانواده، تهران: سروش.
سالاری‌فر، محمدرضا (1401)، خانواده در نگرش اسلام و روان‌شناسی، تهران: سمت.
فتحی واجارگاه، کورش (1381)، اصول برنامه‌ریزی درسی، تهران: ایران‌زمین.
قرائتی، محسن (1388)، تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
قورچیان، نادرقلی و دیگران (1374)، «سیمای روند تحولات برنامۀ درسی»، تهران: مؤسسۀ پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق (1407 ق)، الکافی، تحقیق و تصحیح على‌اکبر غفارى و محمد آخوندى، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
لغت‌نامه (1377)، به‌کوشش علی‌اکبر دهخدا، تهران: دانشگاه تهران.
مکارم شیرازی، ناصر (1374)، تفسیر نمونه، ج 14، تهران: دار الکتب الاسلامیۀ.
ملکی، حسن (1397)، مقدمات برنامه‌ریزی درسی، تهران: سمت.
ویلیز، جی. (1381)، «ارزش‌یابی کیفی»، در: برنامۀ درسی؛ نظرگاه‌ها، رویکردها و چشم‌اندازها، ترجمۀ علیرضا کیامنش، مشهد: به‌نشر.
هاگرسون، نلسون ال. (1387)، «کاوش‌گری فلسفی: نقد توسعی»، در: روش‌شناسی مطالعات برنامۀ درسی، ترجمۀ محمود مهرمحمدی و دیگران، تهران: سمت و پژوهشگاه مطالعات آموزش‌و‌پرورش.
 
Bertalanffy, Ludwig Von (2015), General System Theory: Foundations, Development, Applications, Contributors Wolfgang Hofkirchner, David Rousseau, Illustrated, Revised, George Braziller Incorporater Publisher.
Mukundan, J. (2014), “Evaluation of Malaysian Primary English Language Textbooks”, Advances in Language and Literary Studies, vol. 5, no. 5.
Sikorova, Z. (2011), “The Role of Textbooks in Lower Secondary Schools in the Czech Republic”, IARTEM e-Journal, vol. 4, no. 2.