نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

چکیده
تاکنون در زبان فارسی کتاب‏های گوناگونی با عناوینی چون ضرب‏المثل‏ها‏ی زبان فارسی، امثال و حکم فارسی، فرهنگ عوام، اصطلاحات زبان فارسی، فرهنگ لغات عامیانه، فرهنگ امثال فارسی، زبان کوچه، و غیره تألیف شده است. به طور کلی، از نقصان‏ها و اشکال‏های اساسی و مهم در نگارش این گونه کتاب‏ها تفکیک‏نشدن انواع گونه‏ها‏ی ادبی مشابه، یا به تعبیر دیگر، تفکیک‏نشدن انواع گوناگون عبارت‏های زبانی و خلط آن‏ها با یک‌دیگر است. به‏نظر می‏رسد دلیل اصلی این مسئله، مطرح‏نشدن «علم فرازیولوژی» به عنوان شاخة مستقلی از علم زبان‏شناسی در بین زبان‏شناسان فارسی‏زبان باشد. بر همین اساس، عبارت‏های زبانی اشاره‏شده و گونه‏های مشابه آن‏ها در زبان فارسی اغلب از دیدگاه فرهنگ‏شناسی، فولکلورشناسی، سبک‏شناسی، ادبیات‏شناسی، مردم‏شناسی، و غیره بررسی شده و طبعاً صاحب‏نظران هریک از این رشته‏های علمی با نگاه ویژه‏ای که مخصوص آن رشته است عبارت‏های زبانی ذکرشده را ارزیابی کرده و هریک از آنان فقط به جنبه‏های خاصی از آن عبارت‏ها توجه کرده‏اند. در این کار تحقیقی بر آنیم تا ضمن نقد فرهنگ امثال و حکم روسی ـ فارسی مشکلاتی را که به سبب مطرح‏نشدن علم «عبارت‏شناسی» ـ به‌منزلة علمی مستقل در زبان فارسی ـ بر سر راه فرهنگ‏نویسان و پژوهش‏گران این حوزه قرار دارد بررسی کنیم. این پژوهش به روش کتاب‌خانه‏ای انجام گرفته و درنهایت، علم عبارت‏شناسی به عنوان معادل فارسی به جای علم فرازیولوژی پیشنهاد شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critique on the Book Russian-Persian Amsalo Hekam

نویسنده [English]

  • Hasan Izanloo

چکیده [English]

There is a good number of Persian books under titles such as “Persian proverbs”, “Persian proverbs and gems of wisdom”, “Persian idioms”, “A dictionary of colloquial words”, “A dictionary of Persian proverbs”, “The language of the street”, etc. A main problem with these books is that they do not clearly distinguish between various types of phrases they describe. This, it seems, is due to the fact that the science of phraseology as an independent branch of linguistics is hardly known to Iranian linguists. As a result, colloquial phrases are mainly discussed or categorized from the points of view of stylistics, folklore, literature, etc, each of which concentrates on one aspect of each phrase. In this research article, the purpose is to, while criticizing the book “A dictionary of Russian-Persian proverbs and idioms”, (2005, 309 pages, Tehran University Press, written by Safar Ali Farsadmanesh; Людмила Ежова;), discusses the problems that arise due to lexicographers’ familiarity with phraseology as an independent discipline. This research has been conducted using a library method. The writer has suggested the Persian equivalent elm-e ebarat shenasi for phraseology

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: idioms
  • Proverbs
  • Expressions
  • Irony
  • Phraseology
منابع
ابریشمی، احمد (1376). مثل شناسی و مثل‏نگاری، تهران: زیور.
برقعی، سیدیحیی (1364). کاوش در امثال و حکم فارسی، قم: نمایشگاه و نشر کتاب.
بهار، ملک‏الشعراء (1369). سبک‏شناسی، تهران: امیرکبیر.
فرسادمنش، صفرعلی و لودمیلا یژووا (1384). فرهنگ امثال و حکم روسی ـ فارسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
پورجوادی، نصرالله (1364). گلچینی از امثال و حکم اسلامی، تهران: دانش.
حیدری ابهری، غلامرضا (1385). حکمت‏نامة پارسیان، فرهنگ اسلامی در آیینة امثال و حکم فارسی، قم: جمال.
خضرایی، امین (1382). فرهنگ‏نامة امثال و حکم ایرانی، شیراز: نوید شیراز.
دبیر‏سیاقی، سید‏محمد (1364). گزیدة امثال و حکم دهخدا، تهران: تیراژه.
دهخدا، علی‏اکبر (1363). امثال و حکم (4 جلد)، تهران: امیرکبیر.
دهگان، بهمن (1383). فرهنگ جامع ضرب‏المثل‏های فارسی، تهران: فرهنگستان زبان وادب فارسی.
ذوالفقاری، حسن (1384). داستان‏های امثال، تهران: مازیار.
ذوالفقاری، حسن (1386). تفاوت ضرب‏المثل با برخی گونه‏های ادبی و زبانی مشابه، تهران: فصل‏نامۀ پژوهشی ـ فرهنگی نجوای فرهنگ، ش 4.
شاملو، احمد (1357 - 1372). کتاب کوچه (11 جلد)، تهران: مازیار.
شکور‏زاده، ابراهیم (1380). دوازده هزار مثل فارسی و سی هزار معادل آن‏ها، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
غلامی، حسین و حسن ایزانلو (1391). «نگاهی به فرازیولوژی زبان روسی و مقایسة آن در زبان فارسی»، مجلة علمی ـ پژوهشی مترجم، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
میرزا‏نیا، منصور (1382). فرهنگ‏نامۀ کنایه، تهران: امیر‏کبیر.
نجفی، ابوالحسن (1378). فرهنگ فارسی عامیانه (2 جلد)، تهران: نیلوفر.
 
Буслаев Ф. И. (1954). Русские пословицы и поговорки, собранные и объясненные. - М.
Гаврин С. Г. (1974). Фразеология современного русского языка. – Пермь.
Жуков В. П. (2000). Словарь русских пословиц и поговорок. – 7-е изд., стереотип. – М.: Рус.яз.
Копыленко М. М., Попова З.Д. (1978). Очерки по общей фразеологии: Проблемы, методы, опыты / - Воронеж : Изд-во ВГУ.
Короглы Х. (1973). Персидские пословицы, поговорки и крылатые слова, - М.: "главная редация восточной литературы".
Красных В. Н. (2001). Русская фразеология. – М.
Кунин А. В. (1966). Фразеология современного английского языка. - М.: Высшая школа.
Мокиенко В. М. (2005). В глубь поговорки: рассказы о происхождении крылатых слов и образных выражений. – 3-е изд., перераб. – СПБ.: “Авалон”, “Азбука-классика”.
Мокиенко В. М. (2005). Загадки русской фразеологии. – 2-е изд. , перераб. – СПБ.: “Авалон”, “Азбука-классикаˮ.
Мокиенко В. М., Т. Г Никитина (2007). Большой словарь русских поговорок. – М.: ЗАО “ОЛМА Медиа Группˮ.
Серов В. (2005). Энциклопедический словарь крылатых слов и выражений., 2-е изд. – М.: Локид-пресс.
Федосов И. В., А. Н Лапицкий (2003). Фразеологический словарь русского языка. - М.: “ЮНВЕСˮ.