نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

• سید سعید زاهد

دانشیار بخش جامعه‌شناسی و برنامه‌ریزی اجتماعی، عضو پژوهشکدۀ تحول و ارتقای علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه شیراز

چکیده

در دوران معاصر جهان اسلام درمعرض تهاجم غرب قرار گرفته است که موجب وابستگی سیاسی، اقتصادی، و فرهنگی آن شده است. برای رهایی از سلطۀ استعمار راه‌حل پیش‌نهادی انقلاب اسلامی ایران نظریه‌پردازی اسلامی در علوم اجتماعی و ادارۀ استقلالی کشور براساس آن است. کتاب حاضر یکی از این‌گونه تلاش‌هاست. ازنظر شکلی، به‌منزلۀ یک کتاب آموزشی به‌خوبی تهیه شده است، اما ازنظر محتوایی، ضمن اذعان به تلاش نویسندۀ محترم به حفظ اصول و ارزش‌های اسلامی، باید گفت که پیش‌نهاد ارائه‌شده موارد ابهام و ضعف‌هایی دارد. عمده‌ترین مشکلِ غفلت از اختلاف هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی روش‌های تحقیق رایج علوم اجتماعی سکولار و ارائۀ پیش‌نهاد استفادۀ تلفیقی از آنان است. دیگر استخراج شالوده‌های علم اجتماعی جدید از متون دینی براساس ظنّ و گمان و تلاش برای رسیدن به یقین با استفاده از روش‌های تجربی رایج است. این به‌معنی بارکردن نتایج تجربی سکولار بر متون دینی است. هم‌چنین، این کار موجب می‌شود به بخشی از نتایج تحقیقات علوم اجتماعی رایج، که تاکنون مغایرت یا اختلاف آنان با آیین اسلام روشن نشده است، پوششی اسلامی داده شود.

کلیدواژه‌ها

• علوم اجتماعی اسلامی
• علوم اجتماعی سکولار
• روش‌شناسی
• روش‌های تحقیق

موضوعات

• روش‌شناسی

عنوان مقاله [English]

A Step toward Islamic Science: How to Use Islamic Texts in Social Sciences

نویسنده [English]

• Seyed Saeid Zahed Zahedani

Associate Professor of Sociology and Social Planning, Member of Research Institute for the Development and Promotion of Humanities and Social Sciences, Shiraz University

چکیده [English]

In modern history, Islamic societies are under the subjugation of European nations. This causes their political, cultural, and economic dependency.  Islamic Revolution's emancipation prescription to Islamic nations is the renovation of their social science based on Islamic principles in order to be able to manage their countries according to independent political, cultural, and economic knowledge.  There are different streams of thought in Iran developed according to this policy.  The reviewed book is written on the basis of one of them.  As a text book, it is well designed, however, regardless of the writer's effort to get along with Islamic principles and values, the book has several weaknesses and confusions. The main issue is lack of enough attention to the difference between ontology and epistemology which underpinned the secular and Islamic methodology.  The book's suggestion is to mix these methods regardless of their fundamental differences.  The other problem is its suggestion to extract uncertain original bases of social sciences off the Islamic texts and try to reach certainty by experimental current methods. This means to dominate experimental secular results over Islamic texts.  The suggested method causes to cover those current secular understanding of social science whose positions are not clear to Islamic values, with an Islamic layer.

کلیدواژه‌ها [English]

• Islamic Social Science
• Secular Social Science
• Methodology
• Research Methods