نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

• علی سلیمانی ¹
• محمد رضا موحدی ²

¹ دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه قم، ایران

² دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه قم، ایران.

چکیده

این مقاله به بررسی دفتر پنجمِ شرحجامعمثنویمعنوی اختصاص دارد. نقد و بررسی تمام 4238 بیت این دفتر بیش از ظرفیت یک مقاله است. ازاین‌رو، در این پژوهش با دسته‌‌‌بندی دلایل اصلی دریافت‌‌‌های موجود در این اثر و آوردن یک یا چند نمونۀ مرتبط با آن تلاش می‌کنیم تا تصویری مختصر از کاستی‌‌‌های این شرح به‌تصویر بکشیم. نویسنده در این بررسی به دو عامل مهم، یعنی درنظرگرفتن «بافت موقعیتی ابیات» و «استفاده از نشانه‌‌‌های درون‌متنی خودِ مثنوی» تکیه کرده ‌است. از ره‌رو همین نقد و بررسی دریافتیم که، علی‌‌‌رغم تلاش بسیار جامعِ، این اثر کاستی‌‌‌های چشم‌گیری دارد؛ مانند «ارتباط‌نداشتن معنای بیت با محور عمودیِ ابیات»، «ردکردن توضیحات صحیحِ دیگر شارحان»، «بی‌‌‌ربط‌بودن توضیحات داخل قلاب با منظور اصلی بیت»، «بی‌‌‌توجهی به ارتباط و نخ نازک میان دو مصراع»، «خوانش نادرست بیت». وجود همین موارد باعث شده است تا معنای ارائه‌شدۀ برخی از ابیات با معانی احتمالی دیگر در مثنوی معنوی هم‌خوان نباشد و هم‌چنان جای خالی شرح مناسبی از مثنوی معنوی احساس شود.

کلیدواژه‌ها

• مثنوی معنوی
• دفتر پنجم
• مولوی
• بافت موقعیت
• شرح جامع مثنوی

موضوعات

• زبان و ادبیات فارسی

عنوان مقاله [English]

Hesitation on Fifth Book of Comprehensive Description of Mathnavi Manavi

نویسندگان [English]

• Ali Soleimani ¹
• Mohammad reza Movahedi ²

¹ PhD Student of Persian Language and Literature, Qom University, Iran

² Associate Professor of Persian Language and Literature, Qom University, Iran

چکیده [English]

This essay is devoted to the review of the fifth book entitled “Comprehensive Description of Mathnavi Manavi”. Naturally, reviewing and analyzing all 4238 verses of this book is more than the capacity of an article. Therefore, in this study, we attempt to show a brief picture of the shortcoming of this work by classifying the main reasons for the existing perceptions of the work and bringing one or more related examples. The author in this work relies on two important factors, named “the context of the verses” and “the use of own context sign of Mathnavi”. We have found, despite the great efforts of the respected collector, that this work has significant shortcomings such as: not having the relationship between the meaning and vertical pivot of the verses, rejecting the correct explaining of other exegetes, unrelated explanation inside the brackets with the original purpose of the verse, disregarding the connection between two hemistichs, and wrong reading of verses, etc. The existence of these things has made some meaning of verses inconsistent with the original intentions of Rumi in Mathnavi, and empty space of proper description of Mathnavi is felt.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mathnavi
• Fifth book
• Rumi
• Context
• Comprehensive Description