نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

دانشیار زبان و ادبیات عربی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

چکیده

ادبیات معاصر عربی به‌دلیل سهم مهمی که در انتقال فرهنگ و اندیشۀ معاصر عرب دارد، جایگاه ویژه‌‌ای را در برنامۀ درسی رشتۀ زبان و ادبیات عربی در دانشگاه‌‌های ایران به‌خود اختصاص داده است، به‌طوری‌که برای آشنایی با ادبیات معاصر عربی، دروس مختلفی در مقاطع تحصیلی تحت عناوین متون نظم و نثر معاصر عربی ارائه شده است. هم‌چنین،‌‌ به‌منظور تحقق اهداف آموزش متون معاصر، درس‌‌گفتارها و کتاب‌‌های مختلفی چه در ایران و چه در دنیای عرب تدوین و تألیف شده است. بی‌شک نقدوبررسی آثار منتشرشده در این زمینه گامی مهم درجهت تحقق اهداف آموزش متون ادبی معاصر خواهد بود. ازاین‌رو، جستار حاضر بر آن است تا کتاب الأدب العربی الحدیث؛ مدارسه وفنونه وتطوره وقضایاه ونماذج منه، اثر محمد صالح الشنطی، را با روش توصیفی ـ تحلیلی موردنقد و ارزیابی قرار دهد و ضمن معرفی کتاب، به تبیین برجستگی‌ها و کاستی‌های کتاب در دو بخش شکلی و محتوایی بپردازد. برخی از یافته‌‌های این جستار نشان می‌دهد که جامعیت و فراگیری مباحث، هدف‌مندی در انتخاب متون، تحلیل و بررسی متون نظم و نثر، و پرداختن موضوعی به نوآوری‌های ادبی از مهم‌ترین ویژگی‌های کتاب است. هم‌چنین، ارائه‌نکردنِ‌ تعریف مشخص از اصطلاحات، دخالت عقاید شخصی در ارائۀ تحلیل‌‌ها، آمیختگی مطالب آموزشی و مباحث نقدی، و ناهماهنگی در پرداختن به رویکردهای ادبی از مهم‌ترین موارد کاستی‌های کتاب است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Structural and Content Criticism of the Book Al-Adab Alarabi Alhadith, Madaresoho Va Fononoho Va Tatavorohi Va Qazayaho Va Namazejon Menho

نویسنده [English]

  • Abdulali Alebooye Langrudi

Associate Professor of Arabic Language & Literature Department, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran,

چکیده [English]

Modern Arabic literature, because of its important role in transferring the contemporary culture and thoughts of Arabs, enjoys a special status in the curriculum of Arabic language and literature majors in Iranian universities. As a result, to introduce contemporary Arabic literature, various courses entitled contemporary Arabic poetry and prose have been offered at different educational levels. Besides, to achieve this goal, many books and textbooks have been written in Iran and in the Arab world. Undoubtedly, criticizing and reviewing these books is a major step in fulfilling the objectives of teaching contemporary literary texts. Therefore, the present study intends to evaluate the book Al-Adab Al-Arabi Al-Hadith; … authored by Muhammad Saleh Alshanti, using a descriptive-analytical approach. While introducing the book, the article tried to address both its strong points and weaknesses in two domains of form and content. The findings indicate that with regard to form, the book suffers from certain shortcomings such as lack of defining terms, using personal judgments in analyses, compiling rather than composing, mixing didactic and critical issues, and incoherence of literary approaches.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Contemporary Arabic Poetry
  • Structural and Content Criticism
  • Highlights
  • Shortcomings
اکبری‌زاده، فاطمه (1398)، «بررسی و نقد کتاب اعلام الادب العربی الحدیث واتجاهاتهم الفنیۀ، پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، دورۀ 19، ش 8، پیاپی 72.
رجبی، فرهاد (1398)، «بررسی تحلیلی ـ انتقادی کتاب دراسات فی الادب العربی الحدیث، پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، دورۀ 19، ش 8، پیاپی 72.
سلیمی، علی (1394)، «ضرورت بازتحلیل متون آموزشی گروه‌های عربی در دانشگاه‌های کشور رویکردی انتقادی به الشعر العربی الحدیث من احمد شوقی الی محمود درویش»، پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، دورۀ 15، ش 34، پیاپی 34.
الشنطی، محمد صالح (2001)، الادب العربی الحدیث؛ مدارسه وفنونه وتطوره وقضایاه ونماذج منه، الریاض: دار الاندلس للنشر و التوزیع.
عشری زاید، علی (2002)، عن بناء القصیدة العربیة، القاهرة: مکتبة ابن‌سینا.
مناصرة، عزالدین (2007)، جمرة النص الشعری، اردن، عمان: دار مجدلاوی للنشر و التوزیع.
میرزایی، فرامرز (1398)، «تحلیل انتقادی کتاب فی نظریة الروایة: بحث فی تقنیات السرد، تلاشی برای بومی‌سازی گفتمان‌کاوی داستان»، پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، دورۀ 19، ش 8، پیاپی 72.
میرزایی، فرامرز و حسین ابویسانی (1393)، «تحلیل انتقادی الاتجاهات والحرکات فی الشعر العربی الحدیث»، پژوهش‌نامۀ انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، دورۀ 14، پیاپی 33.
وادی، طه (2000)، جمالیات القصیدة المعاصرة، مصر: الشرکۀ المصریۀ العالمیۀ للنشر.