نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه زبان و ادبیات، دانشگاه فرهنگیان تهران، ایران

چکیده

برنامه‌ریزان آموزشی همواره به‌دنبال‌‌ بازنگری محتوای برنامه‌های درسی‌اند. برنامۀ درسی «آموزش زبان عربی» سال 1395 توسط دانشگاه فرهنگیان بازنگری و جای‌گزین برنامۀ درسی «دبیری زبان و ادبیات عربی» شد. نظر به تأثیری که برنامۀ درسی در ارتقای سطح دانش، مهارت، و نگرش دانشجومعلمان دارد، بررسی آن ضروری است. ازاین‌رو، پژوهش حاضر به‌دنبال‌‌ آن است که به آسیب‌‌شناسی برنامۀ درسی این رشته بپردازد. اطلاعات پژوهش، با مطالعات اسنادی و با بهره‌‌گیری از روش کمّی و توصیفی و با استفاده از ابزار پرسش‌نامۀ محقق‌‌ساخته در جامعۀ آماری متشکل از استادان دانشگاه فرهنگیان استان تهران، به‌صورت هدف‌مند و کل‌‌شمار حاصل شد. نتایج نشان می‌‌دهد که مهم‌ترین تغییرات کمّی، کاهش سهم واحدهای تخصصی از 93 به 54 واحد و افزایش سهم دروس تربیتی بوده است. کاهش چشم‌گیر واحدهای متون و تاریخ از 46 به هشت واحد، و کاهش واحد مهارت‌‌های زبانی از 36 به بیست واحد ازجمله نقاط ضعف کمّی برنامۀ جدید است. افزایش واحدهای کارورزی از چهار واحد در دو ترم به هشت واحد در چهار ترم و تعریف دروس موضوعی ـ تربیتی و کارنمای معلمی از نقاط قوت این برنامه ارزیابی می‌‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Pathology of the Arabic Language Curriculum A Case Study: Farhangian University

نویسنده [English]

  • Hedayatollah Taghizadeh

Associated Professor of Arabic Language and Literature Department of Persian Language and Literature of Farhangian University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Curriculum planners are always looking to revise curriculum content. The "Arabic language teaching" curriculum in 2016 was revised by Farhangian University and replaced the "Arabic language and literature secretary" curriculum. Considering the effect that the curriculum has on improving the level of knowledge, skills and attitudes of students, it is necessary to be scrutinized. Therefore, the present study seeks to address the pathology of the curriculum in this field. The research information was obtained through documentary studies and by using quantitative and descriptive methods and using the researcher-made questionnaire in a statistical population consisting of professors of Farhangian University of Tehran, in a purposeful and comprehensive manner. The results show that the most important quantitative changes have been the reduction of the share of specialized units from 93 units to 54 units and the increase of the share of educational courses. A significant reduction in the units of texts and history from 46 units to 8 units, and the reduction of language skills units from 36 units to 20 units are among the new weaknesses of the new program. Increasing the internship units from 4 units in two semesters to 8 units in four semesters and defining thematic-educational courses and teacher work experience are among the strengths of this program.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Farhangian University
  • Pathology
  • Curriculum
  • Arabic Language Teaching
  • Arabic Language and Literature Department
اساس‌نامۀ دانشگاه فرهنگیان (6/10/1390)، مصوب جلسۀ 704 شورای عالی انقلاب فرهنگی، تهران: دانشگاه فرهنگیان.
اسماعیلی، سجاد و لقمان باش‌قره (1394)، «آسیب‌شناسی سرفصل‌های رشتۀ زبان و ادبیات عربی براساس شاخص‌های تجاری‌سازی و کارآفرینی»، مجلۀ الجمعیۀ العلمیۀ الایرانیۀ للغۀ العربیۀ و آداب‌ها.
اصغری، مهدی (1393)، «نشست تخصصی بررسی چالش‌‌های آموزش زبان عربی و اشتغال دانش‌آموختگان این زبان»، نشریۀ بازار کار.
الباز، خالد صلاح علی (2000)، فاعلیة برنامج مقترح لتدریب موجهی العلوم بالمرحلة الثانویة علی استخدام مدخل التقویم الموجه بالاهداف التدریسیة، المؤتمر العلمی الرابع، مصر: الجمعیة المصریة للتربیة العلمیة.
بوقس، نجاة عبدالله محمد (1998)، فاعلیة برنامج تدریبی مقترح فی تنمیة مهارات تدریس المفاهیم العلمیة لدی الطالبات المعلمات بکلیة التربیة بجدة، رسالة دکتوراه، السعودیة: کلیة البنات بجدة.
پاشازانوس، فحمد (1386) الصرف 1، طهران: بیام نور.
رجایی، سید‌مهدی (1398)، «بررسی نقاط قوت و ضعف سرفصل درسی جدید رشتۀ آموزش زیست‌شناسی دانشگاه فرهنگیان»، فصل‌نامۀ علمی ـ تخصصی پژوهش در آموزش زیست‌شناسی، س 1، ش 1.
شعبانی، زهرا (1383)، «بررسی تطبیقی برنامۀ تربیت‌معلم ایران و چند کشور دنیا»، تعلیم‌وتربیت، س 20، ش 3.
صادقی، علی و زهره میرسپاسی (1399)، «آسیب‌‌شناسی شیوۀ اجرای برنامۀ درسی رشتۀ آموزش جغرافیا در دانشگاه فرهنگیان»، مطالعات برنامه‌‌ریزی درسی، س 15، ش 56.
گلکار، رسول و فریدون شریفیان (1395)، «نقش و کاربرد پژوهش روایتی در بهبود برنامه‌‌های تربیت معلم و رشد حرفه‌‌ای معلمی»، در: مجموعه‌مقالات دومین همایش تربیت معلم، اصفهان: دانشگاه فرهنگیان.
متقی‌زاده، عیسی، کبری روشن‌فکر، و سجاد اسماعیلی (1393)، «نقد و بررسی سرفصل درس متون نظم و نثر رشتة زبان و ادبیات عربی در مقطع کارشناسی و ضرورت بازنگری در آن»، پژوهش‌نامة انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، س 14، ش 4.
محسن‌پور، بهرام (1377)، برنامه‌ریزی آموزشی، تهران: مدرسه.
معینی‌نسب، فاطمه و دیگران (1395)، «اهمیت و جایگاه فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش معلمان»، در: مجموعه‌مقالات اولین کنفرانس ملی مطالعات آموزش‌وپرورش، قم.
میرزایی، فرامرز و علی سلیمی (1389)، «نقش‌آفرینی گروه‌های زبان و ادبیات عربی در توسعۀ علمـی دانشگاه‌ها»، مجلۀ انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، ش 14.
نورسیده، علی‌اکبر (1397)، «بازنگری در دروس رشتۀ زبان و ادبیات عربی دورۀ کارشناسی با عنایت به سرفصل‌های رشتۀ هم‌شاخه»، در: مجموعه‌مقالات اولین همایش کشوری دانش موضوعی تربیتی.
ورعی، سیدجواد (1385)، مبانی و مستندات قانون اساسی به‌روایت قانون‌گذار، قم: دبیرخانۀ مجلس.
 
Anonymous (2011), “Fundamental Evolution Document of Education”, Available at: <https://sccr.ir/Files/6609.pdf>.
Buczynskils, S. and C. B. Hansen (2010), “Impact of Professional Development on Teacher Practice, Uncorering Connection”, Teachingand Teacher Education, vol. 26, no. 3.
Darabi, B. and A. Moradi (2015), Excerpt from Academic Law in the Mirror of Laws and Regulations, Qom: Maaref Publishing House.
Fielder, A. (2010), “Elementary School Teachers Attitudes Toward Professional Development: A Grounded Theory Study”, United States, Arizona: University of Phoenix.
Ganji, M. H. (1988), Geography in Iran from the Darrolfonoon to the Islamic Revolution, Mashhad: Astan Quds Razavi Printing and Publishing Institute.
Garet, M. S. et al. (2010), What Makes Professional Development Effectives?, New Haven, CT: Yale University Press.
Hafeznia, M. R. (2013), An Introduction to Research Methods in the Humanities, Tehran: Samat Publications.
Nicu, A. (2015), “Policy and Practice of Initial Teacher Training”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, vol. 180.
Saharkhiz, A. et al (2017), “A Narrative of the Quality of Farhangian University”, Journal of  Farhangian University.
Statute of Farhangian University (2012), Available at: <http://chamran.te.cfu.ac.ir/fa/88335>.