نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه باستانشناسی و تاریخ، عضو هیأت علمی دانشگاه نیشابور، ایران

چکیده

کتاب تصوف و سیاست در متون منثور تا پایان قرن چهارم هجری، نوشته مهدی حیدری، مجموعه­ای از هشت مقاله دوباره منتشرشده با ویرایشی نو، زیر لوای نظریه وحدت و کثرت است. فصول کتاب با نظریه­ای شکننده، غیر تاریخی و برمبنای مفهوم استعلاییِ وحدت و کثرت بنا شده است. هدف نویسنده بررسی تأثیر نظریه مذکور در مناسبات چند سویه دنیوی صوفیان با سیاست بوده است. انتخاب فرضیه­ ضعیف به همراه بی­روشی،‌ نویسنده را از بستر و بافت تاریخی دوره کرده و موجب زمان­پریشی و مکان­پریشی در متن شده است. حیدری همچنین با نقل افراطیِ روایت­های ترجمه نشده عربی، خوانش کتاب را برای مخاطب عادی ناممکن کرده است. برخی از تعمیم­های خطا در دسته­بندی صوفیه از اشتباهات برجسته­ای ا­ست که به اثر مذکور، آسیب جدی وارد کرده است. در این نوشته سعی برآن است تا عیار کتاب، خصوصا در بُعد طبقه­بندی متفاوت گروه­های عرفانی جهان اسلام، نقد و بررسی شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Critical Review on the Book “Sufism and Politics in Prose Texts until the End of the 4th Century )AH(“

نویسنده [English]

  • Peiman Abolbashari

Assistant Professor of Archeology and History, Faculty Member, Neyshabur University, Neyshabur, Iran

چکیده [English]

The book “Sufism and Politics in Prose Texts until the End of the Fourth Century AH”, written by Mahdi Heidari, is a collection of eight re-published articles under the banner of a Book. The chapters of the book are based on fragile, non-historical theories and on the transcendental concept of unity and plurality and its effect on the establishment of Sufi multifaceted relations with politics. The choice of a weak hypothesis along with a lack of method has made the author lose track of the historical background and context and has caused the time and place to be lost in the text. Heidari has also made it impossible for the average audience to read the book by quoting untranslated Arabic narrations. Some generalizations of error in the classification of Sofia are prominent errors that have seriously damaged the work. In this article, an attempt has been made to critique the quality of the book, especially in terms of content analysis

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sufism
  • Politics
  • Malamatids
  • Karamieh
  • Unity and Plurality
ابن‌جوزی، ابوالفرج (۱۳۶۸)، تلبیس ابلیس، علیرضا ذکاوتی قراگزلو، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ابوالبشری، پیمان و دیگران(1395)، «تبارشناسی باورهای ملامتیانِ نخستین در متون صوفیانه» کهن نامۀ ادب پارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سال هفتم، ش سوم.
اسماعیلی، مسعود (1393)، «پدیدارشناسی تجارب وحدت و نسبت آن با خداباوری»،نشریه ذهن، ،ش 58.
اشمیت، ریچارد (1375)، «سرآغاز پدیدارشناسی»، ترجمه شهرام پازوکی، فصلنامه فرهنگ، ش18.
افشاری، مهران و مداینی، مهدی (۱۳۸۸)، چهارده رساله در باب فتوت و اصناف، تهران: چشمه.
افشاری،‌مهران،‌۱۳۹۴)، فتوت‌نامه‌ها و رسائل خاکساریه، تهران: چشمه.
برتلس، آندری یوگینویچ (1389)، تصوف و ادبیات تصوف، ترجمه سیروس ایزدی، تهران: امیرکبیر.
بی‌نام (۱۳۸۵)، چشیدن طعم وقت، تصحیح و تعلیقات محمدرضاشفیعی‌کدکنی، تهران: سخن.
بی‌نام (۱۳۸۵)، چشیدن طعم وقت، تصحیح و تعلیقات محمدرضاشفیعی‌کدکنی، تهران: سخن.
پایک، نلسون (1380)، «در باب شهودهای عرفانی به عنوان سرچشمه های معرفت»، ترجمه شهباز محسنی، نقد و نظر، سال هفتم، پیاپی 28، ش سوم و چهارم.
حکیم سمرقندی (بی­تا)، السوادالاعظم، به اهتمام عبدالحی حبیبی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
حیدری، مهدی (1397)، «تحلیل منازعات خواص جامعه در مقابله با صوفیان نخستین»، فصلنامه عرفانیات در ادب فارسی، پیاپی 35. ش 9.
حیدری، مهدی (1399)، تصوف و سیاست در متون منثور تا پایان قرن چهارم هجری، تهران: مولی.
راتکه، برند و اوکین، جان (۱۳۷۹)، مفهوم ولایت در دوران آغازین عرفان اسلامی، مجدالدین کیوانی، تهران: مرکز.
سلمی، ابوعبدالرحمن (1389)، «اصول ملامت و طریق فتوت»، مترجمان: عباس گودرزی و مهری زارع مؤیدی، اطلاعات حکمت و معرفت، ش 60.
شفیعی­کدکنی، محمدرضا (1386)، قلندریه در تاریخ، تهران: سخن.
قرامصطفی، احمد.ت (1395)، تصوف: روزگار نخستین، ترجمه اشکان بحرانی، قم: دانشگاه مفید.
قربانی، مهدی (1396)، «وحدت گرایی و کثرت گرایی در فلسفة سیاسی متعالیه»، معرفت سیاسی، سال نهم، ‌ش  18.
گلدزیهر، ایگناس (۱۳۵۷)، درسهایی درباره اسلام،.ترجمه علینقی منزوی، تهران: کمانگیر.
لطف‌الله‌بن‌ابی‌سعید بن‌ابی‌سعد، جمال‌الدین‌ابوروح (۱۳۸۴)، حالات و سخنان ابوسعید ابوالخیر، تصحیح محمدرضا شفیعی‌کدکنی، تهران: سخن.
لویزن، لئونارد (۱۳۸۴)، میراث تصوف، ترجمه مجدالدین کیوانی، تهران: مرکز.
مالامود، مارگارت (۱۳۷۸)، «سیاست بدعتگذاری در خراسان»، ترجمه لقمان سرمدی، مجله کیهان اندیشه، ش۸۴.
مکی، ابوطالب (۲۰۰۹)، قوت‌القلوب، د.عاصم ابراهیم الکیالی، بیروت.
میهنی، محمدبن منور (۱۳۷۱)، اسرارالتوحید، تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران: آگاه.
نفیسی، سعید( ۱۳۸۵)، سرچشمه تصوف در ایران، عبدالکریم‌جربزه‌دار، تهران: اساطیر.
یوسف پور، محمدکاظم و محمدی کله سر، علیرضا (1390)، «پیوندهای معنایی تمثیل­های وحدت وجود در مثنوی»، مطالعات عرفانی، کاشان، ش13.
https://yazd.ac.ir/people/m.heidari.