پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی

بررسی و نقد شرح ِدکتر عبدالحسین خسروپناه از «رویکرد استاد مطهری به علم و دین»

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

عزیز نجف‌پور 1
فاطمه گیتی پسند 2

1 دانشجوی‌دکتری‌فلسفة‌علم‌پژوهشگاه علوم انسانی

2 کارشناس‌ارشدمدیریت‌آموزشی،دانشگاه امام‌صادق

چکیده
چکیده
دکتر خسروپناه در کتاب رویکرد استاد مطهری به علم و دین به بررسی آرای مرحوم مطهری در باب علم، دین و مفهوم‌‌شناسیِ علمِ دینی پرداخته است. وی ضمن برشمردن چهار نوع رابطه میان علم و دین، به بررسی علل جدایی علم و دین در غرب پرداخته است و متعاقباً ضمن فریضه‌دانستن علم در سنت اسلامی به توافق علم و دین در این سنت اشاره کرده و دلایل و محاسن این امر را توضیح داده است.
مطهری معیارِ دینی‌بودن علم را «نافع‌بودن» آن برای جامعة اسلامی می‌شمارد و هر علمی را که مقدمة عمل به واجب کفایی و یا عینی باشد، دینی می‌انگارد. به رویکرد علم‌شناختی و همچنین معیار استاد مطهری ایراداتی وارد است که خسروپناه بدان‌ها اشاره‌ای نکرده است. ایراداتی همچون عدم تمییز بین علوم دقیقه با علوم انسانی و اجتماعی، عدم تمییز بین علم و تکنولوژی، عدم توجه بر ساختار درونی علم و ناکارآمدی معیار نافع‌بودن در تمییز علم دینی از علم غیر دینی. از نظر مطهری در اسلام رابطة عقل و دین هم رابطة ملازمه است و ریشة تعارضات عقل و دین در غرب به اشکالات و اشتباهات کلیسا برمی‌گردد.

کلیدواژه‌ها

کلیدواژه‌ها: علم
دین
علم و دین
علم دینی
علم نافع
عقل و دین

موضوعات

عنوان مقاله English

The Status of Islamic Education in Human Sciences

نویسندگان English

Aziz Najafpoor 1
Fatemeh Gitipasand 2
چکیده English

Human sciences have lots of deficiency in our educational system. Educational sciences as a part of human sciences, tried to educate efficient people who their talent have to actualize as a sign of god perfection in power. Paying attention to God Commandment is required to be succeed in this affair. In addition, consequences of scientific researches in educational sciences have to be considered. In this case, three Islamic educational approaches are specified. In this article, first we discuss about human sciences, human and its nature as a basic subject of human sciences, the relation between educational sciences and religious sciences. Then we explain the role of Education in sight of Islamic and classic sciences by specifying the fields of human sciences.

کلیدواژه‌ها English

Keywords: Human Sciences
Education
revelation
Islamic Education
منابع
ابراهیمی دینانی، غلام‌حسین (۱۳۷۶). ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام، ج 2، تهران: طرح نو.
پایا، علی (1386). «ملاحظاتی نقادانه دربارة دو مفهوم علم دینی و علم بومی»، حکمت و فلسفه، س 3، ش 2 و 3.
جوادی آملی، عبدالله (1381). دین‌شناسی، قم: اسرا.
خسروپناه، عبدالحسین (1390). رویکرد استاد مطهری به علم و دین، قم: دفتر نشر معارف.
عهد عتیق، سفر پیدایش، باب دوم.
گلشنی، مهدی (۱۳۶۹). تحلیلی از دیدگاه‌های فلسفی فیزیک‌دانان معاصر، تهران: امیرکبیر.
مطهری، مرتضی (1362). مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
مطهری، مرتضی (1368). ده گفتار، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1370 الف). اسلام و مقتضیات زمان، ج 2، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1370 ب). ختم نبوت، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1371 الف). انسان و ایمان، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1371 ب). مسئلة شناخت، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1372). علل گرایش به مادی‌گری، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1378). یادداشت‌ها، ج 6، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1383 الف). بیست گفتار، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1383 ب). ختم نبوت، تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1385). یادداشت‌ها، ج 4 و 9، تهران: صدرا.

  • تاریخ دریافت 15 بهمن 1391
  • تاریخ بازنگری 01 اردیبهشت 1393
  • تاریخ پذیرش 12 خرداد 1392

راهنمای نویسندگان

ارسال مقاله

داوران

تماس با ما