نقد و تحلیل کتابMaterial Falsity and Error in Descartes’ Meditations(کذب مادی و خطا در تأمّلات دکارت)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استاد فلسفه، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

2 دکتری فلسفه، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

10.30465/crtls.2025.41773.2622
چکیده
این مقاله به نقد و ارزیابی تحلیلی کتاب کذب مادی و خطا در تأمّلات دکارت نوشته ‏ی سِسیلیا وی (2006) میپردازد؛ اثری که به یکی از مباحث پیچیده و مهم در فلسفه دکارت یعنی مفهوم «کذب مادی» اختصاص دارد. نویسنده با تمایزگذاری میان دو تفسیر «ایستا» و «پویا» از تصورات کاذب مادی، بر آن است که معنای کذب مادی در تأمّلات دکارت تابعی از مراتب معرفتشناختی اوست که در جریان تأمّلات شش‏‌ گانه دگرگون میشود. مقالهی حاضر، ضمن معرفی ساختار، هدف و روش کتاب، می‏‌کوشد با رویکردی تحلیلی نشان دهد که تفسیر وی، علیرغم نوآوری در تأکید بر پویایی فهم دکارت از تصورات کاذب، در برخی موارد از انسجام فلسفی کافی برخوردار نیست. تحلیل انتقادی یافتههای این نقد نشان می‏‌ دهد که اثر سِسیلیا وی، هرچند در بازخوانی سیر تحول اندیشه دکارت سهمی مهم دارد، اما در توضیح سازوکار بازنمایی تصورات کاذب و نسبت آن با صدق و فاعلیت معرفتی دچار ابهام است. بر این اساس، میتوان گفت کتاب مزبور بیش از آن‌که تبیینی نظاممند از نظریه کذب مادی ارائه دهد، افقی تازه برای بازاندیشی در پیوند میان صدق، بازنمایی و اراده در فلسفه دکارت میگشاید.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Alanen, L. (1994). “Sensory Ideas, Objective Reality and Material Falsity.” In Descartes (ed. J. Cottingham), 229–250.
De Rosa, R. (2008). “Material Falsity and Error in Descartes’ Meditations (Review).” Journal of the History of Philosophy, 46(4).
Descartes, R. (1964–1976). Oeuvres de Descartes, ed. C. Adam & P. Tannery. Paris: Vrin/CNRS.
Descartes, R. (1984–1985). The Philosophical Writings of Descartes, vols. 1–2. Cambridge University Press.
Guéroult, M. (1953). Descartes selon l’ordre des raisons. Paris: Aubier.
Hatfield, G. (2014). Routledge Philosophy Guidebook to Descartes and the Meditations. London and New York.
Suárez, F. (1965) Disputationes Metaphysicae, Georg Olms: Hildesheim 1965 (2 Vols.) (abbreviated as DM).
Secada, J. (2000). Cartesian Metaphysics: The Late Scholastic Origins of Modern Philosophy. Cambridge University Press.
دوره 25، شماره 2 - شماره پیاپی 120
تابستان 1404
تابستان 1404
صفحه 149-163

  • تاریخ دریافت 16 فروردین 1404
  • تاریخ بازنگری 11 خرداد 1404
  • تاریخ پذیرش 05 مرداد 1404