نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 مربی گروه آموزشی سینما، دانشکدۀ سینما و تئاتر، دانشگاه هنر، تهران، ایران

2 استادیار گروه آموزشی سینما، دانشکدۀ سینما و تئاتر، دانشگاه هنر، تهران، ایران

چکیده

امپرسیونهای یک شهر؛ تهران امروز (1356)، اثر خسرو سینایی، یکی از فیلم‌های شاخص ایرانی است که می‌کوشد تا تجربۀ کلان‌شهری تهران مدرن را به مخاطب خود بازنمایاند. فرم و ساختار این اثر تفاوت‌های مشهودی با فیلم‌های مرسوم سمفونی شهری دارد. سینایی درپی ارائۀ ریتم و ضرب‌آهنگ زندگی کلان‌شهری، چنان‌که در سمفونی‌های شهری اتفاق می‌افتد، نیست و بیش‌تر درپی بازنمایی بارقه‌هایی از تجربۀ زیست کلان‌شهری در جامعۀ ایرانِ درحال‌گذار از سنت به مدرنیته است. پیشینۀ تحصیلی و مطالعاتی سینایی در زمینۀ معماری، در زیبایی‌شناسی این فیلم و جست‌وجوی وی در ماهیت شهر مدرن، به‌خوبی نمود می‌یابد. این پژوهش که با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتاب‌خانه‌ای صورت گرفته است، با بهره‌گیری از رویکردی میان‌رشته‌ای، می‌کوشد تا به بررسی نحوۀ بازنمایی تجربۀ شهری در این فیلم بپردازد و از این مدخل، دیدگاه فیلم‌ساز درمورد فرایند مدرن‌سازی شهری در دورۀ پهلوی را تحلیل کند. درطول فیلم، فیلم‌ساز به‌گونه‌ای خودارجاعانه بارها به ماهیت رسانۀ سینما در ثبت و جاودانه‌کردن لحظات اشاره می‌کند. فیلم‌ساز به‌خصوص نقش قدرت حاکم در پیش‌برد طرح مدرن‌سازی و شکل‌دهی به انسجام اجتماعی مطلوب را برجسته می‌سازد. تحلیل فیلم، نگاه انتقادی فیلم‌ساز به مدرن‌سازی حکومتی دوران پهلوی را آشکار می‌کند.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Representing the Experience of a Modern Metropolis in Impressions of a City: Tehran Today (1977)

نویسندگان [English]

  • Dariush Esmaieli 1
  • Alireza Sayyad 2

1 Instructor, Faculty of Cinema and Theater, University of Art, Tehran, Iran

2 Assistant Professor, Faculty of Cinema and Theater, University of Art, Tehran, Iran

چکیده [English]

The Impression of a City: Tehran Today (1977) by Khosrow Sinai is one of the leading Iranian documentaries that aspires to represent the experience of living in the modern metropolis of Tehran. It has remarkable differences from common urban symphonies, in form and structure, and Sinai doesn’t try to convey the rhythm and pace of the metropolitan life, and he is more in to the representation of some evanescent sparks of metropolitan living experience in the Iranian, traditional to modern, transitional society. The author’s educational background in architecture shows itself through the aesthetics of the film and his exploration in the nature of the modern city. This study, which has been done by descriptive-analytical method, using library sources, and an interdisciplinary approach, tries to investigate, how the film represents the metropolitan experience of life, and analyzes the filmmaker’s critical perspective on the process of urban modernization in the Pahlavi’s era.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Impressions of a City
  • Tehran Today
  • Modernization
  • Tehran Metropolis
  • Documentary Cinema
  • Urban Experience
بنیامین، والتر (1390)، «اثر هنری در عصر تولید مکانیکی»، در اکران اندیشه؛ فصلهایی در فلسفۀ سینما، ترجمۀ پیام یزدان‌جو، تهران: مرکز.
بنیامین، والتر (1396)، دربارۀ زبان و تاریخ، ترجمۀ مراد فرهادپور و امید مهرگان، تهران: هرمس.
حبیبی، محسن (1389)، قصۀ شهر؛ تهران، نماد شهر نوپرداز ایرانی 1332-1299، تهران: دانشگاه تهران.
درگاهی، ملیحه (1397)، «جریان مدرنیته در شهرهای معاصر ایران»، وب‌گاه انسان‌شناسی و فرهنگ: <https://www.anthropologyandculture.com/fa>.
زیمل، گئورگ (1372)، «کلان‌شهر و حیات ذهنی»، ترجمۀ یوسف اباذری، نامۀ علوم اجتماعی، ش 6.
سونتاگ، سوزان (1392)، دربارۀ عکاسی، ترجمۀ نگین شیدوش و فرشید آذرنگ، تهران: حرفه، نویسنده.
شایگان، داریوش (1395)، جنون هوشیاری، تهران: نظر.
شیل، مارک و تونی فیتزموریس (1391)، سینما و شهر؛ فیلم و جوامع شهری در بستر جهانی، ترجمۀ میترا علوی‌طلب و محمود اربابی، تهران: مؤسسۀ تصویر شهر.
عمادیان، بارانه (1396)، تاریخ طبیعی زوال؛ تأملاتی دربارۀ سوژۀ ویران، تهران: بیدگل.
کریمی، پاملا (1400)، زندگی خانگی و فرهنگ مصرفی در ایران؛ انقلابهای داخلی در عصر مدرن، ترجمۀ زهرا طاهری، تهران: شیرازه، کتاب ما.
منل، باربارا (1395)، شهرها و سینما، ترجمۀ نوید پورمحمدرضا و نیما عیسی‌پور، تهران: بیدگل.
Bruno, G. (2002), Atlas of Emotion; Journeys in Art, Architecture, and Film, London and New York:Verso.
Bruno, G. (2007), Public Intimacy: Architecture and the Visual Arts, Cambridge: The MIT Press.
Bruno, G. (2014), Surface: Matters of Aesthetics, Materiality, and Media, Chicago: University of Chicago Press.
Christie, I. (2012), “A Disturbing Presence? Scenes from the History of Film in the Museum”, Film, Art, New Media: Museum Without Walls, A. D. Vacche (ed.), New York: Palgrave Macmillan.
Friedberg, A. (1993), Window Shopping Cinema and the Postmodern, Berkeley: University of California Press.
Gourgouris, S. (2006), “The Dream-Reality of the Ruin”, Walter Benjamin and the Arcades Project, B. Hanssen (ed.), London and New York: Continuum International Publishing Group.
Gronberg, T. (1997), “Beware Beautiful Women: The 1920s Shopwindow Mannequin and a Physiognomy of Effacement”, Art History, vol. 20, no. 3.
Hake, S. (2008), Topographies of Class: Modern Architecture and Mass Society in Weimar Berlin, Ann Arbor: University of Michigan Press.
Hansen, M. (1994), America, Paris, and the Alps Kracauer (and Benjamin) on Cinema and Modernity, Berlin: John-F.-Kennedy-Institut für Nordamerikastudien (JFKI).
Mack, M. (2009), “Modernity as an Unfinished Project: Benjamin and Political Romanticism”, Walter Benjamin and the Architecture of Modernity, A. Benjamin and Ch. Rice (eds), Melbourne: Repress.
Mulvey, L. (2006), Death 24x a Second: Stillness and the Moving Image, London: Reaktion Books Ltd.
Pieterse, J. N. (2005), “Multiculturalism and Museums: Discourse about others in the Age of Globalization”, Heritage, Museums and Galleries: An Introductory Reader, G. Corsane (ed.), London: Routledge.
Rabinovitz, L. (2012), Electric Dreamland: Amusement Parks, Movies, and American Modernity, New York: Columbia University Press.
Sandberg, M. B. (2003), Living Pictures, Missing Persons; Mannequins, Museums, and Modernity, Princeton: Princeton University Press.
Schivelbusch, W. (1995), Disenchanted Night: The Industrialization of Light in the Nineteenth Century, A. Davies (trans.), Berekley: University of California Press.
Schwartz, V. R. (1995), “Museums and Mass Spectacle: The Musée Grévin as a Monument to Modern Life”, French Historical Studies, vol. 19, no. 1.
Stead, N. (2004), On the Object of the Museum and Its Architecture, The Degree of Doctor of Philosophy, School of Geography, Planning and Architecture, The University of Queensland.
Uricchio, W. (2008), “Imag(in)ing the City: Simonides to the Sims”, Cities in Transition: The Moving Imageand the Modern Metropolis, A. Webber and E. Wilson (eds), London: Wallflower Press.
Urry, J. (2005), “The ‘System’ of Automobility”, Automobilities, M. Featherstone, N. Thrift, and J. Urry (eds), London: SAGE.
Ward, J. (2001), Weimar Surfaces: Urban Visual Culture in 1920s Germany, Berkeley: University of California Press.
Werth, M. (2013), “Heterogeneity, The City, and Cinema in Alberto Cavalcanti’s Rien que Les Heures”, Art History, vol. 36, no. 5