تاریخ و تمدن
عبدالله ساجدی؛ هوشنگ خسروبیگی
چکیده
موضوع مشروعیت در تاریخ ایران از موضوعاتی است که در دهه‌های اخیر توجه پژوهش‌گران تاریخ را به‌خود جلب کرده است. از متأخرترین این آثار تحول مبانی مشروعیت سلطنت از یورش مغولان تا برآمدن صفویان است. این اثر، تحول در مبانی مشروعیت این دوره را در چهارچوب یک بحران فراگیر مشروعیت‌زایی در قالب الگوهای متعدد بررسی می‌‌کند؛ با تأکید بر این ...
بیشتر
موضوع مشروعیت در تاریخ ایران از موضوعاتی است که در دهه‌های اخیر توجه پژوهش‌گران تاریخ را به‌خود جلب کرده است. از متأخرترین این آثار تحول مبانی مشروعیت سلطنت از یورش مغولان تا برآمدن صفویان است. این اثر، تحول در مبانی مشروعیت این دوره را در چهارچوب یک بحران فراگیر مشروعیت‌زایی در قالب الگوهای متعدد بررسی می‌‌کند؛ با تأکید بر این مسئله که با سقوط خلافت و ورود عنصر مغول، پیچیدگی در مبانی مشروعیت دوچندان و مبانی الهام‌‌بخش جدیدی برای مشروعیت‌بخشی مطرح شد. افزون‌بر‌آن، بعد از سقوط حکومت ایلخانان، تقریباً نظم و سازمان ویژه دچار خدشه شد. حکومت‌‌ها با خصوصیات و ویژگی‌‌های متعدد، برای توجیه حاکمیت خویش به انواع الگوهای مشروعیت‌‌زا دست زدند. بنابراین، حکومت‌‌ها در مسئلة مبانی مشروعیت به‌نوعی دچار بحران مشروعیت شدند. این مقاله با هدف بررسی انتقادی اثر فوق ارائه شده است. این بررسی نشان میدهد که بحران مشروعیت در دورة موردبررسی یک مسئلة اساسی بوده است، اما الگوهای مشروعیت به‌هیچ‌وجه مبتنی‌بر الگوی واحد نبوده‌‌اند، بلکه مبتنی‌بر الگویی چندوجهی، ترکیبی، و توأمانی بودند، در‌حالی‌که شاخص‌‌های مهمی چون اندیشۀ ایرانی سلطنت، فرهّ ایزدی، و فرهّ کیانی نادیده گرفته شدند. اثر به‌لحاظ مبانی روش‌‌شناسی و تعریف مفاهیم ضعف دارد و قادر به طراحی مفهومی یک الگوی فراگیر چندوجهی برای دورة موردنظر نبوده است.
زبان و ادبیات فارسی
آرش امرایی
چکیده
دیوان خاقانی از آثار شایستۀ ادبیات فارسی است که به دیریابی و دشوارفهمی مشهور است. ازاینرو، در مقایسه با دیگر دیوان‌های شعر فارسی دیوان خاقانی کم‌‌تر مورداقبال شارحان قرار گرفته است. در این میان، گزیده‌گویی و گزیده‌گزینی دامن دیوان خاقانی را نیز رها نکرده است و گزیده‌‌هایی چند از قصاید خاقانی شرح و منتشر شده است. یکی از ...
بیشتر
دیوان خاقانی از آثار شایستۀ ادبیات فارسی است که به دیریابی و دشوارفهمی مشهور است. ازاینرو، در مقایسه با دیگر دیوان‌های شعر فارسی دیوان خاقانی کم‌‌تر مورداقبال شارحان قرار گرفته است. در این میان، گزیده‌گویی و گزیده‌گزینی دامن دیوان خاقانی را نیز رها نکرده است و گزیده‌‌هایی چند از قصاید خاقانی شرح و منتشر شده است. یکی از این آثار کتابی است با عنوان مرثیه‌خوان مدائن که بهقلم آقایان محمدرضا برزگرخالقی و محمدحسین محمدی نوشته شده و انتشارات زوار آن را در 224 صفحه و در قطع وزیری اولین‌بار در بهار 1379 منتشر کرده است. در این مقاله، ضمن بررسی تألیف مذکور، به برخی از ناراستیها و نادرستیهای واردشده به آن اشاره می‌شود. از جملۀ اشکالاتی که بهتفصیل درمورد آن سخن گفته خواهد شد، می‌توان به این موارد اشاره کرد: استفاده از آثار دیگران بدون ارجاع به آن‌ها، سکوت درمقابل ابیات دشوار و مسئلهدار خاقانی، دریافتهای نادرست از برخی ابیات، منابع آشفته، اشکالات تایپی فراوان، درنظرنداشتن برخی جوانب شعری خاقانی. ازاینرو، با بررسی موارد فوق، نشان داده می‌شود که جایگاه علمی کتاب مذکور با چالش جدیای مواجه است.
زبان‌شناسی و زبان‌های باستانی
مسعود مُشیّدی؛ مجتبی مقصودی
چکیده
در این مقاله، واژهنامۀ توصیفی فرهنگنویسی نوشتۀ فریبا قطره با رویکردی توصیفی ـ انتقادی موردنقد و بررسی قرار گرفته است. برای این منظور، هم جنبه‌‌های صوری و ساختاری کتاب از نظر رعایت اصول نگارش علمی موردتوجه قرار گرفته و هم محتوای کتاب از منظر چیستی و اهمیت مطالب مندرج در آن بررسی شده است. از این بابت که مؤلف توانسته است ...
بیشتر
در این مقاله، واژهنامۀ توصیفی فرهنگنویسی نوشتۀ فریبا قطره با رویکردی توصیفی ـ انتقادی موردنقد و بررسی قرار گرفته است. برای این منظور، هم جنبه‌‌های صوری و ساختاری کتاب از نظر رعایت اصول نگارش علمی موردتوجه قرار گرفته و هم محتوای کتاب از منظر چیستی و اهمیت مطالب مندرج در آن بررسی شده است. از این بابت که مؤلف توانسته است برای اولین‌بار در زبان فارسی، فرهنگ تخصصی واژگان حوزۀ فرهنگنویسی را با استفاده از منابع معتبر گردآوری، معادل‌یابی، و توصیف کند، کار ارزش‌مند و درخور توجهی صورت گرفته است، اما درعین‌حال ایرادهایی نیز بر این کتاب وارد است. از نظر صوری به‌لحاظ شیوۀ نگارش، در استفاده از قلم و اندازۀ مناسب برای برخی زیرمدخل‌‌ها، ایرانیک‌کردن یا ایرانیک‌نکردن برخی واژه‌ها، ترتیب الفبایی، نظام ارجاع‌دهی، و در صفحه‌‌بندی ناهماهنگی‌هایی در کتاب دیده می‌شود. از نظر محتوایی هم کتاب ایرادهایی دارد که از میان آن‌ها می‌توان به نبود حدومرز دقیق در تعریف برخی مدخل‌ها، ارائۀ برخی تعاریف بسیار کوتاه و ناقص، فقدان برخی واژه‌‌های ضروری فرهنگنویسی، ارجاع کور و گاهی اوقات گیج‌‌کننده برای کاربر، نبود جدول اعلام، نام‌ها، علائم آوایی و برخی کدهای دستوری موردنیاز، و هم‌چنین عدم ارائۀ مثال مناسب در برخی موارد ضروری اشاره کرد.
علوم تربیتی
حسین زنگنه؛ زهرا بهرامی
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی و نقد کتاب پروژههای چندرسانهای است. لذا روش تحلیلی ـ اسنادی مورداستفاده قرار گرفته است. کتاب موردمطالعه، تألیف کارن اس. ایورس و آن. ای. بارون در سال 2010 است که انتشارات بوی کاغذ آن را با ترجمۀ خدیجه علی‌آبادی و اسماعیل اصلانی در سال 1395 منتشر کرده است. این مقاله با به‌کارگیری روش تحلیل اسناد و بازبینی و روشن‌سازی ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی و نقد کتاب پروژههای چندرسانهای است. لذا روش تحلیلی ـ اسنادی مورداستفاده قرار گرفته است. کتاب موردمطالعه، تألیف کارن اس. ایورس و آن. ای. بارون در سال 2010 است که انتشارات بوی کاغذ آن را با ترجمۀ خدیجه علی‌آبادی و اسماعیل اصلانی در سال 1395 منتشر کرده است. این مقاله با به‌کارگیری روش تحلیل اسناد و بازبینی و روشن‌سازی دامنۀ محاسن و کاستی‌های کتاب گرد آمده است و آشکار می‌سازد که متن آن باوجود هم‌خوانی قابل‌قبول با متن اصلی، رسایی و روان‌بودن، و برخورداری از واژگان تخصصی پسندیده کاستی‌هایی دارد؛ ازجمله عدم طراحی راه‌برد یاددهی ـ یادگیری و تحلیل هوش‌‌های چندگانه طی فرایند از ایده تا ارزش‌یابی، عدم ارائۀ راه‌کارهای عملیاتی و دقیق برای اجرای راه‌برد یادگیری مشارکتی (تشریک مساعی)، بی‌توجهی به جزئیات گام‌‌ها و فعالیت‌‌های هریک از مدل پیش‌نهادی، بی‌توجهی به تفکیک مفهومی فلوچارت با ساختار محتوا، و انتخاب برخی عناوین نامناسب باتوجهبه محتوا بودند. سودمندی کتاب حاضر به‌عنوان یک راه‌نمای تدریس برای راه‌برد یادگیری مبتنی‌بر پروژههای چندرسانهای مشارکتی به‌عنوان یک منبع آموزشی در دروس تولید محتوای الکترونیکی در دورۀ کارشناسی و حتی در درس درس‌‌افزارهای کارشناسی ارشد بسیار است. ازاینرو، پیش‌نهاد می‌شود که نویسندگان با رفع برخی اشکال‌‌های صوری، ساختاری، و محتوایی آن را بهبود دهند.
زبان و ادبیات فارسی
هاشم صادقی محسن آباد؛ اکبر حیدریان
چکیده
مقالۀ حاضر به بررسی و نقد فرهنگ تحلیلی لغات و ترکیبات دیوان خاقانی شروانی، نوشتۀ رسول چهرقانی منتظر، می‌‌‌پردازد. پیش از انتشار این اثر، فرهنگ‌‌‌های نسبتاً موفق دیگری دربارۀ شعر خاقانی به‌چاپ رسیده و این فرهنگ کوشیده است تا نکاتی پیرامون مسائلی که احیاناً در آثار پیش مغفول مانده‌اند طرح کند و پرتوی بر غموض موجود در شعر خاقانی ...
بیشتر
مقالۀ حاضر به بررسی و نقد فرهنگ تحلیلی لغات و ترکیبات دیوان خاقانی شروانی، نوشتۀ رسول چهرقانی منتظر، می‌‌‌پردازد. پیش از انتشار این اثر، فرهنگ‌‌‌های نسبتاً موفق دیگری دربارۀ شعر خاقانی به‌چاپ رسیده و این فرهنگ کوشیده است تا نکاتی پیرامون مسائلی که احیاناً در آثار پیش مغفول مانده‌اند طرح کند و پرتوی بر غموض موجود در شعر خاقانی بیفکند و از دشواریهای آن ابهامزدایی کند. در این مقاله، ضمن معرفی کلی اثر و تحلیل ابعاد شکلی آن، به بیان «امتیازات»، «کاستیها»، و «بایستههای» محتوایی آن نیز پرداخته شده است. کتاب مزبور در دو سطح خطاهای فرمی و صوری و اشکالات محتوایی ارزیابی شده و نشان داده شده است که بهدلایلی ازجمله غفلت از یافتههای نوین پژوهشی، عدم احصای کامل اشارات، درج مغلوط مدخل‌ها، ناهمخوانی مدخل‌ها با توضیحات، استفادهنکردن مؤلف از منابع دستاول، و نیز تسامح و سهلانگاری بهمنظور تسریع در فرایند چاپ از قابلیت استناد و اطمینان اثر تاحد زیادی فرو کاسته است. در فرایند بررسی مطالب، ضمن تقدیر از تلاشهای نویسنده، پیشنهادهایی برای بهترشدن کیفیت کتاب ارائه شده است.
زبان و ادبیات عربی
محمودرضا توکلی محمدی
چکیده
مقالة حاضر به بررسی و نقد کتاب الأدب المصری فی ظلّ الحُکم العثمانی، نوشتة محمد سیدکیلانی، نویسندة معاصر مصری (1912- 1998)، پرداخته است. روش کار نقد شکلی و محتوایی است و نقاط ضعف و قوت اثر در این زمینه مشخص شده است. باتوجهبه نتایج این پژوهش، کتاب حاضر متأسفانه هم در شکل ظاهری و هم در محتوا ضعف‌های عمده‌ای دارد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها ...
بیشتر
مقالة حاضر به بررسی و نقد کتاب الأدب المصری فی ظلّ الحُکم العثمانی، نوشتة محمد سیدکیلانی، نویسندة معاصر مصری (1912- 1998)، پرداخته است. روش کار نقد شکلی و محتوایی است و نقاط ضعف و قوت اثر در این زمینه مشخص شده است. باتوجهبه نتایج این پژوهش، کتاب حاضر متأسفانه هم در شکل ظاهری و هم در محتوا ضعف‌های عمده‌ای دارد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتاند از نداشتن توجه کافی به قواعد نگارش زبان عربی، بهرهنبردن مناسب از علائم سجاوندی، رعایتنکردن تناسب حجمی بابهای کتاب، همپوشانی برخی از بابها، ارائة قضاوتهای یکجانبه و جهتدار و بهدور از روحیة بحث علمی، نبود ارجاع‌دهی و رعایت امانت علمی، وجود توضیحات و ارائة مطالب غیرمرتبط باعنوان کتاب، توضیح ناکافی برخی از قسمتهای کتاب به‌ویژه در بابهای پنجم و ششم، نداشتن فهرست منابع و اعلام، ضعف تحلیل، و پنهانبودن شخصیت علمی نگارنده. باتوجهبه مطالب یادشده، کتاب حاضر شایستگی استفاده بهمنظور منبع درسی یا کمک درسی در درس تاریخ ادبیات دورة عثمانی را ندارد، اما منبعی برای مطالعه و نقد دانشجویان تحصیلات تکمیلی پیش‌نهاد می‌شود.
زبان‌های خارجی
ابوالفضل خدامرادی
چکیده
کتاب‌های درسی که در سطح ملی تدوین می‌شوند به‌علت طیف گستردۀ مخاطبان همواره از اهمیت بسیاری برخوردار بوده‌اند. بنابراین، بررسی کمّی و کیفی آن‌ها همیشه در اولویت کاری منتقدان بوده است. ازاینرو، در این مقاله نویسنده در پژوهشی انتقادی محتوای درسی تازه‌تألیف زبان انگلیسی پایۀ دهم متوسطه را مشتمل‌بر کتاب درسی، کتاب کار، و سی‌دی ...
بیشتر
کتاب‌های درسی که در سطح ملی تدوین می‌شوند به‌علت طیف گستردۀ مخاطبان همواره از اهمیت بسیاری برخوردار بوده‌اند. بنابراین، بررسی کمّی و کیفی آن‌ها همیشه در اولویت کاری منتقدان بوده است. ازاینرو، در این مقاله نویسنده در پژوهشی انتقادی محتوای درسی تازه‌تألیف زبان انگلیسی پایۀ دهم متوسطه را مشتمل‌بر کتاب درسی، کتاب کار، و سی‌دی آموزشی نقد و بررسی کرده است. پس از بررسی تاریخ تحول محتواهای پیشین در ادوار گذشته، اثر حاضر ازمنظر مبانی نظری و ساختار کلی بررسی و تجزیه و تحلیل شده است. سپس، باتوجهبه مبانی و اصول رویکرد ارتباطی، محتوای اثر مورد نقد و بررسی قرار گرفت. بررسی و ارزیابی بخشهای مختلف نشان داد اثر یادشده باتوجهبه اهمیت و اثرگذاری آن در سطح ملی به بازنگری و اصلاح در ابعاد شکلی، ساختاری، و محتوایی نیاز دارد تا بتواند اهداف برنامۀ زبانآموزی را در برنامۀ درسی تأمین کند.
هنر
مجید بهدانی؛ محمد خزائی
چکیده
مطالعات نظری در حوزۀ هنر اسلامی پیشینۀ زیادی دارد و در دهه‌های اخیر پژوهش‌های متعددی در این باب صورت گرفته است. بیش‌ازهمه، شرق‌شناسان در این حوزه تحقیقات مفصلی انجام داده‌اند که ماحصل آن کتاب‌های فراوانی با موضوع هنر اسلامی است. برخی از این کتاب‌ها علمی و مستند و برخی دیگر دارای چالش‌ها و کاستی‌هایی است که می‌بایست پژوهش‌گران ...
بیشتر
مطالعات نظری در حوزۀ هنر اسلامی پیشینۀ زیادی دارد و در دهه‌های اخیر پژوهش‌های متعددی در این باب صورت گرفته است. بیش‌ازهمه، شرق‌شناسان در این حوزه تحقیقات مفصلی انجام داده‌اند که ماحصل آن کتاب‌های فراوانی با موضوع هنر اسلامی است. برخی از این کتاب‌ها علمی و مستند و برخی دیگر دارای چالش‌ها و کاستی‌هایی است که می‌بایست پژوهش‌گران و محققان هنر اسلامی با بررسی و نقد آن‌ها به ارزیابی این کتاب‌ها بپردازند. کتاب هنر اسلامی عفیف البهنسی از معدود کتاب‌های هنر اسلامی است که یک عربزبان آن را نوشته است. در این کتاب، البهنسی بیش‌ازهمه بر هنر عربی و سرزمینهای عرب توجه می‌‌کند و بهصورت یکجانبه و فاقد مستندات تاریخی و پژوهشی به ارائۀ نظراتی می‌‌‌پردازد. او در برخی صفحات بر استقلال هنر اسلامی، مخصوصاً سرزمینهای عربی، پافشاری می‌‌کند و از تأثیرات هنر ساسانی و ایرانی در هنر اسلامی چشمپوشی می‌‌کند. در این مقاله قصد داریم برخی از مباحث کلیدی این کتاب را بررسی کنیم و با استناد به نظریات محققان سرشناس حوزۀ هنر اسلامی به آن‌ها پاسخ دهیم.
زبان‌های خارجی
سعیده دست‌آموز؛ مهسا رسولی
دوره 18، شماره 8 ، آبان 1397، ، صفحه 75-96
چکیده
در مقالة حاضر، برنامة آموزش درس آواشناسی در مقطع کارشناسی رشتة زبان روسی موردبررسی قرار گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی ضرورت‌ها، ریشه‌یابی مشکلات، و ارائة راه‌کار برای رفع آن‌هاست. سؤال اصلی این است که ضرورت‌های آموزشی در حوزة آواشناسی زبان روسی کدام‌اند؟ آیا به این ضرورت‌ها در برنامة آموزشی دانشجویان مقطع کارشناسی توجه ...
بیشتر
در مقالة حاضر، برنامة آموزش درس آواشناسی در مقطع کارشناسی رشتة زبان روسی موردبررسی قرار گرفته است. هدف از این پژوهش بررسی ضرورت‌ها، ریشه‌یابی مشکلات، و ارائة راه‌کار برای رفع آن‌هاست. سؤال اصلی این است که ضرورت‌های آموزشی در حوزة آواشناسی زبان روسی کدام‌اند؟ آیا به این ضرورت‌ها در برنامة آموزشی دانشجویان مقطع کارشناسی توجه شده است؟ دانشجویان با چه چالشهایی روبهرو هستند؟ در این جستار ابتدا ازطریق شیوة تحقیق کتابخانهای به بررسی ماهیت مبحث آواشناسی و ضرورتهایی پرداختیم که باید در تدریس این مقوله موردتوجه قرار گیرند. سپس پژوهش میدانی را بین 140 دانشجوی مقطع کارشناسی زبان روسی انجام دادیم. نتایج نشان میدهد دانشجویان در بسیاری از مقولههای آواشناسی که تأثیر مستقیم روی گفتار آن‌ها دارد، دچار ضعف هستند. پیشنهاداتی برای بهینهسازی برنامة آموزش آواشناسی با هدف توانمندسازی دانشجویان ارائه شده است.
باستان شناسی
حسن باصفا؛ محمد صادق داوری
دوره 17، شماره 4 ، مهر 1396، ، صفحه 19-31
چکیده
کتاب باستان‌شناسی جوامع ایران باستان در هزارة سوم پ. م. از کتب تخصصی مربوط به باستان‌شناسی هزارة سوم فلات ایران با نگاهی ویژه به حوزة جنوب شرقی ایران است. این کتاب را «انریکه اسکالونه» تألیف و «سیدمنصور سیدسجادی» ترجمه کرد و در انتشارات سمت با هدف تدریس یا مکملی برای درس باستان‌شناسی ایران در آغاز شهرنشینی منتشر شد. آن‌چه ...
بیشتر
کتاب باستان‌شناسی جوامع ایران باستان در هزارة سوم پ. م. از کتب تخصصی مربوط به باستان‌شناسی هزارة سوم فلات ایران با نگاهی ویژه به حوزة جنوب شرقی ایران است. این کتاب را «انریکه اسکالونه» تألیف و «سیدمنصور سیدسجادی» ترجمه کرد و در انتشارات سمت با هدف تدریس یا مکملی برای درس باستان‌شناسی ایران در آغاز شهرنشینی منتشر شد. آن‌چه در مقدمة کتاب توسط نویسنده بدان اشاره شده شامل: شناسایی قطب‌های فرهنگی فلات ایران در خلال هزارة سوم پ. م.، درجات دفع و جذب بین آن کانون‌ها، و سپس مطالعة زمینه‌های خاص مبادلاتی است که در این راستا تحلیل نظام‌های تجاری با مرکزیت شوش به‌عنوان یک واحد ایلامی هدف وی را تشکیل میدهد. در نوشتار حاضر تلاش می‌شود با درنظرگرفتن رویکرد مورداستفادة نویسنده، که از اعم رویکردهای تحلیلی باستان‌شناسی شهری محسوب می‌شود، کتاب فوق ازنظر شکلی و محتوایی، به‌ویژه جامعیت صوری، نظم منطقی و مبانی، موردبررسی و تحلیل قرار گرفته و نقاط قوت و ضعف آن تشریح شود. نتایج حاصل بیان‌گر نقاط قوت بسیاری ازنظر محتوایی و رعایت اصول تألیف یک اثر بی‌طرفانه است. ازطرفی نیز اثر فوق دارای نقاط ضعفی در ترجمه، ویراستاری و معادل‌سازی اصطلاحات تخصصی، و استفاده از منابع و مبانی باستان‌شناسی مناطق پیرامونی فلات ایران است.
زبان و ادبیات عربی
حجت رسولی
دوره 14، شماره 33 ، اسفند 1393، ، صفحه 33-48
چکیده
الادب المقارن، اثر محمد سعید جمال‌الدین، ازجمله آثار قابل توجه در موضوع ادبیات تطبیقی است که نخستین‌بار در 1990 منتشر شد. نویسنده مباحث را با رویکرد مکتب فرانسه و با تأکید بر ادبیات فارسی و عربی نگاشته است. اگرچه این اثر مشخصات کتاب درسی را ندارد، ولی با توجه به اهمیت مباحث آن و با عنایت به این‌که به عنوان کتاب کمک‌درسی قابل استفاده ...
بیشتر
الادب المقارن، اثر محمد سعید جمال‌الدین، ازجمله آثار قابل توجه در موضوع ادبیات تطبیقی است که نخستین‌بار در 1990 منتشر شد. نویسنده مباحث را با رویکرد مکتب فرانسه و با تأکید بر ادبیات فارسی و عربی نگاشته است. اگرچه این اثر مشخصات کتاب درسی را ندارد، ولی با توجه به اهمیت مباحث آن و با عنایت به این‌که به عنوان کتاب کمک‌درسی قابل استفاده است، نقد و بررسی آن به منظور تبیین نقاط قوت و ضعف آن ضروری مینماید. نقد این کتاب بر اساس دستورالعمل شورای بررسی متون در دو سطح شکلی و محتوایی با مراجعه به متن اثر و با کمک سایر آثار مکتوب به‌ویژه ترجمة فارسی آن انجام پذیرفت. بررسی کتاب نشان داد که این اثر در شکل و محتوا فاقد مشخصات کتاب درسی است و بر اساس منابع پیشین عربی به نگارش درآمده است و نوآوری چندانی در آن دیده نمیشود. از نظر تناسب و جامعیت مباحث نیز نقطهضعفهایی دارد. نقطة قوت اثر دارا بودن دو بخش نظری و عملی در مباحث و محوریت داشتن ادبیات فارسی پس از ادبیات عربی است.
فلسفه
سیدحسین حسینی
دوره 13، شماره 29 ، اسفند 1392، ، صفحه 43-62
چکیده
چکیده تفکیک بین دو مفهوم «نظام اخلاقی اسلام» و «اخلاق اسلامی» از جمله مسائل مهم و کارساز در حوزة تبیین و تحلیل مجموعة مباحث اخلاقی است و به این منظور هر کتابی که بخواهد به مبانی، مفاهیم، و مهم‌ترین رویکردهای مطرح در قلمرو اخلاق اسلامی توجه کند، به‌ناچار بایستی در این خصوص تعیین تکلیف کند؛ به‌ویژه در تدوین کتب آموزشی، ...
بیشتر
چکیده تفکیک بین دو مفهوم «نظام اخلاقی اسلام» و «اخلاق اسلامی» از جمله مسائل مهم و کارساز در حوزة تبیین و تحلیل مجموعة مباحث اخلاقی است و به این منظور هر کتابی که بخواهد به مبانی، مفاهیم، و مهم‌ترین رویکردهای مطرح در قلمرو اخلاق اسلامی توجه کند، به‌ناچار بایستی در این خصوص تعیین تکلیف کند؛ به‌ویژه در تدوین کتب آموزشی، مرز بین نگاه جزءنگر با نگاه کلنگر به نظام اخلاقی اسلام میتواند نوع تلقی و برداشت مخاطب را در نگاه به آموزههای اخلاقی اسلام بهمنزلة اجزایی گسسته و غیر همسو یا مجموعهای پیوسته، مکمل، و با اهداف کاربردی جامع مشخص کند. بر این اساس، مقالة حاضر به بررسی و نقد اجمالی کتاب اخلاق اسلامی (مبانی و مفاهیم) از مجموعه دروس معارف اسلامی دانشگاهها می‌‌‌پردازد. پس از مروری کلی بر سرفصلهای کتاب و معرفی کلی اثر، به تحلیل امتیازها و کاستی‌های ابعاد شکلی و صوری کتاب میپردازیم سپس، نقاط قوت و ضعف ابعاد محتوایی آن را برخواهیم شمرد. مقاله با ارائة تحلیل نهایی و پس از بیان چند پیش‌نهاد و نتیجهگیری به پایان میرسد.
زبان و ادبیات فارسی
محمود فضیلت
دوره 13، شماره 26 ، خرداد 1392، ، صفحه 33-56
چکیده
ناهمخوان‌نمایی یا پارادوکس نه‌تنها یک صنعت بدیعی یا تصویر شعری که اصطلاح و مفهومی منطقی، فلسفی، و جهان‌شناختی است و در آثار ادبی و بلاغی گذشته به سبب یکسان‌انگاری با برخی آرایه‌های ادبی، از جمله با استعاره، توجه چندانی به آن نشده است. شاعران فارسی‌زبان، به ویژه در ادبیات عرفانی و شعر جدید، غنی‌ترین جلوه‌های انگاره‌های ناهمخوان ...
بیشتر
ناهمخوان‌نمایی یا پارادوکس نه‌تنها یک صنعت بدیعی یا تصویر شعری که اصطلاح و مفهومی منطقی، فلسفی، و جهان‌شناختی است و در آثار ادبی و بلاغی گذشته به سبب یکسان‌انگاری با برخی آرایه‌های ادبی، از جمله با استعاره، توجه چندانی به آن نشده است. شاعران فارسی‌زبان، به ویژه در ادبیات عرفانی و شعر جدید، غنی‌ترین جلوه‌های انگاره‌های ناهمخوان را بهکار گرفتهاند و زبان شعر آن‌ها در پرتو تعبیرهای متناقضنما از تازگی و تأثیر مدام برخوردار شده است. شاعر با پارادوکس امور نقیض و ناساز را آشتی میدهد و به آفرینش امر محال که زیباترین و شگفتترین جلوه‌های خیال است نایل می‌شود، انگاره‌های ناهمخوان با سنایی و شعرهای عارفانة او نمودی آشکار مییابد و از این روی کهنترین نمونههای تصویرهای متناقضنما را در آثار این شاعر میبینیم. نگارنده در این مقاله به بررسی پارادوکس در آثار سنایی پرداخته است.
