پژوهشی علوم اجتماعی
بررسی و ارزیابی کتاب جامعه‌شناسی شناخت کارل مانهایم

فرهنگ ارشاد

دوره 20، شماره 12 ، اسفند 1399، صفحه 1-26

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.30639.1828

چکیده
  موضوع این مقاله بررسی و ارزیابی نقاط قوت و ضعف کتابی است که مشخصات آن در سطور بالا ذکر شده است. هدف کلی نویسندۀ مقالۀ حاضر، فهم بیش‌تر و دقیق‌‌تر قلمرو موضوعی جامعه‌شناسی شناخت (یا با عنوان مناسب‌‌تر جامعه‌‌شناسی معرفت یا دانش) و تأکید بر اهمیت این شاخۀ جامعه‌‌شناسی است و هدف ویژۀ بررسی و ارزیابی اثر تألیفی استاد منوچهر آشتیانی1 ...  بیشتر

پژوهشی علوم اجتماعی
تحلیلی نقادانه بر کتاب تاریخ و نظریۀ اجتماعی

مریم اسکافی نوغانی؛ غلام‌رضا صدیق اورعی

دوره 20، شماره 12 ، اسفند 1399، صفحه 27-48

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.28902.1677

چکیده
  هدف این مقاله ارزیابی کتاب تاریخ و نظریۀ اجتماعی است که غلام‌رضا جمشیدی‌ها ترجمه کرده است. این ارزیابی از‌ نظر شکلی، محتوایی، روش‌شناختی، و ترجمه انجام شده است. در این مقاله متن اصلی در تقابل با متن ترجمه قرار گرفته و نقاط قوت و ضعف آن هم در متن اصلی و هم در نسخۀ ترجمه‌شده استخراج شده است. نتایج نشان داد این کتاب ویژگی‌های مثبت زیادی ...  بیشتر

پژوهشی علوم اجتماعی
از رویکرد انتقادی تا خودپروری: نقد و بررسی کتاب نقد چیست؟ و پرورش خود

محمد اصغری؛ ندا محجل

دوره 20، شماره 12 ، اسفند 1399، صفحه 49-66

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.29820.1751

چکیده
  این مقاله به بررسی و نقد کتاب نقد چیست؟ و پرورش خود، اثر میشل فوکو، هم از منظر محتوای کتاب و هم از منظر ترجمۀ فارسی آن می‌پردازد. فوکو در آثار واپسین خود مخصوصاً در این کتاب به موضوع روشن‌گری کانتی و مسئلۀ اخلاق مراقبت از خویشتن نگرشی خاص به موضوع سوژه، حکومت‌مندی، و پرورش خود پرداخته است. فوکو در نقد چیست؟ می‌کوشد رویکرد معرفت‌شناسانۀ ...  بیشتر

پژوهشی روش‌شناسی
از روایت فلسفی تاریخ تا روایت فلسفۀ تاریخ؛ خوانش انتقادی کتاب تاریخ به‌روایت فلسفه؛ از هرودت تا آلن بدیو

محسن الویری

دوره 20، شماره 12 ، اسفند 1399، صفحه 67-88

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.29926.1761

چکیده
  اندیشیدن دربارۀ تاریخ در چند دهۀ اخیر فربهی بسیار و یک دگرگونی دامنه‌دار یافته است. اگر «فلسفۀ تاریخ» را مولود این تحول بدانیم، با‌توجه‌به فاصلۀ تقریباً زیاد ما ایرانیان با آن، آگاهی روش‌مند از مطالعات و رویکردهای جدید در این شاخۀ معرفتی اهمیت می‌یابد. کتاب تاریخ به‌روایت فلسفه؛ از هرودت تا آلن بدیو به‌دلیل ویژگی‌هایی ...  بیشتر

پژوهشی علوم اجتماعی
نقد و بررسی کتاب جامعه‌‌شناسی مردم‌‌مدار در کارزار عمل

اصغر ایزدی جیران

دوره 20، شماره 12 ، اسفند 1399، صفحه 89-113

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.29744.1746

چکیده
  کتاب جامعه‌‌شناسی مردم‌‌مدار در کارزار عمل ترجمۀ مقالات شمارۀ ویژۀ مجلۀ کارنت سوسیولوژی؛ درگیری مخاطره‌‌آمیز: مبارزه در قلمرو جامعه‌‌شناسی مردم‌‌مدار (2014) است. مطالب یا مقالات کتاب در سه بخش کلی قرار گرفته‌‌اند که در هریک، نویسندگانی از نقاط مختلف جهان، تجربه‌‌های بافت‌‌مند خودشان را از به‌کارگیری جامعه‌‌شناسی مردم‌‌مدار ...  بیشتر

پژوهشی علوم سیاسی
روشن‌گری و توتالیتاریانیسم: نقد کتاب Critique and Crisis: Enlightenment and the Pathogenesis of Modern Society (نقد و بحران: روشن‌گری و آسیب‌زاییِ جامعة مدرن)

بهنام جودی؛ مجید توسلی رکن‌آبادی

دوره 20، شماره 12 ، اسفند 1399، صفحه 115-136

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.27699.1633

چکیده
  محور اصلی بحث در این مقاله نقد و بررسی کتاب نقد و بحران: روشن‌گری و آسیب‌زایی جامعة مدرن، نوشتة راینهارت کوزلک، است. این کتاب نخستین‌بار در سال 1959م به‌زبان (اصلی) آلمانی منتشر شده است و آخرین ترجمة آن در سال 1988م به‌زبان انگلیسی در انتشارات The MIT Press منتشر شده است. تلاش برای نشان دادن و توضیح ریشه‌‌های توتالیتاریانیسم قرن بیستمی در ...  بیشتر

پژوهشی علوم اجتماعی
نقدی بر جامعه‌شناسی جنسیت با رویکردی اسلامی به‌مثابۀ یک کتاب درسی

سمیه حاجی‌اسماعیلی؛ رضا حبیبی

دوره 20، شماره 12 ، اسفند 1399، صفحه 137-159

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.27165.1610

چکیده
  کتاب درسی در نظام آموزش و پرورش جایگاه محوری دارد و یکی از مهم‌ترین ابزارهای یادگیری در کلیۀ سطوح تحصیلی به‌شمارمی‌رود. یکی از راه‌کارهای مهم ارتقای کتاب‌های درسی نقد و ارزیابی دقیق و کارشناسانۀ آن‌هاست. کتاب جامعه‌شناسی جنسیت با رویکردی اسلامی، اثر حسین بستان، به‌عنوان متن درسی، برای دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکتری و ...  بیشتر

پژوهشی علوم اجتماعی
نقدی بر کتاب خانه‌ای بر روی آب؛ پژوهشی جامع درباب صیغۀ محرمیت و ازدواج موقت در ایران؛ با تأکید بر روش‌شناسی

صالحه خدادادی؛ محسن بدره؛ رویا پورتقی

دوره 20، شماره 12 ، اسفند 1399، صفحه 161-185

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.27767.1636

چکیده
  این مقاله نقدی تحلیلی بر کتاب خانه‌ای بر روی آب؛ پژوهشی جامع درباب صیغۀ محرمیت و ازدواج موقت در ایران، نوشتۀ کامیل احمدی (۱۳۹۷)، با رویکرد علم‌الاجتماعی و با تأکید بر بعد روش‌شناسی است. نگارندگان، پس از نقد شکلی، کتاب را در دو بخش 1) نقد محتوایی و 2) نقد روشی بررسی کرده‌اند. بخش اول انتقاداتی را که ‌به‌لحاظ منطق عمومی دانش به کتاب وارد ...  بیشتر

پژوهشی علوم اجتماعی
تحلیل فرانظری دیرینه‌شناسی فوکو

مسعود زارع مهرجردی؛ علی یوسفی؛ سعیده میرابی

دوره 20، شماره 12 ، اسفند 1399، صفحه 187-210

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.26214.1586

چکیده
  بنیان‌های نظری فوکو بارها با چرخش‌های قابل‌توجهی ‌هم‌راه بوده است، اما آن‌چه تقریباً همۀ شارحان فوکو برسر آن اتفاق‌نظر دارند، تقسیم‌بندی دوگانۀ دیرینه‌شناسی‌ـ تبارشناسی که به‌نوعی مکمل یک‌دیگر به‌حساب می‌آیند یا تقسیم‌بندی سه‌گانۀ دیرینه‌شناسی ‌ـ تبارشناسی ‌ـ اخلاق است. در این نوشتار، دیرینه‌شناسی فوکو با رویکردی ...  بیشتر

پژوهشی علوم اجتماعی
نقد کتاب واقعیت و روش تبیین کنش انسانی در چهارچوب فلسفۀ اسلامی نظریه‌ای بنیادین در علوم انسانی

سیدسعید زاهد

دوره 20، شماره 12 ، اسفند 1399، صفحه 211-230

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.29087.1691

چکیده
  این مقاله به بررسی و نقد شکلی و محتوایی کتاب واقعیت و روش تبیین کنش انسانی در چهارچوب فلسفۀ اسلامی: نظریه‌ای بنیادین در علوم انسانی می‌پردازد. توجه به تولید علوم انسانی اسلامی به‌خصوص ‌بعد از انقلاب اسلامی به‌عنوان یک ضرورت برای مدیریت انقلاب و رسیدن به تمدن جدید اسلامی مطرح شده است. یکی از راه‌های تدوین علوم انسانی اسلامی براساس ...  بیشتر

پژوهشی علوم اجتماعی
معرفی و نقد کتاب فرایند متمدن‌شدن

حمید عباداللهی چنذانق؛ هادی قلی‌پور

دوره 20، شماره 12 ، اسفند 1399، صفحه 231-259

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.29137.1697

چکیده
  نوربرت الیاس، در کتاب فرایند متمدن‌‌شدن، تاریخ شکل‌‌گیری آداب‌ورسوم مدرن را در پژوهشی نوآورانه بررسی کرده و نشان داده است که چگونه از دورۀ رنسانس به بعد انسان غربی به موجودی «متمدن» تبدیل شده است. در سال 1999، جمعی از الیاس‌‌پژوهان خبره ترجمۀ انگلیسیِ فرایند متمدن‌‌شدن را ویرایش کردند و مقدمۀ جدیدی را که الیاس در سال 1968 بر ...  بیشتر

پژوهشی علوم اجتماعی
نقد و بررسی کتاب زمان، مصرف، و زندگی روزمره

محمد عباس‌زاده؛ فرهاد شمسی متنق

دوره 20، شماره 12 ، اسفند 1399، صفحه 261-286

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.30303.1802

چکیده
  درمیان موضوعات رایج علوم اجتماعی در ایران، موضوع زمان علی‌‌رغم اهمیت آن موردغفلت قرار گرفته و فقر ادبیات نظری جامعه‌‌شناختی پیرامون زمان، باتوجه‌به کتب و مقالات چاپ‌‌شده، کاملاً مشهود است. در این شرایط، برگردان این کتاب به فارسی، صرف‌نظر از نقص‌های ترجمه‌‌ای آن، کاری قابل‌تقدیر و ارزنده است. تأکید مقالات این کتاب بر روی ارتباط ...  بیشتر

پژوهشی علوم اجتماعی
مطالعات فضای مجازی و فرهنگ؛ نقدی بر کتاب فضای مجازی؛ اجتماع و فرهنگ

سیداحمد عسکری؛ احسان شاه‌قاسمی

دوره 20، شماره 12 ، اسفند 1399، صفحه 287-305

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.30820.1842

چکیده
  ظهور «فضای مجازی» و گسترش صنعت هم‌زمان اطلاعات و ارتباطات بسیاری از مفاهیم کلاسیک و ساختارهای فرهنگی و اجتماعی را دچار دگردیسی کرده است. یکی از آثاری که به این موضوع و مسائل فضای مجازی در ایران پرداخته، کتاب فضای مجازی؛ اجتماع و فرهنگ اثر سیدابوالحسن فیروزآبادی، رئیس مرکز ملی فضای مجازی و یکی از سیاست‌گذاران فضای مجازی کشور، ...  بیشتر

پژوهشی علوم اجتماعی
بازخوانی و ارزیابی رازوری زنانه؛ کتابی مؤثر در شکل‌گیری موج دوم فمینیسم

فاطمه قاسم‌پور

دوره 20، شماره 12 ، اسفند 1399، صفحه 307-329

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.27685.1631

چکیده
  کتاب حاضر، به‌لحاظ اهمیت و اثرگذاری، همانند کتاب استیفای حقوق زنان ولستون‌کرافت و جنس دوم سیمون دوبوار است. این کتاب که تلاشی برای شناسایی «مشکل بی‌نام» به‌تعبیر فریدان است تأثیر مهمی در شکل‌گیری موج دوم فمینیسم داشته است. فریدان در این کتاب به بررسی عوامل ایجادکننده و پی‌آمدهای «مشکل بی‌نام» می‌پردازد و سپس راه‌کارهایی ...  بیشتر

پژوهشی علوم اجتماعی
نقدی بر کتاب مقدمه‌ای بر پژوهش در جامعه‌شناسی خانواده در ایران

مهسا لاریجانی؛ خدیجه سفیری

دوره 20، شماره 12 ، اسفند 1399، صفحه 331-351

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.29300.1705

چکیده
  کتاب مقدمه‌ای بر پژوهش در جامعه‌‌شناسی خانواده در ایران با هدف مطالعۀ سیر تحولات خانواده و تأکید بر بعد پژوهشی خانواده به‌قلم عباس عبدی نگاشته شده است. هدف از این مقاله بررسی ابعاد مختلف این کتاب با رویکردی انتقادی است که براساس الگوی مرسوم مقالات انتقادی نگاشته شده است. یافته‌های مقالۀ حاضر نشان می‌دهد که نقدهای وارده بر کتاب ...  بیشتر

پژوهشی علوم اجتماعی
نقد کتاب اتوپیای تامس مور

بهروز محمدی منفرد

دوره 20، شماره 12 ، اسفند 1399، صفحه 353-375

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.21425.1391

چکیده
   کتاب اتوپیای تامس مور از مهم‌‌ترین و تأثیرگذارترین آثار در حوزۀ آرمان‌شهراندیشی است که درعین‌حال بستری برای نگارش آرمان‌شهرهای پسین بوده است. برای همین، تحلیل و نقد این کتاب از اهمیت ویژه‌‌ای برخوردار است. با این توضیح، هدف پژوهش حاضر بسترسازی برای معرفی آرمان‌شهری مطلوب (به‌کمک نقد آرمان‌شهر نامطلوب) است. این پژوهش در گام ...  بیشتر

پژوهشی علوم اجتماعی
جهانی‌شدن، جهان‌وطنی، و محیط‌زیست: مروری بر چشم‌انداز اولریش بک

نیلوفر هاشمی؛ محمدسعید ذکایی

دوره 20، شماره 12 ، اسفند 1399، صفحه 377-403

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.18100.1292

چکیده
  پرداختن به مسئلۀ محیط‌‌زیست در فضایی خلأگونه امکان‌پذیر نیست، خصوصاً در روزگاری که چالش‌‌های زیست‌‌محیطی مانند تغییرات اقلیمی تنها در ابعاد جهانی قابل‌تبیین هستند. ازسویی‌دیگر، مفهوم جهانی‌شدن موردتوجه ژرف نظریه‌پردازان اجتماعی بوده است و در گذر زمان چالش‌های بنیادین «پرسش درمورد وجود یا عدم وجود آن» نیز به‌طور پی‌درپی ...  بیشتر