پژوهشی
زبان و ادبیات فارسی
محمود بشیری
دوره 14، شماره 30 ، خرداد 1393، صفحه 1-15
چکیده
چکیده پیرامون ادبیات معاصر ایران، اعم از نظم و نثر، در این سه دهة اخیر بعد از انقلاب اسلامی ایران، کتابهای متعدد و متنوعی نوشته و منتشر شده است. هریک از این آثار، از جهاتی درخور توجه و بررسی‌اند و نیز دارای ویژگیهای خاص خود هستند که در جای خود استفاده می‌شوند. از بین این آثار گوناگون، ادبیات معاصر ایران (نثر) از محمد‌‌رضا ...
بیشتر
چکیده پیرامون ادبیات معاصر ایران، اعم از نظم و نثر، در این سه دهة اخیر بعد از انقلاب اسلامی ایران، کتابهای متعدد و متنوعی نوشته و منتشر شده است. هریک از این آثار، از جهاتی درخور توجه و بررسی‌اند و نیز دارای ویژگیهای خاص خود هستند که در جای خود استفاده می‌شوند. از بین این آثار گوناگون، ادبیات معاصر ایران (نثر) از محمد‌‌رضا روزبه، تاحدودی با سایر آثار منتشرشدة دیگری که در این دوره به بازار نشر کتاب عرضه شده‌اند متفاوت است. هرچند این کتاب نیز از جهاتی از ایراد و اشکال خالی نیست، اما به علت انتخاب درست نمونه‌‌ها و شواهد گوناگون از نثر فارسی در دورة معاصر و همچنین، نقد و تحلیل نسبتاً قابل قبول تعدادی از این نمونه‌‌ها و حجم تاحدودی کم آن و نیز با توجه به در نظر گرفتن این نکته که کتاب به‌مثابة درسنامه و متن آموزشی برای دورة تحصیلی کارشناسی رشتة زبان و ادبیات فارسی تألیف شده است، می‌توان گفت که در مقایسه با کتابهای مشابه محاسن، مزایا، و امتیاز‌‌هایی دارد و به این جهت، بایسته است به آن به‌منزلة متن آموزشی برگزیده توجه شود و از آن برای تدریس واحد درسی مورد نظر، یعنی ادبیات معاصر ایران (نثر)، استفاده شود. در این نوشته، کوشش شده است به لحاظ ابعاد شکلی و ظاهری و نیز از جهت محتوایی، به جنبههای قوت و ضعف این اثر پرداخته شود و این موارد به مخاطبان این کتاب، که بیشتر دانشجویان زبان و ادبیات فارسی‌اند، ارائه شود.
شناسنامه علمی شماره و فهرست مقالات
زبان و ادبیات فارسی
حکیمه دبیران؛ اعظم برامکی
دوره 14، شماره 30 ، خرداد 1393، صفحه 17-33
چکیده
چکیده گزیدة تاریخ بیهقی، با شرح و توضیح نرگس روان‌‌پور، یکی از کتابهای موفقی است که استادان و دانشجویان رشتة زبان و ادبیات فارسی برای تدریس در مقطع کارشناسی به آن توجه بسیاری داشته‌اند. اهمیت تاریخ بیهقی و توجه روزافزون به گزیدة مذکور و نقش این گزیده در آشنایی دانشجویان زبان و ادبیات فارسی با این اثر ارزش‌مند، نگارندگان را بر ...
بیشتر
چکیده گزیدة تاریخ بیهقی، با شرح و توضیح نرگس روان‌‌پور، یکی از کتابهای موفقی است که استادان و دانشجویان رشتة زبان و ادبیات فارسی برای تدریس در مقطع کارشناسی به آن توجه بسیاری داشته‌اند. اهمیت تاریخ بیهقی و توجه روزافزون به گزیدة مذکور و نقش این گزیده در آشنایی دانشجویان زبان و ادبیات فارسی با این اثر ارزش‌مند، نگارندگان را بر آن داشت تا افزونبر ذکر مزایا و نقاط قوت گزیده، پاره‌ای از کاستی‌های آن را ارزیابی کنند و پیشنهادهایی جهت بهترشدن کتاب، از نظر ساختار و محتوا، ارائه دهند. در این مقاله، علاوهبر توجه به اشتباهات چاپی و اشکالات نگارشی، سعی شده است مواردی که نویسنده از آن‌ها با عنوان مشکلات ناگشودة متن نام میبرد، بررسی شود و نکات مبهم متن برای مخاطبان گزیده و شرح داده شود؛ البته ضروری بود بخشهایی از تاریخ بیهقی آورده میشد تا خط سیر منطقی حوادث منجر به سقوط و اضمحلال پادشاهی قدرتمند غزنوی نشان داده میشد که گزیده فاقد آنهاست
شناسنامه علمی شماره و فهرست مقالات
زبان و ادبیات فارسی
مهدی دشتی
دوره 14، شماره 30 ، خرداد 1393، صفحه 35-55
چکیده
چکیده این نوشتار، با هدف بررسی و نقد کتابِ نقد تطبیقی ادیان و اساطیر در شاهنامة فردوسی، خمسة نظامی و منطق‌الطیر، نوشتة حمیرا زمردی، استادیار دانشگاه تهران، فراهم آمده است. حاصل این بررسی این است که اولاً، مبنای کار نویسنده در این کتاب، پذیرش بی‌‌علت و غیرعلمی نظریه‌ای است که از جانب برخی غربیان، در باب ادیان و اساطیر و ارتباطشان ...
بیشتر
چکیده این نوشتار، با هدف بررسی و نقد کتابِ نقد تطبیقی ادیان و اساطیر در شاهنامة فردوسی، خمسة نظامی و منطق‌الطیر، نوشتة حمیرا زمردی، استادیار دانشگاه تهران، فراهم آمده است. حاصل این بررسی این است که اولاً، مبنای کار نویسنده در این کتاب، پذیرش بی‌‌علت و غیرعلمی نظریه‌ای است که از جانب برخی غربیان، در باب ادیان و اساطیر و ارتباطشان با یکدیگر و نحوة پیداییشان ابراز شده است. ثانیاً، روش کار نویسنده مبتنیبر روش علمی و پژوهشی نیست؛ زیرا در سراسر کتاب در هر بخش، نخست مطالبی از اساطیر ملل گوناگون آورده میشود و آنگاه، با تقطیع ابیاتی از شاهنامه یا آثار نظامی و عطار چنین القا میکند که متون نامبرده نیز متأثر از همان اساطیر و درواقع، مبیّن آنهاست. ثالثاً، بیتوجهی نویسنده به فردوسی، نظامی و عطار از حیث اعتقاد آگاهانه و راسخ ایشان به اسلام و تجلی فرهنگ اسلامی است که در جایجای آثارشان به چشم میخورد و بینونتی تام با اساطیر و نظریات بهاصطلاح اسطورهشناسان دارد. در نتیجه، حاصلِ کار نویسنده تلاشی است برای مشابه جلوهدادن متون سترگ ادب کلاسیک فارسی با دیدگاههای ایدئولوژیک اسطورهشناسان غربی و اینکه اینها چیزی نیست جز همان اساطیر الاولین.
شناسنامه علمی شماره و فهرست مقالات
زبان و ادبیات فارسی
احمد رضایی
دوره 14، شماره 30 ، خرداد 1393، صفحه 57-73
چکیده
با چراغ و آینه دومین اثر شفیعی کدکنی دربارۀ جنبههای گوناگون شعر معاصر فارسی است. این اثر، به گفتۀ مؤلف، تکملۀ ادوار شعر فارسی است. کتاب مذکور مجموعه‌ای است از تاریخ ادبیات، نقد ادبی، و ادبیات تطبیقی. در این مقاله، جنبههای گوناگون ساختاری و محتوایی اثر، شامل ویژگیهای برجسته و برخی کاستی‌های احتمالی آن، مانند عنوان اثر، کامل‌نبودن ...
بیشتر
با چراغ و آینه دومین اثر شفیعی کدکنی دربارۀ جنبههای گوناگون شعر معاصر فارسی است. این اثر، به گفتۀ مؤلف، تکملۀ ادوار شعر فارسی است. کتاب مذکور مجموعه‌ای است از تاریخ ادبیات، نقد ادبی، و ادبیات تطبیقی. در این مقاله، جنبههای گوناگون ساختاری و محتوایی اثر، شامل ویژگیهای برجسته و برخی کاستی‌های احتمالی آن، مانند عنوان اثر، کامل‌نبودن معیارهای کار، اختصار و ایجاز، ابهام برخی موضوعات، ارجاع ناتمام به برخی از منابع تحقیق، بهروز نشدن برخی مقالات، احاله به آینده و تبییننشدن اصطلاح معاصر بررسی شده است. کاستیهایی که رفعشان میتواند سودمندی کتاب را افزون کند. درنهایت، مواردی نیز به‌منزلة پیشنهاد ارائه شده است.
پژوهشی
زبان و ادبیات فارسی
سهیلا فرهنگی
دوره 14، شماره 30 ، خرداد 1393، صفحه 75-88
چکیده
چکیده دستور زبان فارسی از دیدگاه رده‌شناسی نوشتة شهرزاد ماهوتیان و ترجمة مهدی سمائی، از سلسله‌کتاب‌هایی است که به‌منظور مقایسة زبان‌های گوناگون و بررسی آن‌ها، براساس معیارهای جهانی و فراگیر و فراهم‌کردن داده‌هایی واحد و نظام‌مند برای محققان زبان‌شناسی نظری و پژوهشگران رده‌شناسی نوشته شده است. این کتاب، از بعد پژوهشی کتاب ...
بیشتر
چکیده دستور زبان فارسی از دیدگاه رده‌شناسی نوشتة شهرزاد ماهوتیان و ترجمة مهدی سمائی، از سلسله‌کتاب‌هایی است که به‌منظور مقایسة زبان‌های گوناگون و بررسی آن‌ها، براساس معیارهای جهانی و فراگیر و فراهم‌کردن داده‌هایی واحد و نظام‌مند برای محققان زبان‌شناسی نظری و پژوهشگران رده‌شناسی نوشته شده است. این کتاب، از بعد پژوهشی کتاب ارزشمندی است، اما در ابعاد ظاهری و ساختاری و محتوایی، کاستیهایی دارد که در این مقاله به آن‌ها پرداخته میشود. از آنجا که این کتاب، برای واحد درسیِ ساخت زبان فارسی در مقطع کارشناسی ارشد رشتة زبان‌شناسی همگانی دانشگاه پیام نور تدریس میشود، ضرورت دارد که در چاپهای بعدی بهدقت بازنگری شود.
شناسنامه علمی شماره و فهرست مقالات
زبان و ادبیات فارسی
عطاالله کوپال
دوره 14، شماره 30 ، خرداد 1393، صفحه 75-89
چکیده
چکیده در پاره‌ای از کشورهای جهان، اواخر نیمة دوم قرن بیستم تا عصر حاضر با عنوان دورة پسا‌مدرن نام‌گذاری شده است. این نام‌گذاری سبب شد که فرهنگ، هنر، دانش، و کنش‌های اجتماعی این دوران در این جوامع، همواره با صفت پسا‌مدرن تلازم یابد. از این‌رو و به طریق اولی، ادبیات این عهد نیز با این صفت همراه شد و هریک از منتقدان و فیلسوفان غربی، ...
بیشتر
چکیده در پاره‌ای از کشورهای جهان، اواخر نیمة دوم قرن بیستم تا عصر حاضر با عنوان دورة پسا‌مدرن نام‌گذاری شده است. این نام‌گذاری سبب شد که فرهنگ، هنر، دانش، و کنش‌های اجتماعی این دوران در این جوامع، همواره با صفت پسا‌مدرن تلازم یابد. از این‌رو و به طریق اولی، ادبیات این عهد نیز با این صفت همراه شد و هریک از منتقدان و فیلسوفان غربی، ویژگیهایی برای ادبیات این دوره تعریف کردند. مقالة حاضر، ضمن بررسی این ویژگیها، به نقد کتاب پسامدرنیسم در ادبیات داستانی ایران، نوشتة منصوره تدینی میپردازد و فراز و نشیب و کفایت سخنِ علمی این کتاب را بررسی میکند.
شناسنامه علمی شماره و فهرست مقالات
زبان و ادبیات فارسی
ناصر نیکوبخت
دوره 14، شماره 30 ، خرداد 1393، صفحه 91-103
چکیده
چکیده گرایش به مقاله‌نویسی در مجامع علمی کشور، به‌ویژه در بین استادان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌ها، ضرورت آشنایی با شیوه‌های نگارش با معیارهای علمی را امری اجتناب‌نا‌پذیر کرده است. آثاری همچون آیین نگارش مقالة علمی ـ پژوهشی اثر محمود فتوحی اقدامی بایسته برای پاسخ‌گویی به این ضرورت است. تدوین و تنظیم آثاری از این نوع ...
بیشتر
چکیده گرایش به مقاله‌نویسی در مجامع علمی کشور، به‌ویژه در بین استادان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌ها، ضرورت آشنایی با شیوه‌های نگارش با معیارهای علمی را امری اجتناب‌نا‌پذیر کرده است. آثاری همچون آیین نگارش مقالة علمی ـ پژوهشی اثر محمود فتوحی اقدامی بایسته برای پاسخ‌گویی به این ضرورت است. تدوین و تنظیم آثاری از این نوع نیازمند دقتنظر و وسواس علمی مطلوب، آشنایی با انواع روشهای معیار و روزامد، مطالعة آثار متقدم در همین موضوع، و بایستههای دیگری است که خوشبختانه غالب این ویژگیها در تألیف این اثر مشهود است. این مقاله حاصل بررسی اجمالی اثر و یادآوری پاره‌ای سهوهای نگارشی و ویرایشی راهیافته در متن است که در صورت پذیرش مؤلف، امید است با رفع آن‌ها در چاپهای آتی، اثری پیراستهتر به مخاطب عرضه شود.
