پژوهشی زبان و ادبیات عربی
بررسی و نقد النحو الغائب

محمد اجاقی؛ سیدمحمد‌رضا ابن‌الرسول

دوره 15، شماره 34 ، خرداد 1394، صفحه 1-19

چکیده
  چکیده النحو الغائب اثری است دربارة نحو زبان عربی که پدید‌آورندة آن تلاش دارد با رویکردی متفاوت و روز‌آمد به توصیف نحو زبان عربی بپردازد، به طوری که این توصیف مناسب و برآورندة نیاز‌های عربی‌آموزان عربی‌زبان و به‌ویژه غیر عربی‌زبان باشد. این کتاب، چنان‌که خود نویسنده هم چنین باوری دارد، دارای سه ویژگی است که در دیگر آثار هم‌نوع ...  بیشتر

پژوهشی زبان و ادبیات عربی
آسیب‌شناسی ادبیات تطبیقی در جهان عرب نقدی بر الادب المقارن مشکلات و آفاق

خلیل پروینی

دوره 15، شماره 34 ، خرداد 1394، صفحه 21-37

چکیده
  ادبیات تطبیقی به ‌منزلة علم نوپای ادبی در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم شکل گرفت. این علم پس از ظهور در فرانسه و سایر کشورهای اروپایی و امریکا، اینک در سراسر دنیا ازجمله کشورهای عربی شناخته‌شده است. در جهان عرب نخستین‌بار عبد الرزاق حمیده، ابراهیم سلام، و نجیب العقیقی هر کدام کتاب‌هایی با عنوان الادب المقارن تألیف کردند؛ اما هیچ‌کدام ...  بیشتر

پژوهشی زبان و ادبیات عربی
بررسی و نقد فی البلاغة العربیة والأسلوبیات اللسانیة؛ آفاق جدیدة

محمد خاقانی اصفهانی

دوره 15، شماره 34 ، خرداد 1394، صفحه 63-76

چکیده
  چکیده پژوهش‌های بلاغی در زبان عربی، که به برکت نزول قرآن کریم پس از مباحث صرفی و نحوی در جهان اسلام گسترش یافت، دیرینه‌ای بس افتخارآمیز دارد. پژوهشندگان مسلمان فراوانی در فنون گوناگون بلاغت آثار سترگی را به جامعة بشری ارزانی داشتند. اما کاستی‌های قابل ‌توجهی در بلاغت سنتی، از‌جمله رویکرد «جمله‌محور»، زمینه را برای اندیشمندان ...  بیشتر

پژوهشی زبان و ادبیات عربی
خمریات رودکی و ابونؤاس؛ نقدی گشوده، تحلیلی ناتمام

تورج زینی‌وند

دوره 15، شماره 34 ، خرداد 1394، صفحه 77-90

چکیده
  موضوع این جستار نقد و بررسی کتاب نقد و بررسی تطبیقی خمریات رودکی و ابونؤاس، تألیف سید فضل‌الله میرقادری است. در این مقاله، ضمن معرفی کلی اثر و تحلیل ابعاد شکلی آن، به بیان «امتیازات»، «کاستی‌ها»، و «بایسته‌های» محتوایی آن نیز پرداخته شده است. امانت‌داری علمی در ذکر منابع، بی‌طرفی در نقد و نظر، نکته‌سنجی و دقت ...  بیشتر

پژوهشی زبان و ادبیات عربی
ضرورت بازتحلیل متون آموزشی گروه‌های عربی در دانشگاه‌های کشور رویکردی انتقادی به الشعر العربی الحدیث من احمد شوقی الی محمود درویش

علی سلیمی

دوره 15، شماره 34 ، خرداد 1394، صفحه 91-105

چکیده
  چکیده متون آموزشی در رشته‌‌های علوم انسانی، علاوه بر جنبه‌‌های آموزشی، نقش پرورشی بسیار مهمی نیز به عهده دارد. لذا بازتحلیل مستمر این متون امری ضروری است. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی و با رویکردی انتقادی، کتاب الشعر العربی الحدیث من احمد شوقی الی محمود درویش نوشتة میشال خلیل جحا را بررسی کرده است. این کتاب، ضمن کثرت و تنوع نمونه‌‌های ...  بیشتر

پژوهشی زبان و ادبیات عربی
نقد وتمحیص عروض الخلیل بن أحمد الفراهیدی فی الأدبین العربی والفارسی

اباذر عباچی

دوره 15، شماره 34 ، خرداد 1394، صفحه 107-123

چکیده
  الخلاصة علم ‌العروض هو‌ العلم ‌الوحید الذی ولد متکاملا دون أن یمر بمراحل تطور ونمو، کما قال المؤلف ص 207، وما کُتب فی هذا ‌العلم بعد الخلیل أکثره لتعلیم هذا العلم لطالبیه وشرحَ دوائره التی استنبط الخلیل البحور منها لیُصبح علما سهل المنال حتی یستطیع الشعراء السیرعلی نهجه، فکل ما کتب فی هذا العلم، هو فی ‌الحقیقة تکرار ما کتبه الخلیل، ...  بیشتر

پژوهشی زبان و ادبیات عربی
انسجام و هدف‌مندی مواد آموزشی در عرصة آموزش مهارت‌های زبان بررسی موردی لغَة الاعلام

مسعود فکری

دوره 15، شماره 34 ، خرداد 1394، صفحه 125-139

چکیده
  چکیده تولید بسته‌های آموزشی هدف‌مند و مطابق با فرایند آموزش، که به انسجام و هماهنگی میان اجزا به‌خوبی توجه داشته باشد، از ضرورت‌‌های تحول و بهینه‌سازی نظام و ساختار آموزشی در هر جامعه است. این بایستگی در عرصة فراگیری‌های مهارتی، از جمله زبان، علاوه بر اهمیت بیش‌تر، دشواری‌های بیش‌تری دارد و دقت فراوان‌تری در فراهم آوردن مواد ...  بیشتر

پژوهشی زبان و ادبیات عربی
پژوهشی تطبیقی در ادبیات عربی و فارسی بررسی و نقد ادبیات تطبیقی

نرگس قندیل‌زاده

دوره 15، شماره 34 ، خرداد 1394، صفحه 141-166

چکیده
  اقبال روزافزون دانش‌پژوهان به «ادبیات تطبیقی» تألیف و ترجمۀ آثار استواری در این باب را ضروری می‌کند. از آثار ترجمه‌شده در این حوزه، کتاب‌ ادبیات تطبیقی: پژوهشی تطبیقی در ادبیات عربی و فارسی اثر محمد سعید جمال‌الدین و ترجمۀ سعید حسام‌پور و حسین کیانی است که هم بررسی مستقل و غیر مقابله‌ای و هم کیفیت‌سنجی آن بر اساس مقابله ...  بیشتر

پژوهشی زبان و ادبیات عربی
الصرف 1 در ترازوی نقد

وصال میمندی؛ نعیمه خبازی اشرف

دوره 15، شماره 34 ، خرداد 1394، صفحه 167-185

چکیده
  چکیده مادة درسی و آموزشی از اصلی‌ترین ارکان فراگیری و آموزش به‌ شمار می‌رود که نوآوری، تغییر و تنوع مبتنی بر اوضاع آموزشی و احوال مخاطبان را می‌طلبد. علم صرف به ‌عنوان یکی از شاخه‌های زبان عربی، پس از جدایی از نحو به دست پیشتازانی چون «ابن حاجب»، در هر عصری کتب و رساله‌های آموزشی مختلف و گوناگونی را به خود اختصاص داد که این ...  بیشتر

پژوهشی زبان و ادبیات عربی
نقدی بر نقد المجانی من النصوص العرفانیة

عباس اقبالی؛ سیدرضا میراحمدی

دوره 15، شماره 34 ، خرداد 1394، صفحه 187-198

چکیده
  در دوفصل‌نامة علمی ـ تخصصی پژوهش‌نامة انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی سال دهم، شمارة اول (بهار و تابستان 1389) نقدی با عنوان «بررسی انتقادی کتاب المجانی من النصوص العرفانیة» به قلم سودابه مظفری[1] به چاپ رسید. قبل از هر اظهار نظر اعتراف داریم که به تعبیر امام صادق (ع): «أحبّ إخوانی من أهدی إلیّ عیوبی» (کلینی، 1392: 4/ 462). ...  بیشتر