زبانشناسی و زبان‌های باستانی
مسعود خوش‌سلیقه؛ عبداله نوروزی
دوره 16، ویژه‌نامه زبانشناسی و زبان‌های خارجی ، مرداد 1395، ، صفحه 121-136
چکیده
پژوهش نظام‌مند و شناخت شیوه ها و رویکردهای رسیدن به مطلوب علمی، دغدغه‌های مهم جامعۀ علمی‌اند. نمود این دغدغه‌ها در مطالعات ترجمه تلاش‌های پراکنده‌ایست در قالب مقاله‌ها و کتاب هایی روزافزون. روش‌شناسی پژوهش در مطالعات ترجمه نیز تلاشی است در جهت تهیۀ منبعی جامع دربارۀ روش پژوهش ویژۀ مطالعات ترجمه. در این کتاب، سالدانا و اُبراین ...
بیشتر
پژوهش نظام‌مند و شناخت شیوه ها و رویکردهای رسیدن به مطلوب علمی، دغدغه‌های مهم جامعۀ علمی‌اند. نمود این دغدغه‌ها در مطالعات ترجمه تلاش‌های پراکنده‌ایست در قالب مقاله‌ها و کتاب هایی روزافزون. روش‌شناسی پژوهش در مطالعات ترجمه نیز تلاشی است در جهت تهیۀ منبعی جامع دربارۀ روش پژوهش ویژۀ مطالعات ترجمه. در این کتاب، سالدانا و اُبراین میانرشتهای بودن مطالعات ترجمه را پیوسته در نظر داشتهاند و درک معرفتشناسی و غایتشناسی پژوهش را مقدم بر هر اقدامی در این زمینه دانستهاند؛ ایندو مؤلفهها و عناصر پژوهش را تبیین کردهاند، اخلاق پژوهش را از نظر دور نداشته و براساس مطالعات توصیفی ترجمه، به روشها و رویکردهای خاص پژوهش ترجمه پرداختهاند. در نقد پیشِ رو، نخست فصول هفتگانۀ این کتاب از نظر گذرانده شده است. در ادامه به بررسی و نقد ساختار و محتوای کتاب پرداخته شده و نقاط ضعف و قوت آن بحث شده است. نویسندگان نقدِ پیشِ رو، با نگاهی به هدف کتاب و بررسی کاستیها و نقاط قوت آن، مناسببودنش را برای تدریس در دورههای ارشد و دکتری در دانشگاههای ایران جویا شده‌اند.
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
رضا خیرآبادی
دوره 16، ویژه‌نامه زبانشناسی و زبان‌های خارجی ، مرداد 1395، ، صفحه 137-152
چکیده
چکیده هدف این مقاله، نقد و معرفی کتاب زبانشناسی خبرنویسی تالیف دنیل پرین (2013) است که رویکردی نوین و در چارچوب رهیافت‌های قوم‌نگارانه را مورد مداقه قرار داده است. پرین در کتاب مذکور به طرح این گزاره می‌پردازد که تحلیل خبر، فارغ از بررسی فضا(ها)ی متنوع و متکثر شکل‌دهنده آن، کامل نبوده و برای درک و تحلیل خبر لازم است به جای اکتفا ...
بیشتر
چکیده هدف این مقاله، نقد و معرفی کتاب زبانشناسی خبرنویسی تالیف دنیل پرین (2013) است که رویکردی نوین و در چارچوب رهیافت‌های قوم‌نگارانه را مورد مداقه قرار داده است. پرین در کتاب مذکور به طرح این گزاره می‌پردازد که تحلیل خبر، فارغ از بررسی فضا(ها)ی متنوع و متکثر شکل‌دهنده آن، کامل نبوده و برای درک و تحلیل خبر لازم است به جای اکتفا به محصول نهایی، یعنی متن تولید شده توسط خبرنگار، به فرایند تولید خبر توجه گردد؛ لذا تحلیلگر میبایست به تحریریه رفته و از نزدیک روند تولید، نگارش و اشاعه خبر را ملاحظه و تحلیل نماید. این رویکرد قوم‌نگارانه که توسط زبانشناسان دیگری از جمله کاتر (2010) هم به کار گرفته شده، در کشور ما نوپا و کم‌تر شناخته است؛ در نتیجه معرفی کتاب حاضر علاوه بر آشنایی با یکی از آثار جدید و پیشرو در زمینه زبانشناسی کاربردی، میتواند برای پژوهشگران ایرانی الهامبخش بوده و زمینه انجام پژوهشهای کاربردی متعددی را فراهم آورد. همچنین، علاوه بر معرفی و نقد این کتاب، برخی از شیوههای نوین پژوهش در زمینه زبان و رسانه، به ویژه در چارچوب رویکرد قومشناختی خبر معرفی و تبیین شده است که میتواند هم برای زبانشناسان و هم علاقهمندان به رسانهپژوهی جالب توجه باشد
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
آتوسا رستم‌بیک تفرشی؛ محمد عارف امیری
دوره 16، ویژه‌نامه زبانشناسی و زبان‌های خارجی ، مرداد 1395، ، صفحه 153-173
چکیده
کاربرد پیکره در تحلیل گفتمان نوشتۀ پاول بیکر (2006) توسط انتشارات کانتینیوم (لندن و نیویورک) در 207 صفحه منتشر شده است. کتاب بر دو موضوع اصلی و ایجاد ارتباط بین آن‌ها متمرکز است: تحلیل گفتمان و زبان شناسی پیکرهای. تحلیل گفتمان که ماهیتی میان رشته ای دارد، در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از زبان شناسان بهویژه پژوهشگران ...
بیشتر
کاربرد پیکره در تحلیل گفتمان نوشتۀ پاول بیکر (2006) توسط انتشارات کانتینیوم (لندن و نیویورک) در 207 صفحه منتشر شده است. کتاب بر دو موضوع اصلی و ایجاد ارتباط بین آن‌ها متمرکز است: تحلیل گفتمان و زبان شناسی پیکرهای. تحلیل گفتمان که ماهیتی میان رشته ای دارد، در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از زبان شناسان بهویژه پژوهشگران علاقه مند به مباحث جامعه شناسی زبان بوده است. پیکره زبانی مجموع های از متنهای نوشتاری یا گفتاری است که می توان برای توصیف و تحلیل زبان از آن بهره گرفت. تحلیل پیکره های زبانی که معمولاً با استفاده از رایانه انجام میشود، می تواند بسیار جامع باشد و حقایق متنی را پوشش دهد. بیکر در این کتاب نشان می دهد می توان یک تحلیل مناسب از عناصر زبان شناختی را با یک تعبیر اجتماعی انتقادی از این مشخصه ها تلفیق کرد. از جمله نقاط قوت کتاب شرح جنبه های روش شناختی، استفاده از نمونه های عینی، شرح مراحل کار با استفاده از تصویر و نمودار و شرح امتیازات و نقاط ضعف استفاده از روش پیشنهادی می باشد. روشهای تحلیل متنوع معرفی شده در این کتاب میتوانند در تحلیل گفتمان پیکره-بنیاد استفاده شوند. در این مقاله، علاوه بر معرفی کتاب، نقاط قوت و ضعف کتاب واکاویده می شود و به این منظور نقدهایی که بر این کتاب نوشته شده اند نیز مرور می شود.
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
احمد رمضانی؛ ساسان اسدپور
دوره 16، ویژه‌نامه زبانشناسی و زبان‌های خارجی ، مرداد 1395، ، صفحه 175-197
چکیده
هدف مقالۀ حاضر تأکید بر اهمیت پژوهش در حوزۀ واژگان پایه و بررسی انتقادی کتاب واژگان پایۀ فارسی از زبان کودکان ایرانی و طرح ملی شناسایی واژگان پایه فارسی از منظر روان شناختی، زبان شناختی، روش شناسی و آموزشی است. در ابتدا به اهمیت موضوع واژگان پایه و تاریخچة تدوین کتاب اشاره می شود. سپس محتوای اثر توصیف و تحلیل میشود. به ...
بیشتر
هدف مقالۀ حاضر تأکید بر اهمیت پژوهش در حوزۀ واژگان پایه و بررسی انتقادی کتاب واژگان پایۀ فارسی از زبان کودکان ایرانی و طرح ملی شناسایی واژگان پایه فارسی از منظر روان شناختی، زبان شناختی، روش شناسی و آموزشی است. در ابتدا به اهمیت موضوع واژگان پایه و تاریخچة تدوین کتاب اشاره می شود. سپس محتوای اثر توصیف و تحلیل میشود. به این ترتیب، پس از مروری بر فصل های مختلف کتاب، نقدی اجمالی از بخش های مختلف ارائه خواهد شد. به عبارت دیگر، پس از نقد بخش «بی مقدمه»، روش شناسی طرح ملی شناسایی واژگان پایه نقد می شود و سعی می شود با اشاره به ابزارهای گردآوری داده در طرح ملی شناسایی واژگان پایه، تصویری انتقادی از روال استخراج واژگانِ طبقه بندی شده در کتاب ارائه می گردد. در ادامه دو بخش اصلی کتاب (جدول های موضوعی و پلکانی و پای های) دقیق تر نقد و تحلیل می شوند.
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
حسین محمدی
دوره 16، ویژه‌نامه زبانشناسی و زبان‌های خارجی ، مرداد 1395، ، صفحه 221-238
چکیده
در این جستار نگاهی دیگر به کتاب غلط ننویسیم، نوشته ابوالحسن نجفی انداخته‌ایم. با مرور نقدهای پیشین مشخص شد که عمده نگاه‌ها و نقدها بر دو جریان فکری متباین استوارند؛ نخست نگاهی زبان شناختی که زبان را نظامی زنده و پویا می‌شناسد که تجویز را درباره آن، غیرعلمی می‌داند؛ دوم نگاهی است که با برجسته کردن کارکردهای ادبی و اجتماعی زبان ...
بیشتر
در این جستار نگاهی دیگر به کتاب غلط ننویسیم، نوشته ابوالحسن نجفی انداخته‌ایم. با مرور نقدهای پیشین مشخص شد که عمده نگاه‌ها و نقدها بر دو جریان فکری متباین استوارند؛ نخست نگاهی زبان شناختی که زبان را نظامی زنده و پویا می‌شناسد که تجویز را درباره آن، غیرعلمی می‌داند؛ دوم نگاهی است که با برجسته کردن کارکردهای ادبی و اجتماعی زبان و با توجه به پیشینه فرهنگی آن، هرگونه تغییری را تنها در چارچوب قواعد دستور و پیشینه زبان میپذیرد. با بررسی کتاب غلط ننویسیم فارغ از نقدهای پیشین، اشکالاتی دیده میشود که با وجود چاپهای مکرر کتاب هنوز مرتفع نشدهاند. پارهای از اشکالها چون حروفچینی کتاب، شیوه آوانگاری مدخلها، ارجاعدهی به منابع، مدخلهای مشمول حکمی واحد و... در تمام کتاب وجود دارند؛ دسته دیگری از اشکالها مربوط به مدخلهایی خاصند که به ترتیب الفبایی در این جستار آمدهاند. با وجود نقدهایی که بر این کتاب نوشتهاند، و اشکالهایی که در آن هست، همچنان کتابی کاربردی است که بر بسیاری از مسائل زبان فارسی امروز انگشت نهاده است و میتواند در پیشگیری از ورود بسیاری از واژگان غیرضرور به زبان و نیز تحتتأثیر قرارگرفتن زبان فارسی از ساختهای نحوی زبان‌های بیگانه مؤثر باشد.
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
رضا امینی
دوره 14، شماره 32 ، آذر 1393، ، صفحه 1-14
چکیده
چکیده در این مقاله، نقصان معنا، نوشتة گرمس، که حمیدرضا شعیری آن را به فارسی ترجمه کرده، معرفی و نقد و بررسی شده است. این کتاب با «سخن مترجم» آغاز شده است که هم نقش مهمی در معرفی گرمس و تحولات دیدگاههای او دارد، و هم زمینهساز فهم بهتر آن چیزی است که او در این کتاب مطرح کرده است. گرمس، در نقصان معنا، بحثها و دیدگاههای ...
بیشتر
چکیده در این مقاله، نقصان معنا، نوشتة گرمس، که حمیدرضا شعیری آن را به فارسی ترجمه کرده، معرفی و نقد و بررسی شده است. این کتاب با «سخن مترجم» آغاز شده است که هم نقش مهمی در معرفی گرمس و تحولات دیدگاههای او دارد، و هم زمینهساز فهم بهتر آن چیزی است که او در این کتاب مطرح کرده است. گرمس، در نقصان معنا، بحثها و دیدگاههای خود را به گونه‌‌ای سامان داده است، که درنهایت در هر بخش، «نقصان معنا» بر خواننده هویدا شود. از این نظر، این کتاب در مطالعات نشانه ـ معنا‌شناختی اهمیت بسیاری دارد، زیرا مسئلة معنا همواره مورد مطالعة پژوهشگران رشتههای گوناگون دانش بوده است و دیدگاهها و تبیینهای متفاوتی دربارة آن بهدست داده شده که علت اصلی آن ماهیت سیال، تعیّنناپذیر، و ثباتگریز معناست. درواقع، در نقصان معنا، گرمس نشانهشناسی کلاسیک را پشت سر گذاشته و با ارائة نمونهها و متنها و قرار دادن خواننده در شرایط و فضاهای خاص، به سویههای تشویشی، احساسمدار، و زیباییشناختی معنا توجه نشان داده است؛ و بدینترتیب و البته با زبانی شاعرانه، زمینة روی نمایاندن سویههای گریزان و پنهان معنای نشانهها و شناخت آن‌ها را فراهم کرده است.
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
آتوسا رستم بیک تفرشی
دوره 14، شماره 32 ، آذر 1393، ، صفحه 51-72
چکیده
چکیده علوم انسانی را می‌‌توان یکی از شیوههای گوناگون پردازش و ثبت تجاربِ انسانی دانست. ماهیت چندبعدی انسان موجب میشود که هیچ حوزهای از علوم انسانی نتواند بهتنهایی از وجود او رمزگشایی کند. در این پژوهش، بعد از اشاره به ماهیت زبان و زبانشناسی و علوم انسانی و ارائۀ تاریخچۀ مختصری از شکل‌گیری رشتۀ ...
بیشتر
چکیده علوم انسانی را می‌‌توان یکی از شیوههای گوناگون پردازش و ثبت تجاربِ انسانی دانست. ماهیت چندبعدی انسان موجب میشود که هیچ حوزهای از علوم انسانی نتواند بهتنهایی از وجود او رمزگشایی کند. در این پژوهش، بعد از اشاره به ماهیت زبان و زبانشناسی و علوم انسانی و ارائۀ تاریخچۀ مختصری از شکل‌گیری رشتۀ زبانشناسی با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و مقایسۀ آرای متفاوت متخصصان ایرانی و غیر ایرانی، رابطۀ زبانشناسی با جامعهشناسی، مردمشناسی، روانشناسی، تاریخ، فلسفه، سیاست، حقوق، و غیره و جایگاه آن در برنامۀ درسی این رشتهها در دانشگاههای ایران بررسی میشود. نتایج حکایت از بعد میانرشتهای زبانشناسی و پیوند عمیق و دیرینۀ آن با حیطههای مورد بررسی دارد؛ پیوندی دوسویه که در مواردی به شکل‌گیری شاخههای میانرشتهای گوناگون در زبانشناسی منجر شده است. با وجود این، جای این حیطههای میانرشتهای در برنامۀ درسی مصوبِ بیشتر رشتههای مورد بررسی خالی است؛ هرچند در برخی از دانشگاهها تلاشهایی برای ارائۀ چنین دروسی برای یک گروه آموزشی خاص صورت گرفته است.
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
محمدحسین رمضان کیایی؛ ایمان منسوب بصیری
دوره 14، شماره 32 ، آذر 1393، ، صفحه 73-85
چکیده
چکیدهالساندرو بائوزانی (Alessandro Bausani)، از مستشرقان بزرگ اروپا و بزرگترین اسلامشناس ایتالیا، از جمله محققانی است که دستی در استشراق دارند. این محقق شهیر، علاوه بر آثار متعدد دربارۀ ایران و اسلام، ترجمه و تفسیر مختصری از قرآن به زبان ایتالیایی انجام داده است که از معروفترین ترجمه‌های اروپایی قرآن، و از منابع به‌نام خاورشناسان ...
بیشتر
چکیدهالساندرو بائوزانی (Alessandro Bausani)، از مستشرقان بزرگ اروپا و بزرگترین اسلامشناس ایتالیا، از جمله محققانی است که دستی در استشراق دارند. این محقق شهیر، علاوه بر آثار متعدد دربارۀ ایران و اسلام، ترجمه و تفسیر مختصری از قرآن به زبان ایتالیایی انجام داده است که از معروفترین ترجمه‌های اروپایی قرآن، و از منابع به‌نام خاورشناسان مغربزمین به‌شمار می‌‌رود. حواشی و تفسیر بائوزانی بر قرآن، به سبب دقت و اختصار و بیان موجزی که در ذکر دیدگاههای گوناگون مفسران و دقایق آیات قرآن به‌کار برده در میان آثار خاورشناسان و اسلامپژوهان بیمانند است.در این مقاله، سعی شده این ترجمه و تفسیر با بررسی شواهدی از آن کتاب ارزیابی و آرای مترجم آن نقد و بررسی شود. در این زمینه، گاه مباحث فقهاللغوی نیز با توجه به اساس رومانس ترجمۀ بائوزانی بهدقت بررسی میشود تا فضایی که در ذهن خوانندۀ غربی از خواندن تحقیق بائوزانی ایجاد میشود ملموستر باشد.
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
طهمورث ساجدی
دوره 14، شماره 32 ، آذر 1393، ، صفحه 87-100
چکیده
چکیدهبررسی مبادی تحولات نوع ادبی رمان فرانسه، از قرن دوازدهم میلادی تا ایام ما، موضوع کتابی است که مؤلف در مقدمة آن اعلام داشته که مخاطبان آن دانشجویان و محققان‌اند. اما بررسی منابع، ارجاعات کتابشناسی، چکیده‌ها، و نقل قول‌های ظاهراً غیر مستقیم که بخش عمدة کتاب را شامل میشود، نشان می‌دهد که مؤلف رعایت نکات لازم را برای تألیف کتاب ...
بیشتر
چکیدهبررسی مبادی تحولات نوع ادبی رمان فرانسه، از قرن دوازدهم میلادی تا ایام ما، موضوع کتابی است که مؤلف در مقدمة آن اعلام داشته که مخاطبان آن دانشجویان و محققان‌اند. اما بررسی منابع، ارجاعات کتابشناسی، چکیده‌ها، و نقل قول‌های ظاهراً غیر مستقیم که بخش عمدة کتاب را شامل میشود، نشان می‌دهد که مؤلف رعایت نکات لازم را برای تألیف کتاب به عمل نیاورده و در مواردی هم اشتباهات عدیدهای را مرتکب شده است. در این مقاله سعی شده تا تمامی زوایای قابل توجه بررسی شده و به تبع آن نحوة تحقیق و ارائة آن نیز شناسانده شود.
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
علی بیات
دوره 12، شماره 24 ، فروردین 1391، ، صفحه 1-14
چکیده
چکیده به نظر برخی از محققان و نقادان شبه قاره، در میان انواع ادبی منظوم اردو، «مرثیه» یک نوع ادبی به‌شمار می‌‌رود که از مرثیة عربی و حتی فارسی مستقل است. درحقیقت، نوحه‌خواندن در سوگواری کسی که از دنیا رفته، در بین تمام ملت‌‌ها، وجود داشته و دارد؛ و البته بر اساس تفاوت‌‌های فرهنگی ملت‌‌ها ابراز این تأثرات نیز متفاوت است. ...
بیشتر
چکیده به نظر برخی از محققان و نقادان شبه قاره، در میان انواع ادبی منظوم اردو، «مرثیه» یک نوع ادبی به‌شمار می‌‌رود که از مرثیة عربی و حتی فارسی مستقل است. درحقیقت، نوحه‌خواندن در سوگواری کسی که از دنیا رفته، در بین تمام ملت‌‌ها، وجود داشته و دارد؛ و البته بر اساس تفاوت‌‌های فرهنگی ملت‌‌ها ابراز این تأثرات نیز متفاوت است. در ادبیات فارسی و اردو، مرثیة شهدای کربلا به‌دلیل تقدس دینی شکل خاصی به خود گرفته است. مرثیه‌سرایان اردوزبان، بهویژه شاعران پرآوازه‌‌ای چون میرانیس و میرزا دبیر، در پیشرفت آن تلاش زیادی کردند؛ به‌طوری که بیشتر محققان و منتقدان اردوزبان به اهمیت ادبی مرثیه‌‌های آن‌ها معترف‌اند. اجزائی که آنان به مرثیه افزودند، علاوه‌بر القای غم و رنج، به‌دلیل داشتن حالت‌‌های دیالوگی و نمایش‌نامه‌‌ای، خواننده و شنونده را به خود جلب می‌‌نماید. افزودن بخش‌‌های جدید و اجزای متنوع، چون «بَین»، «شهادت»، «رزم» و غیره در قالب ترکیب‌‌بند مسدّس، گونه‌‌ای ادبی را پدید آورد که فقط شاعران بلندمرتبه توانستند در این حوزه آثاری باارزش پدید آورند. بررسی ابتکارات و اقدامات شاعرانی از این دست، چگونگی و اهمیت مرثیه در زبان اردو را مشخص می‌‌سازد.
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
آتوسا رستم بیک تفرشی؛ احمد رمضانی واسوکلائی
دوره 12، شماره 24 ، فروردین 1391، ، صفحه 15-34
چکیده
چکیدهآموزش فرهنگ در یادگیری زبان خارجی و کاربرد متناسب آن در بافت‌‌های مختلف نه‌تنها مؤثر است، بلکه در مواردی گریزناپذیر. برای آموزش فرهنگ همراه با زبان خارجی روشهای گوناگونی را می‌‌توان در پیش گرفت. درواقع آموزش زبان خارجی، خارج از بافت فرهنگی زبانِ هدف، تنها زمانی کارامد خواهد بود که با آموزش دست‌کم برخی از ویژگی‌‌های ...
بیشتر
چکیدهآموزش فرهنگ در یادگیری زبان خارجی و کاربرد متناسب آن در بافت‌‌های مختلف نه‌تنها مؤثر است، بلکه در مواردی گریزناپذیر. برای آموزش فرهنگ همراه با زبان خارجی روشهای گوناگونی را می‌‌توان در پیش گرفت. درواقع آموزش زبان خارجی، خارج از بافت فرهنگی زبانِ هدف، تنها زمانی کارامد خواهد بود که با آموزش دست‌کم برخی از ویژگی‌‌های فرهنگی جامعة زبانی همزمان باشد. در این پژوهش، از یکسو، تلاش شده است تا با نگاهی به دو مفهوم زبان و فرهنگ نقش این دو در آموزش زبان بررسی شود. برای نیل به این هدف، مباحث نظری ارائهشده در این زمینه و برخی از پژوهشهای انجامشده مرور میشوند و مثالهایی برای روشنشدن بحث ارائه میشوند. ازسوی دیگر، مباحث مرتبط با فرایند آموزش و یادگیری زبان و نیازهای پژوهشی این حیطه بررسی میشود. در این مقاله از روش توصیفی ـ تحلیلی برای مرور پژوهشها استفاده شده است.
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
طهمورث ساجدی
دوره 12، شماره 24 ، فروردین 1391، ، صفحه 35-44
چکیده
چکیدهکتاب دستور زبان فرانسه حاصل ترجمه و تدوین محققی است که توانسته اثری در حد یک مرجع آموزشی، برای کسانی که با زبان فرانسه آشنایی دارند، پدید آورد. مترجمِ مؤلف، که وقوف کامل به موضوع دارد، ترتیبِ موزونی از فصول تحقیق خویش را ترسیم و، در طول بررسی هریک از آن‌ها، جملات فرانسه را با ترجمه‌های دقیق همراه کرده و اصطلاحات خاص آن‌ها ...
بیشتر
چکیدهکتاب دستور زبان فرانسه حاصل ترجمه و تدوین محققی است که توانسته اثری در حد یک مرجع آموزشی، برای کسانی که با زبان فرانسه آشنایی دارند، پدید آورد. مترجمِ مؤلف، که وقوف کامل به موضوع دارد، ترتیبِ موزونی از فصول تحقیق خویش را ترسیم و، در طول بررسی هریک از آن‌ها، جملات فرانسه را با ترجمه‌های دقیق همراه کرده و اصطلاحات خاص آن‌ها را نیز بهدرستی ارائه داده است. در تمامی موارد، سعی بر این بوده که با جملات ساده منظور را بیان کند. ازجمله کوششهای او، تأکید بر تلفظ الفبای فرانسه، جنس اسامی، اسامی حرف تعریف، جمع واژگان، افعال بیقاعده و افعال باقاعده، اسم مفعول و مطابقت آن بوده است. در بررسی حاضر، تأکید ما بر این است که نشان دهیم، بهرغم منابع محدود این ترجمه و تحقیق، مترجمِ مؤلف توانسته دستوری شکیل و مفید فراهم کند و، در آن، با مثالهای امروزی و توضیحات لازم، مباحث گوناگون دستور زبان فرانسه را برای علاقهمندان آن در سطح متوسطه ارائه کند. بههمین دلیل هم، در ابتدای این بررسی، مبنا را مقایسة جایگاه فعلی این دستور زبان با دستورهای پیشین قرار دادهایم تا ارزش واقعی آن معلوم گردد.
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
مهدی سبزواری
دوره 12، شماره 24 ، فروردین 1391، ، صفحه 45-61
چکیده
چکیدهاسامی مرکب بخش مهمی از دایرة واژگان سخن‌گویان هر زبان هستند و همواره در حوزه‌های مختلف زبانشناسی مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. ساخت اسامی مرکب حاصل تعامل حوزه‌های نحو و صرف است و، در این میان، حوزة معناشناسی اسامی مرکب زبان فارسی کم‌تر مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله، با رویکردی معنایی ـ شناختی، انواع و چگونگی ...
بیشتر
چکیدهاسامی مرکب بخش مهمی از دایرة واژگان سخن‌گویان هر زبان هستند و همواره در حوزه‌های مختلف زبانشناسی مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. ساخت اسامی مرکب حاصل تعامل حوزه‌های نحو و صرف است و، در این میان، حوزة معناشناسی اسامی مرکب زبان فارسی کم‌تر مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله، با رویکردی معنایی ـ شناختی، انواع و چگونگی روابط معنایی اسامی مرکب برون‌مرکز را بررسی می‌کنیم. از منظر زبانشناسی شناختی، آن نوع رابطة معنایی که میان اجزای ترکیب وجود دارد معیاری قطعی برای تعبیر نهایی ترکیب است. درواقع چگونگی پیوند اجزای ترکیب با یک‌دیگر است که منجر به شکل‌گیری رابطه‌ای خاص در هر اسم مرکب بین هسته و توصیف‌گر میشود. اسامی مرکب درون‌مرکز دارای یکی از اقسام رابطه‌های معنایی شناخته‌شده بین اجزای خود هستند؛ درحالی که اسامی مرکب برون‌مرکز از الگوی مشخصی در این زمینه پیروی نمی‌کنند و بررسی معنا‌شناختی این نوع از اسامی مرکب، که از گفتار روزمره و متون مختلف گردآوری شده‌اند، در تحقیقات در حوزه‌های فرهنگ‌نویسی، زبانشناسی پیکرهای، زبانشناسی شناختی و صرف و معناشناسی قابل استفاده است. با داشتن درکی درست از نوع ارتباط سازه‌های ترکیب، درک و دانش کلی ما از دایرة واژگان ذهنی فارسی‌زبانان ارتقا می‌یابد.
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
محمدحسین قرشی
دوره 12، شماره 24 ، فروردین 1391، ، صفحه 63-84
چکیده
چکیدهشناخت ماهیت و چیستی زبان به‌دلیل پیچیدگی و گستردگی آن امری دشوار است و از دیرباز ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده است. فارابی، با اطلاق «علم اللسان» بر همة علوم زبانی، نخستین‌بار ترتیب علوم زبانی را در یک نظام واحد فراهم کرد. فارابی در بیان جایگاه زبان و منطق می‌گوید: «جایگاه منطق در ارتباط با عقل چون مرتبه و جایگاه ...
بیشتر
چکیدهشناخت ماهیت و چیستی زبان به‌دلیل پیچیدگی و گستردگی آن امری دشوار است و از دیرباز ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده است. فارابی، با اطلاق «علم اللسان» بر همة علوم زبانی، نخستین‌بار ترتیب علوم زبانی را در یک نظام واحد فراهم کرد. فارابی در بیان جایگاه زبان و منطق می‌گوید: «جایگاه منطق در ارتباط با عقل چون مرتبه و جایگاه دستور زبان است در ارتباط با زبان». در فصل اول کتاب احصاءالعلوم، به مسائل زبان و زبانشناسی پرداخته شده است. مباحث فارابی بیشتر ناظر بر همگانیهای زبان است و به زبان خاصی اشاره ندارد. در این مقاله، نگارنده کوشش نموده است تا ضمن بررسی دیدگاه فارابی در خصوص مسائل زبانی، جایگاه او را در تبیین این موضوع بررسی و نیز نقش و تأثیر او در مسائل زبانشناختی را مشخص کند.
زبانشناسی و زبان‌های باستانی
امیرحسین مدنی
دوره 12، شماره 24 ، فروردین 1391، ، صفحه 85-96
چکیده
چکیدهیکی از علومی که امروزه در غرب مطرح است، و البته پیشینة آن به قرن چهاردهم می‌رسد، علم هرمنوتیک است؛ دانشی که مشغلة فکری بسیاری از متفکران و فیلسوفان است. نخست‌بار شلایر ماخر هرمنوتیک را، که در فارسی بیشتر به «تأویل» ترجمه میشود، در مورد کتاب مقدس به‌کار برد و سپس دامنه‌اش به تمام تجربه‌ها و شئونات بشری کشیده شد. به‌طوری ...
بیشتر
چکیدهیکی از علومی که امروزه در غرب مطرح است، و البته پیشینة آن به قرن چهاردهم می‌رسد، علم هرمنوتیک است؛ دانشی که مشغلة فکری بسیاری از متفکران و فیلسوفان است. نخست‌بار شلایر ماخر هرمنوتیک را، که در فارسی بیشتر به «تأویل» ترجمه میشود، در مورد کتاب مقدس به‌کار برد و سپس دامنه‌اش به تمام تجربه‌ها و شئونات بشری کشیده شد. به‌طوری که امروزه هرمنوتیک در تمامی رشتهها و دانشهای بشری، حتی علمی چون تاریخ که فقط با صدق و کذب امور سروکار دارد، دخالت دارد.
