نقد و بررسی کتاب دین و سیاست در اندیشة سیاسی معاصر
صفحه 1-17
مصطفی اسکندری
چکیده چکیده
در این مقاله پس از معرفی کتاب و ذکر نقاط قوت آن در سه محور به ارزیابی آن پرداخته شده است:
1. کاستیهای روششناختی: شامل تعریفنکردن مفردات موضوع، بیتوجهی به سنت معصومان، و رعایتنکردن تعادل در بحث؛
2. کاستیهای محتوایی: شامل بیدقتی در بهکارگیری اصطلاحات تخصصی، بیدقتی در معادلسازی اصطلاحات تخصصی، به کاربردن اصطلاحات مبهم، استفادة کافینکردن از منابع موجود، بیدقتی در ارجاعات و اسنادات، نقص در ترجمه، اعتماد به منابع مخالف، مطالب خلاف واقع، ناسازگاری بین برخی مطالب، نتیجهگیریهای نادرست، و کمتوجهی به عوارض منفی بعضی مطالب؛
3. کاستیهای نگارشی و ویرایشی: شامل بیتوجهی به رسمالخط کلمات، رعایتنکردن قواعد نگارشی و ویرایشی، نقصان عبارتی، رعایتنکردن نشانهگذاری، و خلط بین قواعد فارسی و عربی.
بررسی و نقد کتاب اصول برنامهریزی درسی
صفحه 19-32
شراره دالوندی
چکیده چکیده
هدف از نقد کتابها بالابردن کیفیت آنها و آگاهی بیشتر و بهتر دانشجویان و خوانندگان آنهاست. برنامهریزی درسی یکی از درسهای تخصصی گروه علوم تربیتی است، ولی متأسفانه در این زمینه منابع زیادی نداریم؛ اکثر کتابهایی که در این زمینه چاپ شدهاند به علت حجم زیاد، ثقیلبودن، یا ناهمخوانی با سرفصلهای شورای عالی برنامهریزی برای معرفیکردن به دانشجویان، بهمنزلة منبعی که مناسب برای واحد درسی دانشگاهی باشد، درخور استفاده نیستند.
در این مقاله کتاب اصول برنامهریزی درسی، تألیف محمدحسین یارمحمدیان، به طور اجمال معرفی و در ادامه از دو دیدگاه، ظاهری و محتوایی، نقد و بررسی شده است.
بنیانهای معرفتشناسانه و ادبی در ناهمخواننماهای سنایی
صفحه 33-56
محمود فضیلت
چکیده ناهمخواننمایی یا پارادوکس نهتنها یک صنعت بدیعی یا تصویر شعری که اصطلاح و مفهومی منطقی، فلسفی، و جهانشناختی است و در آثار ادبی و بلاغی گذشته به سبب یکسانانگاری با برخی آرایههای ادبی، از جمله با استعاره، توجه چندانی به آن نشده است. شاعران فارسیزبان، به ویژه در ادبیات عرفانی و شعر جدید، غنیترین جلوههای انگارههای ناهمخوان را بهکار گرفتهاند و زبان شعر آنها در پرتو تعبیرهای متناقضنما از تازگی و تأثیر مدام برخوردار شده است. شاعر با پارادوکس امور نقیض و ناساز را آشتی میدهد و به آفرینش امر محال که زیباترین و شگفتترین جلوههای خیال است نایل میشود، انگارههای ناهمخوان با سنایی و شعرهای عارفانة او نمودی آشکار مییابد و از این روی کهنترین نمونههای تصویرهای متناقضنما را در آثار این شاعر میبینیم. نگارنده در این مقاله به بررسی پارادوکس در آثار سنایی پرداخته است.
نقد و تحلیل کتاب پیکرگردانی در اساطیر
صفحه 57-82
حسینعلی قبادی
چکیده چکیده
«نقد و تحلیل» آثاری که به نحوی با مباحث و سرفصلهای دروس دانشگاهی تناظر و تناسب دارند، از مؤثرترین کوششهای علمی دانشگاهی میتواند بهشمار آید و از مصادیق بارز اثربخشی نقد ادبی است که برای جامعۀ فعال علمی یک ضرورت محسوب میشود.
این «نقد و بررسیها»، افزون بر آشکارکردن ظرفیتها، نقاط قوت و کاستیهای یک اثر و نشاط فضای علمی را بههمراه خواهد داشت. موضوع این نوشتار نقد و تحلیل کتاب پیکرگردانی در اساطیر، تألیف منصور رستگار فسایی، چاپ دوم، 1388، از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است.
جستار حاضر نخست، این کتاب را معرفی سپس، پارهای از ظرفیتها و نقاط قوت آن را تحلیل میکند. در بخش دوم، به بررسی و نقد کاستیهای کتاب میپردازد و پیشنهادهایی را عرضه میدارد که با لحاظداشتن آنها ساختار و محتوای کتاب به کمال نزدیکتر میشود و رویکردها، استنباطها، و مباحث آن از اتقان بیشتری برخوردار میشود.
ارزیابی کتب پول و بانکداری در ایران
صفحه 83-105
سیدنظامالدین مکیان؛ عزتالله لطفی؛ محمدجواد پاک فطرت
چکیده چکیده
پویایی هر علمی در گرو نقد منصفانة آثار منتشرشده در آن زمینه است. بیتردید نگارش و پدیدآوردن یک اثر جدید در هر زمینه به بررسی و ارزیابی آثار منتشرشدة قبل از آن و بررسی کاستیها و نقاط قوت آنها بستگی بسیار دارد. این ارزیابیها منجر به آن میشود تا تجدید چاپ و انتشار کتابهای جدید با کاستی کمتر و نوآوری بیشتری انجام پذیرد. یکی از نهادهای رسمی کشور که بررسی کتابها و متون آموزشی و کمکآموزشی حوزة علوم انسانی را با مشارکت داوران دانشگاهی و متخصص در این زمینه عهدهدار است، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است که از طریق شورای بررسی متون به آن میپردازد. در حوزة علوم اقتصاد، مدیریت، و حسابداری درس «پول، ارز و بانکداری» یکی از دروسی است که دانشجویان این رشته باید آن را فرا گیرند و در مجموعة دروس آموزشی کارشناسی و همچنین کارشناسی ارشد قرار دارد. این مطالعه بر آن است که با شاخصهای تعیینشدة شورای بررسی متون و ارزیابیهای داوران، و با روش تحلیل محتوا، پانزده اثر منتشرشده در زمینة پول، ارز و بانکداری را به دو صورت جداگانه و جمعی و در قالب ارزیابی شکلی و محتوایی مطالعه کند. نتایج حاکی از آن است که برای هر دو صورت ارزیابی شکلی و محتوایی به طور متوسط در اکثر کتابهای بررسیشده نمرة بین 3 - 99/3 از 5 در نظر گرفته شده است.
نقدی بر شرح دیوان خاقانی
صفحه 107-133
ناصر نیکوبخت
چکیده چکیده
خاقانی شروانی از شاعران پرآوازة قرن ششم هجری است که به تبع شاعران همعصر خود در رعایت سبک فنی مصنوع و الزام به آوردن غالب اطلاعات و اصطلاحات علمی، معارف دینی، تاریخ، اسطوره، باورهای عامیانه، و ... گوی سبقت از بسیاری از همگنان خود در دشوارگویی ربوده است؛ به همین سبب، بسیاری از خاقانیپژوهان کوشیدهاند، ضمن تصحیح و تنقیح دیوان خاقانی، پرده از پارهای رمز و رازهای پوشیده در شعرش بردارند و ضمن معنی تمام یا گزینش ابیاتی از دیوان، پژوهندگان شعر خاقانی را مددکار باشند. شرح دیوان خاقانی اثر محمدرضا برزگر خالقی از دیگر کوششهای در همین مسیر است که در ادامه و پیش رویداشتن گنجینة عظیمی از خاقانیپژوهی، اعم از شرحهای کلی، گزینهها، کتابها، و مقالات فراوان، به شرح پنجاه قصیده از دیوان پرداخته است. این شرح با همة تلاشهای ستودنی شارح، مصون از سهو و خطا و عاری از نقص و کاستی نیست. این مقاله کوشیده است در حد اختصار به پارهای از این موارد بپردازد.
بررسی و نقد کتاب اقتصاد کلان
صفحه 135-146
محمد واعظ برزانی
چکیده چکیده
در این مقاله یکی از آثار معروف اقتصاد کلان کشور که در مجموعة متنوعی از مؤسسات آموزش عالی داخل برای تدریس در سطح کارشناسی رشتة اقتصاد و رشتههای مرتبط تدریس میشود، با استفاده از روش تحلیلی ـ توصیفی، داوری شده است. در این روش سعی میشود ضمن معرفی اثر، جنبههای اصلی قوت آن بررسی، آنگاه مسائل اصلی و برخی مسائل جزئی آن ارائه شود.
جمعبندی داوری نشان میدهد که اثر روی همرفته از حیث صوری مناسب، اما از حیث محتوایی فاقد مسائل مهمی، همچون رعایت ترتیب و تنظیم و انسجام جزئی و کلی، در طرح موضوعات است و تأکید غیر روشمندی بر بعضی دیدگاهها دارد. این در حالی است که اثر در مقایسه با مجموعة منتخبی از کتب اقتصاد کلان که به طور متعارف برای تدریس درس اصول علم اقتصاد (2) مورد استفاده قرار میگیرند، از جامعیت بیشتری برخوردار است.
