علوم سیاسی
فرزاد آذرکمند؛ علی مختاری
چکیده
هدف اصلی نوشتار حاضر، نقد و بررسی کتاب «مصرف و زندگی روزمره» نوشته مارک پاترسون، جامعهشناس معاصر امریکایی است که بهعنوان یکی از متخصصان حوزه مصرف و جامعه شناسی شناخته میشود. اثر مزبور یکی از متون جذاب و آکادمیک به شمار میرود که با تحقیق درباره آثار مصرفگرایی در زندگی بشر معاصر نگاشته شده است. به عقیده نویسنده اثر، ...
بیشتر
هدف اصلی نوشتار حاضر، نقد و بررسی کتاب «مصرف و زندگی روزمره» نوشته مارک پاترسون، جامعهشناس معاصر امریکایی است که بهعنوان یکی از متخصصان حوزه مصرف و جامعه شناسی شناخته میشود. اثر مزبور یکی از متون جذاب و آکادمیک به شمار میرود که با تحقیق درباره آثار مصرفگرایی در زندگی بشر معاصر نگاشته شده است. به عقیده نویسنده اثر، راز بقای نظام سرمایهداری امروزی ایجاد فاصله میان تولید و مصرف و حتی تبدیل انسانها به موجوداتی مصرفکننده است که غالباً هویت و شخصیت آنان نیز در فرایند بازار و خرید تکوین مییابد. نوشتار حاضر با طرح دیدگاههای پاترسون بهعنوان یکی از زمینههای شکلگیری جامعه شناسی مصرف مینگرد و بر این عقیده است که آراء پاترسون، بوردیو و حتی دوسرتو میتواند قوام بخش رشته مستقلی با عنوان جامعهشناسی مصرف در مراکز آکادمیک و محافل علمی باشند. مهمترین انتقادی که میتوان به آراء پاترسون وارد نمود طرح مسأله مقاومت در برابر نظم مصرفگرای امروزی است که با از قضا در زمین مصرفگرایی طراحی شده است. ناقد با واکاوی این طرح، رویکرد متفکران انتقادی و بهرهگیری از ظرفیت «هنر» و «هنر انتقادی» را رویکرد مطلوبتری جهت کاستن از آثار نامطلوب مصرفگرایی می‌داند.
علوم سیاسی
فرزاد آذرکمند؛ علیرضا سمیعی اصفهانی
چکیده
کتاب روشنفکران و سیاست نوشته مارک لیلا، به بررسی رابطۀ سیاست و روشنفکران میپردازد. این کتاب بیش از هر چیز، مدعی آن است که در عصر فروکشکردن فراروایتهای کلان، عصر روشنفکران نیز به سر آمده است و روشنفکران مانند سابق نمیتوانند طلایهدار تغییرات گسترده باشند. لیلا مدعیاست عاملاصلی شکلگیری ...
بیشتر
کتاب روشنفکران و سیاست نوشته مارک لیلا، به بررسی رابطۀ سیاست و روشنفکران میپردازد. این کتاب بیش از هر چیز، مدعی آن است که در عصر فروکشکردن فراروایتهای کلان، عصر روشنفکران نیز به سر آمده است و روشنفکران مانند سابق نمیتوانند طلایهدار تغییرات گسترده باشند. لیلا مدعیاست عاملاصلی شکلگیری نظامهای توتالیتر، جنگهای خانمانسوز در غرب و حتی سیاسیکردن فلسفه به خیانت روشنفکران باز میگردد. روشنفکرانی که به باور لیلا، آرمانهای بزرگی در سر داشتند، ولی هیچکدام به نتیجۀ مطلوبی نرسیدند. آنها بیش از هرچیز تحت تأثیر جنبه‌های پنهان زندگی شخصی خودشان بودند و این مسأله بر اندیشه آنان تأثیر زیادی گذاشت و باعث شد تا فلسفه و سیاستعملی را درهم آمیزند. روشنفکرانی که لیلا انگشت اتهام توتالیتری بودن را به سمت آنان نشانه میرود: هایدگر، آرنت، یاسپرس،کوژو، بنیامین، فوکو و دریدا هستند. از نقاط قوت اثر، توجه به زمینهگرایی و از نقاط ضعف اساسی آن، نقد اخلاقی اندیشمندان بهجای نقد آراء آنان است.
علوم سیاسی
آرمینا آرم
چکیده
جغرافیا تأثیر بسیار مهمی در سرنوشت کشورها دارد. در این چارچوب، اخیراً کتابی با عنوان «در اسارت جغرافیا» توسط تیم مارشال منتشر شده که محور اصلی آن تأکید بر اهمیت ژئوپلیتیک در بررسی مسائل و بحرانهای بین‌المللی است. نویسنده کتاب با تمرکز بر اهمیت نقش عوامل جغرافیایی، به دنبال یافتن پاسخی متاسب برای این پرسش کلیدی است که چگونه ...
بیشتر
جغرافیا تأثیر بسیار مهمی در سرنوشت کشورها دارد. در این چارچوب، اخیراً کتابی با عنوان «در اسارت جغرافیا» توسط تیم مارشال منتشر شده که محور اصلی آن تأکید بر اهمیت ژئوپلیتیک در بررسی مسائل و بحرانهای بین‌المللی است. نویسنده کتاب با تمرکز بر اهمیت نقش عوامل جغرافیایی، به دنبال یافتن پاسخی متاسب برای این پرسش کلیدی است که چگونه ژئوپلیتیک یا جبر جغرافیایی تصمیمات رهبران و بازیگران سیاسی کشورها را تحت تأثیر قرار میدهد؟. از نظر مارشال، چالشهای جغرافیایی سبب ایجاد محدودیت‌هایی در تصمیم‌گیری رهبران در حوزههایی چون جنگ و صلح میشود. در همین راستا، نویسنده برای ارزیابی مدعای اصلی خود در کتاب شرایط ژئوپلیتیک کشورهای مختلف در مناطق گوناگون جهان را مورد بررسی قرار میدهد و با مرور گذشته تاریخی، نگاهی به آینده بحرانهای بین‌المللی در سایه محدودیت‌های ژئوپلیتیکی می‌اندازد. مارشال موضوعات کلیدیِ ژئوپلیتیکی که تمام قاره‌ها و مناطق مهم جهان با آن روبرو هستند را شناسایی کرده، تا از این طریق مناطقی که پتانسیل درگیری‌های فعلی یا آینده را دارند مورد شناسایی و تحلیل قرار دهد. بدیهی است مباحث مذکور در زمره موضوعات کلیدی در حوزه حکمرانی است و اهمیت چنین مباحثی نویسنده این سطور را به سمت معرفی، نقد و بررسی اثر مذکور رهنمون ساخته است.
علوم سیاسی
حاکم قاسمی
چکیده
فراگیری فرایند جهانی شدن، با توجه به تاثیرات گسترده آن، چالشهای زیادی را برای کشورها ایجاد کرده است. در این میان کشورهای کوچک به عنوان جوامعی که از تاثیرپذیری بیشتری برخوردارند، با چالشهای بیشتری روبرو هستند. پژوهشگران مقالات و کتابهای مختلفی را به این موضوع اختصاص داده و سعی کرده اند وضعیت کشورها را در فرایند جهانی شدن، و اقدامات ...
بیشتر
فراگیری فرایند جهانی شدن، با توجه به تاثیرات گسترده آن، چالشهای زیادی را برای کشورها ایجاد کرده است. در این میان کشورهای کوچک به عنوان جوامعی که از تاثیرپذیری بیشتری برخوردارند، با چالشهای بیشتری روبرو هستند. پژوهشگران مقالات و کتابهای مختلفی را به این موضوع اختصاص داده و سعی کرده اند وضعیت کشورها را در فرایند جهانی شدن، و اقدامات آنها را برای مواجهه با چالشهای جهانی شدن تبیین نمایند. نویسنده کتاب «اقتصاد سیاسی بین الملل خلیج فارس» با این رویکرد سعی کرده است جایگاه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس را در اقتصاد بین الملل در عصر جهانی شدن توضیح دهد. این کتاب اقدامات کشورهای کوچک خلیج فارس را برای انطباق با شرایط جهانی بررسی کرده است. در این مقاله با نگاهی نقادانه به کتاب، سعی شده است نقاط قوت و ضعف آن بررسی شوند. این بررسی نشان می دهد که نویسنده کتاب تحلیل های ارزشمندی از سیاستها و اقدامات کشورهای کوچک خلیج فارس برای ارتقاء جایگاه خود در اقتصاد بین الملل ارائه کرده است، اما در عین حال کتاب بویژه متن ترجمه آن از ضعف های شکلی و محتوایی متعددی رنج می برد.
علوم سیاسی
حمید ملک زاده
چکیده
فلسفه سیاسی ماکیاوللّی کتابی است به قلم فیلیپو دل لوکّزه که فؤاد حبیبی و امین کرمی آن را به فارسی برگردانده و انتشارات ققنوس در اختیار فارسی زبانان قرار داده است. در مقاله حاضر، ضمن ارائه معرفی مختصری درباره نویسنده، سازمان اثر مورد بررسی برای خوانندگان ترسیم خواهد شد. همینطور تلاش خواهیم کرد تا محتوای اثر استاد ایتالیایی تاریخ ...
بیشتر
فلسفه سیاسی ماکیاوللّی کتابی است به قلم فیلیپو دل لوکّزه که فؤاد حبیبی و امین کرمی آن را به فارسی برگردانده و انتشارات ققنوس در اختیار فارسی زبانان قرار داده است. در مقاله حاضر، ضمن ارائه معرفی مختصری درباره نویسنده، سازمان اثر مورد بررسی برای خوانندگان ترسیم خواهد شد. همینطور تلاش خواهیم کرد تا محتوای اثر استاد ایتالیایی تاریخ فکر سیاسی درباره منشی فورانسی را به اعتبار مفاهیم مرکزی موجود در نوشته او مورد بررسی قرار بدهیم. ما اینکار را از طریق مشخص کردن فهمی که نویسنده از طبیعت گرایی درماکیاولی داشته است آغاز کرده و نتایج منطقی این صورت بندی فلسفی را تا دست یابی نتایج نهای آنها دنبال مینماییم. نشان خواهیم داد که چطور روایت لوکّزه از اندیشه فلسفی ماکیاوللی، به صورت بندی جدیدی از مفهوم سیاست مدرن در اندیشه او منتهی خواهد شد. صورت بندی انقلابی جمهوریخواهانهای که بر خلاف اکثر دعاوی موجود درباره ماکیاوللی او را به فیلسوف تعارض و مردم تبدیل میکند.
علوم سیاسی
مجید استوار
چکیده
وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال57 بسیاری از مفروضات و نظریه های انقلاب را به‌چالش کشید و بار دیگر پژوهش درباره انقلاب را در کانون توجه اندیشمندان علوم انسانی قرار داد. تاکنون این انقلاب از ابعاد متفاوت اقتصادی، سیاسی، روانشناختی، طبقاتی، فرهنگی و گفتمانی مورد بررسی قرار گرفته که هر کدام دریچه های نوینی را درباره مطالعات انقلاب ...
بیشتر
وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال57 بسیاری از مفروضات و نظریه های انقلاب را به‌چالش کشید و بار دیگر پژوهش درباره انقلاب را در کانون توجه اندیشمندان علوم انسانی قرار داد. تاکنون این انقلاب از ابعاد متفاوت اقتصادی، سیاسی، روانشناختی، طبقاتی، فرهنگی و گفتمانی مورد بررسی قرار گرفته که هر کدام دریچه های نوینی را درباره مطالعات انقلاب اسلامی گشوده اند. یکی از این پژوهش ها، کتاب انقلاب ایران؛ ریشه های ناآرامی و شورش نوشته مهران کامرواست که در سال 1990 میلادی توسط انتشارات راتلج به چاپ رسیده است. وی با تلفیق نظریه های جامعه شناختی انقلاب با نظریه های روان شناختی و سیاسی و برساخت رویکرد چند رشته‌ای درباره انقلاب ایران، به بررسی سیاست های دولت و میدان سیاسی – اجتماعی پیش از انقلاب می پردازد و معتقد است که رژیم پهلوی پس از محدود شدن بلندپروازی های اقتصادی در اواخر دهه 50 شمسی و فشارهای دیپلماتیک متحد اصلی خود، ایالات متحدۀ آمریکا با زوال روبرو شد. در نتیجه، گروه ها و طبقات اجتماعی سرخورده از نوسازی با بهره گیری از فضای باز سیاسی و ایدئولوژی شیعی و رهبری روحانیان، ویژگیهای انقلاب آفرین پیدا کردند و با بروز ضعف در شاه و نیروهای سرکوب رژیم، توانستند دولت رو به زوال پهلوی را سرنگون و نظام سیاسی جدیدی را جایگزین آن کنند. در متن حاضر تلاش میشود با اتکاء بر روش جامعه شناسی پدیدارشناسی و مفهوم کانونی ذهنیت نمادین، کتاب مورد نظر، نقد و بررسی گردد.
علوم سیاسی
علی باقری دولت ابادی؛ مالک آوریده
چکیده
هدف پژوهش حاضر نقد یکی از جدیدترین آثار نگاشته شده درباره سیاست خارجی ایران نوشته فرهاد رضایی است. سؤالات پژوهش حاضر عبارتند از: آیا نویسنده کتاب توانسته است به شیوه ای علمی موضوع مورد پژوهش را بررسی نماید؟ داده های استفاده شده تا چه حد واجد خصوصیت روایی و نتایج گرفته شده از پژوهش تا چه میزان از پایایی لازم برخوردار هستند؟ این ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر نقد یکی از جدیدترین آثار نگاشته شده درباره سیاست خارجی ایران نوشته فرهاد رضایی است. سؤالات پژوهش حاضر عبارتند از: آیا نویسنده کتاب توانسته است به شیوه ای علمی موضوع مورد پژوهش را بررسی نماید؟ داده های استفاده شده تا چه حد واجد خصوصیت روایی و نتایج گرفته شده از پژوهش تا چه میزان از پایایی لازم برخوردار هستند؟ این اثر تا چه حد از کارامدی لازم برای رفع ابهامات و پرسش های موجود در ذهن مخاطبان ایرانی و خارجی برخوردار است؟ برای پاسخ به سوالات فوق ابتدا ایده اصلی نویسنده در فصول مختلف کتاب بیان و نقد شده است. سپس در دو بخش مجزا کتاب مورد نقد محتوایی و شکلی قرارگرفته؛ که هرکدام دربرگیرنده زیرعنوان نقاط قوت و ضعف کتاب است. در پایان نیز ارزیابی کلی نویسندگان از کتاب بیان شده است. روش مورد استفاده توصیفی-تحلیلی بوده و داده های لازم به شیوه کتابخانه ای گرداوری گردیده است.
علوم سیاسی
سیده مطهره حسینی
چکیده
مقاله حاضر ضمن مرور کتاب «دو جستار درباره فلسفه سیاسی فمینیسم» و روند کاریِ سه نویسنده آن که از نظریه‌پردازان فمینیستی هستند، به بررسی رویکردهای رادیکال، لیبرال و جامعه‌گرا در نظریههای فمیسنیتی میپردازد و در طی این بررسی،، مباحث کتاب را با نگاهی انتقادی مرور میکند. همچنین تجدیدنظرطلبی فمینیستی که در جستار دوم کتاب ...
بیشتر
مقاله حاضر ضمن مرور کتاب «دو جستار درباره فلسفه سیاسی فمینیسم» و روند کاریِ سه نویسنده آن که از نظریه‌پردازان فمینیستی هستند، به بررسی رویکردهای رادیکال، لیبرال و جامعه‌گرا در نظریههای فمیسنیتی میپردازد و در طی این بررسی،، مباحث کتاب را با نگاهی انتقادی مرور میکند. همچنین تجدیدنظرطلبی فمینیستی که در جستار دوم کتاب طرح شده است را با نمونه‌هایی از تجدیدنظرطلبی جهان سوم‌گرا و غیرغرب‌گرا مثلا موهانتی در هند و انلویه در مالزی مقایسه میکند. حاصل بحث اینکه نظریه فمینیستی طرح‌شده در جستار یکم کتاب اگرچه ادعای عبور از غرب را دارد، ولی به صورت ایدئولوژیک غربی است یعنی باور و جهان‌بینی اروپا- امریکایی دارد. نظریه اجتماعی جستار دوم نیز اشاره فشرده‌ای به ارکان فمینیسم جامعه‌گرا دارد، و با اینکه چندان به حوزه‌های اجتماعی غیرغربی نپرداخته است، زمینه طرح آن در جوامعی که ارکان جامعه مدنی در آنها قوتی دارد، فراهم است. روش انجام پژوهش، توصیفی است و در آن با استفاده از منابع کتابخانه‌ای به دنبال خوانش نقدگونه کتاب هستیم تا نکات مثبت و منفی آن را دریابیم. هدف این مقاله، یافتن نقاط فراز و فرود و به تعبیری درستی و نادرستی ادعاهای نویسندگان کتاب درباره زنان و زنانه‌نگری است.
علوم سیاسی
الهام رسولی ثانی آبادی
چکیده
چکیدهتحلیل سیاست خارجی به عنوان یکی از زیررشته‌های مهم دانش روابط بین الملل، در دهههای اخیر قرن بیست و یکم تبدیل به یک بحث زنده و جاری در محافل علمی روابط بین الملل شده است و مصداق آن آثار نسبتا مهمی است که در این حوزه تولید شده است. تحلیل سیاست خارجی بررسی اداره و اجرای روابط میان کنشگران مختلف به ویژه دولت‌ها در نظام بین الملل است ...
بیشتر
چکیدهتحلیل سیاست خارجی به عنوان یکی از زیررشته‌های مهم دانش روابط بین الملل، در دهههای اخیر قرن بیست و یکم تبدیل به یک بحث زنده و جاری در محافل علمی روابط بین الملل شده است و مصداق آن آثار نسبتا مهمی است که در این حوزه تولید شده است. تحلیل سیاست خارجی بررسی اداره و اجرای روابط میان کنشگران مختلف به ویژه دولت‌ها در نظام بین الملل است که شامل موضوعات بسیار گسترده‌ای می شود. بنابراین با توجه به اهمیت تحلیل سیاست خارجی و ادبیات تولید شده در این حوزه، در این مقاله با هدف ارائه پیشنهاداتی در جهت غنای ادبیات مربوطه، به بررسی ابعاد مختلف محتوایی و فرانظری یکی از این آثار با عنوان «رفتارشناسی نیروهای اجتماعی در سیاست خارجی» خواهیم پرداخت. با بررسی های چهارگانه نقد شکلی و محتوایی این اثر، یافته های پژوهش نشان داد که در کنار مزایا و نواقص شکلی، به لحاظ محتوایی علی رغم آنکه این اثر توانسته است هستی شناسی سیاست خارجی را به تفصیل مورد بررسی قرار دهد، اما به لحاظ نظری به بررسی نظریه های این حوزه و همچنین نتایج و پیامدهای تصمیمات سیاست خارجی نیز نپرداخته است. این پژوهش به لحاظ روشی از روش نقد (بررسی شکلی و محتوایی با تکیه بر تحلیل متن)، استفاده کرده است.
علوم سیاسی
رضا نجف زاده
چکیده
مقالۀ حاضر به نقد و بررسی کتاب آیا فرودست میتواند سخن بگوید اختصاص دارد. پرسش محوری این است که اسپیواک چگونه نظریۀ ایدئولوژی و واسازی را در مطالعات فرودستان به کار میگیرد؟ دو پرسش فرعی مقاله نیز چنین است: چه نقدهایی بر رویکرد اسپیواک میتوان وارد ساخت؟ ترجمۀ فارسی اثر تا چه میزان با متن اصلی انطباق دارد؟ در پاسخ، معتقدیم که ...
بیشتر
مقالۀ حاضر به نقد و بررسی کتاب آیا فرودست میتواند سخن بگوید اختصاص دارد. پرسش محوری این است که اسپیواک چگونه نظریۀ ایدئولوژی و واسازی را در مطالعات فرودستان به کار میگیرد؟ دو پرسش فرعی مقاله نیز چنین است: چه نقدهایی بر رویکرد اسپیواک میتوان وارد ساخت؟ ترجمۀ فارسی اثر تا چه میزان با متن اصلی انطباق دارد؟ در پاسخ، معتقدیم که اسپیواک در چارچوب مطالعات تاریخ از پایین یا تاریخ مردم عادی، به واسازیِ تاریخنگاری میپردازد. موضوع محوری وی نقد نظام نشانگانیِ فرودست‌ساز است. وی مفاهیمی چون نظریۀ ایدئولوژی و آپاراتوس را در کنار مفاهیمی چون هویتِ تفاوتبنیاد به کار میبرد و روانکاویِ گراماتولوژیک و اقتصاد سیاسی را با هم پیوند میدهد. این نقطۀ قوت کار وی است. اما نقدهای جدّیای نیز به پروژۀ وی وارد است. برای نمونه، اسپیواک با اعلام ناتوانی فرودست در سخن گفتن و نیاز وی به نمایندگیشدن، راه تغییر و رهایی را مسدود میسازد. وی با پیروی از ندای دریدا برای به سخنِ در آوردنِ فرودست از طریقِ نیروی مبهمِ درونِ خودمان، راه نوعی شهودِ خلسهآور را میگشاید که به کارِ آزادگذاریِ نیروی خیال و ذوق زیباییشناختی میآید. اسپیواک می‌خواست از طریق پیوند دادن اقتصاد سیاسی بینالملل با هرمنوتیکِ متون مقدس، متون حقوقی و آموزشی و نقد ادبی، مطالعات فرودستان را به یک نظریۀ عمومی بدل کند، اما بیشتر در همان قلمرو نقد ادبی حرکت کرده است. همچنین ضمن تطبیق ترجمۀ فارسی با متن اصلی، پیشنهادهایی برای بهبود ترجمه ارائه کرده ایم. روش تحلیل به کار بسته شده در این مقاله تفسیر انتقادی با رویکرد تطبیقی است.
علوم سیاسی
مرتضی بحرانی
چکیده
این مقاله به نقد و بررسی کتاب «مفهوم نقد در نهضتهای تجددخواه جهان عرب با نگاهی به نظریههای مدرنیته و پسامدرنیته» میپردازد. مولف قصد دارد مفهوم و پدیده نقد را به بحث بگذارد اما فراموش میکند که نقد یک کنش مدرن است و در نتیجه دچار سنت‌گرایی و پست‌مدرنیسمی میشود که یکی مانع نقد است و دیگری مخل نقد. به رغم گزاره‌هایی ...
بیشتر
این مقاله به نقد و بررسی کتاب «مفهوم نقد در نهضتهای تجددخواه جهان عرب با نگاهی به نظریههای مدرنیته و پسامدرنیته» میپردازد. مولف قصد دارد مفهوم و پدیده نقد را به بحث بگذارد اما فراموش میکند که نقد یک کنش مدرن است و در نتیجه دچار سنت‌گرایی و پست‌مدرنیسمی میشود که یکی مانع نقد است و دیگری مخل نقد. به رغم گزاره‌هایی از کتاب که امید به پیشرفت را تداعی می‌کنند مولف گرفتار گذشتهگرایی سنتگرایانه و دلمشغول تفنن پستمدرنیستی است. این دو عامل باعث شده است که مولف نقد را مربوط به قلمرو فلسفه آگاهی بداند: گویی اگر اعراب در ذهنیت خود به مرحله نقادی برسند جوامع آنها نیز پیشرفت میکند. این تناقضات به ویژه در آنجا خود را نشان میدهند که مولف در عمل به ارزشهای مدرن (آزادی، شادی و انسجام) اهمیتی قائل نمیشود. هر پژوهشی در باب نقد که قدردان نتایج عملی مدرنیته نباشد، نمیتواند پژوهشی جدی و صادقانه تلقی شود. این نکته، محور بررسی کتاب در این مقاله است. من برای اینکه این اختلال در شناخت را به نقد بکشم با روش هرمنیوتیک سوءظن کتاب را مورد بررسی قرار دادهام.
علوم سیاسی
علی اشرف نظری
چکیده
ایدهها و اندیشههای متفکران بزرگ، مرزناپذیر است و بنیانهای فکری آنها بر ساخت تفکر و ماهیت تحول جوامع دیگر نیز تأثیر میگذارد. میشل فوکو (1984-1926) از جمله تأثیرگذارترین نظریه‌پردازان در نیمه دوم قرن بیستم است که دستگاه فکری او از دیدگاهها و چشماندازهای فکری گوناگون در جوامع مختلف مورد خوانش قرار گرفته است. خوانشی که در ...
بیشتر
ایدهها و اندیشههای متفکران بزرگ، مرزناپذیر است و بنیانهای فکری آنها بر ساخت تفکر و ماهیت تحول جوامع دیگر نیز تأثیر میگذارد. میشل فوکو (1984-1926) از جمله تأثیرگذارترین نظریه‌پردازان در نیمه دوم قرن بیستم است که دستگاه فکری او از دیدگاهها و چشماندازهای فکری گوناگون در جوامع مختلف مورد خوانش قرار گرفته است. خوانشی که در سه دهة گذشته، به صورت فعال در صدد بهرهگیری از مقولههای فکری فوکو و در عین حال، ارائة تفسیری نو با هدف پاسخگویی به مسائل جوامع عرب در حوزة فکری – فلسفی است. هر یک از مفسران فوکو کوشیدهاند در پروژه فکری خود با هدف برون رفت از معضلات موجود به کاربست روششناسیهای مدرن و ارائة قرائتی جدید از میراث، تاریخنگاری اندیشه اسلامی و طرح تجددگرایی، کثرتگرایی و ارائة نگرشی معطوف به آزادی انسان بر آیند. محور اصلی بحث در مقالة حاضر، معرفی، نقد و ارزیابی کتاب میشل فوکو در اندیشة معاصر عرب (1399) است که توسط الزواوی بغوره نوشته شده و مجید منهاجی آن را ترجمه کرده و نسخة فارسی این کتاب، از سوی نشر نگاه معاصر به زیور طبع آراسته شده است. نقد روششناختی، درون نظری و برون نظری این اثر مطرح و تلاش خواهد شد اشکالات موجود در ترجمه، تناقضات روششناختی و ابهامات مفهومی – نظری مورد توجه قرار گیرد.. نتیجه چنین امری، فرارفتن از مطالعه توصیفی و فراهم آوردن زمینههای نقد و ارزیابی آثار علمی با هدف رشد تفکر انتقادی و گام نهادن در وادی نظریه پردازی است.
علوم سیاسی
روح اله اسلامی؛ الهه ولی زاده
چکیده
اندیشههای مارکسیسم نه تنها به تحلیل جوامع پرداخته، بلکه به عمل اجتماعی نیز شکل داده‌اند. مارکسیست‌ها در نحله‌های متعدد هرکدام به خوانشی از آثار مارکس روی آورده‌اند؛ و ادعا می‌کنند نزدیکترین تفسیر به مارکس را ارائه داده‌اند. در این میان لویی آلتوسر متفکر نئومارکسیست فرانسوی در قرن بیستم با خوانشی ساختارگرایانه، دوره دوم ...
بیشتر
اندیشههای مارکسیسم نه تنها به تحلیل جوامع پرداخته، بلکه به عمل اجتماعی نیز شکل داده‌اند. مارکسیست‌ها در نحله‌های متعدد هرکدام به خوانشی از آثار مارکس روی آورده‌اند؛ و ادعا می‌کنند نزدیکترین تفسیر به مارکس را ارائه داده‌اند. در این میان لویی آلتوسر متفکر نئومارکسیست فرانسوی در قرن بیستم با خوانشی ساختارگرایانه، دوره دوم فکری مارکس که علمی میباشد، را مورد توجه قرار داده است. در این مقاله به این سوال پرداخته شده است که چگونه میتوان مارکسیسم را نه تنها در خصلت تعیینگرایانه صرف اقتصادی مورد تحلیل قرار داد؛ بلکه وجه سیاسی دولت‌ها را نیز در امر تحلیل مارکسیستی دخیل کرد؟ در این راستا به معرفی و بازخوانی انتقادی کتاب ایدئولوژی و سازوبرگ‌های ایدئولوژیک دولت نوشته لویی آلتوسر که توسط آقای روزبه صدرآرا ترجمه شده است پرداختهایم. کتاب به لحاظ شکلی و اندیشهای نقد و بررسی شده است. از لحاظ نظری آلتوسر از یک سو فرهنگ و سازوبرگ‌های ایدئولوژیک دولت را در تحولات سیاسی اجتماعی تعین بخش میسازد و از سوی دیگر با این رویه گونهای از توهم توطئه را رواج میدهد. در وجه شکلی کتاب از حیث طراحی جلد مطلوب میباشد و نیاز به برخی اصلاحات نگارشی دارد که در متن مستند شدهاند.
علوم سیاسی
مرتضی بحرانی
چکیده
این مقاله بر بنیاد نقد و بررسی کتاب سوسیالیسم، ایده شکست‌خورده‌ای که هرگز نمی‌میرد (اثر کریستین نیمیتز) تالیف شده است. در جایی که نیمیتز بر آن است که ایده سوسیالیسم به رغم شکست‌های پیاپی‌ش هنوز زنده است، من بر آنم که مساله مرگ یا زنده بودن «ایده»ها نیست. پدیدارهای ذهنی انسان شامل ایدهها، احکام و اراده‌ها هستند. ایدهها هیچ ...
بیشتر
این مقاله بر بنیاد نقد و بررسی کتاب سوسیالیسم، ایده شکست‌خورده‌ای که هرگز نمی‌میرد (اثر کریستین نیمیتز) تالیف شده است. در جایی که نیمیتز بر آن است که ایده سوسیالیسم به رغم شکست‌های پیاپی‌ش هنوز زنده است، من بر آنم که مساله مرگ یا زنده بودن «ایده»ها نیست. پدیدارهای ذهنی انسان شامل ایدهها، احکام و اراده‌ها هستند. ایدهها هیچ گاه نمیمیرند؛ خواه ایده سوسیالیسم باشد یا ایده خدا یا اژدهای هفتسر. مساله اصلی، درستی یا نادرستی ارادههای انسانی است. بر این اساس، من تلاش کردهام تا به شیوه پدیدارشناسی انتقادی، پدیدار کنم که سوسیالیسم یک اراده معطوف به شکست است. هزار بار دیگر هم که تکرار و تجربه شود، چیزی جز شکست را محقق نخواهد کرد. در مقابل، و حسب تجربه تاریخی، این لیبرال سرمایهداری است که ارادههای درست و معطوف به پیشرفت را پیش روی ما نهاده است. برای ما که در فرایند پیشرفت گام نهادهایم، حکم اخلاقی این است که وسوسههای سوسیالیستیک معطوف به توزیع برابر را کنار نهیم. آغاز پیشرفت ما، گام نهادن در مسیر تولید است. تولید و تبادل سرمایه عبارت اخرای گردش آزاد و حق آزادی است. تنها با این حق است که میتوانیم خود را محقق کنیم.
علوم سیاسی
تحصیلی، محمد جواد تحصیلی؛ مقصود رنجبر؛ محمد ترابی
چکیده
رساله«یک کلمه» مستشارالدوله ،ازمهم ترین واصلی ترین نوشته های دوران قاجاردرزمینه ی قانون خواهی بود ونیزبه همین اعتبارازپایه های شناخت اندیشه ی قانون گرایی درایران عصرقاجارونیزشناخت تبارجنبش مشروطه خواهی است.حامد عامری در کتاب تجدد وقانون گرایی به بررسی این اثر پرداخته است واین مقاله نقدی بر نوشته وی درخصوص این کتاب می ...
بیشتر
رساله«یک کلمه» مستشارالدوله ،ازمهم ترین واصلی ترین نوشته های دوران قاجاردرزمینه ی قانون خواهی بود ونیزبه همین اعتبارازپایه های شناخت اندیشه ی قانون گرایی درایران عصرقاجارونیزشناخت تبارجنبش مشروطه خواهی است.حامد عامری در کتاب تجدد وقانون گرایی به بررسی این اثر پرداخته است واین مقاله نقدی بر نوشته وی درخصوص این کتاب می باشد.مهم ترین نقدی که برکتاب وارد هست،توصیفی بودن آن هست ومولف فاقد رویکرد وجهت گیری انتقادی به اثر می باشد، در حالی که رساله«یک کلمه» مستشارالدوله از حیث های مختلف قابل نقد می باشد که در این مقاله به آنها پرداخته شده است ومهم ترین نقد بر رساله فوق ،این هست که مستشارالدوله درفهم قانون ومعنای آن دچار تقلیل گرایی شده وهمین موجب سوء برداشت جدی وی از جایگاه ومعنای قانون در دنیای مدرن شده است واین برداشت نادرست وی اثرمهمی برعدم تحقق قانون گرایی در تاریخ معاصرایران داشته است.
علوم سیاسی
بهنام جودی
چکیده
این مقاله به ارزیابی کتاب اسپینوزا و سیاست نوشتة اتییِن بالیبار می پردازد. ایدة بالیبار این است که فلسفة اسپینوزا سیاسی است. بالیبار مطالعة فلسفة اسپینوزا را با این استدلال آغاز می کند که اگر اندیشة اسپینوزا را صرفا نظریه ای بدانیم که در سطح فراتاریخی از نظریة محض قرار دارد آن را نمی توانیم بفهمیم. در مقابل، هریک از آثار بزرگ او باید ...
بیشتر
این مقاله به ارزیابی کتاب اسپینوزا و سیاست نوشتة اتییِن بالیبار می پردازد. ایدة بالیبار این است که فلسفة اسپینوزا سیاسی است. بالیبار مطالعة فلسفة اسپینوزا را با این استدلال آغاز می کند که اگر اندیشة اسپینوزا را صرفا نظریه ای بدانیم که در سطح فراتاریخی از نظریة محض قرار دارد آن را نمی توانیم بفهمیم. در مقابل، هریک از آثار بزرگ او باید به عنوان مداخله ای در شرایط فلسفی و سیاسی ویژه ای فهمیده شود. به همین دلیل، از نظر بالیبار، تفکیک متافیزیک اسپینوزا از سیاست او ناممکن است آن هم به گونه ای که انگار سیاست کاربست متافیزیک است. بلکه فلسفة اسپینوزا را بایستی در کلیتش، سیاسی در نظر گرفت. به نحوی که حتی نظرورزانه ترین اظهارات اسپینوزا از پاسخ به ضروریات و الزامات مشخصِ سیاسی تشکیل یافته است و با شرایط تاریخی ویژه ای گره خورده است. بالیبار در مطالعة ایده ها از لوئی آلتوسر تاثیر پذیرفته است و از اصطلاح آلتوسری «conjoncture» استفاده می کند. ضمن برجسته کردن نوآوری، ویژگی روشی و تفسیر او از اسپینوزا، اشاره هایی به خطای مترجم های فارسی در ترجمة «conjuncture» به «اتصال» خواهیم داشت و نشان خواهیم داد که برخلاف ادعای مترجم ها نه تنها اسپینوزا «فیلسوف اتصالی» نیست بلکه «فیلسوفی بحرانْ اندیش» است.
علوم سیاسی
سید رضا حسینی؛ مصطفی رضائی حسین آبادی؛ امیر اعتمادی بزرگ
چکیده
ونسا مارتین ازجمله پژوهشگران انگلیسیزبان تاریخ ایران معاصر است که در کتاب ایران بین ناسیونالیسم اسلامی و سکولاریسم تلاش کرده است مشروطه و تحولات سیاسی اجتماعی مرتبط با آنرا از منظر بیرونی بررسی کند. براین اساس، هدف مقاله حاضر مطالعه تحلیلی ـ انتقادی کتاب در ابعاد شکلی، روشی، نظری و محتوایی است. تمرکز ونسا مارتین در این کتاب بر ...
بیشتر
ونسا مارتین ازجمله پژوهشگران انگلیسیزبان تاریخ ایران معاصر است که در کتاب ایران بین ناسیونالیسم اسلامی و سکولاریسم تلاش کرده است مشروطه و تحولات سیاسی اجتماعی مرتبط با آنرا از منظر بیرونی بررسی کند. براین اساس، هدف مقاله حاضر مطالعه تحلیلی ـ انتقادی کتاب در ابعاد شکلی، روشی، نظری و محتوایی است. تمرکز ونسا مارتین در این کتاب بر شناسایی جریانهای سیاسی و تحولات اقتصادی ـ اجتماعی محلی خارج از تهران است، که تاثیر مستقیم بر چگونگی رخداد انقلاب مشروطه و نتایج آن داشته است. بررسی کتاب نشان میدهد نویسنده، مشروطهخواهی محلی را بهعنوان مسألهای مرتبط با هویت ملی تعریف میکند. یافتهها نشان میدهد از نظر ونسا مارتین، بافت سنتی جامعه ایران و طبقه روحانیون، مشروطه را امری تاریخی و دینی قلمداد می‌کنند؛ اما روشنفکران آنرا بهعنوان امری اسطورهای و مدرن می‌پندارند. نوآوری ونسامارتین در اشاره به نقش نیروهای محلی در انقلاب مشروطه مخصوصا در آذربایجان، بوشهر، فارس و اصفهان قابل تأمل است؛ اما کاستیهایی در نوع دستهبندی جریانهای سیاسی، تعریف هرکدام از چیستی و چگونگی رخداد مشروطه به چشم می‌خورد که مناسب است، نویسنده و ناشر در چاپ‌های بعدی تلاش کنند آنها را برطرف نمایند.
علوم سیاسی
فاطمه دانشورمحمدزادگان؛ رضا عابدی گناباد
چکیده
جامعهشناسی کاریزمای ملی، کتابی است به قلم مجید فولادیان که طی آن فروپاشی ساختارهای اجتماعی و ظهور کاریزمای ملی را تجزیه و تحلیل میکند. نویسنده با روش ساختاری تاریخی به بررسی تحولات ساختاری در آستانه دو انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی میپردازد و به این نتیجه میرسد که در دوره قاجار، ساخت شبکهای جامعه مانع از شکلگیری همبستگیهای ...
بیشتر
جامعهشناسی کاریزمای ملی، کتابی است به قلم مجید فولادیان که طی آن فروپاشی ساختارهای اجتماعی و ظهور کاریزمای ملی را تجزیه و تحلیل میکند. نویسنده با روش ساختاری تاریخی به بررسی تحولات ساختاری در آستانه دو انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی میپردازد و به این نتیجه میرسد که در دوره قاجار، ساخت شبکهای جامعه مانع از شکلگیری همبستگیهای فراگیر بودهاست و در چنین ساختی در شرایط بحرانی صرفاً امکان ظهور کاریزماهای خُرد محلهای، قومی، مذهبـی و صنفی وجـود دارد و ظهور کاریزمای ملـی بعـید بنظر میرسد. اما در اواخر حکومت پهلوی به دلیل فروپاشی ساخت سنتی و بروز بحرانهای اجتماعی در جامعهای که به سطحی از انسجام ملی رسیده بود، و با ظهور ایدئولوژی مبتنی بر فرهنگ جامعه امکان شکلگیری اجتماع ملی و ظهور کاریزمای ملی فراهم شد. در این مقاله بر آن شدهایم تا کتاب جامعهشناسی کاریزمای ملی را در چارچوب تحلیلی تلفیقی (ساختار-کارگزار) مورد نقد و بررسی قرار دهیم. نتایج نشان میدهد که فولادیان چگونگی ارتباط و نقش پیروان در ظهورکاریزما را توضیح نمیدهد. در واقع نویسنده صرفاً به توضیح ساختارها و تأثیر آنها برظهور کاریزما پرداخته و نسبت به عاملیت و کارگزاری پیروانِ کاریزما در ظهور کاریزما بی توجه بودهاست.
علوم سیاسی
احمد درستی
چکیده
وقوع بحران در بازارهای مالی جهانی در سال 2007، اعتراضات و شورش‌های گسترده‌ای را در بسیاری از کشورها برانگیخت. این اعتراضات در شمال آفریقا حتی تا تغییر نظامهای سیاسی پیش رفت. بررسی و تحلیل این وقایع زمینه‌ای شد برای تدوین کتاب «از بحران تا فروپاشی». مقاله‌ی حاضر با قصد بررسی این کتاب و در سه بخش تدوین شد: معرفی اثر، جایگاه اثر ...
بیشتر
وقوع بحران در بازارهای مالی جهانی در سال 2007، اعتراضات و شورش‌های گسترده‌ای را در بسیاری از کشورها برانگیخت. این اعتراضات در شمال آفریقا حتی تا تغییر نظامهای سیاسی پیش رفت. بررسی و تحلیل این وقایع زمینه‌ای شد برای تدوین کتاب «از بحران تا فروپاشی». مقاله‌ی حاضر با قصد بررسی این کتاب و در سه بخش تدوین شد: معرفی اثر، جایگاه اثر در فضای نشر ایران و دیگر آثار نویسنده و ارزیابی شکلی و محتوایی. در این کتاب ما با نثری وزین و منقح و متنی منسجم و یکدست مواجهیم. چارچوب نظری کار، همان نظریهای است که نویسنده برای تحلیل انقلابها و فرآیند گذار به دموکراسی در آثار پیشین خود تنظیم نموده است. سازماندهیِ مطالب در داخل هر فصل به صورت مشخص و متمایز انجام نشده است. کتاب فاقد پیشنهی تحقیق است. عنوان روی جلد، محتوای اصلی اثر را به صورت کامل باز تاب نمیدهد. در متن اثر به رغم تأکیدی که در عنوان اثر به چشم می خورد، ابعاد ماندگاری و آسیبپذیری نظامهای سیاسی مرود توجه جدی قرار نگرفته است.کلیدواژهها:
علوم سیاسی
شهاب دلیلی
چکیده
در سراسر تاریخ فلسفه پرسش هایی مطرح بوده و هست که مهمترین آن ها را می توان حول مفهوم عدالت و آزادی صورتبندی و شناسایی کرد. در قرن بیستم نسبت بین عدالت و آزادی بیش از پیش برای جوامع بشری اولویت پیدا کرد و مهمترین آثار علمی به آن پرداختند. نظریه عدالتی که از سوی جان رالز در این خصوص مطرح شد محوریت مباحث علمی را مختص خود ساخته ...
بیشتر
در سراسر تاریخ فلسفه پرسش هایی مطرح بوده و هست که مهمترین آن ها را می توان حول مفهوم عدالت و آزادی صورتبندی و شناسایی کرد. در قرن بیستم نسبت بین عدالت و آزادی بیش از پیش برای جوامع بشری اولویت پیدا کرد و مهمترین آثار علمی به آن پرداختند. نظریه عدالتی که از سوی جان رالز در این خصوص مطرح شد محوریت مباحث علمی را مختص خود ساخته و و دغدغه سیاستمداران را برانگیخت. رابرت نوزیک در نقد عدالت بهمثابه انصاف که رالز مطرح کرد از عدالت به مثابه استحقاق دفاع کرد. رالز دولت رفاهی و نوزیک دولت کمینه را واجد شرایط تحقق عدالت در جوامع معرفی کردند. به این سبب دوگانههای دیگری چون حق فرد / خیر جمع، وضع برابر / فرصت برابر، نیاز / شایستگی و...در اندیشه این دو مطرح شد. نوزیک در کتاب بی‌دولتی، دولت و آرمانشهر به تشریح علل تقدم یکی از این دوگانه ها بر دیگری پرداخت. در این نوشتار پس از معرفی بخش های کتاب بی‌دولتی، دولت و آرمانشهر تلاش میشود تا از یک سو انتقادات نوزیک به جان رالز مورد واکاوی قرار گرفته و در پی آن با یک بازخوانی انتقادی برخی ایرادات وارده به ایده عدالت استحقاقی و دولت کمینه نوزیک مطرح شود.
علوم سیاسی
طیبه دومانلو
چکیده
«متفکران چپ نو» یکی از پرحاشیهترین و خبرسازترین آثار راجر اسکروتن، فیلسوف فقید انگلیسی است، که در دهههای اخیر در نقد متفکران چپ نو منتشر شده است. اسکروتن با هدف رمزگشایی از زبان ترازنوین گفتمان چپ نو مهمترین فیلسوفان معاصر را بررسی و نقد میکند که وجه اشتراک آنها بیش از هرچیز فاصلهای است که از تفکر راست دارند. ...
بیشتر
«متفکران چپ نو» یکی از پرحاشیهترین و خبرسازترین آثار راجر اسکروتن، فیلسوف فقید انگلیسی است، که در دهههای اخیر در نقد متفکران چپ نو منتشر شده است. اسکروتن با هدف رمزگشایی از زبان ترازنوین گفتمان چپ نو مهمترین فیلسوفان معاصر را بررسی و نقد میکند که وجه اشتراک آنها بیش از هرچیز فاصلهای است که از تفکر راست دارند. او در این خوانش انتقادی تلاش میکند از پسِ زبان مغلق و نظریههای پیچیده که گاه مبتنی بر تحلیلهای تاریخی و روانشناختیاند، صورت سادهای از ایدهی اصلی ارائه کند و نشان دهد این نظریهها در واکنشی احساسی به تحولات زمانه خود شکل گرفتهاند، نظریههایی برآمده از نیاز به باور و ایمان. گرچه تلاش اسکروتن برای تحلیل و نقد جریان غالب زمانهاش شجاعانه و کمنظیر است، در تحلیل نهایی خود در همان وادی و به همان سبک و سیاق بحث خود را پیش میبرد که شالوده و مبنای اصلی نقدش را شکل میدهد. فارغ از محتوا، از منظر روششناختی، بیشتر انتقادهایی که در این کتاب بر متفکران چپ نو وارد میشود، به خود او نیز وارد است، و از این منظر رویکرد او به این متون، رویکردی گزینشی، احساسی و غیرعلمی است. در این مقاله از رهگذر خوانش انتقادی کتاب، برای اثبات این ادعا تلاش میکنم و تاحد ممکن بدون ورود به محتوا، با بررسی رویکرد و روش اسکروتن در گزینش متون، شرح نظریهها و نقد محتوا نشان میدهم نگاه ارزشگذارانه، باور به حقیقتی واحد و توسل به شخص بنیاد اساس نقد اسکروتن را شکل میدهد.
علوم سیاسی
حمید سجادی
چکیده
نظریه سیستمی نیکلاس لومان در مقام یک تئوری اجتماعى، چشمانداز مناسبی برای شناخت نظاماجتماعی و جهانمدرن بوجود آورده است. «نظریه سیستمها و تغییر پارادایم در جامعه شناسی» تدوین و ترجمه علی اردستانی اثری حائز اهمیت درخصوص اندیشههای لومان و عناصر اندیشگی اوست. این اثر دربرگیرنده پنج مقاله از نیکلاس لومان با عناوین؛ تغییر ...
بیشتر
نظریه سیستمی نیکلاس لومان در مقام یک تئوری اجتماعى، چشمانداز مناسبی برای شناخت نظاماجتماعی و جهانمدرن بوجود آورده است. «نظریه سیستمها و تغییر پارادایم در جامعه شناسی» تدوین و ترجمه علی اردستانی اثری حائز اهمیت درخصوص اندیشههای لومان و عناصر اندیشگی اوست. این اثر دربرگیرنده پنج مقاله از نیکلاس لومان با عناوین؛ تغییر پارادایم در نظریه سیستمها، نظریه سیستمهای جدید و نظریه جامعه، مدرنیت علم، جهانی شدن یا جامعه جهانی: چگونه باید جامعه جهانی را درک کرد، سخن و سکوت، و سه مقاله از دیگر نویسندگان با عناوین چرا سیستمها، میراث لومان و بنیانهای نظریه سیستمهای اجتماعی است. اثر موردبحث با تمرکز بر نظریه اجتماعی، نظریه ارتباطات و نظریه تکامل به عنوان عناصر اصلی نظریه سیستمی از یکسو و قرار دادن سیستم اجتماعی در ارتباط با محیط اعم از جهان مدرن و جامعه جهانی، تبیینی قابل قبول از نظریه سیستمها ارائه نموده است. با این حال اثر مورد بحث خالی از ایراد نیست؛ ضعف پوشش مباحث، همچنین ترجمه و معادلسازیهای نامفهوم از جمله موارد قابل ذکر است. از اینرو در مقاله پیشرو ضمن توضیح نظریه سیستمها که محتوای اصلی کتاب را تشکیل میدهد، به نقد و بررسی آن در سه بخش صوری و محتوایی و ترجمه پرداخته میشود.
علوم سیاسی
محمد شجاعیان
چکیده
بحرانی که در نتیجه افول خلافت عباسی در نیمه قرن هفتم هجری برای اندیشه سیاسی اهل سنت ایجاد شد تا قرن ها ادامه داشت. این بحران در قرن دهم برای شیخ فضل الله روزبهان خنجی، که از نظریه پردازان برجسته سنی مذهب بود موجب تلاش برای احیاء خلافت از طریق متوسل شدن به سلاطینی شد که در روزگار او قدرت سیاسی را در دست داشتند و بیش از آنکه دغدغه حاکمیت ...
بیشتر
بحرانی که در نتیجه افول خلافت عباسی در نیمه قرن هفتم هجری برای اندیشه سیاسی اهل سنت ایجاد شد تا قرن ها ادامه داشت. این بحران در قرن دهم برای شیخ فضل الله روزبهان خنجی، که از نظریه پردازان برجسته سنی مذهب بود موجب تلاش برای احیاء خلافت از طریق متوسل شدن به سلاطینی شد که در روزگار او قدرت سیاسی را در دست داشتند و بیش از آنکه دغدغه حاکمیت دین را داشته باشند در پی بسط قدرت سیاسی خود بودند.کتاب«فقیه سرگردان» به بررسی آراء و اندیشه های خنجی به عنوان یکی از آخرین نمایندگان اندیشه اهل سنت در جامعه ایران می پردازد که با قدرت روزافزون حکومت شیعه مذهب صفوی مخاف بود. نوشتارحاضر هم خوانشی انتقادی از آراء «شیخ خنج» است و هم به بررسی انتقادی کتاب «فقیه سرگردان» می پردازد.این بررسی در چهار بخش سامان می یابد.نقد رویکرد نویسنده به حکومت صفویان، بررسی انتقادی مخالفت خنجی با حاکمیت سیاسی تشیع و رگه های ایرانی ستیز موجود در آراء او از جمله نکاتی است که در پژوهش حاضر بر آنها تاکید می شود. نظریه استیلا که با عنوان واقع گرایی سیاسی ارائه می شود و تقلیل جایگاه معرفتی اندیشه سیاسی از انتقادان وارد بر «فقیه سرگردان» است.
علوم سیاسی
امیر عباسی خوشکار
چکیده
کتاب آمریکا تحت لوای سوسیالیسم نوشته دینیش دسوزا در قالب شش فصل با محوریت نقد تفکر سوسیالیسم در سطوح اقتصادی و اجتماعی در جامعه آمریکا با استفاده از رویکرد نومحافظه کاری به رشته تحریر درآمده است. نویسنده کتاب از جمله نخبگان ژورنالیست طرفدار ترامپ است و سیاستمدارانی مانند برنی سندرز را سبب ساز شکل گیری دولت حداکثری و مانعی بر سر راه ...
بیشتر
کتاب آمریکا تحت لوای سوسیالیسم نوشته دینیش دسوزا در قالب شش فصل با محوریت نقد تفکر سوسیالیسم در سطوح اقتصادی و اجتماعی در جامعه آمریکا با استفاده از رویکرد نومحافظه کاری به رشته تحریر درآمده است. نویسنده کتاب از جمله نخبگان ژورنالیست طرفدار ترامپ است و سیاستمدارانی مانند برنی سندرز را سبب ساز شکل گیری دولت حداکثری و مانعی بر سر راه آزادی های اقتصادی برمی شمارد. به باور نویسنده کتاب، سوسیالیسم هویت گرای طرفداران سندرز سبب افزایش شکاف های اجتماعی در جامعه آمریکا می شود. مهمترین نقدهای محتوایی به کتاب حاضر را می توان در عدم توجه به بحران های ذاتی نظام سرمایه داری آمریکا که سبب افزایش شکاف های اقتصادی و اجتماعی در جامعه آمریکا شده است و همچنین سطحی نگری در نقد استدلال های طرفداران سوسیالیسم آمریکایی که در نهایت به تایید و بازتولید وضع موجود منجر می شود خلاصه نمود. دسوزا مطالبات اجتماعی و اقتصادی جامعه آمریکا را بر اساس رویکرد سیاست زده خود که مبتنی بر قیاس سطحی است تفسیر می کند. به باور وی دولت پنهان دموکرات ها با جهت دهی به خواسته های هویتی و اقتصادی برخی طبقات جامعه به دنبال تاثیرگذاری منفی بر قدرت سیاسی ترامپ و جمهوری خواهان است.
علوم سیاسی
سید علی محمودی؛ سید نوید کلهرودی
چکیده
مسئلۀ اصلی این مقاله کاوش درباره ماهیت امپریالیسم به عنوان پدیده‌ای پیچیده و مهم در دوران جدید است که با موضوع‌هایی همانند توسعه، دولت- ملت، دیوانسالاری و تابعیت ارتباط دارد. اهمیت این پدیده، هانا آرنت را برآن داشت که ابعاد متکثر آنرا مورد تحلیل و نقادی قرار دهد. هدف پژوهش حاضر، شرح، تحلیل و نقد ابعاد نظری و تاریخی رساله امپریالیسم ...
بیشتر
مسئلۀ اصلی این مقاله کاوش درباره ماهیت امپریالیسم به عنوان پدیده‌ای پیچیده و مهم در دوران جدید است که با موضوع‌هایی همانند توسعه، دولت- ملت، دیوانسالاری و تابعیت ارتباط دارد. اهمیت این پدیده، هانا آرنت را برآن داشت که ابعاد متکثر آنرا مورد تحلیل و نقادی قرار دهد. هدف پژوهش حاضر، شرح، تحلیل و نقد ابعاد نظری و تاریخی رساله امپریالیسم آرنت و نشان‌دادن جنبه‌های اساسی نوآوری‌ها و کاستی‌های آن است. در این مقاله از روش توماس اسپریگنز درباره نظریه‌پرداز سیاسی استفاده شده است. برآیند جستار ما درباره رساله آرنت آن‌است‌که مسئلۀ محوری او به عنوان یک فیلسوف انسان و زیست‌بوم نوع بشر است. او از طریق یافتن وجوه تمایز میان تعاریف برخی مفاهیم، با ایضاح آنها به ارتقاء شفافیت و دقت ادبیات سیاسی مدد رسانده و از این رهگذر، مطاوی رساله خویش را روشن کرده است. هرچند آرنت به نقد کمک‌های انسان‌دوستانه کشورهای توسعه‌یافته به دولت‌های کم‌تر توسعه یافته پرداخته و آنرا در مسیر امپریالیسم می‌داند، اما راه‌حلی درجهت برون‌رفت از این معضل پیچیده ارائه نکرده است. تعلیل و تحلیل پدیده‌های دوران جدید همانند یهودی‌ستیزی و بی‌تایعیتی که آرنت بن‌مایه آنها را در نژادپرستی یافته است، نمونه‌ای از نوآوری‌های او در مقام نظریه‌پردازی سیاسی است.
