اقتصاد
محمد جواد توکلی
چکیده
کتاب «رفتارشناسی اقتصادی از دیدگاه قرآن کریم؛ انسان مادیگرا و انسان فطرتگرا» به واسطه پرداختن به موضوعی اساسی در مرزهای دانش اقتصاد و داشتن رویکرد قرآنی حائز تحسین است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی به بررسی این سوال پرداختیم که اثر مزبور تا چه حد توانسته به پیشبرد مباحث رفتارشناسی اقتصادی کمک کند؟ بنا به یافته‌های ...
بیشتر
کتاب «رفتارشناسی اقتصادی از دیدگاه قرآن کریم؛ انسان مادیگرا و انسان فطرتگرا» به واسطه پرداختن به موضوعی اساسی در مرزهای دانش اقتصاد و داشتن رویکرد قرآنی حائز تحسین است. در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی به بررسی این سوال پرداختیم که اثر مزبور تا چه حد توانسته به پیشبرد مباحث رفتارشناسی اقتصادی کمک کند؟ بنا به یافته‌های تحقیق، این اثر به واسطه سه مشکل اساسی نوسان بین تحلیل سیستمی و رفتارشناسی، ایجاد تقابل نامشخص بین انسان مادیگرا و فطرتگرا و رفتارشناسی در چارچوب دیدگاه عقلانیت کامل نتوانسته به اهداف خود دست یابد. مشکل اصلی عدم توجه به محدودیتهای عقلانیت بشر هنگام انتخاب است؛ مشکلی که در اقتصاد رفتاری به عنوان مرز دانش رفتارشناسی در اقتصاد معاصر مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله بدین نتیجه رسیدیم که بر خلاف برداشت ارائه شده در کتاب مزبور، در رفتارشناسی اقتصادی قرآن کریم به محدودیت شناختی، انگیزشی و ارادی بشر در انتخاب عقلایی توجه شده است. در همین راستا، خداوند متعال برای مواجهه با محدودیتهای عقلانیت از راهبردهایی همچون تذکر و تلنگر اجتماعی، تقویت ابعاد شناختی بشر، تغییر حسابداری ذهنی و تعهدسازی درونی سخن میگوید.
اقتصاد
سعید سیدحسین زاده یزدی؛ محمد جواد شریف زاده؛ عادل پیغامی
چکیده
بررسی نقش دولت در مکتب اردولیبرالیسم آلمانی از جهت مطرح شدن به عنوان یکی از جایگزینهای نظام سرمایهداری نئولیبرال پس از بحران جهانی سال 2008 و تأثیرگذاری بر الگوی توسعه آلمان غربی پس از جنگ جهانی دوم و همچنین اثرات آن بر الگوی حکمرانی اتحادیه اروپا و برخی کشورهای دیگرحائز اهمیت است. هدف این مقاله بازخوانی، ارزیابی و «نقدِ تحلیل» ...
بیشتر
بررسی نقش دولت در مکتب اردولیبرالیسم آلمانی از جهت مطرح شدن به عنوان یکی از جایگزینهای نظام سرمایهداری نئولیبرال پس از بحران جهانی سال 2008 و تأثیرگذاری بر الگوی توسعه آلمان غربی پس از جنگ جهانی دوم و همچنین اثرات آن بر الگوی حکمرانی اتحادیه اروپا و برخی کشورهای دیگرحائز اهمیت است. هدف این مقاله بازخوانی، ارزیابی و «نقدِ تحلیل» آثار تولید و ترجمه شده در این زمینه به زبان فارسی است که چهار کتاب با عنوان «سیاست اقتصادی عمومی»، «اقتصاد بازار اجتماعی: تجربه آلمان»، «تاریخ عقاید و اندیشههای اقتصادی» و «چگونگی بازسازی اقتصاد آلمان فدرال» انتخاب و و مورد نقد و ارزیابی قرار گرفت و برخی پیشنهادات به صورت زیر ارائه گردید: استناد به منابع و متفکرین دست اول این مکتب، تفکیک میان مفاهیم مشابه، اصلاح ارجاعات درون متنی و معادلسازی اصلاحات تخصصی، استفاده از روشهای تحلیل معتبر، توجه به مبانی هستیشناسی، انسانشناسی، ارزششناسی و اخلاقی و تأثیر آن بر نقش دولت در این مکتب و نقد آن از منظر اسلامی و در نهایت توجه به ابعاد مختلف نقش دولت در این مکتب از جمله نقش قانون اساسی اقتصادی، سیاست اجتماعی و در نهایت ارائه الگویی تحلیلی از مفاهیم مرتبط با نقش دولت و ارتباطات و تعاملات میان آنها.
اقتصاد
علی سعیدی
چکیده
کتاب روش‌شناسی علم اقتصاد اسلامی با رویکرد واقعیت نهادی به‌عنوان کتاب درسی مقطع کارشناسی ارشد و دکتری رشتۀ اقتصاد اسلامی تدوین شده است. نویسندۀ کتاب تلاش کرده با استفاده از مفهوم نهاد، میان احکام شریعت به‌عنوان اموری اعتباری با واقعیت‌های اقتصادی ارتباط برقرار کند و نتیجه بگیرد که چون اعتباریات در جوامع اسلامی با سایر جوامع متفاوت ...
بیشتر
کتاب روش‌شناسی علم اقتصاد اسلامی با رویکرد واقعیت نهادی به‌عنوان کتاب درسی مقطع کارشناسی ارشد و دکتری رشتۀ اقتصاد اسلامی تدوین شده است. نویسندۀ کتاب تلاش کرده با استفاده از مفهوم نهاد، میان احکام شریعت به‌عنوان اموری اعتباری با واقعیت‌های اقتصادی ارتباط برقرار کند و نتیجه بگیرد که چون اعتباریات در جوامع اسلامی با سایر جوامع متفاوت است، واقعیت‌های اجتماعی و اقتصادی مورد مطالعه در علوم اجتماعی و اقتصادی در جوامع اسلامی نیز متفاوت است و درنتیجه، علم اقتصاد اسلامی نیازمند روش شناخت متفاوتی از علم اقتصاد متعارف است. نویسنده فهرستی از نهادهای برگرفته از احکام شریعت و نحوۀ اثرگذاری آن بر واقعیت‌های اجتماعی را مطرح می‌کند. اشکال اصلی کتاب در دورشدن از مباحث روش‌شناسی علم است و تقریباً هیچ بحثی دربارۀ ارزیابی نظریات اقتصاد اسلامی یا ملاک علمی‌بودن این نظریات مطرح نشده است. بخش زیادی از کتاب به ذکر معرفت‌های درجۀ‌یک اقتصاد اسلامی و تفاوت آنها با اقتصاد نئوکلاسیک پرداخته است. نویسنده از برخی مفاهیم نهادگرایی استفاده کرده است بدون اینکه رابطۀ مبانی و مفروضات و ارزش‌های این مکتب را با اقتصاد اسلامی روشن ساخته باشد. همچنین در نقد مبانی اقتصاد نئوکلاسیک بر سایر مکاتب اقتصادی از جمله مکتب تاریخی آلمان و اقتصاد رفتاری و نهادگرا تکیه شده است درحالی‌که انتظار می‌رفت نویسنده از منظر اقتصاد اسلامی به نقد مکتب نئوکلاسیک بپردازد. پیشنهاد می‌شود عبارت «روش‌شناسی» از عنوان کتاب حذف شود و در چاپ بعدی اصلاحات اساسی در محتوای کتاب صورت گیرد.
اقتصاد
محمد سلیمانی
چکیده
کتاب «تسهیم ریسک در فضای مالی اسلامی» (عسکری، اقبال، کریچن و میراخور، 2012) با رویکردی بنیادین و با هدف ترسیم روح کلی سیستم مالی اسلامی و تبیین تمایزات آن با سیستم متعارف (هم در حوزه مبانی و هم در حوزه کارکردها و پیامدها) به رشته تحریر درآمده است. مفهوم محوری سیستم مالی اسلامی در این کتاب، «تسهیم ریسک» معرفی شده است که با پیوند ...
بیشتر
کتاب «تسهیم ریسک در فضای مالی اسلامی» (عسکری، اقبال، کریچن و میراخور، 2012) با رویکردی بنیادین و با هدف ترسیم روح کلی سیستم مالی اسلامی و تبیین تمایزات آن با سیستم متعارف (هم در حوزه مبانی و هم در حوزه کارکردها و پیامدها) به رشته تحریر درآمده است. مفهوم محوری سیستم مالی اسلامی در این کتاب، «تسهیم ریسک» معرفی شده است که با پیوند دادن بخش واقعی به بخش مالی مانع از «مالی شدن» اقتصاد و وقوع «بحرانهای پیاپی» می‌شود؛ و همچنین به دلیل تاکید بر مشارکت، دسترسی مالی و رفاه عموم افراد جامعه را افزایش خواهد داد. از منظر نویسندگان، این سیستم تاکنون مجال تحقق پیدا نکرده و سیستم مالی در کشورهای اسلامی به دلیل فقدان برخی از پیش نیازهای نهادی، فاصله فراوانی با وضعیت ایدهآل دارد. در بررسی انتقادی کتاب، ذکر این نکته ضروری است که کتاب توانسته است ایده اصلی خود را به خوبی تبیین نماید اما در پردازش برخی از مطالب و نیز تبیین برخی از بنیانها و مبانی فلسفی، پیامدها و کارکردها و نیز نحوه پیاده سازی سیستم ایدهآل اسلامی خلاها و ضعفهایی وجود دارد.
اقتصاد
وحید مهربانی
چکیده
کتاب بازاریسازی آموزش عالی: دانشجو بهمثابۀ مصرفکننده، از جنبۀ تنوع موضوعات وضعیت قابل قبولی را دارد اما فاقد یک روش تحلیلی مشخص و انسجام درونی در محتوا است. با نگاه کلی به مباحث کتاب روشن شد که سه مبحث کلی چیستی، چرایی و ماهیت کالایی آموزش عالی عمده مضامین کتاب را تشکیل میدهند و پیونددهندۀ فصول مختلف آن هستند. بنابراین، ...
بیشتر
کتاب بازاریسازی آموزش عالی: دانشجو بهمثابۀ مصرفکننده، از جنبۀ تنوع موضوعات وضعیت قابل قبولی را دارد اما فاقد یک روش تحلیلی مشخص و انسجام درونی در محتوا است. با نگاه کلی به مباحث کتاب روشن شد که سه مبحث کلی چیستی، چرایی و ماهیت کالایی آموزش عالی عمده مضامین کتاب را تشکیل میدهند و پیونددهندۀ فصول مختلف آن هستند. بنابراین، کلیت مقاله برپایۀ این سه مبحث طراحی شده است تا نتیجهگیری مشخصی در زمینۀ بازاریسازی آموزش عالی به دست آید. تحلیل انجام شده در زمینۀ چیستی بازاریسازی نشان میدهد که در یک نظام آموزش عالی بازاریشده، میزان پذیرش دانشجو، هزینۀ مطالبه شده از او، وضع ضوابط پذیرش و غیره صرفاً توسط نیروهای عرضه و تقاضا تعیین میشوند. همچنین، تحلیل چرایی بازاریسازی حکایت از این دارد که فشارهای اقتصادی، دشواری تأمین مالی دولتی، رشد تقاضاهای اجتماعی، روند جهانیشدن و غیره مهمترین عوامل پیشبرندۀ دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی به سمت بازاریسازی بودهاند. بهعلاوه، مزایای این حرکت مانند ارتقای کارآیی و گسترش رقابت از ادلۀ اصلی توجیهکنندۀ آن هستند. دست آخر اینکه آموزش عالی یک کالای عمومی نیست که دولت متولی امور آن باشد. بنابراین، آموزش عالی ذاتاً قابلیت کارکرد در قالب نظام بازار را دارد.
اقتصاد
سیدحسین میرجلیلی
چکیده
درک دلایـل موفقیـت و شکسـت در زمینه رشد اقتصادی، ترتیبات نهادی و جهانی، موضوع این کتاب است. شناسایی محدودیت های دست و پاگیر رشد و نیاز به راه حلهای مختلف برای مسایل توسعه بر حسب اقتضائات کشورها، رویکرد بدیل این اثر در توسعه است. این مقاله با هدف ارزیابی کتاب در ارایه طرح بدیل برای رشد و توسعه اقتصادی نگاشته شده است. در بررسی مطالب کتاب ...
بیشتر
درک دلایـل موفقیـت و شکسـت در زمینه رشد اقتصادی، ترتیبات نهادی و جهانی، موضوع این کتاب است. شناسایی محدودیت های دست و پاگیر رشد و نیاز به راه حلهای مختلف برای مسایل توسعه بر حسب اقتضائات کشورها، رویکرد بدیل این اثر در توسعه است. این مقاله با هدف ارزیابی کتاب در ارایه طرح بدیل برای رشد و توسعه اقتصادی نگاشته شده است. در بررسی مطالب کتاب از روش تحلیلی-توصیفی استفاده شده است. بر این اساس به ارزیابی محتوایی و روش شناختی اثر پرداخته شده است. نتایج ارزیابی محتوایی کتاب نشان دهنده مزایا و چالش های کتاب است. از جمله مزایای کتاب، لحاظ کردن اقتضائات خاص هر کشور در سیاستگزاری رشد، استدلال در زمینه فقدان نسخه واحد برای توسعه اقتصادی، نقد جهان روایی آموزه های نئوکلاسیک، تمایز میان شروع رشد و تداوم آن، و نقد اغراق در مزایای آزادسازی تجارت است. از جمله چالش های کتاب، استفاده از عنوان تجویز در عنوان کتاب به جای دستورالعمل، مشکلات پیاده سازی روش آسیب شناسی رشد، بهره گیری از روش های کیفی به جای کمی در آسیب شناسی رشد در عمل، نامشخص بودن سیاست‌ها و اقدامات لازم برای مرحله دوم در تداوم رشد، و نقدهای روش شناختی آسیب شناسی رشد است.
اقتصاد
سید محمدرضا امیری طهرانی
چکیده
هدف این نوشتار نقد کتاب نظری به روانشناسی اقتصادی برگرفته از درسنامۀ دکتر محمدحسین تمدن جهرمی است. در بخش مقاله نخست، تاریخچۀ روان‌شناسی‌گرایی در تاریخ علم مدرن و ارتباط آن با فلسفه و علوم انسانی و اجتماعی بررسی می‌شود. بدین منظور روان‌شناسی‌گرایی در بریتانیا، مطلوبیت‌گرایی، روان‌شناسی‌گرایی در آلمان، مکتب اتریش و ...
بیشتر
هدف این نوشتار نقد کتاب نظری به روانشناسی اقتصادی برگرفته از درسنامۀ دکتر محمدحسین تمدن جهرمی است. در بخش مقاله نخست، تاریخچۀ روان‌شناسی‌گرایی در تاریخ علم مدرن و ارتباط آن با فلسفه و علوم انسانی و اجتماعی بررسی می‌شود. بدین منظور روان‌شناسی‌گرایی در بریتانیا، مطلوبیت‌گرایی، روان‌شناسی‌گرایی در آلمان، مکتب اتریش و سرانجام دیدگاه جان مینارد کینز معرفی می‌گردد. روان‌شناسی‌گرایی در بریتانیا قائل به قوانین جهانشمولی بود که از تجربه انتزاع گردیده و درصدد توضیح رفتار فردی بود که با فردگرایی روش‌شناختی در هیئت مطلوبیت‌گرایی و اصل عقلانیت ظاهر شد. اما روان‌شناسی‌گرایی در آلمان با رویکردی تاریخی در پی فهم هرمنوتیکی از رفتار انسان و توصیف آن بود. مکتب اتریش تلاش کرد که راه میانه‌ای بپیماید و با وجود اذعان به اعیان فرهنگی و اجتماعی، هم‌چنان در کمند فردگرایی روش‌شناختی باقی ماند. کینز با تأکید بر روحیات حیوانی در فرض رفتار عقلایی انسان تردید کرد و روانشناسی جامعۀ مبتنی بر عرف را پیش نهاد. در بخش دوم، ابتدا ایدۀ روانشناسی اقتصادی تمدن بررسی می‌شود و سپس نسبت آن با اندیشۀ فیلسوفان و اقتصاددانان پیشین بویژه دیدگاه جان مینارد کینز در این باره نقد و گزارش می‌گردد. این مقاله سراسر از روش توصیفی و تحلیلی بهره می جوید.
اقتصاد
حجت الله صادقی
چکیده
بحران مالی 2008-2007، از جهات گوناگونی، موضوع پژوهش واقع شده است. نقش مدل‌های کمی و نظریات ریاضی در رخداد این بحران و عارضه‌های دیگری که چنین مدل‌هایی در بازارهای مالی به بار می آورند، درونمایه اصلی کتاب سخنرانی برای پرندگان درباره پرواز کردن است. نویسنده، با تبیین نقش نظام آموزشی در ایجاد شکاف بین نظریه-عمل و نقش کوانت‌ها در ...
بیشتر
بحران مالی 2008-2007، از جهات گوناگونی، موضوع پژوهش واقع شده است. نقش مدل‌های کمی و نظریات ریاضی در رخداد این بحران و عارضه‌های دیگری که چنین مدل‌هایی در بازارهای مالی به بار می آورند، درونمایه اصلی کتاب سخنرانی برای پرندگان درباره پرواز کردن است. نویسنده، با تبیین نقش نظام آموزشی در ایجاد شکاف بین نظریه-عمل و نقش کوانت‌ها در ترویج و به کارگیری مدل‌های کمی و محاسباتی، روایتی متفاوت از علل رخداد بحرانهای مالی را به دست میدهد. در این نوشتار، ضمن بررسی صوری و محتوایی این اثر، با تحلیل درونمایه و همچنین با تکنیکهای متنکاوی، مهمترین مضامین این اثر و نیز مبانی و جایگاه آن در متون دانش مالی نقد و بررسی می‌شود. این بررسی منتقدانه نشان میدهد که نویسندهی اثر، با نقد مدل‌هایی چون ارزش در معرض ریسک، قیمتگذاری مشتقه اختیار معامله و توابع کاپیولا، سهم آنها را در ورشکستگیها و بحرانها نشان داده است و پیشنهاد کرده است که اصلاح نظام آموزشی مدیریت و اقتصاد برای واقعیتر شدن، در دستور کار قرار گیرد.
اقتصاد
وهاب قلیچ
چکیده
امروزه چالش‌های خلق پول بدون پشتوانه در برهم زدن تعادل‌های اقتصادی و ایجاد شکاف طبقاتی محل بحث محافل کارشناسی قرار دارد. ناظر به این چالش‌ها، برخی از محققین پیشنهاد جایگزینی «پولطلا» به‌جای پول اعتباری را مطرح کرده‌اند. کتاب «درآمدی بر نظریه پولطلا: نظام پولی تمدن نوین اسلامی» مهمترین کتاب نگارش شده در تبیین نظریه پولطلا ...
بیشتر
امروزه چالش‌های خلق پول بدون پشتوانه در برهم زدن تعادل‌های اقتصادی و ایجاد شکاف طبقاتی محل بحث محافل کارشناسی قرار دارد. ناظر به این چالش‌ها، برخی از محققین پیشنهاد جایگزینی «پولطلا» به‌جای پول اعتباری را مطرح کرده‌اند. کتاب «درآمدی بر نظریه پولطلا: نظام پولی تمدن نوین اسلامی» مهمترین کتاب نگارش شده در تبیین نظریه پولطلا در بازار نشر ایران است. مقاله حاضر سعی داشته با رویکردی علمی و با نگاهی به کتاب مذکور، به نقد و بررسی نظریه پولطلا بپردازند. این مقاله چنین نتیجه میگیرد که علیرغم وجود دغدغه ارزش‌مند مولفان در رفع چالش‌های نظام پولی و بانکی و هدف قرار دادن معضل «خلق بیضابطه پول» و تبیین مناسب ابعاد نظریه، درنهایت نتوانستهاند به ابهامها و پرسش‌های اساسی پیرامون نظریه، پاسخ علمی و قانعکنندهای ارائه نمایند. بهنظر می‌رسد استفاده موازی از طلا در مبادلات اقتصادی در کنار پول اعتباری ضابطهمند (و نه حذف کامل پول اعتباری) گزینه معقولتری برای پیشنهاددهی به نظام پولی کشور باشد.
اقتصاد
امیرحسین مزینی
چکیده
مقوله تصمیم‌گیری و انتخاب پیوسته یکی از دغدغه های بشر بوده و می باشد. این موضوع با پیشرفت‌های جوامع ماهیتی پیچیده تر به خود گرفته است. در این راستا در اختیار داشتن دانش و روشی که بتواند تصمیم گیری را تسهیل نماید بسیار حایز اهمیت می باشد. موضوع فوق در حوزه اقتصاد و در زمینه انتخاب گزینه های بهینه سرمایه گذاری در قالب بحث ارزیابی اقتصادی ...
بیشتر
مقوله تصمیم‌گیری و انتخاب پیوسته یکی از دغدغه های بشر بوده و می باشد. این موضوع با پیشرفت‌های جوامع ماهیتی پیچیده تر به خود گرفته است. در این راستا در اختیار داشتن دانش و روشی که بتواند تصمیم گیری را تسهیل نماید بسیار حایز اهمیت می باشد. موضوع فوق در حوزه اقتصاد و در زمینه انتخاب گزینه های بهینه سرمایه گذاری در قالب بحث ارزیابی اقتصادی طرح‌ها مورد بررسی قرار می گیرد که سابقهای دیرینه در ادبیات اقتصادی دارد و متون متعددی نیز در این عرصه به چاپ رسیده است. در مقاله حاضر ارزیابی و نقد کتاب "ارزیابی اقتصادی طرح‌ها" در دستور کار قرار دارد. در این راستا ضمن اشاره به ویژگیهای کلی کتاب تلاش شده محتوای هر یک از فصول به اجمال مورداشاره قرار گرفته و نقاط قوت و ضعف کتاب تشریح گردد و پیشنهاداتی نیز جهت ارتقاء متن در ویرایشهای آتی ارایه شود. ارایه مجموعه ای قابل قبول از معیارهای ارزیابی طرح، توجه به ابعاد کاربردی مباحث در قالب ذکر مثالها و تمرین های متعدد و آموزش نحوه استفاده از نرم افزارهای تخصصی، را می توان از ویژگیهای برجسته کتاب دانست.
اقتصاد
وحید مقدم؛ مرجان اسماعیلی کرباسی
چکیده
هر چند فون هایک را جزء منکرین ثابت قدم عدالت به‌شمار می‌آورند، اما این نظر چندان دقیق نیست. هایک نهادگرایی است که بر اهمیت بسیار قواعد انتزاعی در اداره جوامع آزاد به منظور حل مسأله هماهنگی در اقتصاد تاکید می‌کند. عدالت توزیعی با چنین قواعدی درتعارض قرار گرفته و به ایجاد جوامع قبیله‌ای فاقد ثروت ختم می‌شود چرا که با به شکست کشاندن ...
بیشتر
هر چند فون هایک را جزء منکرین ثابت قدم عدالت به‌شمار می‌آورند، اما این نظر چندان دقیق نیست. هایک نهادگرایی است که بر اهمیت بسیار قواعد انتزاعی در اداره جوامع آزاد به منظور حل مسأله هماهنگی در اقتصاد تاکید می‌کند. عدالت توزیعی با چنین قواعدی درتعارض قرار گرفته و به ایجاد جوامع قبیله‌ای فاقد ثروت ختم می‌شود چرا که با به شکست کشاندن هماهنگی موجب عدم کارایی می‌شود. این روش نظریهپردازی در بسیاری از نظریه‌های عدالت حتی در مشهورترین آنها مغفول مانده زیرا نحوه تعاملات افراد در جامعه یعنی نحوه کار اجتماعی و آنچه به صلاح و فساد آن منجر می‌شود را چندان موردتوجه قرار نمیدهند. در عین حال نقدهایی به این نظریه وارد است از جمله: سادهسازیهای بیش از حد نظریه هایک به دلیل سادهانگاری در مورد ماهیت انسان و جوامع ساخت انسان، عدم توجه به شکلگیری گروههای ذینفع در اقتصاد، دشواری شناخت قواعد عادلانه بازی، عدم توجه به تأثیر منفی نابرابریهای زیاد بر نظم اجتماعی، درنظرنگرفتن امکان وجود قواعد توزیعی مربوط به خود بازی و در نهایت عدم امکان تصمیم‌گیری بازیگران جامعه آزاد در مورد قواعد لایههای عمیق جامعه که سایر قواعد در بستر آن شکل میگیرند.
اقتصاد
فرزانه میرشاه ولایتی؛ فرهاد نظری‌زاده
چکیده
آیندهپژوهی راهبردی برای مواجهه با عدم قطعیتها، مدیریت و کنترل پیش‌دستانه در راستای تحقق آیندهی مطلوب است. تلاش برای تجسم آینده و حذف سناریوهای نامطلوب، امروزه امری هوشمندانه قلمداد شده و اسناد، کتب و مقالات متعددی در این راستا به رشته تالیف درآمدهاند. کتاب تغییر برزگ، جهان در سال 2050 از جمله این آثار است که به بررسی و ...
بیشتر
آیندهپژوهی راهبردی برای مواجهه با عدم قطعیتها، مدیریت و کنترل پیش‌دستانه در راستای تحقق آیندهی مطلوب است. تلاش برای تجسم آینده و حذف سناریوهای نامطلوب، امروزه امری هوشمندانه قلمداد شده و اسناد، کتب و مقالات متعددی در این راستا به رشته تالیف درآمدهاند. کتاب تغییر برزگ، جهان در سال 2050 از جمله این آثار است که به بررسی و تصویرپردازی آینده بلندمدت جهان در چهار حوزه اصلی اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و علم و فناوری می‌پردازد. مقاله حاضر ضمن بررسی کتاب براساس معیارهای پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، کوشیده است اعتبار اثر حاضر را به لحاظ روشی و رویکردی بررسی نماید. براساس ارزیابی به عمل آمده، این اثر کیفیتی متوسط داشته و در جهت ارتقای کیفی لازم است بازبینی جدی در ترجمه اثر صورت گرفته و نیز با توجه به گذشت یک دهه از تاریخ انتشار کتاب اصلی، صحت ادعاهای آن مورد بررسی قرار گیرد.
اقتصاد
محمد واعظ برزانی
چکیده
پس از تشکیل گروه اقتصاد شورای تحول علوم انسانی (۱۳۸۸ه.ش.)، برنامه درسی دوره کارشناسی رشته اقتصاد در آن گروه تهیه و در سال ۱۳۹۶ه.ش. به تصویب نهایی رسید و برای اجراء از سال ۱۳۹۷ ه.ش. به دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی ابلاغ شد. برای اتقان در اجرای برنامه، مجموعهای از دروس برای تدوین کتب درسی مربوطه به اساتید مبرز سفارش داده شد. کتاب «بانکداری ...
بیشتر
پس از تشکیل گروه اقتصاد شورای تحول علوم انسانی (۱۳۸۸ه.ش.)، برنامه درسی دوره کارشناسی رشته اقتصاد در آن گروه تهیه و در سال ۱۳۹۶ه.ش. به تصویب نهایی رسید و برای اجراء از سال ۱۳۹۷ ه.ش. به دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی ابلاغ شد. برای اتقان در اجرای برنامه، مجموعهای از دروس برای تدوین کتب درسی مربوطه به اساتید مبرز سفارش داده شد. کتاب «بانکداری اسلامی» از اولین آثار منتشر شده براین مبنا است که اکنون به عنوان یک متن درسی مورد استفاده قرار می گیرد و داوری آن میتواند به ارتقاء سیر آثار درسی در حال تدوین و آثار آتی، بر مبنای برنامه جدید دوره کارشناسی، کمک کند. این مقاله نقد، بر مبنای روش تحلیلی- توصیفی تدوین شده که ضمن مرور تحلیلی محتوای اثر، سعی در ارزیابی شکلی و محتوایی آن کرده است. نتایج به دست آمده نشان میدهد نگارش اثر در مجموع روان و رسا بوده و قواعد ویرایش و نگارش در آن رعایت شده است. بر اساسِ مبانی منطقی و نظرخواهی تجربی از دانشجویان و با توجه به این که اثر مبتنی بر مطالعات متعدد و وثیق قبلی نویسندگان بوده، موفق به انتقال فهم مشروع، منطقی و امکانپذیر از بانکداری اسلامی به مخاطب نوعی شده است. مهمترین ضعفهای قابل ذکر اثر، طرح بانکداری اسلامی برای یک اقتصاد بسته، رویکرد خرد و ایستا و عدم استفاده از الگوی کمّی در آن است.
اقتصاد
سید محمدرضا امیری طهرانی زاده
چکیده
این کتاب حاصل تجربۀ نگارنده در تأسیس بانکداری بدون ربا در آمریکاست. او به این منظور مجموعه قوانین بانکداری آمریکا و همچنین تجربۀ بانکداری اسلامی در جهان را بررسی می‌کند. وجه تمایز این دو نوع بانکداری متکی‌بودن فعالیت‌های اولی بر بازار پولی و دومی بر اقتصاد واقعی است. او برای تعیین اجاره‌بهای سهم مشارکت بانک در تهیۀ کالاها ...
بیشتر
این کتاب حاصل تجربۀ نگارنده در تأسیس بانکداری بدون ربا در آمریکاست. او به این منظور مجموعه قوانین بانکداری آمریکا و همچنین تجربۀ بانکداری اسلامی در جهان را بررسی می‌کند. وجه تمایز این دو نوع بانکداری متکی‌بودن فعالیت‌های اولی بر بازار پولی و دومی بر اقتصاد واقعی است. او برای تعیین اجاره‌بهای سهم مشارکت بانک در تهیۀ کالاها و خدمات در عقود مبادله‌ای دو قاعده را معرفی می‌کند؛ قاعدۀ سنجش کالا که ارزش کالا را براساس کالاهای شاخص و باثبات ارزیابی می‌کند و قاعدۀ ارزش‌گذاری برپایۀ بازار که اجاره‌بهای آن را در بازار واقعی می‌سنجد. در بانکداری بدون ربا اجاره‌بهای کالا در بازار واقعی جایگزین نرخ بهره در بازار پولی می‌شود. او مأموریت بانکداری بدون ربا را به بُعد فقهی آن محدود نمی‌داند و دربارۀ مسئولیت اجتماعی آن درقبال پیشبرد رفاه مردم و گسترش عدالت اجتماعی بحث می‌کند. مهمترین نقدهایی که بر کتاب وارد است اینکه فاقد پیشینۀ بحث است و در بررسی نحوۀ تعیین نرخ سود بانکی در بانکداری اسلامی، به طرح نظریه‌های دیگر اقتصاددانان مسلمان نمی‌پردازد و به ذکر تجربۀ بانکداری برخی کشورهای مسلمان بسنده می‌کند. البته بررسی تجربه‌های بانکداری نیز به‌طور کامل انجام نشده و برای نمونه، به نقد بانکداری ایران اهتمام نورزیده است.
اقتصاد
فرهاد ترحمی
چکیده
کتاب توسعۀ درون‌زای منطقه‌ای: رهبری و نهادها به بررسی نقش سه مؤلفۀ رهبری، نهادها، و کارآفرینی در ایجاد توسعۀ درون‌زای مناطق می‌پردازد. اندیشۀ اصلی نویسندگان آن است که سه عنصر یاد‌شده می‌توانند زمینه را در هدایت صحیح دو عامل موهبت منابع و تناسب با ساختار بازار به‌سمت توسعۀ درون‌زای منطقه‌ای فراهم سازند. این گزاره برپایۀ حقایق ...
بیشتر
کتاب توسعۀ درون‌زای منطقه‌ای: رهبری و نهادها به بررسی نقش سه مؤلفۀ رهبری، نهادها، و کارآفرینی در ایجاد توسعۀ درون‌زای مناطق می‌پردازد. اندیشۀ اصلی نویسندگان آن است که سه عنصر یاد‌شده می‌توانند زمینه را در هدایت صحیح دو عامل موهبت منابع و تناسب با ساختار بازار به‌سمت توسعۀ درون‌زای منطقه‌ای فراهم سازند. این گزاره برپایۀ حقایق آشکارشده در مناطق مختلف جهان حاصل شده است. روش مقالۀ حاضر، در بررسی کتاب، اسنادی و تحلیلی است و هدف ارزیابی اثر با تأکید بر نقد محتوایی آن است. نتیجۀ بررسی نشان میدهد که گرچه مفاهیم مندرج در کتاب بخشی از نیاز علمی کشور را پوشش میدهد، دارای کاستیهایی نظیر عدم آزمون مدل پیش‌نهادی، ذکر شاخصهایی که با دقت نمیتوانند اندازهگیری شوند، و استفاده از معیار نامناسب در اندازهگیری برخی از شاخصهای معرفیشده است. ضمن اینکه تعریف دقیق و مشخصی از منطقه آورده نشده است. بهعلاوه، بیان تجربیات مناطق مختلف که سهم بالایی از کتاب را تشکیل میدهد، فاقد نتیجهگیری کلی است.
اقتصاد
نرگس حاجی ملا درویش
چکیده
کتاب مبانی اقتصاد و مالی رفتاری، نوشتۀ علی سعیدی و سیدمحمدجواد فرهانیان به سال 1391، در سال 1394 تجدید چاپ شده است. این کتاب طیف وسیعی از موضوعات مطرح در اقتصاد و مالی رفتاری را پوشش میدهد، اما میان مطالب ارائه‌شده اتصال منطقی وجود ندارد و ایده‌های خرد در یک بستر کلان قرار نگرفته‌اند. نویسندگان نه ابعاد نظری اقتصاد و مالی رفتاری را ...
بیشتر
کتاب مبانی اقتصاد و مالی رفتاری، نوشتۀ علی سعیدی و سیدمحمدجواد فرهانیان به سال 1391، در سال 1394 تجدید چاپ شده است. این کتاب طیف وسیعی از موضوعات مطرح در اقتصاد و مالی رفتاری را پوشش میدهد، اما میان مطالب ارائه‌شده اتصال منطقی وجود ندارد و ایده‌های خرد در یک بستر کلان قرار نگرفته‌اند. نویسندگان نه ابعاد نظری اقتصاد و مالی رفتاری را به‌صورت منسجم و نظاممند ارائه کرده‌اند و نه ابعاد کاربردی آن را. علاوهبراین، حجم مطالب ترجمهشده از انگلیسی بسیار زیاد است. نویسندگان بدون اینکه اثبات کرده باشند که افزایش اطلاعات باعث تغییر رفتار می‌شود، پس از فراهمکردن فهرستی از انواع سوگیریها، تجویزهایی برای مقابله با آنها ارائه کرده‌اند که با ماهیت رویکرد شاهدمحور در اقتصاد و مالی رفتاری سازگار نیست. وجود برخی برداشتهای شخصی و اثباتنشده در کتاب بهسادگی غیرعلمی است و اعتبار اقتصاد و مالی رفتاری را خدشهدار می‌کند.
اقتصاد
حسن حیدری؛ حسن میرزایی
چکیده
ترجمه یکی از ابزارهای مهم انتقال دانش به‌ویژه برای جامعۀ دانشگاهی است. ازاین‌رو، ترجمۀ یک کتاب مانند اصل آن دارای ارزش و اهمیت خاصی است، یکی از این کتاب‌های بسیار ارزش‌مند دانشگاهی کتاب تحلیل اقتصاد خرد (Microeconomic Analysis) اثر هال رونالد واریان است که یکی از منابع علمی برتر اقتصاد خرد به‌شمار می‌رود. نشر نی این کتاب را با ترجمۀ آقای رضا ...
بیشتر
ترجمه یکی از ابزارهای مهم انتقال دانش به‌ویژه برای جامعۀ دانشگاهی است. ازاین‌رو، ترجمۀ یک کتاب مانند اصل آن دارای ارزش و اهمیت خاصی است، یکی از این کتاب‌های بسیار ارزش‌مند دانشگاهی کتاب تحلیل اقتصاد خرد (Microeconomic Analysis) اثر هال رونالد واریان است که یکی از منابع علمی برتر اقتصاد خرد به‌شمار می‌رود. نشر نی این کتاب را با ترجمۀ آقای رضا حسینی منتشر کرده است و اکنون در دانشگاهای ایران یکی از منابع آموزشی اقتصاد خرد در تحصیلات تکمیلی به‌شمار می‌رود. باتوجهبه جایگاه ارزش‌مند کتاب، ترجمۀ آن به یک بررسی انتقادی نیاز دارد و این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر تحلیل کمی و کیفی، یعنی بررسی ویژگیهای ظاهری، نگارشی، ویرایشی، برگردانهای اصطلاحی، و بررسی متن ترجمه کوشیده است تا نقاط ضعف و قوت آن را بررسی کند و به این نتیجه رسیده است که ترجمۀ این کتاب از لحاظ کمی قابلقبول مینماید، اما از لحاظ کیفی ایرادهایی دارد که مناسب با ترجمۀ یک کتاب علمی دانشگاهی نیست. پیشنهاد می‌شود باتوجهبه چاپهای متعدد ترجمۀ کتاب و اهمیت آن، چاپهای بعدی این ترجمه بازبینی شود و موارد اصلاحی پیش‌نهادی مدنظر قرار گیرد.
اقتصاد
بهمن خداپناه؛ محمد علی مرادی؛ حمید پاداش؛ کمال سخدری
چکیده
کارآفرینی با تبدیل چالش‌ها و مسائل به فرصت‌هایی چون افزایش نرخ اشتغال و درآمد، کاهش جرایم ناشی از بی‌کاری و فقر، و همچنین افزایش خودکفایی به تأثیرگذاری در جوامع می‌پردازد. تحقیق حاضر با رویکرد کیفی به شناسایی موانع نهادی توسعۀ کارآفرینی در ایران از منظر تاریخی پرداخته و به همین منظور، ده اثر مرتبط با عدم توسعه‌یافتگی ایران که ...
بیشتر
کارآفرینی با تبدیل چالش‌ها و مسائل به فرصت‌هایی چون افزایش نرخ اشتغال و درآمد، کاهش جرایم ناشی از بی‌کاری و فقر، و همچنین افزایش خودکفایی به تأثیرگذاری در جوامع می‌پردازد. تحقیق حاضر با رویکرد کیفی به شناسایی موانع نهادی توسعۀ کارآفرینی در ایران از منظر تاریخی پرداخته و به همین منظور، ده اثر مرتبط با عدم توسعه‌یافتگی ایران که ناظر بر نظام برنامهریزی قبل از انقلاب اسلامی در سال 1357 بوده انتخاب شده است و با استفاده از استراتژی تحلیل تم و بهرهگیری از نرمافزار اطلس تی. آی، در دو مرحلۀ کدگذاری باز و محوری تحلیل شدند. طبق نتایج بهدستآمده ریشۀ اصلی عدم توسعه‌یافتگی کارآفرینی در ایران را بایستی در گذرگاه تاریخ بررسی کرد و مساعدنبودن محیط کسبوکار در زمان فعلی تنها دلیل عدم توسعه‌یافتگی کارآفرینی در کشور نیست. مهمترین موانع نهادی شناساییشده در متون موردبررسی در شش طبقۀ اصلی اداری، اقتصادی، اجتماعی ـ فرهنگی، قانونی و مقرراتی، سیاسی، و شناختی ـ شخصی قابلدستهبندی است که بخشی از این موانع (اداری، اقتصادی، قانونی ـ مقرراتی، و سیاسی) در طبقۀ نهادهای رسمی و بخشی دیگر (اجتماعی ـ فرهنگی و شناختی ـ شخصی) در طبقۀ نهادهای غیررسمی قرار میگیرد.
اقتصاد
لیلا سادات زعفرانچی
چکیده
توجه به خانواده در علم اقتصاد دیرینه است، اما گرایش «اقتصاد خانواده» در ادبیات رایج اقتصادی شاخه‌ای جدی و جدید به‌شمار می‌رود. بررسی‌ها نمایان‌گر توجه محدود و معدود محققان ایرانی به این گرایش اقتصادی است. کتاب اقتصاد خانوار از معدود آثاری است که کوشیده تا با تبیین اولیه‌ای از مفاهیم رایج در «اقتصاد خانواده» مقدمه‌ای ...
بیشتر
توجه به خانواده در علم اقتصاد دیرینه است، اما گرایش «اقتصاد خانواده» در ادبیات رایج اقتصادی شاخه‌ای جدی و جدید به‌شمار می‌رود. بررسی‌ها نمایان‌گر توجه محدود و معدود محققان ایرانی به این گرایش اقتصادی است. کتاب اقتصاد خانوار از معدود آثاری است که کوشیده تا با تبیین اولیه‌ای از مفاهیم رایج در «اقتصاد خانواده» مقدمه‌ای را برای دسترسی به زمینههایی غنیتر و مبتنیبر مفاهیم دینی و ملی فراهم کند. در مقالۀ حاضر، ضمن احترام به این هدفِ پرارزش و درک نیاز به مکتوبات غنی در این زمینه، تلاش شده است تا کتاب اقتصاد خانوار موردنقد قرار گیرد. مقاله در پنج بخش تدوین شده و ضمن معرفی اجمالی کتاب، به برخی ایرادهای نگارشی اشاره شده است. نقد محتوایی کتابِ حاضر بر فقدان جامعیت لازم اثر براساس ادبیات نظری، عدم هدفگذاری مخاطبان اصلی کتاب توسط مؤلفان، و نیز استفادۀ بدون ضابطه از منابع متعدد و ترجمهشده وارد است. درمجموع کتاب فاقد نقد مؤثر و ارائۀ پیشنهاد مشخص در هر فصل است. ازآنجاکه یکی از اهداف بررسی این اثر در این مقاله ارزیابی صلاحیت جایگاه آموزشی کتاب در مطالعات بینرشتهای است، بهنظر می‌رسد که کتاب حاضر تا دسترسی به این مطلوب فاصله دارد.
اقتصاد
علی سعیدی
چکیده
بااین‌که سابقۀ مطالعات رفتاری در دانش اقتصاد به بیش از یک قرن می‌رسد، در سال‌های اخیر آثار پژوهشی متعددی در زمینۀ اقتصاد رفتاری به زبان فارسی انتشار یافته که نشان‌دهندۀ اقبال پژوهش‌گران به این حوزه است. کتاب مبانی اقتصاد رفتاری: تصمیم‌گیری فردی یکی از این آثار است که در این مقاله به معرفی و نقد آن پرداخته شده است. تمرکز اصلی کتاب ...
بیشتر
بااین‌که سابقۀ مطالعات رفتاری در دانش اقتصاد به بیش از یک قرن می‌رسد، در سال‌های اخیر آثار پژوهشی متعددی در زمینۀ اقتصاد رفتاری به زبان فارسی انتشار یافته که نشان‌دهندۀ اقبال پژوهش‌گران به این حوزه است. کتاب مبانی اقتصاد رفتاری: تصمیم‌گیری فردی یکی از این آثار است که در این مقاله به معرفی و نقد آن پرداخته شده است. تمرکز اصلی کتاب بر تصمیم‌گیری فردی است و در این زمینه، ضمن طرح مدل‌های نئوکلاسیک انتخاب فردی، نظریات اقتصاد رفتاری از منابع متعدد و معتبر آورده شده است. بااین‌حال، بخش زیادی از کتاب به طرح مدل‌های نئوکلاسیک اختصاص یافته و از موضوع اصلی کتاب دور شده است. همچنین، به‌دلیل ترجمه‌ای‌بودن مطالب، کتاب فاقد مضمون و ایدۀ محوری است و افزودۀ علمی خاصی ناظر به مسائل رفتاری به‌ویژه در ارتباط با اقتصاد ایران ندارد. برخلاف عنوان کتاب، مباحث مبنایی در کتاب کم‌تر به‌چشم می‌خورد. اگرچه نویسنده به‌تبع برخی از متأخران اقتصادِ رفتاری تأکید می‌کند که اقتصاد رفتاری به‌هیچ‌وجه در تعارض با اقتصاد نئوکلاسیک نیست، آثار بسیاری از متفکران رفتاری حاوی انتقادهای زیربنایی به مفروضات، روش‌ها، و سیاست‌های پیش‌نهادی نئوکلاسیک است و از این نظر نمی‌توان به‌راحتی اقتصاد رفتاری را صرفاً مکمل اقتصاد نئوکلاسیک دانست. این کتاب میتواند به‌عنوان منبع کمکی برای اقتصاد خرد و اقتصاد رفتاری معرفی شود.
اقتصاد
ابراهیم صالح ابادی
چکیده
کتاب پارلمان و توسعۀ اقتصاد ملی در ایران کتابی است که متکفل بررسی نقش پارلمان در توسعه‌نیافتگی اقتصاد ملی ایران است. مسئلۀ اصلی کتاب توسعه‌نیافتگی ایران است، اما مؤلف به مسئله‌داربودن نقش پارلمان در توسعه اشاره‌ای نمی‌کند. کتاب در تبیین نظری مسئله تلاش دارد تا با گزینش نظریۀ انتخاب عاقلانه به‌عنوان نقطۀ عزیمت، نظریه‌های کاتوزیان، ...
بیشتر
کتاب پارلمان و توسعۀ اقتصاد ملی در ایران کتابی است که متکفل بررسی نقش پارلمان در توسعه‌نیافتگی اقتصاد ملی ایران است. مسئلۀ اصلی کتاب توسعه‌نیافتگی ایران است، اما مؤلف به مسئله‌داربودن نقش پارلمان در توسعه اشاره‌ای نمی‌کند. کتاب در تبیین نظری مسئله تلاش دارد تا با گزینش نظریۀ انتخاب عاقلانه به‌عنوان نقطۀ عزیمت، نظریه‌های کاتوزیان، لفت‌ویچ، و نظریۀ دولت رانتیر را با آن ترکیب کند که بتواند توسعه‌نیافتگی را توضیح دهد. مؤلف درنهایت با تأیید چهارچوب نظری خود مدعی است که ترکیب آثار دولت رانتیر و نظام انتخاباتی اکثریتی دودوری به‌عنوان بستر ساختارمند کنش کنش‌گران سیاسی به تضعیف اقتصاد ملی منجر می‌شود. مرور انتقادی کتاب نشان میدهد که مؤلف مسئلۀ خود را نتوانسته است به‌صورت دقیق بیان کند. نظریه‌های به‌کاررفته در پژوهش به‌شکل ناقص مطرح شده‌اند. روش تحقیق وجه انتقادی خود را از دست داده است و نظریه‌های به‌کاررفتۀ متکفل برقراری روابط بین متغیرها هستند؛ امری که بایستی توسط استدلال انجام می‌شد. حضوروغیاب کتاب نیز با حضور همه‌جانبۀ متغیرها به‌صورت معیوبی انجام گرفته است و نتایج تحقیق از اقتضائات نظری و روشی کتاب منتج نشده‌اند. نگارش منحصربه‌فرد کتاب در ارائۀ نمودارها و جدول‌ها نشان از وضعیت آشفته‌ای می‌کند که کتاب گرفتار آن است.
اقتصاد
حمیدرضا عبداللهیان
چکیده
کتاب امکان‌سنجی انتشار اوراق صکوک در اقتصاد ایران، مطالعۀ موردی بخش معدن و صنایع معدنی حاصل گزارشی از طرح تحقیقاتی است که در پژوهشکدۀ اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس توسط امیرحسین مزینی اجرا شده است. این اثر به چگونگی تأمین مالی بخش معدن از طریق انتشار صکوک استصناع پرداخته است. این مقاله، ضمن معرفی کلی اثر، به بررسی و نقد آن از جنبه‌های ...
بیشتر
کتاب امکان‌سنجی انتشار اوراق صکوک در اقتصاد ایران، مطالعۀ موردی بخش معدن و صنایع معدنی حاصل گزارشی از طرح تحقیقاتی است که در پژوهشکدۀ اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس توسط امیرحسین مزینی اجرا شده است. این اثر به چگونگی تأمین مالی بخش معدن از طریق انتشار صکوک استصناع پرداخته است. این مقاله، ضمن معرفی کلی اثر، به بررسی و نقد آن از جنبه‌های صوری و محتوایی پرداخته است. یافته‌های این مقاله نشان میدهد باآنکه کتاب مدنظر روشی برای بررسی امکان استفاده از صکوک در بخشهای مختلف اقتصادی را ارائه میدهد و تاحدودی یک اثر کاربردی است، از حیث ویژگیهای صوری و محتوایی دارای اشکالاتی است. ویرایشنشدن ادبی و علمی اثر سبب شده است که علاوهبر ضعف در نظم و توالی منطقی مطالب، مباحث استحکام لازم را نداشته باشند. نادیدهگرفتن منابع دستاول و آشفتگی در نحوۀ ارجاعدهی از اشکالات دیگر این اثر به‌شمار میآید. مؤلف در کتاب به نقش و تأثیر سیاست‌های بانک مرکزی ایران، به‌ویژه نقش آن در نرخگذاری دستوری صکوک، هیچ اشاره‌ای نکرده است که این موضوع از مهمترین دلایل استقبالنکردن بخشهای مختلف اقتصادی از صکوک بهمنزلۀ ابزار تأمین مالی اسلامی است.
اقتصاد
سعید عطار
چکیده
رویکرد اقتصاد سیاسی به‌معنای تحلیل ریشه‌های سیاسیِ عملکردهای اقتصادی است. هدف اصلی این مقاله بررسی و ارزیابی مهمترین نقاط قوت و ضعف کتاب اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی، به‌قلم بهمن احمدی امویی، است. مؤلف تلاش کرده است تا در چهارچوب تحلیل اقتصاد سیاسی، چرایی جهت‌گیری‌ها و عملکردهای اقتصاد ایران در دهه‌های 1360 و 1370 را موردبررسی قرار ...
بیشتر
رویکرد اقتصاد سیاسی به‌معنای تحلیل ریشه‌های سیاسیِ عملکردهای اقتصادی است. هدف اصلی این مقاله بررسی و ارزیابی مهمترین نقاط قوت و ضعف کتاب اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی، به‌قلم بهمن احمدی امویی، است. مؤلف تلاش کرده است تا در چهارچوب تحلیل اقتصاد سیاسی، چرایی جهت‌گیری‌ها و عملکردهای اقتصاد ایران در دهه‌های 1360 و 1370 را موردبررسی قرار دهد. کتاب در شش فصل تهیه شده و شامل مجموعه مصاحبههایی با شش مرد تصمیمساز اقتصاد ایران در آن دوره است. در نیمۀ اول این مقاله، ابتدا به معرفی کلی اثر پرداخته شده است. سپس مزیتها و نواقص شکلی اثر بههمراه مزیتهای محتوایی آن موردبررسی قرار گرفتهاند. در نیمۀ دوم مقاله نیز محتوای اثر بررسی و نقد شده است. در این قسمت، مؤلفههای «تحلیل اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی در عمق» موردبررسی قرار گرفته است. این نوشتار پژوهشی تحلیلی با رویکرد نقد از طریق مطالعۀ موردی اثر است.
اقتصاد
وهاب قلیچ
چکیده
تأثیرات ناگوار شیوع بیماری کرونا در اقتصاد کشورهای جهان اقتصاددانان را به فکر ارائۀ تحلیلها و نظرهای کارشناسانه واداشته است. اثر اقتصاد کرونا؛ اقتصاد مقاومتی در عصر ویروس کرونا اولین کتاب قابل‌توجه در این حوزه است که با هدف شناخت مسیرهای بهینۀ برون‌رفت اقتصاد ایران از بحران کرونا با رویکرد اقتصاد مقاومتی منتشر شده است. این مقاله ...
بیشتر
تأثیرات ناگوار شیوع بیماری کرونا در اقتصاد کشورهای جهان اقتصاددانان را به فکر ارائۀ تحلیلها و نظرهای کارشناسانه واداشته است. اثر اقتصاد کرونا؛ اقتصاد مقاومتی در عصر ویروس کرونا اولین کتاب قابل‌توجه در این حوزه است که با هدف شناخت مسیرهای بهینۀ برون‌رفت اقتصاد ایران از بحران کرونا با رویکرد اقتصاد مقاومتی منتشر شده است. این مقاله با تحلیل و بررسی این اثر در دو محور شکلی و محتوایی به این نتیجه می‌رسد این کتاب که حاصل نظرها و تحلیلهای جمعی از صاحبنظران اقتصادی است، علیرغم امتیازات زیادی همچون جدید و نوآورانهبودن موضوع و نگارش روان و رسا، به دلایلی همچون فقدان انسجام و نظم در پرداخت به موضوع، تعجیل در چاپ پیش از روشنشدن ابعاد اقتصادی و اجتماعی شیوع بیماری، انتخاب قالب نامناسب در ارائۀ مباحث، عدم استفادۀ کافی از تجربۀ اقتصادهای جهانی، و درنهایت ضعف در جامعیت و عمق تحلیلها و راهکارها نتوانسته است به اهداف مدنظر دست یابد. این مقاله سعی دارد تا نکاتی را بهمنظور تقویت اثر از جنبۀ نگارشی و محتوایی پیشنهاد کند.
اقتصاد
امیرحسین مزینی
چکیده
دست‌یابی به رشد اقتصادی پیوسته در کانون توجه سیاست‌گذاری‌ها بوده است. بررسی این موضوع عمدتاً با استفاده از الگوها و مدل‌های رشد اقتصادی انجام می‌شود. از جدیدترین الگوهای رشد اقتصادی می‌توان به الگوی رشد فقرزدا و متعاقب آن الگوی رشد فراگیر اشاره کرد. این دو الگو زمانی مطرح شدند که مشاهده شد فقرا متناسب با دیگر قشرهای جامعه از منافع ...
بیشتر
دست‌یابی به رشد اقتصادی پیوسته در کانون توجه سیاست‌گذاری‌ها بوده است. بررسی این موضوع عمدتاً با استفاده از الگوها و مدل‌های رشد اقتصادی انجام می‌شود. از جدیدترین الگوهای رشد اقتصادی می‌توان به الگوی رشد فقرزدا و متعاقب آن الگوی رشد فراگیر اشاره کرد. این دو الگو زمانی مطرح شدند که مشاهده شد فقرا متناسب با دیگر قشرهای جامعه از منافع رشد اقتصادی بهرهمند نمیشوند. ازجمله کتب منتشرشده در این حوزه کتاب رشد فراگیر در استان‌های ایران: سیاست‌ها و شاخصهاست که بررسی و نقد آن در دستورکار مقالۀ حاضر است. در این مقاله تلاش شده است که پیشنهادهایی بهمنظور ارتقای محتوای کتاب در ویرایشهای بعدی ارائه شود. یافته‌های کتاب حکایت از آن دارد که رشد اقتصادی در ایران در سال‌های اخیر فراگیری پایینی داشته است و همزمان که مشارکت نیروی کار نقش مؤثر و معناداری در رشد فراگیر در استان‌های کشور داشته است، سیاستگذاریهای دولت که میتوانستند نقش مؤثر و معناداری در کاهش فقر و نابرابری در استانها داشته باشند، درعمل توفیق چندانی نداشتهاند. در جمعبندی بهنظر می‌رسد که حرکت در مسیر رشد فراگیر به طراحی و اجرای بستۀ سیاستی منسجمی با ابعاد مختلف نیاز دارد.
