پژوهشی هنر
بررسی تحلیلی بخش فرش «عرب‌جنی» از کتاب فرش‌ها و هنر، فرش‌‌های پرنده‌دار ایلیاتی و غیره: مجموعه‌آثار بوئنوس آیرس

آزاده پشوتنی‌زاده

دوره 20، شماره 6 ، شهریور 1399، صفحه 1-24

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.5476

چکیده
  فرش عرب‌جنی نمونه‌ای از فرش‌های سلیمانی است که اجزای تصویری آن به‌صورت نمادین و چکیده‌نگاری‌شده ظهور یافته‌اند. این نمونه از فرش برخلاف دیگر فرش‌های سلیمانی، در دستۀ فرش‌های تصویریِ صرف قرار نمی‌گیرد. ترکیبات فرمی و رنگی آن بیننده را به عالم نیروهای ماوراءالطبیعه پیوند می‌زند. یک نویسندۀ غیرایرانی در کتابش به‌نام فرش‌ها ...  بیشتر

پژوهشی هنر
نقد و بررسی کتاب هنر اسلامی

عابد تقوی

دوره 20، شماره 6 ، شهریور 1399، صفحه 25-42

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.5481

چکیده
  یکی از موضوع‌های بحث‌برانگیز در باستان‌شناسی و هنر جهان اسلام چیستی هنر اسلامی است. پژوهش‌گران متعددی دربارۀ خاستگاه، چیستی، و حوزۀ عمل هنر دوران اسلامی مقاله‌ها و کتاب‌های تخصصی نگاشته‌اند. آن‌چه معیار تمایز اندیشه‌های معاصر در تفسیر هنر به‌معنای اسلامی آن قلمداد می‌شود معطوف‌ به مبانی نظری و چهارچوب‌های تفسیری است که ...  بیشتر

پژوهشی باستان شناسی
فناوری و صنایع در باستان‌شناسی نقدی بر کتاب ره‌یافت‌های باستان‌شناختی به فناوری

جواد حسین‌زاده ساداتی

دوره 20، شماره 6 ، شهریور 1399، صفحه 43-66

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.30541.1822

چکیده
  کتاب ره‌یافت‌های باستان‌شناختی به فناوری نوشتۀ هتر مارگارت لوییس میلر، استاد دانشگاه تورنتو، به‌درستی یکی از روزآمدترین کتاب‌های باستان‌شناسی است که به موضوع فناوری و صنعت اختصاص یافته و نویسنده تلاش فراوانی به خرج داده تا از زوایای گوناگون فناوری و صنعت را از نگاه باستان‌شناسی بررسی کند. نقد برگردان این کتاب به ما کمک خواهد ...  بیشتر

پژوهشی باستان شناسی
نقدی بر کتاب Decline and Fall of the Sasanian Empire: The Sasanian –Parthian Confederacy and the Arab Conquest of Iran زوال و فروپاشی شاهنشاهی ساسانی: اتحادیۀ ساسانی ـ پارتی و فتح ایران به‌دست عرب‌ها

افشین خسروثانی

دوره 20، شماره 6 ، شهریور 1399، صفحه 67-89

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.26547.1594

چکیده
  مورخان و پژوهش‌گران درخصوص شکست ساسانیان از عرب‌ها به دلایل زیادی اشاره کرده‌اند. در سال 2008، پروانه پورشریعتی با انتشار کتاب زوال و فروپاشی شاهنشاهی ساسانی: اتحادیۀ ساسانی ــ پارتی و فتح ایران به‌دست عرب‌ها جانی تازه به این موضوع بخشید. او با یک روش‌شناسی بدیع و کم‌سابقه روایتی تازه و نادر از مسئلۀ سقوط ساسانیان ارائه کرد. با تجزیه ...  بیشتر

پژوهشی باستان شناسی
نقدی بر کتاب ارتش ایران هخامنشی

ابراهیم رایگانی

دوره 20، شماره 6 ، شهریور 1399، صفحه 91-118

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.5484

چکیده
  ارتش هخامنشی بخشی جدایی‌ناپذیر در زمینۀ شناخت فرهنگ و تمدن این دوره به‌شمار می‌رود و قابلیت‌ها و جذابیت‌های پژوهشی حاصل از این بخش از تمدن هخامنشی موجب نگارش و انتشار آثاری چنین در این زمینه گردیده است. کتاب ارتش ایران هخامنشی بنابه چنین ضرورتی تألیف شده است. مؤلفِ این اثر عوامل مؤثر و متأثر را در روند شکل‌گیری، رشد، و گسترش و درنهایت، ...  بیشتر

پژوهشی باستان شناسی
بررسی و نقد کتاب باستان‌شناسی ایران

رقیه رحیمی سرخنی

دوره 20، شماره 6 ، شهریور 1399، صفحه 119-144

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.30534.1820

چکیده
  متکلم را تا کسی عیب نگیرد سخنش صلاح نپذیرد. [i](سعدی)این جستار با هدف نقد و شناسایی موارد قوّت و ضعف معیارهای شکلی و محتوایی کتاب باستان‌شناسی ایران به‌قلم مؤلفان بزرگوار کریم حاجی‌زاده و پرویز پورکریمی انجام شده است. این کتاب از نظر محتوا ازجمله تألیف‌های نادر و پیش‌رو در زمینۀ ارتباط باستان‌شناسی و گردش‌گری در ایران به‌شمار می‌رود ...  بیشتر

پژوهشی هنر
نقد روش‌شناختی کتاب نمایش در دورۀ صفوی

مجید سرسنگی؛ صادق رشیدی؛ فرهاد امینی

دوره 20، شماره 6 ، شهریور 1399، صفحه 145-162

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.5485

چکیده
  کتاب نمایش در دورۀ صفوی، نوشتۀ یعقوب آژند، اثری است که مؤلفِ آن با شیوه‌ای تاریخ‌نگارانه اجراهای نمایشی رایج در دورۀ صفویه و ریشه‌ها و پیشینۀ این شیوه‌های اجرایی را ذکر می‌کند و درنتیجه، از نظر تاریخی از اهمیت مطالعاتی ویژه‌ای برخوردار است. در این مقاله ابتدا با قیاس مختصری از این اثر با برخی از دیگر آثار چاپ‌شده در زمینۀ تاریخ ...  بیشتر

پژوهشی هنر
بررسی و نقد کتاب آشنایی با مبانی سینما و نقد فیلم

علی شیخ‌مهدی؛ ارسلان مقدس

دوره 20، شماره 6 ، شهریور 1399، صفحه 163-183

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.5487

چکیده
  مؤلف کتاب آشنایی با مبانی سینما و نقد فیلم درصدد است که خواننده را به مفاهیم ضروری برای نقد فیلم مجهز کند. با این هدف، نویسنده ابتدا تعریف‌های مربوط به زیبایی‌شناسی و ساختار فیلم، ژانرهای سینمایی، و سینمای مستند را آورده‌ است و با ذکر نمونه‌ها و بیان مفاهیم پایه‌ای هرکدام به روشن‌شدن مبحث کمک می‌کند. مؤلف دَه رویکرد متفاوت را به ...  بیشتر

پژوهشی هنر
خوانشی بر کتاب هنر چگونه می‌تواند زندگی شما را دگرگون کند

علیرضا طاهری؛ بتول معاذالهی

دوره 20، شماره 6 ، شهریور 1399، صفحه 185-202

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.5488

چکیده
  این مقاله تلاشی است برای نقد کتاب هنر چگونه می‌تواند زندگی شما را دگرگون کند نوشتۀ آلن دوباتن و جان آرمسترانگ. مبانی این کتاب هم‌چون نگاه دیویی بر احیای پیوند تجربۀ زیبایی‌شناختی و زندگی عادی تکیه دارد. براساس اندیشۀ پراگماتیستی دیویی، اگر هنر را در جایی دور قرار دهیم و سپس از آن تمجید کنیم یا این‌که فقط خود را به این مشغول کنیم که ...  بیشتر

پژوهشی هنر
نقد کتاب آشنایی با کارگاه‌های صنایع دستی ایران

سمیرا عرب؛ سیدعبدالمجید شریف‌زاده

دوره 20، شماره 6 ، شهریور 1399، صفحه 203-225

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.5489

چکیده
   سخن‌گفتن و تحلیل نظری صنایع‌ دستی در عین سهل‌بودن دشوار است. صنایع دستی امری آشنا و ملموس در زندگی روزمره است که بدون نیاز به شناساندن و تلاش برای فهمش هرگونه توضیحی در آن بدیهی به‌نظر می‌رسد. کتاب آشنایی با کارگاه‌های صنایع دستی ایران را فریبا مصطفوی در سال 1395 گردآوری کرده است و در انتشارات مهر نوروز به‌چاپ رسیده است. اگرچه ...  بیشتر

پژوهشی باستان شناسی
نقدی بر ترجمۀ کتاب سفال اسلامی

مرتضی عطایی

دوره 20، شماره 6 ، شهریور 1399، صفحه 227-247

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.5490

چکیده
  در میان هنرهای دوران اسلامی سفال‌گری یکی از متنوع‌ترین و جذاب‌ترین هنرها به‌شمار می‌آید و همواره موردتوجه باستان‌شناسان و پژوهش‌گران هنر اسلامی قرار داشته است. ازهمین‌رو، کتاب‌های تخصصی و کاتالوگ‌های زیادی به زبان‌های مختلف دربارۀ این هنر و معرفی انواع و شیوه‌های آن به چاپ رسیده است که بسیاری از آن‌ها براساس آثار مجموعه‌های ...  بیشتر

پژوهشی باستان شناسی
«کوره‌های سفال‌گری، تولید تخصصی، محوطۀ صنعتی، جامعۀ خان‌سالار» تفسیری وارونه از یافته‌های باستان‌شناختی تپۀ پردیس

سجاد علی‌بیگی

دوره 20، شماره 6 ، شهریور 1399، صفحه 249-279

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.27468.1625

چکیده
  در کاوش‌های تپۀ پردیس چند سازۀ حرارتی کشف شده است که «کوره‌های سفال‌گری» خوانده شده‌اند و باتوجه‌به تمرکز آن‌ها در شرق تپه، کاوش‌گران این‌ها را کوره‌های تولید تخصصی و متمرکزِ سفال در بخشِ صنعتی یک روستای هزارۀ پنجم پیش از میلاد تصور کرده‌اند. نگارنده در این مقاله می‌کوشد تا با روش تحلیلی ــ تفسیری و به‌کمک مقایسه‌های ...  بیشتر

پژوهشی هنر
سیادت ژانر تحلیل کتاب ژانر فیلم؛ از کلاسیک تا پساکلاسیک

حامد فاردار؛ مسعود سفلایی شهر بابک

دوره 20، شماره 6 ، شهریور 1399، صفحه 281-304

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.5492

چکیده
  در این نوشتار سعی شده است تا کتاب ژانر فیلم؛ از کلاسیک تا پساکلاسیک در محورهای معرفی کلی اثر و مؤلف، تحلیل بیرونی، تحلیل درونی، و جایگاه اثر بررسی شود و امتیازها و کاستی‌‌های آن تبیین شود. احساس کمبود در تولید و تنوع ژانر در سینمای ایران و نیاز به آگاهی بیش‌تر در زمینۀ مطالعات ژانر چاپ کتاب‌‌های بیش‌تری را در این حوزه ضروری کرده ...  بیشتر

پژوهشی باستان شناسی
نقد کتاب تاریخ اشکانیان در کتاب سال‌نامه، تاسیت

یاسر ملک‌زاده؛ سرور خراشادی

دوره 20، شماره 6 ، شهریور 1399، صفحه 305-326

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.5493

چکیده
  این مقاله نقدی بر کتاب تاریخ اشکانیان در کتاب سال‌نامه، تاسیت است. با تطبیق نسخۀ انگلیسی اثر The Annals by Tacitus و ترجمة فارسی آن محتوا و ترجمۀ کتاب بررسی شده است. نادر میرسعیدیِ، مترجم این کتاب، از ترجمة انگلیسی متن مفصّل لاتین این اثر بخش‌های مربوط به تاریخ اشکانیان را برگزیده و به فارسی برگردانده است. نگارندگان مقاله تلاش کرده‌اند پس ...  بیشتر

پژوهشی باستان شناسی
بررسی نقادانۀ هم‌سان‌انگاری ایزدان/ ایزدبانوان ایرانی با خدایان/ خدابانوان یونانی مطالعۀ موردی: وَنَند، اشی، و نیکه

رضا مهرآفرین؛ شاهین آریامنش

دوره 20، شماره 6 ، شهریور 1399، صفحه 327-348

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.5494

چکیده
  یکی از نقش‌های خدابانوان که در آثار دورۀ اشکانی و ساسانی بسیار به‌کار رفته نقش «نیکه» است. این نقش در دورۀ اشکانی بر سکه‌ها و نقش‌برجسته‌های اشکانی به‌کار رفته است. دیدگاه‌های گوناگونی دربارۀ این نقش بیان شده است، چنان‌که برخی بر این باورند که اشکانیان با بهره‌بردن از شمایل‌نگاری یونانی ایزدان ایرانی را تجسم می‌بخشیدند ...  بیشتر

پژوهشی باستان شناسی
معمایِ کارلتون کوون: انسان‌شناس، باستان‌شناس، یا مأمور CIA؟ (نقدِ روش‌شناسی و آثار کارلتون استیونز کوون در باستان‌شناسی پارینه‌سنگی ایران)

حامد وحدتی‌نسب

دوره 20، شماره 6 ، شهریور 1399، صفحه 349-373

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.30011.1767

چکیده
  کارلتون استیونز کوون از شناخته‌شده‌ترین چهره‌های باستان‌شناسیِ پیش از تاریخ ایران است که در حدود هفتاد سال پیش به نخستین پژوهش‌هایِ سازمان‌یافته در باستان‌شناسی ایران همت گماشت. برای سالیان متمادی باستان‌شناسان ایرانی آثار کوون را مطالعه کرده و استادان در کلاس درس آن‌ها را تدریس کرده‌اند. اکنون و پس از گذشت هفت دهه لزوم بازبینی ...  بیشتر

پژوهشی باستان شناسی
تحلیلی بر التزام بازبینی برنامه‌های درسی رشتۀ باستان‌شناسی براساس رویکرد برنامه‌ریزی درسی مبتنی‌بر شایستگی

مهسا ویسی

دوره 20، شماره 6 ، شهریور 1399، صفحه 375-398

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.28261.1656

چکیده
   نگارنده در این پژوهش علل التزام تغییر سرفصل‌های درسی رشتۀ باستان‌شناسی را در تمام مقاطع آن نه براساس سلایق، بلکه برمبنای الگو و مدل برنامه‌ریزی درسی مبتنی‌بر شایستگی بررسی و تبیین کرده است. برنامه‌های درسی در این رشته در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد بیش از سی سال است که بازبینی نشده است و برنامه‌های درسی دورۀ دکتری نیز از ...  بیشتر

پژوهشی باستان شناسی
بررسی و نقد کتاب The Palaeolithic Settlement of Asia یا زیست‌گاه‌های دوران پارینه‌سنگی در [قارۀ] آسیا‌

سیدمیلاد هاشمی

دوره 20، شماره 6 ، شهریور 1399، صفحه 399-425

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.5497

چکیده
  پروفسور رابین دنل در باستان‌شناسی و دیرین‌انسان‌شناسی متخصصی بسیار برجسته در زمینۀ مطالعات آسیا شناخته می‌شود. کتاب موردبحث در این نوشتار استقرارهای پارینه‌سنگی آسیا از انتشارات کمبریج سنتزی هنرمندانه و قدرت‌مند از شواهد باستان‌شناسی پارینه‌سنگی، دیرین‌انسان‌شناسی، و دیرین‌اقلیم‌شناسی قارۀ کهن است. این کتاب دربردارندۀ ...  بیشتر