هنر
زهرا حسین آبادی؛ نگار آویشی
چکیده
انسان در دوره‌های مختلف، هنر را به‌صورت ابزاری درآورده تا به کمک آن بتواند احساسات درونی‌اش را بیان نموده و بر ترس‌هایش غلبه کند. کتاب «هنر همچون درمان» توسط آلن دوباتن و جان‌آرمسترانگ در زمینه هنردرمانی تدوین و نگارش شده و مهرناز مصباح آن را به فارسی ترجمه کرده است. این کتاب با هدف تبیین کارکردهای گوناگون هنر در زمینه‌های ...
بیشتر
انسان در دوره‌های مختلف، هنر را به‌صورت ابزاری درآورده تا به کمک آن بتواند احساسات درونی‌اش را بیان نموده و بر ترس‌هایش غلبه کند. کتاب «هنر همچون درمان» توسط آلن دوباتن و جان‌آرمسترانگ در زمینه هنردرمانی تدوین و نگارش شده و مهرناز مصباح آن را به فارسی ترجمه کرده است. این کتاب با هدف تبیین کارکردهای گوناگون هنر در زمینه‌های مختلف روحی و روانی، اقتصادی و غیره به رشتۀ تحریر درآمده و اگرچه در پارهای از مباحث هنر به نوعی فدای درمان شده و از ارزش واقعی آن میکاهد، اما در مواردی نیز رویکردهای ارزندهای ارائه میکند. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به نقد انتقادی کتاب پرداخته است. روی سخن نوشتار حاضر با کیفیت شکلی و محتوایی نسخه ترجمۀ فارسی این کتاب است و نقد و بررسی کتاب اصلی محل تمرکز نخواهد بود. پس از مطالعه این کتاب میتوان چنین استنباط کرد که هدف نویسندگان از نگارش آن این است که هنر را از جایگاه اصلی‌‌اش به زیر بکشند. از این رو شاید هنردوستانی که به نظریۀ «هنر برای هنر» معتقدند، با مطالب این کتاب مخالف باشند. کتاب حاضر نگاهی افلاطونی به هنر دارد و هنر را فقط در صورتی ارزشمند میداند که بتواند به درمان مشکلات روانی انسان‌‌‌ها بپردازد.
هنر
علیرضا طاهری؛ حامد کریمی افشار
چکیده
سعید عقیقی در کتاب رازهای جدایی: سینمای اصغر فرهادی فیلمهای فرهادی را از اولین فیلم سینمایی او تا «فروشنده» مورد ارزیابی قرار میدهد. او بر معرفی و تحلیل الگوهای روایی داستانها و نقد نحوه شخصیتپردازی و همچنین مقایسه آثار فرهادی با سینمای کلاسیک و واقعگرا متمرکز شده است. در کنار آن به صورت مختصر، نیمنگاهی به عناصر ...
بیشتر
سعید عقیقی در کتاب رازهای جدایی: سینمای اصغر فرهادی فیلمهای فرهادی را از اولین فیلم سینمایی او تا «فروشنده» مورد ارزیابی قرار میدهد. او بر معرفی و تحلیل الگوهای روایی داستانها و نقد نحوه شخصیتپردازی و همچنین مقایسه آثار فرهادی با سینمای کلاسیک و واقعگرا متمرکز شده است. در کنار آن به صورت مختصر، نیمنگاهی به عناصر بصری، اصول فیلمسازی و همچنین برخی تحلیلهای روانشناختی و خصوصاً جامعهشناختی مرتبط با فیلمهای اصغر فرهادی نیز دارد. عدم وجود انسجام، خصوصاً در حجم بالای توصیفات و پراکندگی مطالب تحلیلی در کنار ایرادات فنی ـ تخصصی از جمله رعایت نکردن اصول روزآمد نگارش کتاب، متغیر بودن دستور زبان نوشتاری و بکارگیری اصطلاحات تخصصی نابجا در کنار غیرعلمی بودن تئوریها و فرضیات پژوهشی، و همچنین فقدان مبانی نظری، نقدهای این کتاب را از سطحی مابین تعدادی نقد ژورنالیستی نسبتاً خوب و تعدادی تحلیل تخصصی ناقص فراتر نمیبرد. مشکل دیگر کتاب، تمرکز نویسنده بر بحث درونمایه، روایت، شخصیتپردازی وغیره است به گونه‌ای که مطالب مرتبط با نحوه ارائه بصری فیلمساز از کمیت و کیفیت لازم برخوردار نیستند و به نظر نمیرسد مخاطب جویای این مباحث را راضی کند.
هنر
ارسلان مقدس؛ علی شیخ مهدی
چکیده
هدف کتاب راهنمای تولید برنامه‌های تلویزیونی، آشنایی دانشجویان رشته‌ی تولیدِ سیما با تکنولوژیِ دیجیتال در ساخت برنامه‌های تلویزیونی و همچنین ارائهی زیبایی‌شناسی خاص این رسانه برای هرچه بیشتر اثرگذاشتن بر مخاطب است. با استفاده از روش تحلیل کیفی و استفاده از نظریات مکلوهان و بودریار در نقد رسانه‌ها این ...
بیشتر
هدف کتاب راهنمای تولید برنامه‌های تلویزیونی، آشنایی دانشجویان رشته‌ی تولیدِ سیما با تکنولوژیِ دیجیتال در ساخت برنامه‌های تلویزیونی و همچنین ارائهی زیبایی‌شناسی خاص این رسانه برای هرچه بیشتر اثرگذاشتن بر مخاطب است. با استفاده از روش تحلیل کیفی و استفاده از نظریات مکلوهان و بودریار در نقد رسانه‌ها این نتیجه حاصل شد که برای جذب مخاطب و ارائهی عناصر فرمی برای تأثیرگذاری حداکثری، حق انتخاب او در تفسیر، محدود میشود و محرومسازی او از بدیلهای ممکن در تصویرِ قابل مشاهده، وجهی ایدئولوژیک به برنامه میدهد. معیارسازی در انتخاب فرم بصری برنامهها و پرهیز از نوآوری‌های تصویری در انتخاب اندازه نما، زاویهی دوربین و مواردی از این دست نیز در همین راستا عمل میکند. موردی که میتوان آن را سلبِ آزادی مخاطب از تفسیرِ برنامه نامید. نادیده انگاشت.
هنر
مهران سهراب زاده؛ آزاد امیدوار؛ ندا خدا کرمیان گیلان
چکیده
این پژوهش به بررسی گفتمان انتقادی فیلم پرواز بر فراز آشیانه فاخته پرداخته است. پژوهش حاضر مطالعه توصیفی و تحلیلی بوده و از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف برای تجزیه و تحلیل استفاده شده؛ همچنین در این پژوهش از نظریه‌های فرکلاف، فوکو، گافمن استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند؛ چهار گفتمان در فیلم پرواز بر فراز آشیانه ...
بیشتر
این پژوهش به بررسی گفتمان انتقادی فیلم پرواز بر فراز آشیانه فاخته پرداخته است. پژوهش حاضر مطالعه توصیفی و تحلیلی بوده و از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف برای تجزیه و تحلیل استفاده شده؛ همچنین در این پژوهش از نظریه‌های فرکلاف، فوکو، گافمن استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند؛ چهار گفتمان در فیلم پرواز بر فراز آشیانه فاخته وجود دارد؛ اولین گفتمان انضباط است؛ انضباط از طریق اعضای بیمارستان روانی بر بیماران روانی اعمال میشود؛ گفتمان دوم، گفتمان ساختارشکنی است که بیماران روانی در درون بیمارستان با ساختارهایی که در بیمارستان روانی وجود دارد، مخالفت می‌کنند. گفتمان سوم، گفتمان انگزنی است. همچنین در فیلم نشان داده شده است که بیماران روانی توسط بیمارستان روانی، خانواده و در نهایت افراد جامعه انگ خوردهاند و در نهایت گفتمان قدرت نیز در فیلم به چشم میخورد، قدرت از سوی اعضای بیمارستان بر بیماران روانی تحمیل میشود. از برجستهترین شخصیتهای این فیلم پرستار راچد و مک مورفی است که پرستار راچد نماد قدرت است و مورفی نماد آزادی و رهایی و در واقع قهرمان اصلی فیلم است که قصد دارد، بیماران روانی و بهقول فوکو دیوانگان را از زیر سلطه نهادهای انضباطی برهاند.
هنر
ملیحه صالحیه یزدی؛ زینب صابر
چکیده
هنر پارچه‌بافی به‌منزلۀ هنری اصیل و سنتی در دورۀ قاجار از اهمیت شایانی برخوردار بوده است. کتاب "هنر پارچه‌بافی دوره‌ی قاجار" که توسط زهره روح فر به رشتۀ تحریر درآمده، به این موضوع می‌پردازد. این کتاب در سال ۱۳۹۱ ﻫ.ش در انتشارات آرمانشهر به چاپ رسیده است. در مقالۀ حاضر به نقد محتوایی و فرمی این کتاب پرداخته میشود. مؤلف در این ...
بیشتر
هنر پارچه‌بافی به‌منزلۀ هنری اصیل و سنتی در دورۀ قاجار از اهمیت شایانی برخوردار بوده است. کتاب "هنر پارچه‌بافی دوره‌ی قاجار" که توسط زهره روح فر به رشتۀ تحریر درآمده، به این موضوع می‌پردازد. این کتاب در سال ۱۳۹۱ ﻫ.ش در انتشارات آرمانشهر به چاپ رسیده است. در مقالۀ حاضر به نقد محتوایی و فرمی این کتاب پرداخته میشود. مؤلف در این کتاب با نگاه تحلیلی، به معرفی انواع منسوجات دوره‌ی قاجار پرداخته و با طبقه‌بندی پارچهها ویژگی‌های شاخص آن‌ها را برمیشمارد. در نقد و تحلیل محتوایی که در این مقاله صورت می‌گیرد، نشان داده میشود که نگاه تحلیلی نویسندۀ در توصیف آثار با استناد به منابع دستاول است. همچنین رویکرد علمی وی در طبقه‌بندی اصولی از انواع منسوجات این کتاب را در جایگاه یک منبع پژوهشی معتبر در زمینهی هنر صنعت طراحی و تولید پارچه قرار میدهد. البته غافل ماندن از برخی بخشها و عدم ارائه مستندات کافی و تحلیلهای قانعکننده در آن‌ها را میتوان از نقاط منفی کتاب دانست. در بخش تحلیل و نقد فرمی نیز به نقاط ضعف کتاب در خصوص کمبود منابع تصویری، درج تصاویر سیاه وسفید در انتهای کتاب، ایرادات صفحهآرایی و ویراستاری در مطالب پرداخته میشود.
هنر
مرضیه قاسمی؛ سکینه خاتون محمودی
چکیده
کاشی‌کاری عصر قاجار حوزه‌ای است با دامنه‌ای گسترده و کاربردی که بخشی جدایی‌ناپذیر از پیکرة معماری این دوره به شمار می‌آید. رسانة کاشی در ادوار مختلف تاریخ هنر و صناعت ایران همواره در اشکال و با فنون مختلف مورد استفاده بوده، اما عصر قاجار را با توجه به کمیت و برخی نوآوری‌های فنی باید نقطة عطفی در اعتلای هرچه بیشتر این هنر دانست. ...
بیشتر
کاشی‌کاری عصر قاجار حوزه‌ای است با دامنه‌ای گسترده و کاربردی که بخشی جدایی‌ناپذیر از پیکرة معماری این دوره به شمار می‌آید. رسانة کاشی در ادوار مختلف تاریخ هنر و صناعت ایران همواره در اشکال و با فنون مختلف مورد استفاده بوده، اما عصر قاجار را با توجه به کمیت و برخی نوآوری‌های فنی باید نقطة عطفی در اعتلای هرچه بیشتر این هنر دانست. کتاب کاشی‌کاری قاجار پژوهشی است مستقل و تصویرمحور که به نوعی در جبران کمبود و فقر منابع موجود در این حوزه برآمده و با رویکردی تاریخی و توصیفی، به جایگاه مغفول این رسانه در معماری و فرهنگ ایران پرداخته است. کتاب حاضر از منظر ارائة نمونه‌تصاویر فراوان (پژوهش میدانی) در قالب یک مجموعه، و شرح و توصیف شاخصه‌های بصری و زیبایی‌شناختی کاشی‌های قاجاری و معرفی ابنیة تاریخی، اثری است پیشگام و کم‌سابقه؛ اما در عین حال با نواقص و کاستی‌هایی نیز روبرو است. صرف توجه به کاشی‌هایی که فقط در مطالعات میدانیِ نویسنده مشاهده شده و امروزه وجود دارند، و متعاقبا غفلت از مطالعة نمونه‌های تاریخی‌ای که در منابع تصویری و مجموعه‌ها و آرشیوها ثبت شده؛ نادیده گرفتن کاشی‌های کتیبه‌دار (حوزة کتیبه‌نگاری)؛ ابهام مفهومی در تفکیک و تمایز بین نقش و مضمون در بخش مربوط به تقسیم‌بندی نقوش؛ و عدم روزآمد بودن و از قلم افتادن برخی منابع، از جمله کاستی‌های کتاب است.
هنر
مهران هوشیار
چکیده
تألیف و معرفی منابع دانشگاهی برای ارتقاء سطح علمی دانشجویان یکی از مهّمترین وظایف مدرسین دانشگاه میباشد. در این میان رشتههایی همچون صنایعدستی و هنرهای اسلامی که پس از انقلاب به عنوان رشتهای متناسب با فرهنگی ایرانی- اسلامی مورد تأیید شورای انقلاب فرهنگی قرار گرفت این کمبود را بیش از دیگر رشتههای علوم انسانی ...
بیشتر
تألیف و معرفی منابع دانشگاهی برای ارتقاء سطح علمی دانشجویان یکی از مهّمترین وظایف مدرسین دانشگاه میباشد. در این میان رشتههایی همچون صنایعدستی و هنرهای اسلامی که پس از انقلاب به عنوان رشتهای متناسب با فرهنگی ایرانی- اسلامی مورد تأیید شورای انقلاب فرهنگی قرار گرفت این کمبود را بیش از دیگر رشتههای علوم انسانی و هنر احساس نموده است. طی دو دههی اخیر برخی از استادان، در فعالیتهایی پراکنده و بدون نظارتی جامع، اقدام به نگارش متون آموزشی و کتاب‌هایی نمودند تا بخشی از بار این معضل را سبک کنند. در این میان، نقد علمی و تحلیل کتابهای آموزشی یکی از راههای مؤثر به منظور راهنمایی برای نگارش منابعی اصیل، با اعتبارسنجی و پایایی قابلقبول خواهد بود. در این مقاله تلاش میشود کتاب "آشنایی با هنرهای سنتی (3)" معرفی و به لحاظ ساختار شکلی و تحلیل محتوا مورد نقد و بررسی قرار گیرد. نتیجه این نگاه انتقادی نشان میدهد که بیتوجهی به روشهای نوین پژوهش، بیدقتی در شیوهی نگارش، تکرار محتوای مطالب بر اساس متون پیشین و منابع مشابه و در نهایت نگاه سطحی به مفاهیمی که نیازمند رویکردی مبتنی بر تحلیل محتوا بودند، این کتاب را برای استفاده دانشجویان در حوزه منابع معتبر دانشگاهی قرار نمیدهد.
هنر
داریوش اسماعیلی؛ علیرضا صیاد
چکیده
امپرسیونهای یک شهر: تهران امروز (1356) اثر خسرو سینایی یکی از فیلمهای شاخص ایرانی است که می‌کوشد تجربه کلانشهری تهران مدرن را به مخاطب خود بازنمایاند. فرم و ساختار این اثر تفاوت‌های مشهودی با فیلمهای مرسوم سمفونی شهری دارد. سینایی در پی ارایه ریتم و ضرباهنگ زندگی کلانشهری، چنان که در سمفونی‌های شهری اتفاق می‌افتد، نیست، و بیشتر ...
بیشتر
امپرسیونهای یک شهر: تهران امروز (1356) اثر خسرو سینایی یکی از فیلمهای شاخص ایرانی است که می‌کوشد تجربه کلانشهری تهران مدرن را به مخاطب خود بازنمایاند. فرم و ساختار این اثر تفاوت‌های مشهودی با فیلمهای مرسوم سمفونی شهری دارد. سینایی در پی ارایه ریتم و ضرباهنگ زندگی کلانشهری، چنان که در سمفونی‌های شهری اتفاق می‌افتد، نیست، و بیشتر در پی بازنمایی بارقه‌هایی از تجربه‌ی زیست کلانشهری در جامعه ایران در حال گذار از سنت به مدرنیته است. پیشینه‌ی تحصیلی و مطالعاتی سینایی در زمینه معماری، در زیبایی‌شناسی این فیلم و کنکاش وی در ماهیت شهر مدرن به خوبی نمود می‌یابد. پژوهش حاضر که با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای صورت گرفته، با بهره‌گیری از رویکردی میان‌رشته‌ای می‌کوشد به بررسی نحوه بازنمایی تجربه شهری در این فیلم بپردازد، و از این مدخل دیدگاه فیلمساز نسبت به فرایند مدرنیزاسیون شهری در دوره پهلوی را تحلیل نماید. در طول فیلم، فیلمساز به گونه‌ای خودارجاعانه بارها به ماهیت مدیوم سینما در ثبت و جاودانه کردن لحظات اشاره میکند. فیلمساز خصوصا نقش قدرت حاکم در پیشبرد پروژه مدرنیزاسیون و شکل‌دهی به انسجام اجتماعی مطلوب را برجسته می‌سازد. تحلیل فیلم نگاه انتقادی فیلمساز به مدرنیزاسیون حکومتی دوران پهلوی را آشکار می کند.
هنر
نغمه خرازیان
چکیده
کتاب Symmetries of Islamic Geometrical Patterns تألیف سیدجان عباس و عامرشاکر سلمان دو عضو علمی گروه ریاضی دانشگاه ولز، تحت عنوان هم‌آراستگی در نگاره‌های اسلامی توسط خانم آمنه آقا‌ربیع به فارسی ترجمه شده است. با توجه به تخصص مولفین، کتاب رویکرد متفاوتی نسبت به دیگر تألیفات در حوزﮤ نقوش اسلامی دارد که آن را هم برای محققین حوزﮤ هنر اسلامی و هم پژوهشگران ...
بیشتر
کتاب Symmetries of Islamic Geometrical Patterns تألیف سیدجان عباس و عامرشاکر سلمان دو عضو علمی گروه ریاضی دانشگاه ولز، تحت عنوان هم‌آراستگی در نگاره‌های اسلامی توسط خانم آمنه آقا‌ربیع به فارسی ترجمه شده است. با توجه به تخصص مولفین، کتاب رویکرد متفاوتی نسبت به دیگر تألیفات در حوزﮤ نقوش اسلامی دارد که آن را هم برای محققین حوزﮤ هنر اسلامی و هم پژوهشگران علوم ریاضی جذاب و مفید کرده است. اما با خواندن ترجمه فارسی این کتاب نمی‌توان مباحث آن را دریافت. با رجوع به متن اصلی کتاب به نظرمی‌رسد عدم دریافت مطالب در ارتباط با کیفیت ترجمه است. بنابراین نقد حاضر پیرامون ترجمۀ فارسی این کتاب است. با هدف ارزیابی این ترجمه، کل متن انگلیسی کتاب در تطبیق با متن ترجمه‌شده قرار گرفت. موارد مورد نقد در ۶ بخش مطرح شده‌اند؛ ۱) ترجمۀ نادرست، ۲) کلمات و عبارات ترجمه نشده، ۳) چند معادل برای یک واژه و چند واژه با یک معادل، ۴) ترجمه معکوس، ۵) تغییر در جملات و پاراگراف‌های متن اصلی که سبب تغییر در محتوا شده است، ۶) انتخاب معادل‌های نامأنوس. وجود اشکالات جدی و فراوان در ترجمۀ فارسی موجب نامفهوم شدن متن و در نتیجه محروم شدن خواننده از دیدگاه متفاوت و ارزشمند این کتاب شده است. مسئله‌ای که لزوم بازنگری در ترجمه را می‌طلبد.
هنر
فاطمه ساعدی؛ زهرا حسین آبادی
چکیده
شوهاز مجموعه‌ای از یادداشت‌های عبدالسلام بزرگ‌زاده فعال فرهنگی استان سیستان و بلوچستان است. این کتاب با هدف معرفی هنرها و آداب مردمان این منطقه و بررسی محدودیت‌های پیرامون توسعۀ این استان نگارش شده است. پراکندگی جمعیتی بلوچ به عنوان قومی اصیل در ایران بیشتر در بخش جنوبی استان است. مردمان این مناطق در زمینه‌هایی اعم از پوشش، ...
بیشتر
شوهاز مجموعه‌ای از یادداشت‌های عبدالسلام بزرگ‌زاده فعال فرهنگی استان سیستان و بلوچستان است. این کتاب با هدف معرفی هنرها و آداب مردمان این منطقه و بررسی محدودیت‌های پیرامون توسعۀ این استان نگارش شده است. پراکندگی جمعیتی بلوچ به عنوان قومی اصیل در ایران بیشتر در بخش جنوبی استان است. مردمان این مناطق در زمینه‌هایی اعم از پوشش، موسیقی، جشنها، زبان، آداب و رسوم شاخصه‌های فرهنگی منحصر به فردی دارند. تاکنون در زمینۀ ثبت مباحث مرتبط با فرهنگ و هنر بلوچستان ضعیف عمل شده است. کتاب شوهاز یکی از کتاب‌هایی است که سعی در معرفی و ثبت فرهنگ و هنر این منطقه داشته است. هدف از پژوهش حاضر، ضمن معرفی اجمالیِ این کتاب، نقد صوری و واکاوی محتوای آن به روش توصیفی ـ تحلیلی است. نتایج نشان میدهد کتابِ حاضر در ارائه اطلاعاتی راجع به هنر و ادبیات بلوچی موفق بوده است. عدم انسجام منطقی بین یادداشتها، جامعۀ هدف نامشخص، عدم رعایت اصول نگارشی، استفاده از مطالب دیگران بدون ارجاعدهی و ایرادات محتوایی از نقاط ضعف کتاب محسوب می‌شوند. در عین حال، دغدغههای فرهنگی نویسنده و تلاش او در معرفی بلوچستان قابلتقدیر است.
هنر
لیلا غفاری؛ جمال عرب زاده
چکیده
کتاب حاضر با عنوان پرتره‌های سلطنتی قاجار، در قالب کتابچهای راهنما به قلم جولین رابی، پژوهشگر حوزه ی هنرهای اسلامی و مدیر اسبق گالری فریر و سکلر واشنگتن در ادامهی نمایشگاه "نقاشی های سلطنتی قاجار" در سال 1999 م. در لندن به رشته ی تحریر درآمده است. هدف مولف از نگارش این کتاب علاوه بر معرفی 43 اثر به نمایش درآمده در نمایشگاه، ...
بیشتر
کتاب حاضر با عنوان پرتره‌های سلطنتی قاجار، در قالب کتابچهای راهنما به قلم جولین رابی، پژوهشگر حوزه ی هنرهای اسلامی و مدیر اسبق گالری فریر و سکلر واشنگتن در ادامهی نمایشگاه "نقاشی های سلطنتی قاجار" در سال 1999 م. در لندن به رشته ی تحریر درآمده است. هدف مولف از نگارش این کتاب علاوه بر معرفی 43 اثر به نمایش درآمده در نمایشگاه، تحلیل بصری این آثار در چهارچوبی تاریخی- اجتماعی بوده است. بازهی زمانی مورد نظر رابی، نه سراسر عصر قاجار بلکه سده ای از آن مشتمل بر ابتدای دوران سلطنت فتحعلی شاه تا پایان حکومت ناصرالدین شاه (1212-1313 ه.ق) است. چراکه از منظر مولف، این دو پادشاه جایگاهی ویژه در روند تحولات هنرهای بصری و به عبارت بهتر تصویر در عصر قاجار داشتهاند. ما نیز در این پژوهش برآنیم تا با مرور شیوهی ارائه و بررسی آثار تصویری مذکور در این کتاب، الگوی ذهنی مورد استفادهی رابی را در دسته‌‌بندی و معرفی اقلام هنری شناسایی نموده و بر مبنای آن رویکرد او را نسبت به هنرهای بصری عصر قاجار که آثار آن‌ها اغلب در چهارچوب اصلیترین جریان هنری آن دوران یعنی پیکرنگاری درباری خلق شده‌اند، تحلیل نماییم.
هنر
زینب تمسکی؛ مهرداد قیومی بیدهندی
چکیده
مورخ هنر و معماری به‌تصریح، تلویح، آگاهانه، یا ناآگاهانه در کار تفسیر خود رویکردی جمع‌گرا یا فردگرا دارد. خشم و انکارهای برانکو میترویچ یگانه منبعی است که مستقل و از منظری فلسفی ـ تاریخی به تبیین در تاریخنگاری هنر می‌پردازد و با تکیه بر واقع‌گرایی، تبیین جمع‌گرا را ناموجه می‌شمارد. در این مقاله، استدلال‌های متنوع میترویچ ...
بیشتر
مورخ هنر و معماری به‌تصریح، تلویح، آگاهانه، یا ناآگاهانه در کار تفسیر خود رویکردی جمع‌گرا یا فردگرا دارد. خشم و انکارهای برانکو میترویچ یگانه منبعی است که مستقل و از منظری فلسفی ـ تاریخی به تبیین در تاریخنگاری هنر می‌پردازد و با تکیه بر واقع‌گرایی، تبیین جمع‌گرا را ناموجه می‌شمارد. در این مقاله، استدلال‌های متنوع میترویچ استخراج و طبقه‌بندی شده است تا از امکان تبیین جمع‌گرایی بدون این اشکالات بحث شود. اساسی‌ترین ایرادهای طرح‌شده بر تبیین جمع‌گرا ذات‌باوری، نادیده‌انگاری ارادۀ آزاد، مبهم‌‌بودن سازوکار اثرگذاری جمع بر فرد، روشن‌نبودن وضعیت هستی‌شناختی جمع‌ها، انگیزۀ نادرست مورخان از تبیین جمع‌گرایانۀ مبتنی‌بر خودشیفتگی و خودبرتربینی قومی، و ابزار قرارگرفتن برای تنظیم غرور ملی است. با تکیه بر دستاوردهای تازۀ علوم شناختی بحث خواهیم کرد که چه‌طور این اشکالات شامل هر نوع تبیین جمع‌گرایانه در تاریخ نخواهند بود. استقلال شناخت و نفوذناپذیری ادراک دربرابر تفکر مهم‌ترین استدلال میترویچ برای توجیه فردگرایی به‌منزلۀ یگانه راه علمی و واقع‌گرایانۀ تبیین تاریخ است. در این مقاله، موقعیتی را در تاریخ معلوم می‌کنیم که حتی با اتخاذ موضع متافیزیکی و هستی‌شناختی هم‌سو با ماتریالیسم میترویچ، تبیین‌های جمع‌گرای معتدل در تاریخنگاری معماری میتوانند هم‌چنان معتبر و حتی ناگزیر باشند.
هنر
علی خراشادی؛ داریوش اسماعیلی
چکیده
«رئالیسم» که از قرن نوزدهم میلادی در ادبیات و نقاشی پدیدار شد و تا امروز نیز ادامه دارد جریانی قدرت‌مند از مادی‌شدن هنر است. هنرمند رئالیست منطق و روابطی در اثر هنری خلق میکند که از دانش‌های جدید و روابط اجتماعی حاکم بر جامعة مدرن برآمده است. ازسویی، سینما به‌عنوان هنر دوران مدرن، باتوجه‌به ویژگی ثبت تصویر، با رئالیسم نزدیکی ...
بیشتر
«رئالیسم» که از قرن نوزدهم میلادی در ادبیات و نقاشی پدیدار شد و تا امروز نیز ادامه دارد جریانی قدرت‌مند از مادی‌شدن هنر است. هنرمند رئالیست منطق و روابطی در اثر هنری خلق میکند که از دانش‌های جدید و روابط اجتماعی حاکم بر جامعة مدرن برآمده است. ازسویی، سینما به‌عنوان هنر دوران مدرن، باتوجه‌به ویژگی ثبت تصویر، با رئالیسم نزدیکی و پیوند عمیقی دارد که از همان نخستین آثار سینمایی برادران لومیر این ویژگی هویدا بود. با افزوده‌شدن صدا و رنگ به فیلمهای صامت اولیه این پیوند عمیق‌تر شد. از اواسط قرن بیستم، گرایش به واقع‌نمایی اجتماعی افزایش یافت که در آثار نئورئالیست‌های ایتالیا و آرای آندره بازن به‌خوبی خود را نشان میدهد. مقالة پیش‌رو، بررسی کتاب ره‌یافتی به رئالیسم، سینما، و بیان مفاهیم دینی، نوشتة وحید حیاتی، است که ظرفیت رئالیسم سینمایی را برای بیان مفاهیم دینی بررسی کرده است و به تمایز رئالیسم معمول در سینما که در جنبش نئورئالیسم به اوج خود می‌رسد و شکلی از رئالیسم سینمایی می‌پردازد که به‌اعتقاد نویسندة کتاب برای بیان مفاهیم دینی مناسب است. در این مقاله، نظریات مهم دربارة مفهوم رئالیسم دینی، که به‌اعتقاد او در آثار مجید مجیدی و به‌خصوص بچه‌های آسمان متجلی میشود، بررسی شده و به نقد دیدگاه او دربارة شباهت مفهوم رئالیسم دینی و رئالیسم سینمایی و تفاوت آن‌ها از منظر معرفت‌شناسانه پرداخته شده است.
هنر
احسان ذبیحی فر؛ سید شاهین محسنی
چکیده
این مقاله به نقد، ترجمه، شرح، و تحلیل کتاب النغم، اثر ارزشمند و کوتاه یحیی‌بن المنجم، دانشمند قرن سوم هجری اختصاص دارد که در آن روایت اسحاق موصلی از «مکتب غنا قدیم» آورده شده است. این رساله از قدیمی‌ترین آثار در موسیقی نظری است که شیوۀ تحلیلی دارد و درعین‌حال، به سنت شفاهی و عملی موسیقی نزدیک است و با سنت ریاضیاتی ـ فلسفی ...
بیشتر
این مقاله به نقد، ترجمه، شرح، و تحلیل کتاب النغم، اثر ارزشمند و کوتاه یحیی‌بن المنجم، دانشمند قرن سوم هجری اختصاص دارد که در آن روایت اسحاق موصلی از «مکتب غنا قدیم» آورده شده است. این رساله از قدیمی‌ترین آثار در موسیقی نظری است که شیوۀ تحلیلی دارد و درعین‌حال، به سنت شفاهی و عملی موسیقی نزدیک است و با سنت ریاضیاتی ـ فلسفی که بعدها غلبه می‌یابد، تفاوت‌های اساسی دارد. محور اصلی رساله، اول بررسی تعداد نغمات اصلی در موسیقی و جایگذاری آن‌ها برروی عود، و دوم شرح نظریۀ «مجرا»ست که ابداع اسحاق موصلی است. در تحلیل نظام نغمگانی المنجم مشخص میشود که این نظام شامل ده نغمه و متشکل از دو مجرای بنصر هشتنغمهای و وسطی هفتنغمهای است که قطعاً در دو نغمه اختلاف دارند و در بقیۀ نغمات مشترکاند و نشان داده میشود که آن‌چه تا امروز مطرح شده و اینکه نظریۀ مجرا مشابه مد یا گام شمرده شده است صحیح نیست. در این مقاله، علاوهبر نقد رساله، متن کامل آن به فارسی ترجمه شده و برمبنای آن، ضمن اشاره به اشکالات شرحهای قدیمیتر و نقد آن‌ها، شرح و تحلیلی سرراست و متنمحور از آرای المنجم ارائه میشود.
هنر
سارا صادقی نیا
چکیده
درمیان گنجینة نسخ خطی کتاب‌خانة مرکزی آستان قدس رضوی، نسخة مصور عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات محمد قزوینی خودنمایی میکند. پژوهش پیش‌رو، از میان سه نسخة مصور موجود در کتاب‌خانة آستان قدس، نسخة 35212 را انتخاب و از میان نگاره‌ها، نگاره‌های انسانی آن را بررسی و واکاوی کرده است. در نسخة منتخب، 23 نگاره متعلق به انسان‌نگاره‌ها هستند ...
بیشتر
درمیان گنجینة نسخ خطی کتاب‌خانة مرکزی آستان قدس رضوی، نسخة مصور عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات محمد قزوینی خودنمایی میکند. پژوهش پیش‌رو، از میان سه نسخة مصور موجود در کتاب‌خانة آستان قدس، نسخة 35212 را انتخاب و از میان نگاره‌ها، نگاره‌های انسانی آن را بررسی و واکاوی کرده است. در نسخة منتخب، 23 نگاره متعلق به انسان‌نگاره‌ها هستند که در دو دسته طبقه‌بندی می‌شوند. دستة نخست شامل نگاره‌های صور فلکی است که بهشکل مرد یا زن و با ظاهری طبیعی ترسیم شده‌اند و دستة دوم موجودات خیالی هستند که بهشکل ترکیب انسان ـ حیوان تصویر شده‌اند. نگاره‌ها از اسطورهها و داستانهای عامیانه برگرفته و به‌سبک مکتب جلایری ترسیم شده‌اند. در این پژوهش، تلاش میشود تا میزان تطبیق متن با نگاره‌های موجود در نسخة منتخب بررسی شود. پژوهش ماهیتی توصیفی ـ تحلیلی دارد و بهروش اسنادی و کتابخانهای صورت گرفته است. نتایج نشان میدهد نگاره‌ها درخدمت متن بوده و در عینیتبخشیدن به توصیفات متن و درک بهتر مطالب به خواننده کمک کردهاند و هرجا که هنرمند احساس نیاز کرده است، مرز میان خیال و واقعیت را درهم شکسته و جذابیت تصاویر را با قدرت تخیل خود دوچندان کرده است.
هنر
مرتضی صدیقی‌فرد؛ هدیه خزایی؛ مهدی مقیم‌نژاد
چکیده
این پژوهش به‌دنبال تحلیل و بررسی کتاب عکاسی؛ هنر میان‌مایه به روشی ساختارمند است که بخش‌های مختلف کتاب را با روشی توصیفی ـ تحلیلی از منظرهای مختلف بررسی میکند. این پژوهش با بررسی خاستگاه کتاب و میزان اثرگذاری مطالب آن پس از گذشت بیش از نیم قرن از تألیفش، با مدنظر قراردادن نسخة ترجمة فارسی، فواید و کاستی‌های آن را بررسی میکند. ...
بیشتر
این پژوهش به‌دنبال تحلیل و بررسی کتاب عکاسی؛ هنر میان‌مایه به روشی ساختارمند است که بخش‌های مختلف کتاب را با روشی توصیفی ـ تحلیلی از منظرهای مختلف بررسی میکند. این پژوهش با بررسی خاستگاه کتاب و میزان اثرگذاری مطالب آن پس از گذشت بیش از نیم قرن از تألیفش، با مدنظر قراردادن نسخة ترجمة فارسی، فواید و کاستی‌های آن را بررسی میکند. همچنین، ترجمة کتاب با مطابقتدادن ترجمة فارسی با نسخة انگلیسی بررسی شد و این رویارویی درنهایت مشخص کرد که کتاب در بخشهایی دچار نزول کیفیت ترجمه شده است و اشتباهاتی دارد. علاوهبراین، این نتیجه بهدست آمد که باتوجه‌به گذشت زمان طولانی از انتشار کتاب و سرعت تغییر حوزههای موردمطالعه در آن، یعنی جامعهشناسی و عکاسی، امروز دیگر بخش اعظم کتاب همانند سالهای ابتدایی انتشار آن موردتوجه نیست و از میزان ارجاع به مطالب آن کاسته شده است. همچنین، به این دلیل که کتاب شامل مقالاتی ناپیوسته است و بهتبع آن دارای نتیجه‌گیری مشخصی نیست، به‌طور کلی وحدت مناسبی ندارد و ماحصل این شیوه این شده است که هر بخش از آن مستقل از بخش‌های دیگر قابلمطالعه باشد.
هنر
علیرضا طاهری؛ رویا ظریفیان
چکیده
این نوشتار، که پژوهشی توصیفی و تحلیلی است و داده‌های کیفی آن به‌شیوۀ تحقیق کتابخانهای جمع‌آوری شده، با هدف بررسی تحولات سبکی هنر ایران پس از حملۀ مغول سامان یافته است و نگارندگان تلاش دارند ضمن نقد و بررسی کتاب هفت اصل تزئینی هنر ایران، نوشتۀ یعقوب آژند، به این پرسش اساسی پاسخ دهند که چرا در مکتب قزوین دورۀ صفوی از نقوش هفت‌گانۀ ...
بیشتر
این نوشتار، که پژوهشی توصیفی و تحلیلی است و داده‌های کیفی آن به‌شیوۀ تحقیق کتابخانهای جمع‌آوری شده، با هدف بررسی تحولات سبکی هنر ایران پس از حملۀ مغول سامان یافته است و نگارندگان تلاش دارند ضمن نقد و بررسی کتاب هفت اصل تزئینی هنر ایران، نوشتۀ یعقوب آژند، به این پرسش اساسی پاسخ دهند که چرا در مکتب قزوین دورۀ صفوی از نقوش هفت‌گانۀ هنر ایرانی به‌منزلۀ اصول هفت‌گانۀ هنر ایرانی یاد شده است؟ به‌نظر می‌رسد که برکشیدن این نقوش به جایگاه «اصول هفتگانه» هم‌سو با سیاستهای شاه تهماسب و با هدف محدودکردن قدرت قزلباشان صورت پذیرفته باشد. یافتهها نشان میدهد که برای نیل به این مقصود نخست کارگاه و کتابخانۀ سلطنتی تبریز، بهمثابۀ کانون ذینفوذ و مروج تفکر قزلباشی، منحل شد و در گام بعد عناصر بصری نگارگری ایرانی در دو حوزۀ اصلی و فرعی قاعدهبندی شدند. قراردادن عناصری نظیر تحرک، رنگپردازی، و ترکیببندی در حوزۀ فرعیات نگارگری ایرانی بهمعنای کاستن از اهمیت اصول حاکم بر شیوۀ قزلباشی بود و درمقابل تأکید بر آرایهپردازی ذیل عنوان «اصول هفت‌گانۀ هنر ایرانی»، ضمن تعیین خطمشی مکتب نوپای قزوین در مسیری متفاوت از مکتب تبریز دوم، اعتباری ویژه به آن میبخشید.
هنر
لیلا غفاری؛ جمال عرب زاده
چکیده
هویت فرهنگی یک جامعه مولود عوامل متعددی چون دین، آداب و سنن، هنر، و به‌طور خاص معماری است که وجه کاربردی آن در زندگی موجب اهمیت آن در شکل‌گیری تمدن‌های باشکوهی مانند اسلام شده است. ازآن‌جاکه بروز و ظهور عینی این تمدن در قالب سازه‌های هنری ارزشمند مرهون دانش و مهارت معمارانی برجسته همچون سنان عبدالمنان است، بررسی نوشتارهای برجای‌مانده ...
بیشتر
هویت فرهنگی یک جامعه مولود عوامل متعددی چون دین، آداب و سنن، هنر، و به‌طور خاص معماری است که وجه کاربردی آن در زندگی موجب اهمیت آن در شکل‌گیری تمدن‌های باشکوهی مانند اسلام شده است. ازآن‌جاکه بروز و ظهور عینی این تمدن در قالب سازه‌های هنری ارزشمند مرهون دانش و مهارت معمارانی برجسته همچون سنان عبدالمنان است، بررسی نوشتارهای برجای‌مانده از این بزرگان با هدف آشنایی با دیدگاههای بیبدیلشان قابلتأمل خواهد بود. با درنظرداشتن جایگاه خاص سنان در توسعه و پیشرفت معماری عثمانی و نیز اسلامی مطالعه و کندوکاو در متون مربوط به او، به‌خصوص آن‌چه از زبان خود معمار گفته شده، راهگشاست. در این نگاشته برگردان فارسی دو تذکرۀ ارزشمند او در کتاب تذکرۀالبنیان و تذکرۀالابنیه: خاطرات معمار سنان موردنقد و بررسی قرار گرفته است. پس از ارائۀ مشخصات فرمی کتاب وجوه تاریخی معماران و معماری دوران پیشامدرن اسلامی، زندگینامۀ استاد سنان، معرفی دو تذکرۀ او و درنهایت، قیاس آن‌ها با رسالهای مشابه به نام رسالۀ معماریه بررسی میشود، باتوجه‌به این نکته که قیاس این متون با یکدیگر در فهم بهتر افکار و ذهنیات معماران آن دوران، و به‌خصوص سنان، مؤثر خواهد بود.
هنر
مریم فتحی؛ اشکان رحمانی
چکیده
در این پژوهش اهداف تربیت هنری در محتوای کتاب فرهنگ و هنر پایۀ هشتم بررسی شده است. اهداف تربیت هنری موردبررسی شامل تولید هنری، زیباشناسی، نقد هنری، و تاریخ هنر است که میزان کاربرد این اهداف و نوع آن‌ها در قسمتهای مختلف کتاب مشخص شده است. سؤال اصلی این است: اهداف تربیت هنری به‌کاربرده‌شده در محتوای کتاب فرهنگ و هنر پایۀ هشتم به چه ...
بیشتر
در این پژوهش اهداف تربیت هنری در محتوای کتاب فرهنگ و هنر پایۀ هشتم بررسی شده است. اهداف تربیت هنری موردبررسی شامل تولید هنری، زیباشناسی، نقد هنری، و تاریخ هنر است که میزان کاربرد این اهداف و نوع آن‌ها در قسمتهای مختلف کتاب مشخص شده است. سؤال اصلی این است: اهداف تربیت هنری به‌کاربرده‌شده در محتوای کتاب فرهنگ و هنر پایۀ هشتم به چه میزان است؟ این پژوهش از نوع توصیفی و پیمایشی است که با ابزار پرسشنامه به روش نمونهگیری تصادفی ساده بین 54 نفر از دبیران هنر شیراز صورت گرفته و تجزیهوتحلیل یافتهها به روش کمّی انجام شده است. یافته‌های این پژوهش نشان میدهد که اهداف تربیت هنری در کل محتوای کتاب متوسط و فصل طراحی بیشترین کاربرد را در مقایسه با فصلهای دیگر کتاب دارد. همچنین، «تاریخ هنر» یکی از اهداف تربیت هنری در فصل طراحی و هدف «تولید هنری» در فصلهای تصویرسازی، عکاسی، و خوشنویسی بیشترین کاربرد را داشتند. بنابر دیدگاه اساتید متخصص هنر، مهم‌ترین هدف تربیت هنری پرورش خلاقیت است.
هنر
محمد جواد گهربخش؛ شهاب اسفندیاری؛ پدرام رستمی
چکیده
کتاب سبک استعلایی در سینما، اوزو، برسون، درایر از پل شریدر، منتقد، نویسنده، و کارگردان شهیر آمریکایی، از معدود کتاب‌هایی است که در آن رابطۀ سینما، دین، و ویژگی‌های مرتبط با آن فراتر از حوزه‌هایی مانند نشانه‌شناسی بررسی شده است. این کتاب در سال 1382 با ترجمۀ محمد گذرآبادی در ایران چاپ شد. ویرایش دوم کتاب در سال 2018 به بازار عرضه شد که ...
بیشتر
کتاب سبک استعلایی در سینما، اوزو، برسون، درایر از پل شریدر، منتقد، نویسنده، و کارگردان شهیر آمریکایی، از معدود کتاب‌هایی است که در آن رابطۀ سینما، دین، و ویژگی‌های مرتبط با آن فراتر از حوزه‌هایی مانند نشانه‌شناسی بررسی شده است. این کتاب در سال 1382 با ترجمۀ محمد گذرآبادی در ایران چاپ شد. ویرایش دوم کتاب در سال 2018 به بازار عرضه شد که شامل معرفی سینمای آهسته و بازنگری شریدر بر برخی از مفاهیم این سبک بود. اهمیت این رساله را میتوان در نوع بررسی و مواجهه با دین و عناصر آن دانست. شریدر با توسل به مفاهیم عمیق فلسفی و بهره‌گیری از عقبۀ مسیحی خود مراحل سبکی را بنیان مینهد که مهم‌ترین آثار سینمایی از خلال آن‌ها قابلخوانش و بررسی است. این سبک درغایت به‌دنبال یافتن چگونگی بیان امر متعالی و امر معنوی در سینماست. در این پژوهش ابتدا، اثر و نویسنده معرفی شده و سپس، تمامی مفاهیم موجود در کتاب با عنایت به هر دو ویرایش آورده شده است. درنهایت، این کتاب در زوایای مختلف به بوتۀ نقد کشیده شده است. نتایج نشان خواهد داد که عمدۀ نقدهای وارد بر پیکرۀ این کتاب را میتوان در سطوح روش و محتوا مشاهده کرد.
هنر
محمد خدادادی مترجم‌زاده
چکیده
این مقاله در تلاش است در چهارچوب سنجه‌های تعیین‌شده به تحلیل و نقد کتاب زیباشناسی عکاسی بپردازد. سولاژ، نویسندۀ کتاب، استاد باتجربه در حوزۀ زیباشناسی و فلسفۀ هنر در کشور فرانسه است. باتوجه‌به مشکلات و محدودیت‌های فعلی چاپ در ایران، کتاب از جهت شکلی نمرۀ قابل‌قبولی می‌گیرد. خطاهای نگارشی بسیار اندک، نثر روان، پانوشت‌ها، ارجاعات، ...
بیشتر
این مقاله در تلاش است در چهارچوب سنجه‌های تعیین‌شده به تحلیل و نقد کتاب زیباشناسی عکاسی بپردازد. سولاژ، نویسندۀ کتاب، استاد باتجربه در حوزۀ زیباشناسی و فلسفۀ هنر در کشور فرانسه است. باتوجه‌به مشکلات و محدودیت‌های فعلی چاپ در ایران، کتاب از جهت شکلی نمرۀ قابل‌قبولی می‌گیرد. خطاهای نگارشی بسیار اندک، نثر روان، پانوشت‌ها، ارجاعات، نمایه، و فهرست منابع (باوجود چند ایراد کوچک) از کیفیت مطلوبی برخوردارند، اما کیفیت عکس‌های شاهد متن کتاب خوب نیست. ترجمۀ کتاب کیفیت مطلوبی دارد. تنوع موضوعی و توزیع مناسب مطالب کتاب در سه بخش کلی و فصول دوازده‌گانه بسیار هوشمندانه انجام شده است. کتاب از حیث محتوا توانسته است مطالب مرتبط با امر زیباشناسی عکاسی را از منظرهای مختلف و موردپژوهی‌های مفید به‌چالش بکشد. سولاژ با بهره‌گیری مستمر از روش استدلال دیالکتیکی بین سنجه‌های متعارف و نامتعارف (از حیث سنخ و زمان) در تفهیم مفاهیم زیباشناسی معاصر عکاسی از موضع یک صاحب‌نظر فرانسوی بسیار خوب عمل کرده و توانسته است چشم‌اندازی مفید از جلوه‌های زیباشناسی معاصر عکاسی را نشان دهد. معرفی برخی عکاسان اثرگذار متأخر نیز از آورده‌های مطلوب کتاب است. کتاب حاوی اطلاعات بسیار مفیدی برای جامعۀ عکاسی دانشگاهی کشور است.
هنر
علی خراشادی؛ مقداد جاوید صباغیان
چکیده
بهرام بیضایی از مهم‌ترین هنرمندان عرصۀ درام در ایران است. بااین‌حال، با گذشت نزدیک به شصت سال از فعالیت هنریِ بیضایی و در هیاهوی مخالفان و موافقان آثارش، آن‌چه به چشم و گوش می‌رسد سخن از چه گفتن‌های آثارش بوده است: از نقدهای اسطوره‌نگرانه و تاریخی تا نقدهای فمینیستی و سیاسی که آثارش را در بردار سیاست زمانه تأویل، تفسیر، و نقد می‌کنند. ...
بیشتر
بهرام بیضایی از مهم‌ترین هنرمندان عرصۀ درام در ایران است. بااین‌حال، با گذشت نزدیک به شصت سال از فعالیت هنریِ بیضایی و در هیاهوی مخالفان و موافقان آثارش، آن‌چه به چشم و گوش می‌رسد سخن از چه گفتن‌های آثارش بوده است: از نقدهای اسطوره‌نگرانه و تاریخی تا نقدهای فمینیستی و سیاسی که آثارش را در بردار سیاست زمانه تأویل، تفسیر، و نقد می‌کنند. در این مقاله، سعی میشود سه اثر بیضایی شامل هشتمین سفر سندباد، پردۀ نئی، و آینه‌های روبه‌رو از منظر شکل روایت بررسی شود. فیلم‌نامه‌های بیضایی نوشتههاییاند که پیش از آنکه امکان ساختهشدن یابند چاپ می‌شوند. از این منظر، با پدیدهای منحصربهفرد مواجهیم که امکان دسترسی، تحقیق، و بررسی خود فیلمنامه ـ حتی پیش از ساخت فیلم ـ را در اختیار محققان فارسیزبان قرار میدهد. راهی که برای تبیین و بررسیِ این آثار در نظر گرفته شده است، بررسی شیوۀ روایت و به‌طور خاص زمان روایت با اتکا به آرای ژرار ژنت، روایتشناس ساختارگرای فرانسوی، است. هدف این مقاله بررسی رابطۀ زمان و علیت به‌عنوان پایههای روایت در آثار بیضایی و تبیین چگونگی نگاهِ او به هستی با تمرکز بر شکل آثارش است.
هنر
علیرضا طاهری؛ سمیرا نصراصفهانی
چکیده
در تمدن‌های پیش از تاریخ و پیش از اسلام در ایران، بشر برای بیان نیازها و اعتقادات خود از ساخت پیکره و شمایلنگاری بهره برده است. این آثارِ باقی‌‌مانده نشان از نگرش، فرهنگ، پوشش، مذهب، و پیشرفت در حیات اعصار گذشته در ایران باستان دارند. این پیکرکها شامل حیوانات، انسان‌‌‌ها، و حتی مجسمه‌‌های اساطیری و مذهبی بوده‌اند ...
بیشتر
در تمدن‌های پیش از تاریخ و پیش از اسلام در ایران، بشر برای بیان نیازها و اعتقادات خود از ساخت پیکره و شمایلنگاری بهره برده است. این آثارِ باقی‌‌مانده نشان از نگرش، فرهنگ، پوشش، مذهب، و پیشرفت در حیات اعصار گذشته در ایران باستان دارند. این پیکرکها شامل حیوانات، انسان‌‌‌ها، و حتی مجسمه‌‌های اساطیری و مذهبی بوده‌اند که در هر دوره‌ای باتوجه‌به دانش روز آن عصر با مواد، مصالح، و شیوه‌های خاص خود تولید شده‌اند. هرکدام از این آثار مصرف و کاربرد ویژۀ خود را، باتوجه‌به نیاز بشر در همان دوران، داشتند و تغییرات در نگرش، مذهب، عقیده، و زندگی روزمرۀ آن زمان باعث می‌شد پیکرکها با پوشش، آرایش، تزئینات، اغراق‌ها، و تأکیدات متفاوت ساخته شوند. کتاب تندیس‌گری و شمایلنگاری در ایران پیش از اسلام ترجمه‌ای از دو مقالۀ اورلی دیمز، پژوهشگر و باستان‌شناس بلژیکی، است که علی‌اکبر وحدتی آن را در سال 1388 ترجمه و نشر ماهی آن را چاپ و منتشر کرده است. هرچند کتاب مذکور اطلاعات بسیار مفید و ارزش‌مندی را در اختیار پژوهشگران و باستان‌شناسان قرار میدهد، همانند هر اثر مکتوب علمی دیگر کاستی‌هایی را شامل میشود. لذا مترجم کتاب می‌تواند درصورت صلاح‌دید پیش‌نهاد‌‌‌ها و تغییراتی را که در متن به آن اشاره میشود موردتوجه قرار دهد.
هنر
جمال عرب زاده
چکیده
پژوهش حاضر نقد درباب مشاهده، اثر جیمز الکینز، نظریه‌‌پرداز مهم تاریخنگاری هنر، است. هدف الکینز در این کتاب آموزش صحیح «مشاهده» است و او در دو دسته‌‌بندی اصلی دست‌‌ساخته‌‌های بشر و پدیدههای طبیعی طیف وسیعی از پدیدههای بصری را مشاهدۀ دقیق میکند؛ پدیده‌‌هایی که ابعاد مختلفی دارند: تاریخی، هنری، تکنولوژیکی، ...
بیشتر
پژوهش حاضر نقد درباب مشاهده، اثر جیمز الکینز، نظریه‌‌پرداز مهم تاریخنگاری هنر، است. هدف الکینز در این کتاب آموزش صحیح «مشاهده» است و او در دو دسته‌‌بندی اصلی دست‌‌ساخته‌‌های بشر و پدیدههای طبیعی طیف وسیعی از پدیدههای بصری را مشاهدۀ دقیق میکند؛ پدیده‌‌هایی که ابعاد مختلفی دارند: تاریخی، هنری، تکنولوژیکی، زبانی، فرهنگی، اجتماعی، یا کاملاً طبیعی. سؤال اصلی الگوی شکل‌‌دهندۀ شالودۀ کتاب را در بر گرفته و سعی شده است تا با تحلیل عناصر مختلف الگوی ذهنی مؤلف استخراج شود. مفروض است که او، درمقام متخصص مطالعات بصری تاریخ هنر، به‌صورتی غیرمستقیم ایده‌هایی مربوط به کیفیات و نحوۀ فعالیت مورخ هنری در برخورد با پدیدههای مختلف هنر و فرهنگ مطرح کرده است. لذا، نگاشته‌‌ها و آرای اصلی‌‌اش بازبینی می‌شوند. مطالعه نشان میدهد که برای مؤلف مشاهدۀ صحیح و آزاد از قالب‌‌های معین رمز دریافت تاریخ هنر است؛ تاریخی که به‌نظر او تنها با مطالعۀ آثار هنری قابل‌‌فهم نیست و مشاهدات دیگر پدیدههای بصری در فرهنگ امروزه میتوانند به درکش عمق دهند. نتیجه‌گیری درنهایت به این امر اشاره دارد که چگونه نگاه آغشته به پیش‌‌فرض‌‌هایی مانند فرهنگ و تاریخ هنر متعارف باعث نادیده‌‌‌گرفته‌شدن مواردی بسیار مهم در پدیدههای بصری میشود؛ جزئیاتی که در تفسیر این پدیده‌‌ها نقشی حیاتی میتوانند ایفا کنند.
هنر
سمیرا عرب؛ سید عبدالمجید شریف زاده
چکیده
خاتم‌‌کاری از جملۀ هنرهای سنتی مرتبط با چوب است که امروزه رونق چندانی ندارد. ساخت خاتم گره از دورۀ صفوی اهمیت یافت و تا دورۀ معاصر از آن استفاده میشود. توجه به خاتم‌‌کاری و پرداختن به نقدِ منابع آن در حوزۀ پژوهش‌‌های حائز اهمیتی است که دستاوردهایی چون آشنایی، معرفی، و آسیب‌شناسی را به‌ارمغان خواهد داشت. کمبود اطلاعات تخصصی ...
بیشتر
خاتم‌‌کاری از جملۀ هنرهای سنتی مرتبط با چوب است که امروزه رونق چندانی ندارد. ساخت خاتم گره از دورۀ صفوی اهمیت یافت و تا دورۀ معاصر از آن استفاده میشود. توجه به خاتم‌‌کاری و پرداختن به نقدِ منابع آن در حوزۀ پژوهش‌‌های حائز اهمیتی است که دستاوردهایی چون آشنایی، معرفی، و آسیب‌شناسی را به‌ارمغان خواهد داشت. کمبود اطلاعات تخصصی در نوشتارهای پیشین محسوس است. مقالۀ «بررسی شیوۀ ساخت و گُل‌بندی (Golbandi) در خاتم گره پنج» در فصلنامۀ علمی ـ پژوهشی نگره بهقلم مریم اکبرزاده و محمدصادق میرزا ابوالقاسمی در پاییز 1397 و شمارۀ 47، در صفحات 82 تا 95، بهچاپ رسیده است. ضرورت نقد و ارزیابی مقالۀ مذکور حاکی از اهمیت نشر اطلاعات صحیح درخصوص خاتم‌‌کاری بهویژه خاتم گره است. خاتم گره با پیشینهای غنی بهدلایلی ازجمله دشواری در تهیۀ مواد اولیه و مراحل ساخت امروزه کمتر موردتوجه است. لذا، پرداختن به این خاتم و مستندنگاری آن از اهداف پژوهش حاضر است. نقد این اثر، که بهشکل محتوایی و علمی صورت گرفته است، سعی در تبیین کاستی‌هایی هرچند اندک در مراحل تخصصی ساخت خاتم گره پنج دارد.
