دوره و شماره: دوره 21، شماره 3 - شماره پیاپی 91، خرداد 1400، صفحه 1-402 
پژوهشی مدیریت و سیاست‌گذاری

بررسی و نقد کتاب مدیریت منابع انسانی و امور کارکنان

صفحه 1-25

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.35733.2201

الهام ابراهیمی

چکیده مدیریت منابع انسانی به سیاست‌ها، اقدامات، و نظام‌های تأثیرگذار در رفتارها، نگرش‌ها، و عملکرد کارکنان اشاره دارد. در حوزۀ مدیریت منابع انسانی، کتاب‌های مرجع زیادی وجود دارد که هریک به‌دلیلی مشروعیت و مقبولیت مناسبی میان خوانندگان کسب کرده‌اند. کتاب مدیریت منابع انسانی و امور کارکنان، به‌قلم سیدرضا سیدجوادین، از جامع‌ترین کتاب‌هایی است که در زمینۀ مدیریت منابع انسانی به‌رشتۀ تحریر درآمده و ازهمین‌رو سال‌ها به‌عنوان منبع درسی و مأخذ اصلی مطالعه برای آزمون تحصیلات تکمیلی محسوب می‌شده است. در این مقاله، تلاش می‌شود تا با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی با ذکر شواهد و مستندات و برمبنای معیارهای ارزیابی معرفی‌شدۀ شورای نقد و بررسی متون و کتب علوم انسانی، به نقد منصفانه و بدون سوگیری کتاب مذکور پرداخته شود. نقدها از دو نظرگاه شکلی و محتوایی ارائه شدند. بر این اساس، نقاط قوت اصلی کتاب جامعیتِ محتوا، نگرش سیستمی، دیدگاه منسجم و ساختارمند به موضوعات، و سازواری اثر با ارزش‌های اسلامی است. درعین‌حال، این اثر نقاط ضعفی دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به فقدان رویکرد کاربردی و مسئله‌مدار، بهره‌گیری ناکافی از محتوا و روش‌های ارائۀ خلاقانه، روزآمدنشدن موضوعات به‌رغم تجدید چاپ‌های متعددِ کتاب، و شیوۀ ارجاع‌دهی نامناسب اشاره کرد که همۀ آن‌ها درصورت توجه تصحیح‌پذیر است.

پژوهشی مدیریت و سیاست‌گذاری

نقد کتاب اصول مدیریت اسلامی و الگوهای آن به‌روش اسنادی

صفحه 27-49

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.29862.1758

رسول استادی؛ روح اله تولایی

چکیده مدیریت اسلامی علمی است که در جمهوری اسلامی ایران اجرایی‌شدن آن بیش‌تر موردانتظار است. محققان دینی ـ مدیریتی نیز در این حوزه تحقیقات بیش‌تری انجام داده‌اند. یکی از این محققان حجۀ‌الاسلام ولی‌الله نقی‌پورفر است که در دهۀ 1370 کتابی با عنوان اصول مدیریت اسلامی و الگوهای آن نوشت. این پژوهش به نقد و بررسی این کتاب ارزش‌مند می‌پردازد تا محاسن و کاستی‌های آن را موردبررسی قرار دهد. در این پژوهش بعد از معرفی نویسنده و خلاصه‌ای از کتاب به پیشینۀ تحقیقات انجام‌شده در حوزۀ مدیریت اسلامی پرداخته می‌شود تا با استفاده از تحقیقات پیشین نقد و بررسی دقیق این کتاب انجام گیرد. از نظر شکلی و ساختاری کتاب محاسنی دارد، مانند استفاده از مقدمات غنی برای آماده‌کردن خواننده برای مطالب اصلی و هم‌چنین نگارش سادۀ اصول پنج‌گانه. از معایب آن وجود ایرادهای نگارشی، علائم سجاوندی، نداشتن بخش فهرست اَعلام، و ... است. از منظر محتوایی نیز کتاب از روش استناد به آیات و روایات برای اثبات مطالب خود استفاده کرده و تنها به پنج اصل عدم تقدم بر خدا و رسول، آخرت‌گرایی، وحدت و هماهنگی، اِعمال مدیریت براساس اختیار نیروها، و اعمال مدیریت براساس بصیرت نیروها اکتفا کرده که به‌صورت مفصل به نقد این اصول پرداخته می‌شود.

پژوهشی مدیریت و سیاست‌گذاری

نقد کتاب مدیریت استراتژیک هلدینگ؛چارچوبی برای استراتژی‌های سرپرستی

صفحه 51-68

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.34854.2130

کریم اسگندری؛ شیدا عرفای جمشیدی؛ شادی عرفای جمشیدی؛ مجتبی رمضانی

چکیده هدف از مقالۀ حاضر بررسی و نقد کتاب مدیریت استراتژیک هلدینگ؛ چارچوبی برای استراتژی‌های سرپرستی است. روش ارزیابی و نقد این اثر، استنادی ـ تحلیلی و مطابق با الگوی پیش‌نهادی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی در چهارچوب معرفی کلی، بررسی شکلی، و محتوایی اثر است. کیفیت شکلی اثر خوب است و به‌طور کلی قواعد عمومی نگارش تا حد امکان رعایت شده است. باوجوداین، نقاط ضعف شکلی اثر عبارت است از استفاده‌نکردن از نماد و نشان مشخصی از مدیریت استراتژیک هلدینگ در طرح روی جلد کتاب، رعایت‌نکردن تناسب حجم فصل‌ها، و جذابیت‌نداشتن شکل‌ها. به‌لحاظ محتوا، پرداختن به موضوع مدیریت استراتژیک هلدینگ به‌منزلۀ بُعدی مستقل از ابعاد استراتژی بنگاه مادر یکی از نقاط قوت این اثر است و نخستین اثر در رابطه با این موضوع است، هرچند اثر نظم منطقی، انسجام محتوایی، سلاست و روانی در متن، مثال‌هایی عینی از بنگاه‌های ایرانی ندارد. درکل، تحلیل محتوای کتاب‌های علمی و دانشگاهی می‌تواند نقاط قوت و ضعف احتمالی آن‌ها را برای اصلاح و تغییر احتمالی محتوا و شکل، متناسب با اهداف تعیین‌شده و اصول علمی، در اختیار برنامه‌ریزان و مؤلفان کتاب‌های دانشگاهی قرار دهد.
 

پژوهشی مدیریت و سیاست‌گذاری

کاربست رویکرد فراتئوری در نقد و بررسی کتب مدیریت اسلامی (موردمطالعه: کتاب مدیریت اسلامی، تألیف سیدعلی‌اکبر افجه‌ای)

صفحه 69-92

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.31590.1892

صادق حسنی مقدم؛ روح الله تولایی؛ غلامرضا گودرزی؛ میثم بابایی

چکیده در سال‌های اخیر به دلایل مختلف، ازجمله مطرح‌شدن مدیریت در غرب به‌عنوان یک دانش مستقل و ضرورت‌های اجتماعی جوامع اسلامی برای بهره‌گیری از مدیریت اسلامی در ادارۀ جامعه و سازمان‌ها، برخی از دانشمندان اسلامی کوشیده‌اند تا کتاب‌هایی را با محتوای مدیریت اسلامی با درنظرگرفتن پیش‌فرض‌های نظریه‌ای گوناگون تألیف کنند. یکی از کتاب‌های ارزش‌مند در این زمینه مدیریت اسلامی نوشتۀ افجه‌ای است. در این مقاله، ضمن بررسی اجمالی کتاب حاضر و با بیان نوع نگاه‌ها به مدیریت اسلامی و هم‌چنین نگاه‌های فرانظریه‌ای متفاوت به مدیریت اسلامی، به نقد شکلی، نظری، و محتوایی از طریق کاربرد تکنیک فراتئوری و استفاده از روش تحلیل محتوای اثر به این کتاب پرداخته شده و درپایان پیش‌نهاد شده که ضمن ویرایش فنی و ادبی کتاب، به غنای محتوایی آن توجه بیش‌تر شود و موضوع تکلیف‌گرایی در فصول مربوط به برنامه‌ریزی و نظارت و کنترل موردبحث قرار گیرد.

پژوهشی مدیریت و سیاست‌گذاری

رویکرد مبتنی‌بر شواهد از ره‌گذر نگاهی انتقادی به نظریه‌های مدیریت استراتژیک

صفحه 93-119

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.28325.1658

وحید خاشعی ورنامخواستی؛ الهام سادات صبور ابوانی

چکیده تغییرات جاری بیان‌گر آن است که تلاش سازمان‌ها در انطباق با شرایط خارجی برای بقا بیش‌تر تکامل طبیعی بوده است تا تلاش هشیارانه. استراتژی براثر نیاز مبرم و فزاینده به واکنش نشان‌دادن به تغییرات بازار درحال تکامل است؛ همان نیازی که در مسطح‌کردن سلسله مراتب سازمانی نقش دارد، این حذفِ لایه‌های مدیریتی بر شیوه‌های خلق استراتژی‌های سازمانی اثرگذار است. از دهۀ 1990 پیرو پاسخ‌گونبودن طرح‌های استراتژیک تجویزی، پارادایم جدیدی در حوزۀ مدیریت استراتژیک و تصمیم‌گیری با نام رویکرد مبتنی‌بر شواهد پا به عرصۀ ظهور گذاشت. پژوهش از نظر هدف بنیادین و در زمرۀ پژوهش‌های آمیختۀ اکتشافی است. در این پژوهش محقق ضمن داشتن نگاه آسیب‌شناسی به تصمیمات استراتژیک، که در رأس شرکت‌های بیمه‌ای گرفته می‌شود، ابتدا مدل تصمیم‌گیری استراتژیک مبتنی‌بر شواهد را با استفاده از تئوری داده‌بنیاد و مدل پارادایمی اشتراووس و کوربین طراحی می‌کند، سپس درجۀ اهمیت عوامل شناسایی‌شده در مدل را به‌روش دلفی فازی تعیین می‌کند.

پژوهشی مدیریت و سیاست‌گذاری

نقد و بررسی کتاب تئوری مدیریت استراتژیک

صفحه 121-140

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.35548.2189

رسول رنجبریان

چکیده مدیریت استراتژیک برنامه‌ای هماهنگ، جامع، و پیوسته است که استعدادهای ممتاز سازمان را با محیط ارتباط می‌دهد و منظور از آن تحقق هدف‌های سازمان در چهارچوب اجرای صحیح مدیریت است. هدف این مقاله نقدی بر ترجمۀ کتاب تئوری مدیریت استراتژیک اثر گرت آر. جونز و چارلز دبلیو. ال. هیل است. برای نقد از روش کاوش‌گری فلسفی انتقادی استفاده شده است و رویکرد کتاب تحلیل ترجمۀ کتاب اصلی است. ابزار نقد کاربرگ نقد کتب درسی و دانشگاهی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی است. نتایج برآمده از تحلیل محتوای کیفی نشان می‌دهد که نقدهای وارد بر کتاب در حوزه‌های شکلی، ساختاری، و محتوایی قرار دارد که مهم‌ترین آن‌ها شامل ترجمۀ بعضی واژه‌ها از زبان‌ اصلی (انگلیسی) است، درحالی‌که معادل فارسی برای این واژه‌ها وجود داشته که استفاده نشده است. این کتاب در فرایند برنامه و استراتژی خود به تدوین، اجرا، و پیاده‌سازی اشاره کرده است، ولی به فرایند مهم و اصلی نظارت و ارزیابی استراتژی اشارۀ مشخص نداشته است و تنها به‌صورت پراکنده در برخی فصل‌ها به بحث کنترل استراتژی‌ها پرداخته است. این مقاله با تأکید بر ابعاد صوری و محتوایی اثر و با اتکا به استنادات پژوهشی تلاش کرده تا بر غنای مباحث کتاب بیفزاید.
 

پژوهشی مدیریت و سیاست‌گذاری

بررسی و نقد کتاب نقدی بر دانش مدیریت

صفحه 141-163

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.15826.1230

حسن رنگریز؛ میرزاعلی صبوری نیا

چکیده آگاهی از جایگاه علمی مطالعات مدیریت به مطالعۀ علمی و تولید دانش نظری و عملی کمک می‌کند. گریزری در کتاب نقدی بر دانش مدیریت تلاش می‌کند تا نشان دهد که پژوهش مدیریتی فاقد معیار اعتبار برای علمی‌بودن است. بنابراین، وی تلاش می‌کند تا پژوهش مدیریتی را از بُعد سودمندی آن توجیه کند. نویسنده مباحث را چالشی و بحث‌برانگیز مطرح می‌کند، ولی این کتاب متن بسیار دشواری برای دانشجویان و حتی استادان مدیریت دارد. این نقد تلاش می‌کند تا کاستی‌های دیدگاه‌های نویسنده دربارۀ تعریف علمی‌بودن و سوگیری‌های وی در‌این‌باره تبیین شوند. بدین منظور محقق بحث کرده است که گریزری با تعاریف ناقص از مفاهیم اعتبار، علمی‌بودن، سودمندی، و اثبات پیچیدگی این مبحث را افزون کرده است. وی هم‌چنین نگرش محدودی درقبال روش‌شناسی به‌عنوان معیار اعتبارساز دارد و آن را وسیلۀ اثبات می‌داند. با نشان‌دادن انواع متفاوتِ اعتبار مشخص می‌شود که اعتبار تحقیق مدیریتی تفاوتی با سودمندی آن ندارد. هم‌چنین، روش‌شناسی از طریق ایجاد مفاهمه دربین محققان عینیت اجتماعی ایجاد می‌کند.
 

پژوهشی مدیریت و سیاست‌گذاری

تأملی انتقادی بر مطالعات کاربرد رسانه‌های اجتماعی در سازمان

صفحه 165-191

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.16658.1259

میثم سام بند؛ علی اکبر فرهنگی؛ فرنوش زنگوئی

چکیده رسانه‌های اجتماعی با توصیفی از ابزارهای برخط مجرایی را برای انتقال یا اشتراک‌گذاری اطلاعات با مخاطبان گسترده مهیا می‌کنند. این رسانه‌ها، با درگیرکردن عوامل انسانی در فرایندهای رویه‌ای و فلسفۀ وجودی یک سازمان، اجتماعی‌سازی سازمان را هدف قرار می‌دهند. بررسی پژوهش‌های انجام‌شده، در نسبیت رابطۀ رسانه‌های اجتماعی و ارتباطات سازمانی، عمدتاً نگرشی یک‌سویه و مثبت را به این رسانه‌ها به مخاطب القا می‌کنند. گفتمان غالب نظریه‌ای در حوزۀ سازمانی این است که کاربرد رسانه‌های اجتماعی ضروری و توسعه‌دهنده است، زیرا با تأثیر در ارتباطات سازمانی سازمان‌ها را در ایجاد فضای گفت‌وگو، ارتباطات بین‌فردی، و هم‌چنین جلب مشارکت ذی‌نفعان یاری می‌رساند. نکتۀ اصلی این‌جاست که شواهد تجربی در حوزۀ رسانه‌های اجتماعی و ارتباطات سازمانی به‌طور عمده به مورد وابسته است و تعمیم‌پذیر نیست. ازاین‌رو، در این مقاله با تأملی انتقادی، ضمن مرور نقش رسانه‌های اجتماعی در اجتماعی‌سازی سازمان، نگاه پوزیتویستی پژوهش‌گران سازمانی به این رسانه‌ها موردبحث و گفت‌وگو قرار گرفته است. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که آثار مثبت رسانه‌های اجتماعی در سازمان‌ها بزرگ‌نمایی شده است و مفیدبودن آن به‌کاربست اجرایی رسانۀ اجتماعی و تناسب آن با سازمان بستگی دارد.

پژوهشی مدیریت و سیاست‌گذاری

برساخت پاسخ‌گویی مالی در گفتمان‌های دولت و مجلس شورای اسلامی

صفحه 193-211

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.34071.2079

سید مجتبی شفیع پور؛ قنبرعلی رجبلو؛ کاوه مهرانی

چکیده برداشت متفات گروه‌های مختلف اجتماعی شامل نمایندگان مجلس، مسئولان دولت، و نخبگان جامعه از پاسخ‌گویی مالی این سؤال را به‌وجود می‌آورد که معنای پاسخ‌گویی مالی چیست و چگونه معنا می‌شود. با رویکردی پساساختارگرایانه، پاسخ‌گویی مالی را یک برساخت اجتماعی در نظر گرفتیم و برای فهمی بهتر از آن از دانش نظری نرمن فرکلاف و برای تحلیل متن از ارنستو لاکلائو و شانتال موفه برای تحلیل گفتمان سیاسی بهره بردیم و متن مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی پیرامون تصویب لایحۀ بودجۀ کل کشور در گفتمان‌های دولت و مجلس شورای اسلامی را موردتحلیل قرار دادیم و یافته‌های پژوهش را در شش پارادایم سیاسی، اقتصادی، و اجتماعی ایران بعد از انقلاب طبقه‌بندی کردیم. یافته‌های تحقیق حاکی از تأثیر روابط قدرت و استفاده از عناصر هژمونیک‌شده در منظومۀ گفتمانی شکل‌گرفته در گفتمان‌های دولت و مجلس است. در هر پارادایم، گفتمان‌های مسلط باتوجه‌به بافت زمینه‌ای و موقعیتی شکل‌گرفته و با برجسته‌کردن خود و به‌حاشیه‌راندن گفتمان رقیب موفق به تثبیت موقت دال مرکزی خود و مفصل‌بندی جدیدی از نظام معنایی برساخت پاسخ‌گویی مالی شدند.

پژوهشی مدیریت و سیاست‌گذاری

نقدی بر کتاب حساب‌داری پیشرفتۀ 2 دانشگاه پیام نور

صفحه 213-231

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.34275.2091

احمد فتحی عبدالهی؛ محمدرضا نیکبخت؛ آرش تحریری؛ فیروز محمودی

چکیده هدف پژوهش حاضر بررسی انتقادی کتاب حساب‌داری پیشرفتۀ 2 مقطع کارشناسی رشتۀ حساب‌داری دانشگاه پیام نور و تحلیل مسائل آن است. این پژوهش تلفیقی از روش تحلیل محتوا برای تعیین نوع یا سنخ‌شناسی مسائل کتاب و روش توصیفی برای بررسی دیدگاه استادان دانشگاه است. برای گردآوری اطلاعات از چک‌لیست «انواع مسائل» دیوید جوناسن و پرسش‌نامۀ محقق‌ساخته استفاده شده است. برای روایی ابزارها از نظر متخصصان و برای پایایی پرسش‌نامه از آلفای کرونباخ (98/0) استفاده شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که از 51 مسئلۀ موردبررسی کتاب حساب‌داری پیشرفتۀ 2 دانشگاه پیام نور، چهار مورد (8 درصد) مسائل الگوریتمی، 34 مورد (67 درصد) مسائل داستانی، و سیزده مورد (25 درصد) مسائل عیب‌یابی را تشکیل می‌دهند. درنتیجه، بیش‌ترین مسائل کتاب از نوع مسائل الگوریتمی و داستانی و از نوع خوش‌ساختار است. هم‌چنین، محتوای کتاب با اهداف مصوب برای این درس متناسب نیست و مدت‌زمان اختصاص‌یافته برای ارائۀ محتوا کافی نیست و طی زمان مطالب آن به‌روز نشده است و با استانداردهای اخیر حساب‌داری در این زمینه هم‌گام نیست و محتوای کتاب از منظر قابلیت فهم برای دانشجویان مناسب نیست.

پژوهشی مدیریت و سیاست‌گذاری

نقد و تبارشناسی شکست در مراحل مختلف چرخۀ عمر سازمان

صفحه 233-258

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.25576.1547

منیژه قره چه؛ بهمن حاجی پور؛ اکبر عالم تبریز؛ معصومه محمدی پور پامساری

چکیده شکست کسب‌و‌کارها فرایندی بسیار پیچیده و تحت‌تأثیر عوامل مختلفی است. کسب‌و‌کارهای کوچک برای هر اقتصادی بااهمیت بوده، اما باوجود اهمیتشان، شکست و ورشکستگی در آن‌ها بسیار رخ می‌دهد. مقالۀ حاضر به‌منظور نوع‌شناسی شکست در کسب‌و‌کارهای کوچک و متوسط یک رویکرد مشخص‌تر براساس مکمل‌بودن رویکردهای تئوریک در زمینۀ شکستِ سازمان را ارائه می‌کند و سه رویکرد را به‌صورت مکمل به‌منظور شناسایی انواع شکست‌های محتمل در مراحل مختلف چرخۀ عمر سازمان به‌کار می‌بندد. نقد و بررسی نتایج مرور سیستماتیک در سه مرحله انجام می‌گیرد و به‌منظور پیوندزدن دو بستر نظری چرخۀ عمر سازمان و مطالعات شکست سازمان در این مقاله تلاش می‌شود تا با بهره‌مندی از روش کارتِ دسته‌بندی باز و بسته به‌منظور انجام داده‌کاوی نُه نوع مختلف شکست را آشکار ‌سازد؛ آشکارکردن انواع شکست‌هایی که کسب‌و‌کارهای کوچک و متوسط ممکن است در هر مرحله از چرخۀ عمر خود با آن مواجه شوند. در این مقاله، مسیر مناسب سیاست‌گذاری در این حوزه در مقایسه با دیدِ ساده‌انگارانه و تک‌سطحی شکستِ سازمان به‌منظور پیش‌گیری از خسارات عمدۀ شکست این شرکت‌ها برجسته می‌شود.

پژوهشی مدیریت و سیاست‌گذاری

نقدی بر کتاب مدیریت استراتژیک سیستم‌های اطلاعاتی

صفحه 259-278

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.15172.1222

احسان کرمی؛ علی یاسینی

چکیده کتاب مدیریت استراتژیک سیستم‌های اطلاعاتی به مبحث مدیریت راه‌بردی سیستم‌های اطلاعاتی به‌شکل یک مجموعۀ کامل برای سازمان پرداخته است. هدف این مقاله، که به‌روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است، یافتن نقاط ضعف و قوت اثر مذکور است. بر این اساس، ابتدا کتاب موردمطالعه قرار گرفته و سپس از سه منظر محتوایی، نگارشی، و شکلی ـ ساختاری موردتحلیل قرار گرفته است. کتاب به‌‌منظور منبعی برای دانشجویان رشته‌های مدیریت و به‌طور خاص مدیریت فناوری نگاشته شده است. اثر از نظر مؤلف دارای اهدافی چون کمک و هدایت مدیران برای اتخاذ استراتژی‌های مناسب مدیریت سیستم‌های اطلاعاتی در سازمان‌ها، روشن‌کردن ابعاد مختلف سیستم‌های اطلاعاتی، و مرور مهم‌ترین نظریه‌ها و برجسته‌ترین برداشت‌های مدیریت سیستم‌های اطلاعاتی است، اما براساس نتایج نقد حاضر به‌نظر می‌رسد نویسنده به‌نحو مطلوبی به اهداف موردنظر نرسیده است. به‌علت این‌که کتاب فاقد ویراستار است، اثر از منظر نگارشی دارای نقایص قواعد زبانی و استفادۀ نابه‌جا از علائم نگارشی است. از منظر شکلی و ساختاری، فصول کتاب مقدمه، اهداف، و نتیجه‌گیری یا خلاصه ندارند که سردرگمی خواننده را به‌هم‌راه دارند. از منظر محتوایی نیز مباحث کتاب انسجام و دقت لازم را ندارند. برخی از مباحث و مفاهیم کلی در کتاب پخش شده‌اند و میان شرح برخی مباحث طرح‌شده توازن برقرار نیست.

پژوهشی مدیریت و سیاست‌گذاری

نقد کتاب مدیریت اسلامی (مدل‌ها و موانع تحقق آن در جامعه و سازمان‌ها)

صفحه 279-297

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.28744.1673

غلامرضا گودرزی؛ منصوره معینی کربکندی

چکیده هدف این مقاله بررسی و نقد کتاب مدیریت اسلامی (مدل‌ها و موانع تحقق آن در جامعه و سازمان‌ها) است و ابتدا کتاب از جهت روش موردارزیابی و سپس از جنبۀ محتوا و ساختار موردتوجه قرار می‌گیرد. هم‌چنین، نقاط قابل‌توسعۀ کتاب جهت غنی‌ترشدن کتاب و باز‌کردن زمینه‌های دیگر تحقیق بیان می‌شود. روش ارزیابی و نقد این اثر استنادی ـ تحلیلی و مطابق با الگوی پیش‌نهادی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی در چهارچوب معرفی کلی، بررسی شکلی، و محتوایی اثر است. این اثر از عدم نظم منطقی و انسجام محتوایی، عدم دقت محتوایی، نقایص، و خطاهای محتوایی رنج می‌برد. کیفیت فنی اثر خوب است و قواعد عمومی نگارش رعایت شده است. باوجوداین، نقاط ضعف شکلی اثر عبارت‌اند از طرح سادۀ جلد کتاب،‌ صفحه‌آرایی ساده، عدم رعایت تناسب حجم فصل‌ها،‌ تفصیل بیش از حد پیوست کتاب، عدم جذابیت جدول‌ها، فقدان فهرست جدول‌ها، نمودارها، و شکل‌ها. به‌طور کلی تحلیل محتوای کتاب‌های دانشگاهی می‌تواند نقاط قوت و ضعف احتمالی آن‌ها را، برای اصلاح و تغییر احتمالی محتوا و شکل متناسب با اهداف تعیین‌شده و اصول علمی، در اختیار برنامه‌ریزان و مؤلفان کتاب‌های دانشگاهی قرار دهد. 

پژوهشی مدیریت و سیاست‌گذاری

نقد و بررسی کتاب نظریه‌های رفتاری سازمان

صفحه 299-317

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.30311.1805

محمد مبینی

چکیده نظریه‌های رفتاری سازمان‌ها بخش عمده‌ای از زمینۀ مطالعات سازمانی هستند، چراکه استدلال رفتاری در طیف وسیعی از رویکردهای نظری یافت می‌شود. نظریۀ رفتاری از نظریه‌های کلاسیک سازمان شروع شده و به‌نظریۀ رفتاری اصلی شرکت و سپس به ‌نظریۀ تکاملی، بوم‌شناسی جمعیت سازمانی، نظریۀ نهادی، و نظریۀ هزینۀ معامله ختم می‌شود. هدف از مقالۀ حاضر نقد و بررسی کتاب نظریه‌های رفتاری سازمان نوشتۀ سیدعلی‌اکبر افجه است. نویسنده تلاش کرده است نظریه‌های فرد، گروه، و سازمان را با علوم رفتاری در مدیریت اسلامی موردتطبیق قرار داده و برای کاربردی‌نمودن آن سبک‌های مدیریت ژاپنی و علمی را نیز بدان افزوده است. مؤلف با جمع‌آوری مجموعه‌مطالعات خود در قالب یک مجلد بر این عقیده است که این اثر راه‌نمای مفیدی در زمینۀ نظریه‌پردازی و نظریه‌های رفتاری در سازمان است. متن کتاب نسبتاً روان است. نگاهی به ساختار این اثر نشان می‌دهد که مؤلف بدون رعایت روش‌شناسی علمی مشخصی این کتاب را تدوین کرده است. تعریف روشنی از نظریه‌های رفتاری سازمان ارائه نشده است. به‌نظر می‌رسد که نویسنده دنبال اسلامی‌سازی مبانی مدیریت است که در این زمینه نیز توفیقی نداشته است.

پژوهشی مدیریت و سیاست‌گذاری

بررسی و نقد کتاب مدیریت منابع انسانی در سازمان‌های دولتی

صفحه 319-339

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.35598.2193

محمد محمدی؛ فاطمه لعلی

چکیده باتوجه‌به ویژگی‌های خاص سازمان‌های دولتی، تولید متون و آثار علمی متناسب با مقتضیات این سازمان‌ها یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است. یکی از متونی که به‌منظور رفع این نیاز به‌رشتۀ تحریر درآمده است، کتاب مدیریت منابع انسانی در سازمان‌های دولتی به‌قلم دکتر درویش و دکتر الماسی‌فرد است. در این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی به نقد این کتاب پرداخته شده است. در این جهت، ابتدا به معرفی پدیدآورندگان و توصیف شکلی و محتوایی اثر پرداخته شده و سپس در سه بُعد شکل ظاهری، ساختاری، و محتوایی موردارزیابی و تحلیل واقع شده است. ارزیابی به‌عمل‌آمده نشان می‌دهد که این کتاب، ضمن دارابودن محاسن و نقاط قوت خاص خود، نیازمند بازنگری و اصلاح در ابعاد سه‌گانۀ مذکور در مقاله و به‌ویژه تولید محتوای متناسب با مدیریت منابع انسانی بخش دولتی است.

پژوهشی مدیریت و سیاست‌گذاری

نقد و بررسی دروس و سرفصل‌های دورۀ کارشناسی ارشد رشتۀ کارآفرینی در دانشگاه‌ها و تأثیر آن در توان‌مندسازی دانشجویان

صفحه 341-364

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.17916.1286

محمد معصوم؛ رضا محمدکاظمی؛ صدف سرتیپی

چکیده دانشگاه‌ها درجایگاه متولی اصلی پرورش نیروی متخصص نقشی کلیدی در توسعۀ کارآفرینی دارند. مطالعات نشان می‌دهد که آموزش‌های کارآفرینی نه‌تنها باعث رشد کمّی کارآفرینان می‌شود، بلکه موجب ارتقای سطح مهارت‌های کارآفرینی نیز می‌گردد. با وجود ضرورت ارائۀ آموزش‌های باکیفیت و کاربردی به دانشجویان رشتۀ کارآفرینی، بسیاری از دانشجویان و فارغ‌التحصیلان این رشته آموزش‌های ارائه‌شده را دارای کیفیت قابل قبولی نمی‌دانند و نتوانسته‌اند پس از طی این آموزش‌ها برای ورود به دنیای کسب‌وکار آماده شوند. بنابراین، این تحقیق با هدف نقد و بررسی دروس و سرفصل‌های دورۀ کارشناسی ‌ارشد رشتۀ کارآفرینی در دانشگاه‌ها و تأثیر آن در توان‌مندسازی دانشجویان طراحی شد و به مرحلۀ اجرا درآمد. بدین ‌منظور دانشجویان و فارغ‌التحصیلان رشتۀ کارآفرینی دانشکدۀ کارآفرینی دانشگاه تهران که بین سال‌های 1388 تا 1398 در این دانشکده درحال تحصیل بوده‌اند به‌منزلۀ جامعۀ آماری انتخاب شدند. نتایج حاصل از تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها نشان داد که دروس و سرفصل‌های دورۀ کارشناسی ‌ارشد رشتۀ کارآفرینی تأثیر قابل‌توجهی در افزایش توان علمی، آماده‌سازی به‌منظور ورود به بازار کار، آماده‌سازی با هدف راه‌اندازی کسب‌وکار، و ارتقای کسب‌وکارهای پیشین دارد و دروس مذکور با نیازهای محیط کار تناسب دارند.

پژوهشی مدیریت و سیاست‌گذاری

نقدی بر کتاب فرایند خط‌مشی‌گذاری عمومی

صفحه 365-381

https://doi.org/10.30465/crtls.2021.35167.2151

کریم مهری؛ سینا صمدزاده

چکیده رسول اسکندری، تألیف کرده‌اند که تلاشی برای کمبود منابع در زمینۀ فرایند خط‌مشی‌گذاری بوده است. هدف مقاله بررسی تحلیلی و بیان نقاط قوت و ضعف محتوای کتاب براساس روش تحلیل محتوای کیفی است. این اثر محاسنی دارد، اما کاستی‌هایی نیز دارد که رفع آن می‌تواند بر غنای مباحث کتاب بیفزاید. نویسندگان کتاب در کاربرد اصطلاحات تخصصی و معادل‌سازی واژه‌های خارجی، به‌غیراز چند مورد، دقت لازم را داشته‌اند و کتاب از لحاظ مطابقت با سرفصل‌های مصوب قابل‌‌قبول است. محتوا با ارزش‌های علمی سازگار است. کتاب مذکور تصویری جامع را از خط‌مشی‌گذاری عمومی در ایران فراهم نمی‌کند. هم‌چنین، در آن پیشرفت‌های معرفت‌شناختی و تولید دانش در سده‌های گذشته ارائه نشده است. برخلاف عنوان خوب کتاب، خواننده نمی‌تواند به درک جامعی از خط‌مشی‌گذاری عمومی، درک نظام‌مندی از دانش کاربردی، و نظری این موضوع دست یابد. در ضمن مفهوم‌سازی درستی از فرایند و نیز تعامل میان ساختار و فرایند صورت نگرفته است. کتاب هیچ توجهی به ماهیت تغییرپذیر فرایندهای خط‌مشی‌گذاری نکرده است.

پژوهشی مدیریت و سیاست‌گذاری

نقدی بر کتاب نگاهی نو به باورهای کارآفرینی و مدیریت بنگاه‌ها

صفحه 383-402

https://doi.org/10.30465/crtls.2020.20017.1340

محمد جواد نائیجی؛ سید مصطفی عالم نجفی

چکیده محتوای کتاب نگاهی نو به باورهای کارآفرینی و مدیریت بنگاه‌ها شامل سه بخش و سیزده فصل با محوریت کارآفرینی و مدیریت بنگاه‌هاست. باتوجه‌به اهمیت باورها در کارآفرینی، موضوع کلی کتاب جذاب و سودمند است و به‌ویژه به مخاطبان غیرتخصصی دیدگاه مناسبی ارائه می‌کند. در این اثر تلاش شده است تا بازتعریفی از کارآفرینی و باورهای مرتبط با آن ارائه شود که این تلاش تا حد زیادی با عدم به‌کارگیری منابع به‌روز و جدید بی‌ثمر مانده است. البته ساختار کتاب خبری است و بیش‌تر به گزارش‌های دهۀ قبل میلادی اتکا کرده و از گزارش‌های داخلی بی‌بهره بوده است. این اثر اگرچه توانسته است اطلاعات جامعی را از کارآفرینی و مدیریت کسب‌و‌کار ارائه کند، به‌علت استفاده از آمارهای یک دهه قبل، در تحلیل روابط کسب‌و‌کار و کارآفرینی چندان موفق نبوده است و بیش‌تر قضاوت خواننده را درمورد مطلب جویا شده است. هم‌چنین، در موارد متعددی با عبارت‌های بدون استناد، استدلال‌هایی ارائه شده است که استفاده از کتاب را به‌عنوان یک مرجع کامل به‌خصوص در زمینۀ ارائۀ‌ الگوی بومی کارآفرینی زیرسؤال می‌برد. درمجموع، کتاب از نظر موضوعی افق جدیدی به مباحث کارآفرینی می‌گشاید، هرچند از نظر محتوایی ضعف‌های آشکاری دارد.