فلسفه
سید مصطفی شهرآیینی؛ عزیزه زیرک باروقی
دوره 18، شماره 7 ، مهر 1397، ، صفحه 135-157
چکیده
مقالة پیشرو به نقد و بررسی کتاب Descartes Embodied: Reading Cartesian Philosophy through Cartesian Science نوشتة دَنیِل گاربر اختصاص دارد. گاربر، از برجستهترین پژوهشگران فلسفة دوران مدرن و دکارتشناس معاصر، کتاب را در سال 1980 نوشته و دانشگاه کمبریج آن را منتشر کرده است. این اثر به زبان فرانسوی نیز بهچاپ رسیده است، اما ترجمة فارسی از آن در دست نیست. اثر مجموعهمقالاتی ...
بیشتر
مقالة پیشرو به نقد و بررسی کتاب Descartes Embodied: Reading Cartesian Philosophy through Cartesian Science نوشتة دَنیِل گاربر اختصاص دارد. گاربر، از برجستهترین پژوهشگران فلسفة دوران مدرن و دکارتشناس معاصر، کتاب را در سال 1980 نوشته و دانشگاه کمبریج آن را منتشر کرده است. این اثر به زبان فرانسوی نیز بهچاپ رسیده است، اما ترجمة فارسی از آن در دست نیست. اثر مجموعهمقالاتی است که نویسنده پیشازاین جداجدا نوشته و آنها را در نشریات معتبر فلسفی منتشر کرده است. موضوع اتحادبخش مقالات پیوند میان علایق فلسفی و علمی دکارت است. در این مقاله میکوشیم نخست معرفی اجمالی از نویسندة کتاب بهدست دهیم و درادامه، به ادبیات مربوط به موضوع در زبان انگلیسی بپردازیم و جایگاه کتاب حاضر را در این ادبیات نشان دهیم. در بخش اصلی مقاله، خود کتاب را معرفی، نقد، و بررسی میکنیم. این بخش را در دو بخش فرعیتر صوری و محتوایی تنظیم کردهایم که نخست از جنبة صوری و شکلی، و سپس ازمنظر محتوایی و تخصصی اثر را نقد و ارزیابی میکنیم.
فلسفه
مریم صانعپور؛ امیر صادقی
دوره 18، شماره 7 ، مهر 1397، ، صفحه 159-180
چکیده
در عصر ارتباط فرهنگهای متکثر با یکدیگر یکی از مسئولیتهای فیلسوفان اخلاق جلوگیری از نزاعهای اخلاقی است تا فرهنگهای مختلف، با بهرسمیتشناختن یکدیگر و با تکیه بر اشتراکات بشری، روابطی اخلاقی و عدالتمحورانه را در سراسر جهان نظریهپردازی کنند. در مراودات فرهنگیِ فراگیر ازطریق فضای مجازی، تبعیضهای نژادی، قومی، و جنسیتی ...
بیشتر
در عصر ارتباط فرهنگهای متکثر با یکدیگر یکی از مسئولیتهای فیلسوفان اخلاق جلوگیری از نزاعهای اخلاقی است تا فرهنگهای مختلف، با بهرسمیتشناختن یکدیگر و با تکیه بر اشتراکات بشری، روابطی اخلاقی و عدالتمحورانه را در سراسر جهان نظریهپردازی کنند. در مراودات فرهنگیِ فراگیر ازطریق فضای مجازی، تبعیضهای نژادی، قومی، و جنسیتی امنیت جهانی را بهخطر خواهد انداخت؛ ازاینرو باید به نگرشهای وحدتبخش اخلاقی اعم از دینی و غیردینی اندیشید که مداراگر، بردبار، و اهل تعامل با دیگران هستند. در این مقاله، کتاب فلسفة اخلاق: رویکردی تکثرگرا به نظریة اخلاقی، اثر لارنس ام هینمان، در سه بخش جداگانه، تبیین، تحلیل، و نقادی شده است. دیدگاه علمی و غیرجانبدارانة نویسنده، روش منطقی وی در پاسخ به مسائل موردبحث، و نظام سؤالاتی که در پایان هر فصل اطلاعات خوانندگان را ارزیابی میکند از مزایایی است که نگارندة مقاله بهدلیل وجود آنها این کتاب را منبعی مناسب برای واحدهای دانشگاهیِ فلسفة اخلاق معرفی میکند و ترجمة این اثر را به فارسی پیشنهاد میکند.
فلسفه
مجید صدرمجلس
دوره 18، شماره 7 ، مهر 1397، ، صفحه 181-199
چکیده
نوشتۀ پیشرو بدنبال معرفی کوتاه جلد نخست تاریخ فلسفۀ راتلج: از آغاز تا افلاطون، میکوشد تا ترجمۀ فارسی اثر به قلم آقای حسن مرتضوی را از دو چشم انداز صوری و محتوایی، بررسی نماید. شایان ذکر است که علاوه بر بررسی قسمتهای مقدماتی و پایانی کتاب، بندهایی را از هر دوازده فصل متن اصلی، بطور کورکورانه گزینش کرده و سپس ترجمه را با آنها، ...
بیشتر
نوشتۀ پیشرو بدنبال معرفی کوتاه جلد نخست تاریخ فلسفۀ راتلج: از آغاز تا افلاطون، میکوشد تا ترجمۀ فارسی اثر به قلم آقای حسن مرتضوی را از دو چشم انداز صوری و محتوایی، بررسی نماید. شایان ذکر است که علاوه بر بررسی قسمتهای مقدماتی و پایانی کتاب، بندهایی را از هر دوازده فصل متن اصلی، بطور کورکورانه گزینش کرده و سپس ترجمه را با آنها، تطبیق دادهایم. در بررسی صوری به مواردی مانند عنوان کتاب، ترتیب مطالب و کم و کاستی در ترجمه ، نگریستهایم. در بررسی محتوائی هم، به جنبههایی مانند غلطهای چاپی، ضبط اعلام، رسایی یا مفهوم بودن و اعتبار ترجمه توجه کردهایم. از توصیه های این بررسی با توجه به برخی آسیبهای تشخیص داده شده، عبارت است از عنایت بیشتر مترجم محترم به تعالیم فلسفی حوزۀ یونان باستان، بازنگری متن ترجمه از سوی خود ایشان و بهرهگیری از ویراستار متخصص. وجود سهوهای قلمی در کار ترجمه، امری است ناخواسته و کم یا بیش، هر متنی که ترجمه شود، دچار آنها خواهد بود. همانطوریکه خود نوشتۀ اصلی به عنوان کار بشری، از چنان سهوهائی پیراسته نخواهد بود. اما هر گونه کوشش برای برطرف ساختن آن سهوها و رساندن آنها به کمترین میزان ممکن، احساس وظیفه اخلاقی و فکری مترجمان در قبال نویسندگان و خوانندگان متن ترجمه شده را نشان می دهد.
فلسفه
یحیی صولتی
دوره 18، شماره 7 ، مهر 1397، ، صفحه 201-217
چکیده
این جستار کتاب پدیدارشناسی و عرفان اثر آنتونی جی استاینباک (Steinbock.Anthony j) را نقد و بررسی میکند.نویسنده در این کتاب سعی کرده است تا براساس روش پدیدارشناسانه و با کمکگرفتن از مفاهیمی همچون «بداهت»، «تأویل پدیدارشناسی»، و «قصدیت» تجارب دینی (religious experiences) و تجارب عرفانی (mystical experiences) را تبیین کند. دغدغة اصلی ...
بیشتر
این جستار کتاب پدیدارشناسی و عرفان اثر آنتونی جی استاینباک (Steinbock.Anthony j) را نقد و بررسی میکند.نویسنده در این کتاب سعی کرده است تا براساس روش پدیدارشناسانه و با کمکگرفتن از مفاهیمی همچون «بداهت»، «تأویل پدیدارشناسی»، و «قصدیت» تجارب دینی (religious experiences) و تجارب عرفانی (mystical experiences) را تبیین کند. دغدغة اصلی استاینباک بررسی تعامل و کنُش متقابل بین پدیدارشناسی و الهیات است تا بر این اساس بین طیف گستردهای از باورهای دینی و مسائل فلسفی همچون «بداهت» (evidence)، «فردیت» (selfhood)، و «غیریت» (otherness) پیوند و ارتباط برقرار کند. این درحالی است که تذبذب دیدگاه فکری استاینباک، نداشتن قدرت تحلیل کافی، تناقضگویی، و ... موضعگیری وی را در این کتاب سست کرده است. علاوهبراین، کتاب دارای اشکالات محتوایی و نگارشی است و این عدم انسجام نقطهضعف جدی تلقی میشود.
فلسفه
بهناز عقیلی دهکردی؛ حسین کلباسی اشتری
دوره 18، شماره 7 ، مهر 1397، ، صفحه 219-238
چکیده
نقد فلسفی دلوز بر اسپینوزا، که در کتاب اسپینوزا و مسئلة بیان آمده است، اثر بسیار مهمی است، زیرا نتایجی که در آن کتاب بهدست آمدهاند بنیادهایی فراهم میآوردند برای تأملات مابعدالطبیعی بعدی دلوز درباب طبیعت قدرت، بدن، تفاوت، و شباهت. دلوز و اسپینوزا نخستین کتابی است که آرای فلسفی دلوز را بررسی میکند، در جاهایی که تلاش میکند فلسفة ...
بیشتر
نقد فلسفی دلوز بر اسپینوزا، که در کتاب اسپینوزا و مسئلة بیان آمده است، اثر بسیار مهمی است، زیرا نتایجی که در آن کتاب بهدست آمدهاند بنیادهایی فراهم میآوردند برای تأملات مابعدالطبیعی بعدی دلوز درباب طبیعت قدرت، بدن، تفاوت، و شباهت. دلوز و اسپینوزا نخستین کتابی است که آرای فلسفی دلوز را بررسی میکند، در جاهایی که تلاش میکند فلسفة اسپینوزا را ارزیابی کند و استدلالهای وی را درباب مسائلی مانند امر مطلق، فلسفة ذهن، معرفتشناسی، و فلسفة اخلاق و سیاست بهچالش بکشد. اگرچه نویسنده دلوز را تحسین میکند، با او سر مخالفت دارد و بر آن است که استدلالهای وی نهتنها به ماتریالیسم حذفی و گونهای سیاست هابزی میانجامند، بلکه مبهمگویی و مبهمکردن را رواج میدهند. وی، ضمن مخالفت با نظریهپردازان فمینیست که مفاهیم دلوز را راهی برای نجات نظریههای فمینیستی میدانند، پیشنهاد میدهد که چرخش بهسوی مارکسیسم و نظریة انتقادی بهترین راهگشای فمینیسم خواهد بود.
فلسفه
حسن فتحی
دوره 18، شماره 7 ، مهر 1397، ، صفحه 239-251
چکیده
فلسفة اسلامی در پیدایش اولیة خودش در سدههای نخست هجری از جهات گوناگونی تحتتأثیر فلسفة مسیحی بوده است. اوضاع امور علمی در دو جهان مسیحیت و اسلام بهگونهای پیش رفته است که جهان اسلام در سدههای سوم تا هفتم هجری (نهم تا سیزدهم میلادی) در برتری آشکار بر جهان مسیحیت قرار گرفته و محافل علمی و سپس فلسفی بهاصطلاح دورة مدرسی را سخت ...
بیشتر
فلسفة اسلامی در پیدایش اولیة خودش در سدههای نخست هجری از جهات گوناگونی تحتتأثیر فلسفة مسیحی بوده است. اوضاع امور علمی در دو جهان مسیحیت و اسلام بهگونهای پیش رفته است که جهان اسلام در سدههای سوم تا هفتم هجری (نهم تا سیزدهم میلادی) در برتری آشکار بر جهان مسیحیت قرار گرفته و محافل علمی و سپس فلسفی بهاصطلاح دورة مدرسی را سخت تحتتأثیر قرار داده است. درمیان چهرههای مسلمان اثرگذار در جهان مسیحیت ابنسینا جایگاه ویژهای دارد. کتاب تأثیر ابنسینا بر فلسفة دونس اسکوتوس بهقلم دکتر مهدی عباسزاده درصدد است، بهعنوان مطالعهای موردی، تأثیر ابنسینا را بر یکی از فیلسوفان مدرسی نیمة دوم سدة سیزدهم نشان دهد. کتاب جامعیت صوری خوبی دارد؛ بهقلم روان نوشته شده است؛ خواننده میتواند چیزهای زیادی از آن یاد بگیرد. با استفاده از همة آثار دونس اسکوتوس و با پرهیز از اندکی پیشداوری و مبالغه دربارة عمق و گستردگی تأثیر ابنسینا بر دونس اسکوتوس (که در سرتاسر اثر بهچشم میخورد) میتوان ارزش و اصالت اثر را ارتقا بخشید.
فلسفه
صبا فدوی؛ محیالدین قنبری
دوره 18، شماره 7 ، مهر 1397، ، صفحه 253-272
چکیده
هدف از بررسی کتاب عرفان و فلسفه اثر والتر ترنس استیس (1967) نقد و تحلیل پیشفرضها، خاستگاه، و نظریة کتاب در حل تناقضآمیزبودن تجربة عرفانی در منطق و ذهنی یا عینیبودن آن است. کتاب حاضر تجربة عرفانی و عرفان را با دیدگاه تجربهگرایی فلسفی و مسائل آن پیوند داده است. تجربة عرفانی در این اثر تجربهای فراعینی و حتی فراذهنی و ورای منطق ...
بیشتر
هدف از بررسی کتاب عرفان و فلسفه اثر والتر ترنس استیس (1967) نقد و تحلیل پیشفرضها، خاستگاه، و نظریة کتاب در حل تناقضآمیزبودن تجربة عرفانی در منطق و ذهنی یا عینیبودن آن است. کتاب حاضر تجربة عرفانی و عرفان را با دیدگاه تجربهگرایی فلسفی و مسائل آن پیوند داده است. تجربة عرفانی در این اثر تجربهای فراعینی و حتی فراذهنی و ورای منطق است؛ حالآنکه با طرح نظریه منطق فازی پس از استیس امکان بازنگری در این نتیجه وجود دارد. مغایرت پیشفرضهای استیس در امکان درک حقایق بهکمک عرفان و بنای او بر داشتن نگرش فلسفی به موضوع و همچنین توجه نامتوازن کتاب در پردازش عمدة سنتهای عرفانی مسیحی و بودایی در مقایسه با عرفانهای یهودی و اسلامی باتوجهبه نگرش ذاتگرایانة استیس و درعینحال تأثیر متغیرهای دیگر در تجربة عرفانی از دیگر نقدهای وارد بر کتاب پیشرو است.
فلسفه
حمیدرضا محبوبیآرانی
دوره 18، شماره 7 ، مهر 1397، ، صفحه 273-287
چکیده
فیلسوفان همواره نظریههایی دربارة چیستی بهروزی بهدست دادهاند، اما از روانشناسی غافل بودهاند و روانشناسان نیز در بحثهای خود از بهروزی هیچ نظریهای دربارة چیستی آن در اختیار نداشتهاند. مایکل بیشاپ در کتاب زندگی خوب: یکپارچهسازی فلسفه و روانشناسی بهروزی میکوشد تا این دو حوزة ظاهراً از هم جدا را با یکدیگر ...
بیشتر
فیلسوفان همواره نظریههایی دربارة چیستی بهروزی بهدست دادهاند، اما از روانشناسی غافل بودهاند و روانشناسان نیز در بحثهای خود از بهروزی هیچ نظریهای دربارة چیستی آن در اختیار نداشتهاند. مایکل بیشاپ در کتاب زندگی خوب: یکپارچهسازی فلسفه و روانشناسی بهروزی میکوشد تا این دو حوزة ظاهراً از هم جدا را با یکدیگر و تحت رویکردی جامع متصل سازد و حاصل نیز تقریر چهارچوب نویی برای فهم زندگی خوب و بهروزی است. این چهارچوب نظریة شبکهای است، شبکهای خودکفا و خودبسنده از احساسات و عواطف مثبت، نگرشهای مثبت، ویژگیهای مثبت، دستاوردهای مثبت، و تعامل سازنده و کامیاب با جهان که چهارچوبی علی و معلولی فراهم میآورد. مقالة کنونی بهطور خاص، با تأکید بر رویکرد جامع نویسنده و نظریهای شبکهای علی، کتاب را معرفی میکند. درانتها نیز بهطور خاص نکاتی انتقادی را درمورد روششناسی نویسنده و نیز محتوای نظریة شبکهای وارد میسازد که بیشتر به مسئلة اعتبار هنجارگذارانة این نظریه در قیاس با سایر نظریههای دربارة بهروزی مربوط میشود.
فلسفه
مجید معارف؛ حسین تقیپور
دوره 18، شماره 7 ، مهر 1397، ، صفحه 289-311
چکیده
قرآن کریم کتابی معرفتبخش و واقعنماست که حسب آیات قرآن، روایات، و عقل به شرح و تفسیر نیاز دارد. درطول تاریخ مفسران بسیاری براساس روشها، گرایشها، و مکاتب مختلف تفسیری به شرح و تفسیر این کتاب آسمانی روی آوردهاند. بر همین اساس تفسیر قرآن سیر تکاملی به خود گرفته و تا عصر حاضر که تفاسیر کامل یا برخی از اجزای قرآن بهنگارش درآمده ...
بیشتر
قرآن کریم کتابی معرفتبخش و واقعنماست که حسب آیات قرآن، روایات، و عقل به شرح و تفسیر نیاز دارد. درطول تاریخ مفسران بسیاری براساس روشها، گرایشها، و مکاتب مختلف تفسیری به شرح و تفسیر این کتاب آسمانی روی آوردهاند. بر همین اساس تفسیر قرآن سیر تکاملی به خود گرفته و تا عصر حاضر که تفاسیر کامل یا برخی از اجزای قرآن بهنگارش درآمده است تفسیرنویسی ادامه یافته است. در این میان کتاب تفسیر یازده سوره از قرآن کریم اثر آقای قدرتالله مشایخی ازسوی انتشارات سمت برای درس تفسیر ترتیبی گرایش علوم قرآن و حدیث رشتة الهیات بهتألیف درآمده است. در این مقاله محاسن و معایب کتاب مذکور ازجنبة شکلی و محتوایی نقد و ارزیابی میشود و باتوجهبه نواقص موجود پیشنهاد میشود پس از اعمال ویرایش علمی بهعنوان منبع درس تفسیر ترتیبی در مقطع کارشناسی استفاده شود.
فلسفه
هادی وکیلی
دوره 18، شماره 7 ، مهر 1397، ، صفحه 313-324
چکیده
دایرۀالمعارف جنبشهای دینی نوظهور، ویراست پیتر بی کلارک، دیدگاهی بهراستی جذاب و معتبر از جنبشهای دینی نوظهور در پسزمینهای جهانی ارائه میکند. این دایرۀالمعارف حاوی 428 مقاله از دانشگاهیان برجسته است که نمونههایی قابلتوجه از جنبشهای دینی نوظهور در هریک از قارهها را بررسی میکنند. کلارک بهعنوان ویراستار درآمدی ...
بیشتر
دایرۀالمعارف جنبشهای دینی نوظهور، ویراست پیتر بی کلارک، دیدگاهی بهراستی جذاب و معتبر از جنبشهای دینی نوظهور در پسزمینهای جهانی ارائه میکند. این دایرۀالمعارف حاوی 428 مقاله از دانشگاهیان برجسته است که نمونههایی قابلتوجه از جنبشهای دینی نوظهور در هریک از قارهها را بررسی میکنند. کلارک بهعنوان ویراستار درآمدی عالی با عنوان «ادیان جدید بهعنوان پدیدهای جهانی»، «راهنمای منابع مطالعات جُدِن»، و مقالهای مفید با عنوان «گونهشناسی ادیان جدید» در این دایرۀالمعارف گنجانده است. این دایرۀالمعارف مرجعی برجسته، تحقیقی، روزآمد، مهم، و ارزشمند برای کتابخانههای دانشگاهی بهشمار میرود. بااینحال، این دایرۀالمعارف از اشکالات و معایبی رنج میبرد: ازجمله، وجود تناقضات آشکار در نمایهها، بروز اغلاط تاریخی، چاپی و غیره در متن آن، و یکیدانستن جُدِنها با فرقهها، گروهکها، و گروههای ضد فرهنگ.
فلسفه
مریم صانعپور
دوره 17، شماره 7 ، دی 1396، ، صفحه 55-76
چکیده
در این مقاله، کتاب درآمدی بر تصوف، طریق باطنی اسلام اثر اریک ژئوفروی معرفی، تحلیل، و نقد شده است. نسخۀ موردبررسی ترجمۀ انگلیسیِ راجر گائتانی از اصل فرانسوی آن است.ژئوفروی در این اثر معنویت باطنی اسلام را تبیین کرده است. او تصوف را از زوایای مختلف بررسی و ریشههای عرفان اسلامی را تا عصر حاضر بازنگری کرده و موردمداقه قرار داده است. نویسندۀ ...
بیشتر
در این مقاله، کتاب درآمدی بر تصوف، طریق باطنی اسلام اثر اریک ژئوفروی معرفی، تحلیل، و نقد شده است. نسخۀ موردبررسی ترجمۀ انگلیسیِ راجر گائتانی از اصل فرانسوی آن است.ژئوفروی در این اثر معنویت باطنی اسلام را تبیین کرده است. او تصوف را از زوایای مختلف بررسی و ریشههای عرفان اسلامی را تا عصر حاضر بازنگری کرده و موردمداقه قرار داده است. نویسندۀ این کتاب تصوف را بهمنزلة ذرهبینی بهکار برده و معنویت واحدی را که در باطن اشکال مختلف اسلام وجود دارد رصد کرده است.یکی از مزایای این کتاب نگاه تاریخی گستردهای است که مهمترین شیوخ صوفیه را از اولین روزهای شکلگیری تصوف تا عصر حاضر دربر میگیرد. ژئوفروی همچنین مباحث، نظریهها، و عملکردهایی را که موجب شکلگیری تصوف شدهاند دقیق و منصفانه بررسی کرده است.در این کتاب، جنبههای وحدتبخش و جهانیِ تصوف که میتواند با فرقهگراییهای افراطی مقابله کند برجسته شده است. ژئوفروی تلاش کرده است تا میان عرفای اولیه اسلام مانند ابنعربی، رومی، حلاج، و ... با عرفای معاصر تعادل برقرار کند.در این مقاله، بر مهمترین مسائل کتاب تأکید و پس از تحلیل آنها وجوه مثبت یا منفیشان نقد و بررسی شده است.
فلسفه
حسن احمدیزاده
دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 1-13
چکیده
یکی از مهمترین حوزههای پژوهشیِ نوظهور در علوم انسانی و بهویژه در پژوهشهای فلسفی و کلامی پژوهشهای «تطبیقی» است. امروزه در بسیاری از کشورها فلسفۀ تطبیقی بهمنزلۀ حوزۀ پژوهشیِ مستقلی قلمداد میشود و بهمثابۀ رشتهای نظاممند و دارای روش پژوهشگران خاص خود را دارد. در کشور ما نیز، پس از انقلاب، اندیشمندان در حوزۀ فلسفه، ...
بیشتر
یکی از مهمترین حوزههای پژوهشیِ نوظهور در علوم انسانی و بهویژه در پژوهشهای فلسفی و کلامی پژوهشهای «تطبیقی» است. امروزه در بسیاری از کشورها فلسفۀ تطبیقی بهمنزلۀ حوزۀ پژوهشیِ مستقلی قلمداد میشود و بهمثابۀ رشتهای نظاممند و دارای روش پژوهشگران خاص خود را دارد. در کشور ما نیز، پس از انقلاب، اندیشمندان در حوزۀ فلسفه، بهویژه در مباحث هستیشناسی، علاقۀ خاصی به پژوهشهای تطبیقی از خود نشان داده و آثار متعددی در این خصوص نگاشتهاند. مرحوم مهدی حائری یزدی از اندیشمندانی است که سعی کرده است تا گام مهمی در پژوهشهای تطبیقی در فلسفه بردارد. بسیاری او را بهنوعی یکی از پایهگذاران اصلی فلسفة تطبیقی در ایران میدانند. در این جستار برآنیم، با بازخوانی کتاب ارزشمند او با عنوان هرم هستی، نگاه تازهای به تحلیلهای هستیشناسانۀ مرحوم حائری یزدی داشته باشیم، تحلیلهایی که بهزعم ایشان میتواند درزمرۀ تحلیلها و پژوهشهای تطبیقی در فلسفه قلمداد شود. همچنین، باتوجهبه روشمندبودنِ پژوهشهای تطبیقی در دنیای امروز، از برخی کاستیهای محتوایی و روششناسانۀ این اثر نیز سخن خواهیم گفت.
فلسفه
محمدرضا احمدی طباطبایی
دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 15-34
چکیده
مایکل سندل، فیلسوف سیاسی مشهور معاصر، از نحلة «جامعهگرایان یا جماعتگرایان» و از منتقدان جان رالز، نظریهپرداز مشهور «عدالت» در جهان غرب محسوب میشود. سندل در کتاب فلسفة عمومی، که حاوی مقالاتی از نوشتههای او درباب «اخلاق در سیاست» است، آموزههای فلسفی ـ سیاسی خود را با رویکردی آشکار و مصداقی تشریح کرده است. ...
بیشتر
مایکل سندل، فیلسوف سیاسی مشهور معاصر، از نحلة «جامعهگرایان یا جماعتگرایان» و از منتقدان جان رالز، نظریهپرداز مشهور «عدالت» در جهان غرب محسوب میشود. سندل در کتاب فلسفة عمومی، که حاوی مقالاتی از نوشتههای او درباب «اخلاق در سیاست» است، آموزههای فلسفی ـ سیاسی خود را با رویکردی آشکار و مصداقی تشریح کرده است. سندل، که شهرت اصلی او بهدلیل قوت در بیان و سوقدادن مباحث انتزاعی فلسفة سیاسی به مسائل عینی اجتماعی، سیاسی، و اقتصادی است، در این کتاب تلاش میکند تا مناسبات اخلاق و سیاست، بهویژه در جامعة آمریکا و باتوجهبه مصادیق عینی و نمونههای ملموس و قابلفهم برای عموم مردم را موردمداقه و ارزیابی قرار دهد. در مطالعة انتقادی این رسالة سندل، ضمن بازشناسی فرازهای مهم فلسفة سیاسی او با آموزههایش درباب مناسبات اخلاق و سیاست، دیدگاه وی در نقد نظریة عدالت رالز در لیبرالیسم را واکاوی خواهیم کرد. روش تحلیل در این پژوهش نیز توصیفی ـ تحلیلی است.
فلسفه
محمد اصغری
دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 35-48
چکیده
نگارندة این مقاله میکوشد با معرفی کتاب پایان تاریخ ازنظر فلاسفة مدرن و پستمدرن، نوشتة علی مرادخانی، آن را نقد و بررسی کند. بحث پایانگرایی (endism) از مباحث جدیدی است که در اواخر قرن بیستم، بهویژه با کار فوکویاما در محافل دانشگاهی، مطرح شد. اما پایان تاریخ موضوع کتاب حاضر است و میتوان گفت که زمینههای چنین بحثی در نوشتههای ...
بیشتر
نگارندة این مقاله میکوشد با معرفی کتاب پایان تاریخ ازنظر فلاسفة مدرن و پستمدرن، نوشتة علی مرادخانی، آن را نقد و بررسی کند. بحث پایانگرایی (endism) از مباحث جدیدی است که در اواخر قرن بیستم، بهویژه با کار فوکویاما در محافل دانشگاهی، مطرح شد. اما پایان تاریخ موضوع کتاب حاضر است و میتوان گفت که زمینههای چنین بحثی در نوشتههای فیلسوفان مدرن و پستمدرن بهطور صریح و غیرصریح وجود دارد و نویسندة کتاب خواسته است این زمینهها را با عنوان «پایان تاریخ» در کتاب خود تشریح کند. این مقاله در دو بخش این کتاب را بررسی انتقادی میکند: بخش اول ناظر به کاستیهای محتوای کتاب است و میتوان گفت که زبان ترجمهای کتاب بر زبان تألیفی آن غلبه دارد که در این مقاله به برخی از آنها اشاره میشود. بهعبارتدیگر، بخش زیادی از کتاب ترجمهای از منابع پایانی کتاب است که غالباً در متن کتاب به آنها ارجاع داده نشده است و چنین القا میکند که گویی مطالب ترجمهشده از آن نویسندهاند. بخش دوم ناظر بر کاستیهای صوری کتاب است که در آن بر کاستیهای مربوط به روی جلد، فهرست مطالب، ارجاعات (مستقیم و غیرمستقیم)، پینوشتها، غلطهای تایپی، نگارشی، و معادلهای فارسی و لاتین تأکید شده و در برخی موارد پیشنهادهایی نیز ارائه شده است.
فلسفه
قاسم پورحسن؛ افسانه پندجو
دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 49-70
چکیده
رویکرد معرفتشناسی وظیفهگروانه واکنشی دربرابر رویکرد مبناگرایی بود که از قول به وجود باورهای پایه یا خودموجه دفاع میکرد. دکارت با شکورزی در هر نوع معرفتی بنیانهای نخستین چنین رویکردی را فراهم ساخت. جان لاک و دبلیو. کی. کلیفورد با دو منظر متفاوت آن را بسط دادند. لاک در دو اثر معقولیت مسیحیت و فاهمة بشری و کلیفورد در اخلاق باور ...
بیشتر
رویکرد معرفتشناسی وظیفهگروانه واکنشی دربرابر رویکرد مبناگرایی بود که از قول به وجود باورهای پایه یا خودموجه دفاع میکرد. دکارت با شکورزی در هر نوع معرفتی بنیانهای نخستین چنین رویکردی را فراهم ساخت. جان لاک و دبلیو. کی. کلیفورد با دو منظر متفاوت آن را بسط دادند. لاک در دو اثر معقولیت مسیحیت و فاهمة بشری و کلیفورد در اخلاق باور کوشیدند، ضمن نقد و طعن بر مبناگرایی و تأکید بر وجود دلیل برای هر باوری، رویکرد دلیلگرایی حداکثری را شکل دهند. این دیدگاه بنیان جدیدی را برای پذیرش باور طرح کرد که هم بر دلیلورزی تأکید داشت و هم بر وجه اخلاقی قبول باور پای میفشرد. کلیفورد در رسالة اخلاق باور با بیان دو داستان خاص، ضمن نقد و جرح معرفتشناسی رایج، میکوشد تا عیان سازد نتایج اخلاقی باور معرفتی از اهمیت بیشتری از توجیه صرف برخوردار است. عمدهترین نقطة اتکای وی در این مسیر پیوند میان اخلاق و معرفتشناسی است. او در رسالهاش متعرض درستی و نادرستی باور دینی مسلمانان شد و پس از لاک بهطور خاص به نظریة مرجعیت پرداخت. روش کلیفورد در تأکید بر صرف دلیل، آن هم حداکثری افراطی، و رد وضعیت خاص ایمان با چالشهای بسیاری روبهرو خواهد بود.
فلسفه
زهره سعیدی
دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 71-85
چکیده
فلسفۀ اشراق بهسان اندیشهای نو و روشنگر در تاریخ فلسفۀ اسلامی رخنمایی میکند. ورود به حوزة فلسفۀ اسلامی بدون فربهکردن وجود از این چشمهسار کامل نمیشود. کتاب حاضر، بهمثابة روشنکنندة مبانی اساسی فلسفۀ اشراق، گامی در راه فهم توصیفی و تحلیلی حکمت اشراق است. نویسنده در این اثر تلاش کرده است با تأکید بر کتاب حکمةالاشراقِ ...
بیشتر
فلسفۀ اشراق بهسان اندیشهای نو و روشنگر در تاریخ فلسفۀ اسلامی رخنمایی میکند. ورود به حوزة فلسفۀ اسلامی بدون فربهکردن وجود از این چشمهسار کامل نمیشود. کتاب حاضر، بهمثابة روشنکنندة مبانی اساسی فلسفۀ اشراق، گامی در راه فهم توصیفی و تحلیلی حکمت اشراق است. نویسنده در این اثر تلاش کرده است با تأکید بر کتاب حکمةالاشراقِ سهروردی نظام فلسفی شیخ اشراق را ارائه و تحلیل کند. بدین منظور، داوریهای شیخ اشراق دربارة موضوعات فلسفه را، که درواقع نقدها و پاسخهای شیخ اشراق به دیدگاه مشائیان است، عرضه و تحلیل کرده است. مقالة پیش رو سعی دارد کتاب حاضر را بهاجمال معرفی کند، به پیشینة آثاری از این دست اشاره کند، و در دو بخش صوری و محتوایی ابعاد شکلی و محتوایی اثر را تحلیل کند. ازاینرو، با هدف بررسی و نقد آن، نقاط قوت و ضعف آن را نشان میدهد و به طرح پیشنهادهایی برای اصلاح آن بسنده میکند.
فلسفه
مرتضی شجاری
دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 87-107
چکیده
کتاب اندیشۀ اسلامی 1، که برای دانشجویان کارشناسی تمامی رشتهها نگارش یافته و به چاپ نودوهفتم رسیده است، میکوشد سه مسئلۀ مهم اعتقادی (انسان، خدا، و معاد) را بررسی کند؛ اما متأسفانه این کتاب از آرای اندیشمندان بزرگ اسلامی مانند ابنسینا، ابوحامد غزالی، شیخ اشراق، و ملاصدرا بیبهره مانده است و مؤلفان محترم آن، با رویکردی ...
بیشتر
کتاب اندیشۀ اسلامی 1، که برای دانشجویان کارشناسی تمامی رشتهها نگارش یافته و به چاپ نودوهفتم رسیده است، میکوشد سه مسئلۀ مهم اعتقادی (انسان، خدا، و معاد) را بررسی کند؛ اما متأسفانه این کتاب از آرای اندیشمندان بزرگ اسلامی مانند ابنسینا، ابوحامد غزالی، شیخ اشراق، و ملاصدرا بیبهره مانده است و مؤلفان محترم آن، با رویکردی کلامی، آرای موردقبول خود را، که برداشتی خاص از اسلام است و غالباً با دلایلی بسیار ضعیف همراه شده است، مطرح میکنند و در مواردی که دلایل کلام سنتی را مخدوش دانسته و خود نیز نتوانستهاند دلیلی اقامه کنند، از اصطلاحات و بعضی ادلّۀ حکمت متعالیه سود جستهاند که همین مطلب موجب تناقضاتی در آرای مطرح در کتاب شده است. نگارنده با بررسی دقیقِ کتاب به این نتیجه رسید که در آن نه اندیشه مطرح است و نه اسلامِ اندیشمندانِ بزرگی مانند ملاصدرا.
فلسفه
حوریه شجاعی باغینی
دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 109-122
چکیده
تفسیر موضوعی آیات قرآن با تمرکز بر تعداد محدودی از آیات مرتبط با یک موضوع تفسیری است که به ایجاد تصور جامع و فهمی عمیق از موضوعات قرآنی کمک میکند. نویسندة کتاب آفرینش در قرآن با استفاده از الگوی روشی تفسیر در مکتب ادبی آیات مربوط به آفرینش را مطالعه و بررسی موضوعی کرده است. او، با بررسی و مقایسة تفاسیر سنتی و مدرن در مواجهه با نظریههای ...
بیشتر
تفسیر موضوعی آیات قرآن با تمرکز بر تعداد محدودی از آیات مرتبط با یک موضوع تفسیری است که به ایجاد تصور جامع و فهمی عمیق از موضوعات قرآنی کمک میکند. نویسندة کتاب آفرینش در قرآن با استفاده از الگوی روشی تفسیر در مکتب ادبی آیات مربوط به آفرینش را مطالعه و بررسی موضوعی کرده است. او، با بررسی و مقایسة تفاسیر سنتی و مدرن در مواجهه با نظریههای کیهانشناسی و برای رسیدن به فهمی برخاسته از اقتضائات دنیای جدید و نیز گونهای واکنش مؤمنانه به موفقیتهای علمی، روش مطالعة هرمنوتیکی مؤلفمحور دربرابر متنمحور را بدون پیروی از مکتب خاصی بهکار گرفته است. این اثر پژوهشی است که افقی جدید در مباحث تفسیری میگشاید؛ ازاینرو، بررسی همراه با دیدگاهی نقادانه میتواند به اعتلای آن یاری رساند. بر این اساس، در مقالة حاضر، پس از معرفی کلی اثر و ارائة خلاصهای از محتوای آن، علاوهبر تحلیل روش مؤلف به برخی از ویژگیهای ساختاری و محتوایی، همچنین به جنبههای مثبت و منفی آن اشاره و برای رفع کاستی پیشنهاداتی ارائه میشود.
فلسفه
رهام شرف؛ سحر کاوندی
دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 123-143
چکیده
اگرچه دین و اخلاق در بسیاری از موارد به یکدیگر کمک میکنند، در برخی موارد نیز گزارههای دینی و اخلاقی ناسازگار با یکدیگر بهنظر میرسند؛ ازهمینرو، بررسی ارتباط یا تقابل و تعارض احتمالی آن دو نیازمند پژوهش و تأملات فلسفی است. کتاب دین و اخلاق؛ بررسی گونههای وابستگی اخلاق به دین به این مهم پرداخته و مؤلف محترم آن بهطور مبسوط ...
بیشتر
اگرچه دین و اخلاق در بسیاری از موارد به یکدیگر کمک میکنند، در برخی موارد نیز گزارههای دینی و اخلاقی ناسازگار با یکدیگر بهنظر میرسند؛ ازهمینرو، بررسی ارتباط یا تقابل و تعارض احتمالی آن دو نیازمند پژوهش و تأملات فلسفی است. کتاب دین و اخلاق؛ بررسی گونههای وابستگی اخلاق به دین به این مهم پرداخته و مؤلف محترم آن بهطور مبسوط و با مراجعه به منابع مختلف به طرح، تبیین، و بررسی این موضوع اقدام کرده است. در این پژوهش، با روش کتابخانهای و درعینحال تحلیلی، درصدد نقد و بررسی این اثریم. نویسندگان مقالة حاضر، پس از بیان ضرورت و اهمیت موضوع، کتاب دین و اخلاق را ازنظر صوری و محتوایی بررسی کردهاند. به این منظور، ابتدا ویژگیهای مثبت اثر در هر دو جنبه آورده شده و سپس کاستیها و نقاط ضعف آن طرح شده است. درنهایت، پیشنهادهایی برای غنای هرچه بیشتر اثر ارائه شده است. بهنظر میرسد توجه به کاستیهای احتمالی کتاب و برطرفکردن آنها میتواند این اثر را منبعی درسی درکنار سایر منابع در مقاطع تکمیلی قرار دهد.
فلسفه
محمّد شکری
دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 145-162
چکیده
پوزیتیویسم منطقی نام مکتب تجربهباورِ رادیکالی بود که با الهام از اندیشههای کسانی مانند هیوم، راسل، ویتگنشتاین، و برخی دیگر در 1920 ابتدا در وین شکل گرفت و سپس با تألیف کتاب زبان، حقیقت [صدق]، و منطق ازسوی ایر به انگلستان وارد شد. داعیة اصلی این جنبش فلسفی ازمیدانبهدرکردن مابعدالطبیعه بهمثابة قسمی شناخت است. سخنگویان و نمایندگان ...
بیشتر
پوزیتیویسم منطقی نام مکتب تجربهباورِ رادیکالی بود که با الهام از اندیشههای کسانی مانند هیوم، راسل، ویتگنشتاین، و برخی دیگر در 1920 ابتدا در وین شکل گرفت و سپس با تألیف کتاب زبان، حقیقت [صدق]، و منطق ازسوی ایر به انگلستان وارد شد. داعیة اصلی این جنبش فلسفی ازمیدانبهدرکردن مابعدالطبیعه بهمثابة قسمی شناخت است. سخنگویان و نمایندگان اصلی این طرز تفکر با قبول تقسیمبندی هیوم از گزارهها به دو قسم تحلیلی و ترکیبی بر آن شدند نهتنها مابعدالطبیعه، بلکه الهیات و حتی اخلاق را نیز نمیتوان درشمار فعالیتهای ذهنی معرفتبخش بهشمار آورد. نویسندة کتاب پوزیتیویسم منطقی کوشیده است تا، ازطریق ترجمة برخی مقالات کلاسیک که یا در معرفی این مکتباند یا در نقد آموزههای اصلی آن مانند تز تحقیقپذیری، نشان دهد که این آموزه هم از برخی تناقضات درونی رنج میبرد و هم قبول مدعیات اصلی آن نهفقط به نفی متافیزیک، بلکه به نفی اخلاق، دین، و حتی علم نیز خواهد انجامید.
فلسفه
سیدمصطفی شهرآیینی
دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 163-184
چکیده
در مقالة پیش رو، چنانکه از عنوانش پیداست، میخواهیم ترجمة فارسی جلد چهارم از دورة دهجلدی تاریخ فلسفة راتلج با عنوان رنسانس و عقلباوری سدة هفدهم را معرفی، نقد، و بررسی کنیم. نگارش این اثر را جمعی از برجستگان و صاحبنظران طراز اول دانشگاههای دنیا دربارة دورة نوزایی و عقلگرایی برعهده دارند و سرویراستار این مجلد نیز اسپینوزاشناس ...
بیشتر
در مقالة پیش رو، چنانکه از عنوانش پیداست، میخواهیم ترجمة فارسی جلد چهارم از دورة دهجلدی تاریخ فلسفة راتلج با عنوان رنسانس و عقلباوری سدة هفدهم را معرفی، نقد، و بررسی کنیم. نگارش این اثر را جمعی از برجستگان و صاحبنظران طراز اول دانشگاههای دنیا دربارة دورة نوزایی و عقلگرایی برعهده دارند و سرویراستار این مجلد نیز اسپینوزاشناس معروف، پارکینسون، است. این اثر را انتشارات راتلج در سال 1993 منتشر کرد و در سال 1392 نیز حسن مرتضوی آن را به فارسی درآورد و انتشارات پویهنگار وظیفة نشر آن را عهدهدار شد. نویسنده قصد دارد، در مقدمة مقاله، نخست معرفی اجمالی از این دورة دهجلدی و ویژگیهای آن بهدست دهد و درادامه، مجلد چهارم از این مجموعه را معرفی کند و جایگاه این اثر را درمیان آثار مشابه در زبان فارسی ا نشان دهد. سرانجام، پیش از ورود به بخش اصلی مقاله، مترجم کتاب بهاجمال معرفی میشود. نقد و بررسی ترجمة فارسی این اثر، که بخش اصلی مقاله را به خود اختصاص میدهد، در دو بخش صوری و محتوایی تنظیم شده است که نخست از جنبة صوری و شکلی نقد و ارزیابی میشود و در بخش دوم، ترجمه ازمنظر محتوایی و تخصصی بررسی میشود.
فلسفه
مجید صدرمجلس
دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 185-202
چکیده
در این نوشته ترجمۀ فارسی جلد چهارم تاریخ فلسفۀ راتلج: دورۀ نوزایی و عقلگرایی قرن هفدهم را بررسی میکنیم. عنوان جلد چهارم نشاندهندة دورههای زمانی و برخی فیلسوفانی است که در این جلد بررسی میشوند. این اثر در سال 1993 میلادی با ویراستاری جی. اچ. آر. پارکینسون ازسوی انتشارات راتلج چاپ شد و در ایران نیز در سال 1392 با ترجمۀ سیدمصطفی شهرآیینی ...
بیشتر
در این نوشته ترجمۀ فارسی جلد چهارم تاریخ فلسفۀ راتلج: دورۀ نوزایی و عقلگرایی قرن هفدهم را بررسی میکنیم. عنوان جلد چهارم نشاندهندة دورههای زمانی و برخی فیلسوفانی است که در این جلد بررسی میشوند. این اثر در سال 1993 میلادی با ویراستاری جی. اچ. آر. پارکینسون ازسوی انتشارات راتلج چاپ شد و در ایران نیز در سال 1392 با ترجمۀ سیدمصطفی شهرآیینی و ویرایش حسن فتحی با همکاری انتشارات حکمت و مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران بهچاپ رسید. در این مقاله کوشیدهایم به ترجمۀ فارسی اثر از دو زاویة صوری و کیفیت محتوا بنگریم و درخصوص آن به قضاوتی نسبی دست یابیم. نتیجۀ اجمالی این بررسی حاکی از این است که اثر ترجمهای قابلفهم، معتبر، و مفید برای خوانندۀ ایرانی است. جهات گوناگونی در پدیدآمدن این وضع دخیلاند، مانند ترجمهکردن نه از سر تفنن و شهرت، دقت و امانتداری، عبارتپردازیهای روان و محکم، معادلگذاریهای مناسب برای اصطلاحات فلسفی، و تخصص متناسب مترجم و ویراستار با موضوع. البته، درکنار این نکات، نمیتوان وجود برخی سهوهای نادر را منکر شد. سهوهایی که ناخواستهاند و اگر این نوشته فایدهای داشته باشد، شاید فقط ازبابت رفع برخی از این سهوها در چاپ بعدی ترجمه باشد.
فلسفه
علیرضا فخّاری
دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 203-228
چکیده
برنامهریزی درسی هم بر امور کلان و کلی و هم بر جزئیات استوار است که نوع نگاه به هریک تأثیر مهمی در تدوین برنامة درسی و کیفیت آن خواهد داشت. از مهمترین امور کلان در این خصوص نیازسنجی، تعیین و تحدید اهداف و مأموریت، و نیز مسئلة ارزشیابی است. ضعف و قوت یک برنامة درسی به ضعف و قوت این امور برمیگردد. بنابراین برای بهینهسازی هر فعالیت ...
بیشتر
برنامهریزی درسی هم بر امور کلان و کلی و هم بر جزئیات استوار است که نوع نگاه به هریک تأثیر مهمی در تدوین برنامة درسی و کیفیت آن خواهد داشت. از مهمترین امور کلان در این خصوص نیازسنجی، تعیین و تحدید اهداف و مأموریت، و نیز مسئلة ارزشیابی است. ضعف و قوت یک برنامة درسی به ضعف و قوت این امور برمیگردد. بنابراین برای بهینهسازی هر فعالیت آموزشی لازم است هریک از ارکان آن ارزیابی و آسیبشناسی شود تا بتوان با شناخت کاستیها درصدد رفع آنها برآمد. از بررسی اجمالی برنامة درسی رشتة علوم قرآن و حدیث چنین برمیآید که امعان نظری جدی در ابتنای بر اصول برنامهریزی درسی وجود نداشته است و این میتواند یکی از ضعفهای رشته و عامل ایجادنشدن توانمندیهای لازم در دانشجویان تلقی شود. برنامهریزی بدون برنامه و منطبقنبودن با استانداردهای آموزشی نهتنها رفع مشکل نمیکند، بلکه خود مشکلی میشود درکنار دیگر مشکلات.
فلسفه
نواب مقربی
دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 229-254
چکیده
کتاب اخلاق علم، چنانکه از عنوان آن پیداست، کتابی است در حوزة اخلاق علم که پژوهشکدة علم و دین پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی در سال 1391 منتشر کرده است. عنوان انگلیسی کتاب The Ethics of Science: An Introduction است. نویسندة کتاب دیوید بی. رسنیک و مترجمان آن مصطفی تقوی و محبوبه مرشدیاناند. اخلاق علم، که گونهای اخلاق حرفهای بهشمار میرود، درواقع، ...
بیشتر
کتاب اخلاق علم، چنانکه از عنوان آن پیداست، کتابی است در حوزة اخلاق علم که پژوهشکدة علم و دین پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی در سال 1391 منتشر کرده است. عنوان انگلیسی کتاب The Ethics of Science: An Introduction است. نویسندة کتاب دیوید بی. رسنیک و مترجمان آن مصطفی تقوی و محبوبه مرشدیاناند. اخلاق علم، که گونهای اخلاق حرفهای بهشمار میرود، درواقع، با زمینههای گوناگونی چون سیاست، جامعه، اخلاق، دین، و اقتصاد پیوندهایی نزدیک و همپوشانی دارد. ولی این حوزه از اخلاق بیش از هرچیز با جامعهشناسی علم سروکار دارد. در این مقاله، نخست جامعهشناسی علم را تبیین و توصیف میکنیم. سپس طرح کلی و چکیدهای از مطالب کتاب اخلاق علم را ترسیم میکنیم و درپایان نیز ایرادهای وارد بر کتاب را بهاختصار و اجمال بررسی میکنیم.
فلسفه
شمسالملوک مصطفوی
دوره 17، شماره 5 ، آبان 1396، ، صفحه 255-272
چکیده
«شرقشناسی»، «پستمدرنیسم»، و «جهانیشدن» موضوعات مهمیاند که هریک بهتنهایی تأملات و مطالعات جدی عدهای از اندیشمندان معاصر را در حوزههای مختلف علوم انسانی بهدنبال داشتهاند. «برایان ترنر» از متفکرانی است که این مباحث را در کتابی با همین عنوان بررسی و تلاش کرده است که ارتباط آنها را با یکدیگر روشن ...
بیشتر
«شرقشناسی»، «پستمدرنیسم»، و «جهانیشدن» موضوعات مهمیاند که هریک بهتنهایی تأملات و مطالعات جدی عدهای از اندیشمندان معاصر را در حوزههای مختلف علوم انسانی بهدنبال داشتهاند. «برایان ترنر» از متفکرانی است که این مباحث را در کتابی با همین عنوان بررسی و تلاش کرده است که ارتباط آنها را با یکدیگر روشن سازد. او در این سلسله مباحث نشان میدهد که جهانیشدن و پستمدرنیسم نهتنها مفهوم «جامعه» را بغرنج کرده و بنابراین مشروعیت اندیشه و انسجام خود «جامعهشناسی» را بهچالش کشیده است، بلکه همة حوزهها ازجمله شرقشناسی را نیز تحتتأثیر قرار داده است. او همچنین، با تأکید بر اینکه تهدید اصلی برای ایمان مذهبی در یک جامعة پستمدرن کالاییشدن زندگی روزمره است، روشنفکران را ترغیب میکند تا با نظر به تغییرات ایجادشده در ماهیت جهانی مصرفگرایی در آن دسته از روشهای سنتی که بحث شرقشناسی در آنها صورتبندی شده است بازاندیشی کنند. مقالة حاضر بر آن است که، با ارائة شرحی محتوایی از کتاب ترنر، تحلیلی نقادانه از آرای او ارائه دهد.