چکیده کتاب درسی از ابزارهای مهم آموزش است. بنابراین دقت در چگونگی طراحی، تدوین، و نشر آن ضروری است. ازجمله تألیفات دربارۀ چگونگی طراحی و تألیف کتب درسی پژوهش و نگارش کتاب درسی است که محققان، مؤلفان، و دست‌اندرکاران تألیف کتب درسی می‌توانند از آن بهره ببرند. در این مقاله این کتاب با استفاده از روش پژوهش کاوش‌گری فلسفی انتقادی نقد می‌شود. اهمیت این کتاب در انعکاس طیف گسترده‌ای از پژوهش‌های کتاب درسی در جهان، پژوهش‌محوربودن آن، و بررسی مباحث اساسی است. از مزایای این کتاب می‌توان به استفاده از ابزارهای مختلف برای فهم بیش‌تر مطالب ازجمله نمودار، جدول، مناسب‌بودن نوع قلم، و اندازۀ آن‌ اشاره کرد. کاستی‌های آن نیز شامل نارسایی در نظم منطقی مطالب، عدم‌ تشریح و توضیح کافی برخی مفاهیم، طراحی نامناسب و تضاد رنگ‌ها، حاشیۀ نامناسب، و عدم ‌جذابیت است.
 

چکیده هدف پژوهش حاضر نقد کتاب برنامۀ درسی در دورۀ متوسطه است. بنابراین از ترکیبی از روش‌های مرور انتقادی کتاب، کاوش‌گری فلسفی انتقادی، و نقادی آموزشی استفاده شده است. کتاب مذکور تألیف فرج‌الهی و طالبی است که دانشگاه پیام‌نور در سال 1393 آن را منتشر کرده است. ابزار نقد اثر مذکور چک‌لیست نقد کتب‌ درسی دانشگاهی شورای بررسی متون و کتب علوم‌ انسانی است. برای تحلیل اطلاعات نیز از تحلیل محتوای کیفی استفاده شده است. براساس یافته‌ها، نقاط قوت کتاب شامل جامعیت صوری، حروف‌نگاری، کیفیت چاپ و صحافی، سازواری با مبانی و اصول دینی و اسلامی، به‌کارگیری ابزارهای علمی، معادل‌سازی، و کاربرد اصطلاحات تخصصی است. کاستی‌های اثر نیز طرح جلد نامناسب، نیاز به ویرایش علمی و ادبی، نظم و انسجام کلی و درون‌فصلی نامناسب، ابهام در منابع، نداشتن تحلیل علمی، نداشتن نوآوری و جدیدنبودن محتوا، سازوارنبودن محتوای اثر با مبانی و پیش‌فرض‌های حوزۀ معرفتی «برنامۀ درسی»، و عدم‌پوشش سرفصل‌های مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.

چکیده هدف از این پژوهش نقد کتاب الگوهای آموزشی در تربیت بدنی اثر مایکل دبلیو. متسلر و ترجمۀ رضوان رضوانی اصل و همکاران است. روش پژوهش کاوش‌گری فلسفی انتقادی و جامعۀ تحقیق محتوا و ساختار کتاب است. پرسش‌نامۀ «نقد کتب ملی» ابزار و چهارچوب نقد این کتاب است. این کتاب 693 صفحه، دو بخش، و پانزده فصل دارد. کتاب در دو بعد شکلی و محتوایی تحلیل خواهد شد. امتیازات شکلی شامل صفحه‌آرایی، ویرایش ادبی، شناسۀ کامل، و کیفیت خوب چاپ است. برخی از امتیازات محتوایی شامل چینش مطالب در قالب بخش و فصل، تطابق محتوا با سرفصل‌‌های برخی از دروس دانشگاهی، و بسط ایدۀ جامع در طراحی و اجرای درس تربیت بدنی است. کاستی‌های شکلی شامل جذابیت کم طرح جلد و شمار زیاد صفحات کتاب است. کاستی‌‌های محتوایی شامل تکراری‌بودن مطالب، بی‌‌توجهی نسبی به اشاره‌‌ به نظریه‌‌های علمی موجود، اشاره‌نکردن به الگوهای آموزشی تلفیقی، مشکل تدریس کتاب طی یک ترم برای درسی دوواحدی، معادل‌‌سازی متوسط و ضعیف اصطلاحات تخصصی، و عدم اطمینان به ترجمۀ کتاب است. با‌توجه‌به دردست‌رس‌بودن کتاب‌‌های راه‌نمای معلم توصیۀ این کتاب به معلمان تربیت بدنی ایرانی شایسته نیست.
 

چکیده پژوهش حاضر با هدف بررسی پدیدارشناسانۀ موانع کارآفرینی علوم انسانی در دانشگاه انجام شده است. روش تحقیق کیفی با رویکرد پدیدارشناسانه بوده است. جامعۀ پژوهش را متخصصان موضوعی حوزۀ علوم انسانی تشکیل دادند. روش نمونه‌گیری هدف‌مند متجانس بود که با دوازده نفر به‌حد اشباع نظری داده‌ها رسید. اطلاعات از طریق مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته گردآوری شد. اعتبار اطلاعات گردآوری‌شده از معیار ارزیابی لینکن و گوبا (1985) و روش دنزین (1978) و پاتون (1999) تأیید شد. تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها استقرایی و با استفاده از روش هفت‌مرحله‌ای کولایزی (1978) انجام شد. یافته‌ها نشان داد این موانع در چهار دسته جای گرفته است. در بعد اشتغال‌زایی دو دیدگاه کاملاً متمایز مخالف و موافق کسب‌وکار علوم انسانی احصاشدنی بود. در مضمون اقبال اجتماعی فروکاست منزلت اجتماعی، تقلیل‌گرایی کاربردی، فضاسازی فرهنگی، تزلزل در گفتمان علوم انسانی، آگاهی و دانش اجتماعی ناصواب در دانشگاه، و در مضمون زیرساخت‌های توسعه‌ای این علوم، رشد عینی، وارونگی جنسیتی، قابلیت کارکردی، رقمی‌شدن، تعارضات معطوف به قدرت و در مضمون رشد علوم انسانی، فقدان مسئله، قابلیت پژوهش‌های علوم انسانی، کارآفرینی علوم انسانی، قابلیت‌های بین‌المللی‌شدن این علوم، و زایش علوم میان‌رشته‌ای جای گرفت.

چکیده کتاب‌خانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی همواره تلاش دارند تا بهترین و مناسب‌ترین پاسخ را برای پرسش‌ها و نیازهای مراجعان خود فراهم کنند. باتوجه‌به افزایش روزافزون و تنوع فراوان منابع اطلاعاتی، هر کتاب‌خانه‌ای توان و امکان تهیه ودر‌دست‌رس ‌پذیرساختن آن‌ها را ندارد. نرگس نشاط همکاری میان کتاب‌خانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی را راه‌حلی برای توسعۀ دست‌رس‌‌پذیری کتاب‌خانه به انواع منابع اطلاعاتی جهت رفع نیازهای مراجعان آن‌ها می‌داند و درقالب کتاب‌ نظام‌‌های همکاری در کتاب‌خانه‌‌ها و مراکز اطلاع‌‌رسانی به این موضوع پرداخته است. این کتاب که می‌‌تواند منبعی آموزشی برای دانشجویان رشتۀ علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی و منبعی کاربردی برای متخصصان و حرفه‌‌مندان این علم قلمداد شود به‌شیوۀ توصیفی‌‌ ـ تحلیلی موردبررسی انتقادی قرار گرفت. در این مقاله، پس از معرفی کتاب موردبحث، نویسنده، و ناشر آن ساختار کتاب مورداشاره قرار گرفته و سپس به نقد شکلی و محتوایی اثر پرداخته شده است. اثر حاضر یک کتاب تخصصی در موضوع همکاری‌‌های بین‌ کتاب‌خانه‌‌ای و مراکز اطلاع‌‌رسانی و دارای سطح علمی مناسب است. از مهم‌ترین کاستی‌‌های کتاب ضعف در جنبه‌های کاربردی کتاب، عمومی‌بودن برخی مطالب، و کهنه‌بودن منابع آن است.

چکیده مدیریت آموزشی به‌معنی عام برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی، هدایت، هماهنگی، نظارت، و ارزش‌یابی فرایند آموزش در نظر گرفته می‌شود، اما به‌معنای خاص مدیریت آموزشی، راه‌نمایی، مددکاری، و ایجاد محیط مناسب برای فعالیت آموزشی است. به‌عبارتی، مدیریت آموزشی فرایند هماهنگ‌کردن استعدادهای آدمی و بهره‌گیری از شرایط محیطی برای اهداف آموزشی است. هدف این مقاله نقد کتاب متون زبان انگلیسی در مدیریت آموزشی است. این کتاب به دانشجویان کمک می‌کند که با واژه‌های تخصصی حوزۀ مدیریت آموزشی آشنا شوند، به‌نحوی‌که بتوانند از پژوهش‌ها و مطالعات انجام‌شدۀ این حوزه در سایر نقاط جهان مطلع شوند. بررسی‌ها نشان داد که اثر حاضر، علاوه‌بر علمی‌بودن، از ویژگی‌های درسی و آموزشی لازم تا حد زیادی برخوردار است، البته معدود کاستی‌هایی نیز در این کتاب وجود دارد. ‌‌پیش‌نهادهایی برای ارتقای کیفی اثر ارائه شده است که ‌مهم‌ترین آن استفاده از متون به‌روزی است که جملات طولانی و پیچیدۀ ‌کم‌تری دارند و ‌‌هم‌چنین ارائۀ یک بخش تحت عنوان «مطالعۀ ‌بیش‌تر» در انتهای هر واحد درسی یا در انتهای کتاب تا ‌چنان‌چه دانشجویان به مطالعۀ ‌بیش‌تر درخصوص موضوعات موردبحث نیاز داشتند به آن‌ها مراجعه کنند.

چکیده دوره‌های باز برخط انبوه (موک) یکی از پدیده‌‌های نوین تلفیق فناوری در آموزش است. کتاب موک‌‌ها طراحی، کاربرد و مدل‌‌های کسب‌وکار که به فارسی برگردانده شده است منبعی برای محققان این حوزه است. این اثر 156 صفحه‌‌ای درصدد معرفی موک‌‌ها، الگوهای طراحی، استفاده، و مدل‌‌های کسب‌وکار برآمده است. برای  نقد کتاب یادشده، از چهارچوب معرفی‌شده در پرسش‌نامۀ نقد و بررسی کتب علوم انسانی و شاخص‌های ارزیابی و نقد کتب دانشگاهی بهره گرفته ‌شد. ابتدا با استفاده از روش توصیفی ‌ـ تحلیلی پیشینۀ موک‌‌ها و تحقیقات آن موردبررسی قرار گرفت. سپس با استفاده از روش پژوهش ‌‌ارزش‌یابی اثر ‌‌ارزش‌یابی و نقد شد. براساس شاخص‌‌های محتوایی، روشی، زبانی، ساختاری، شکل ظاهری و ابتدایی ‌ـ انتهایی، اثر درحد متوسط ‌‌ارزش‌یابی شد. از منظر آموزشی، اثر به‌عنوان یک منبع تکمیلی برای برخی دروس معرفی شد. مهم‌ترین نقطه‌قوت کتاب کاربردی‌بودن و قابل‌فهم‌بودن آن است و مهم‌ترین نقطه‌‌‌ضعف آن عدم‌انسجام مطالب و عدم‌تناسب محتوا با عنوان و فقر مبانی نظری بود. ترجمۀ سلیس و روان و مطابقت با محتوای اصلی از مهم‌ترین نقاط قوت ترجمه بود و نیاز به توضیحات مترجم در زیرنویس‌‌ها و ارائۀ کامل سرواژه‌‌ها در زیرنویس‌‌ها از نقاط ضعف ترجمه بود.

چکیده هدف پژوهش حاضر بررسی و نقد کتاب پروژه‌های چندرسانه‌ای است. لذا روش تحلیلی ‌ـ اسنادی مورداستفاده قرار گرفته است. کتاب موردمطالعه، تألیف کارن اس. ایورس و آن. ای. بارون در سال 2010 است که انتشارات بوی کاغذ آن را با ترجمۀ خدیجه علی‌آبادی و اسماعیل اصلانی در سال 1395 منتشر کرده است. این مقاله با به‌کارگیری روش تحلیل اسناد و بازبینی و روشن‌سازی دامنۀ محاسن و کاستی‌های کتاب گرد آمده است و آشکار می‌سازد که متن آن باوجود هم‌خوانی قابل‌قبول با متن اصلی، رسایی و روان‌بودن، و برخورداری از واژگان تخصصی پسندیده کاستی‌هایی دارد؛ ازجمله عدم طراحی راه‌برد یاددهی ‌ـ یادگیری و تحلیل هوش‌‌های چندگانه طی فرایند از ایده تا ارزش‌یابی، عدم ارائۀ راه‌کارهای عملیاتی و دقیق برای اجرای راه‌برد یادگیری مشارکتی (تشریک مساعی)، بی‌توجهی به جزئیات گام‌‌ها و فعالیت‌‌های هریک از مدل پیش‌نهادی، بی‌توجهی به تفکیک مفهومی فلوچارت با ساختار محتوا، و انتخاب برخی عناوین نامناسب باتوجه‌به محتوا بودند. سودمندی کتاب حاضر به‌عنوان یک راه‌نمای تدریس برای راه‌برد یادگیری مبتنی‌بر پروژه‌‌های چندرسانه‌‌ای مشارکتی به‌عنوان یک منبع آموزشی در دروس تولید محتوای الکترونیکی در دورۀ کارشناسی و حتی در درس درس‌‌افزارهای کارشناسی ارشد بسیار است. ازاین‌‌رو، پیش‌نهاد می‌شود که نویسندگان با رفع برخی اشکال‌‌های صوری، ساختاری، و محتوایی آن را بهبود دهند.

چکیده هدف این مقاله ارزش‌یابی، نقد، و تحلیل کتابی در حوزۀ تدریس است. در ارزش‌‌‌یابی کتاب از روش تحلیلی استفاده شده است. نمونۀ بررسی‌شده کتاب مهارت‌های آموزشی و پرورشی (روش‌ها و فنون تدریس) جلد اول، تألیف حسن شعبانی، است. کتاب موردمطالعه براساس شاخص‌‌های ظاهری و محتوایی فرم نقد کتب درسی دانشگاهی، شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی موردبررسی قرار گرفته است. براساس یافته‌‌های تحقیق، کتاب مدنظر امتیازات و نکات مثبتی دارد، مانند بیان مقدمه و اهداف در ابتدای هر فصل، استفاده از جداول و نمودارها، ارائۀ مدل مفهومی در ابتدای هر بخش، سلیس و قابل‌فهم‌بودن اثر، مرتبط‌بودن عنوان کتاب با نیازهای حرفه‌‌ای دانشجومعلمان. هم‌چنین کاستی‌‌ها و نقاط ضعف آن عبارت است از فاقد الگوی آموزشی اقناع‌کننده، بهره‌نبردن از یافته‌های علمی جدید، عدم تناسب در ارائۀ مطالب، عدم طرح سؤال‌‌های مبتنی‌بر ایجاد انگیزه و تفکر انتقادی، تکرار مخل برخی از مباحث کتاب با سایر دروس وابسته و کاستی‌‌هایی در نحوۀ استناددهی، بهره‌نبردن از منابع جدید، تنظیم چکیده و حجم و طرح جلد نامناسب کتاب.

چکیده هدف از نگارش این مقاله نقد تحلیلی کتاب اخلاق حرفه‌ای در کتاب‌داری و اطلاع‌رسانی تألیف قراملکی، درخشانی، و رضائی‎‎ شریف‎آبادی (1390) از انتشارات سمت است. تلاش شده است تا با نگاهی نظری به کتاب فراتر از افق آن حرکت شود و از نقد مصادیق به نقد مفاهیم گذر شود. برای رسیدن به هدف از روش تحلیل مفهومی استفاده شده است. درابتدا، تلاش شده است تا با ارائة کتاب‌شناسی تحلیلی از آثار حول‌و‌حوش این اثر جایگاه این کتاب مشخص شود. سپس، نقدی شکلی از مقدماتی‌ترین موارد تا امور انتزاعی‌تر کتاب ارائه شده است. بعد، در پنج محور اصلی به نقد محتوایی کتاب پرداخته شده و درنهایت ره‌نمودهایی عملی برای تقویت کتاب ارائه شده است. محورهای اصلی نقد شکلی را صفحه‌آرایی، نمایه، و طراحی جلد کتاب تشکیل می‌دهند و محورهای اصلی نقد محتوایی شامل تغییر زبان نگارش از زبان نتیجه‌محور به زبان حق‌محور، مفهوم‌پردازی ناهم‌سنگ، لزوم توجه به حقوق همۀ صاحبان حق، لزوم توجه به گروه‌های خاص، لزوم اتخاذ رویکردی سیاستی در ارائة پیش‌نهادهای اخلاقی، نیاز به تمرکز به تنگناهای اخلاقی، مشکل تغییر رویکرد در تعریف پایة کتاب‌داری و «چیز» موردبررسی در این رشته، به مطالعۀ مدل‌های اخلاقی بیش‌تر و تقویت منابع و مستندسازی دقیق‌تر نیاز می‌شود.

چکیده کتاب مدیریت آموزشی: تئوری، تحقیق، و کاربرد که استاد محترم آقای دکتر علی شیرازی آن را تألیف کرده تلاشی برای کمبود منابع درسی مدیریت آموزشی بوده است. هدف مقاله بررسی تحلیلی و بیان نقاط قوت و ضعف محتوای کتاب است. این اثر محاسنی دارد، اما کاستی‌هایی نیز دارد که رفع آن می‌تواند بر غنای مباحث کتاب بیفزاید. نویسندۀ کتاب در کاربرد اصطلاحات تخصصی و معادل‌سازی واژه‌های خارجی به‌غیراز مواردی چند دقت لازم را داشته و از لحاظ مطابقت با سرفصل‌های مصوب قابل‌قبول است. محتوا با ارزش‌های اسلامی و ایرانی سازگار است. کتاب یادشده به تاریخچۀ رشته و نظریه‌پردازی در مدیریت آموزشی نپرداخته و آثار مهم منتشرشدۀ مدیریت آموزشی را بررسی نکرده است. ازاین‌رو، تصویر جامعی از مدیریت آموزشی را در ایران و جهان فراهم نمی‌کند. هم‌چنین، پیشرفت‌های معرفت­شناختی در مدیریت آموزشی و تولید دانش در قرن‌های گذشته‌ ارائه نشده است. متأسفانه، برخلاف عنوان خوب کتاب، به‌احتمال‌زیاد، دانشجویان با خواندن آن نمی‌توانند به فهم جامعی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد مدیریت آموزشی و درک نظام‌مندی از دانش کاربردی و نظری این رشته دست یابند. امید است که در ویرایش بعدی پیش‌برد مباحث نوین حوزۀ مدیریت آموزشی موردتوجه قرار گیرد، به‌گونه‌ای‌که به تدوین برنامۀ درسی آماده‌سازی رهبران مدارس کمک کند.

چکیده یکی از کارکرد‌های اساسی نظام آموزشی توجه به اصول آموزش و پرورش است و در این راستا معلمی نوعی هنر محسوب می‌شود که بداند چگونه تدریس باکیفیت داشته باشد. تألیف کتاب روش‌ها و فنون تدریس از جملۀ این تلاش علمی است که هدف پژوهش حاضر نقد آن است. این مطالعه با روش کاوش‌گری فلسفی انتقادی به نقد کتاب یادشده، تألیف منوچهر وکیلیان، صورت گرفته که چاپ شانزدهم آن در سال 1395 انجام گرفته است. ابزار مطالعۀ یادشده کاربرگ نقد کتب درسی دانشگاهی شورای بررسی متون وکتب علوم انسانی بود. براساس یافته‌‌ها، مزایای شکلی کتاب شامل طرح جلد، حروف‌نگاری، و کیفیت چاپ و صحافی مناسب و مزایای محتوای آن شامل تناسب محتوا با اهداف درس موردنظر، پوشش خوب از سرفصل‌های مصوب رشته، تناسب کتاب با سطح علمی دانشجویان پیام‌نور، پاسخ‌گویی تاحدی به نیازهای علمی و کاربردی، توجه به مبانی نظری و پیش‌فرض‌‌های موضوعی، رعایت اصول و اخلاق علمی، و سازواری با مبانی و اصول دینی و اسلامی است. کاستی‌‌های شکلی و محتوایی اثر نیز عبارت‌اند از نامطلوب‌بودن وضعیت ارجاع‌دهی، ضعیف‌بودن نقد و تحلیل، و قدیمی‌بودن منابع و داده‌‌های آن.

چکیده کتاب گرافیک درخدمت یادگیری حاصل تلاش ارزش‌مند روت کالوین کلارک و چاپتا لاینز در تبیین گرافیک در تسهیل یادگیری است. فرض اصلی کتاب آن است که کاربرد گرافیک (عناصر بصری) درکنار کلمات در مقایسه با کلمات به‌تنهایی، یادگیری را تسهیل می‌کند. تلاش مؤلفان در ارائۀ مطالب با ویژگی‌هایی ازجمله استفاده از شواهد تحقیقاتی و نظریۀ شناختی مبتنی‌بر عمل در موقعیت‌های آموزشی واقعی و بیانی روشن و یک‌پارچه و به‌روزبودن هم‌راه است تا این کتاب را از دیگر کتاب‌های موجود در طراحی گرافیکی متمایز سازد. ویژگی‌ خاص دیگر کتاب، بهره‌گیری از راه‌نماها یا دستورالعمل‌های گرافیکی در چگونگی استفاده از عناصر بصری برای تقویت فرایندهای روان‌شناسی یادگیری و برای یادگیری گونه‌های مختلف محتوای درس‌هاست. وجود نقشۀ کلی از کتاب و تبیین موقعیت هر بخش و هر فصل در ارتباط با مجموعۀ مطالب موجب یک‌پارچگی و شکل‌گیری نقشۀ ذهنی شده است. لیکن در انتخاب موضوعات و مفاهیم کلی مطرح‌شده، دلایل نویسندگان به‌درستی مشخص نشده است و هم‌چنین نقدهایی در زمینۀ نادیده‌گرفتن سبک‌های یادگیری، محیط یادگیری و عدم تبیین آموزش و یادگیری وارد است. این کتاب یکی از منابع رشتۀ تکنولوژی آموزشی است و شایسته است تا ابعاد اثرگذاری آن بر آموزش و یادگیری موردبررسی قرار گیرد.

چکیده مقالۀ حاضر با هدف نقد و تحلیل محتوا و ساختار کتاب راه‌نمای تدریس در دانشگاه‌ها تدوین شده است. روش پژوهش کاوش‌گری انتقادی است. کتاب از بُعد شکلی (امتیازات و کاستی‌ها) و نیز بُعد محتوایی (درون‌ساختاری) موردنقد و تحلیل قرار گرفته است. عمده‌ترین موارد نقد اثر عبارت‌اند از نثر ساده و روان، بیان اهداف کتاب، استفاده از اصطلاحات فنی ساده و کاربردی، ارائۀ پیش‌نیازهای مفهومی، بیان معایب و محاسن روش‌های تدریس، ارائۀ خلاصه‌ای از مطالب مهم در انتهای فصل، ازجمله نقاط قوت کتاب قلمداد می‌شوند. مهم‌ترین اِشکال کتاب تأکید بر روش‌های سنتی و نپرداختن به روش‌های نوین تدریس است. نویسندگان بین مفاهیم روش‌ها، فنون، و مهارت‌های تدریس تفکیک قائل نشده‌اند. تیترهای به‌کارگرفته درون فصل‌ها انسجام کافی ندارند. هدف‌های آموزشی در ابتدای هر فصل ذکر نشده‌اند. از تصویر و شکل برای فهم بیش‌تر متن بسیار کم بهره گرفته‌اند. روش‌ها و تکنیک‌های پرورش تفکر (که اساس تدریس در سطح آموزش عالی است) موردغفلت قرار گرفته است. مبانی نظری و پیشینۀ پژوهش‌ها درحد انتظار یک کتاب درسی دانشگاهی نیست. در پایان مقاله پیش‌نهادهایی به‌منظور اصلاح و بهبود محتوای کتاب ارائه شده است.

چکیده هدف پژوهش حاضر نقد کتاب آیا آموزش می‌تواند جامعه را تغییر دهد؟ نوشتۀ مایکل اپل در 2013 و ترجمۀ نازنین میرزابیگی در 1395 است. این کتاب ازجمله پژوهش‌هایی است که به بررسی سنت انتقادی در زمینۀ مطالعات برنامۀ ‌درسی و آموزشی می‌پردازد. روش پژوهش کتاب‌سنجی و نوع مطالعه کاربردی است. جامعۀ آماری چاپ اول و دوم کتاب آیا آموزش می‌تواند جامعه را تغییر دهد؟ است. نمونۀ موردمطالعه یک جلد از چاپ دوم (1395) این کتاب است. نتایج یافته‌های این نقد نشان می‌دهد که یکی از نقاط قوت کتاب تلاش برای پیوند جنبش‌های سیاسی در سراسر جهان برای ایجاد تغییرات است. هم‌چنین گرچه نویسنده، مترجم، و ویراستار همگی از قلم شیوا و جذابی برخوردارند، برخی انتقادات محتوایی، ترجمه‌ای، و شکلی به رویکرد علمی نویسنده و مترجم وارد است. مهم‌ترین نقد به نویسنده استفاده‌نکردن از ابزارهای علمی مانند تمرین، نمودار، جدول، و تصاویر در ارائه و توضیح مطالب است.

چکیده کتاب معرفت‌شناسی علم‌سنجی در 240 صفحه و با قطع وزیری در شش فصل چاپ شده است. فهرست مندرجات، شکل، و منابع دارد، ولی نمایه ندارد. در این مقاله به‌نقد این کتاب پرداخته می‌شود و ناقد ضمن تشریح موقعیت علم‌سنجی بیان می‌کند که علم‌سنجی اصالتاً مرتبط با شمارش، سنجش، و نمایش است و بحث ایجاد یا نسبت معرفت‌شناسی به آن توجیه کافی ندارد. روش نگارش کتاب کتاب‌خانه‌ای است. علم‌سنجی درواقع تکنیک و روش‌هایی درخدمت ارزیابی است که آن‌هم درمورد مدیریت است. بدیهی است هر انسانی و سپس سازمان‌های پژوهشی و آموزشی برای تعیین درجۀ اهمیت خود، که بی‌ارتباط با مسائل اقتصادی و مدیریتی هم نیست، سعی در گسترش علم‌سنجی کرده‌اند و شاخص‌هایی برای مقایسۀ تولیدات علمی در نظر گرفته‌اند که برپایۀ کمیت شکل گرفته است.

چکیده هدف پژوهش نقدی بر ترجمۀ کتاب مبانی بازاریابی ورزشی، اثر برندا پیتز و دیوید استاتلر، است. سیدمرتضی عظیم‌زاده، فاطمه حیدری، و ابوالقاسم بزم‌آرا آن را ترجمه کردند و در انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد در 1396 چاپ شد. برای نقد از روش کاوش‌گری فلسفی انتقادی استفاده شد و رویکرد کتاب تحلیل ترجمۀ کتاب اصلی بود. ابزار نقد کاربرگ نقد کتب درسی و دانشگاهی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی بود. نتایج برآمده از تحلیل محتوای کیفی نشان داد که در نقد شکلی کتاب مزایایی شامل طرح جلد، حروف‌نگاری، کیفیت چاپ، و صحافی مناسب وجود دارد. مزایای محتوایی شامل برخورداری از «تناسب محتوا با اهداف درس موردنظر و پوشش بسیاری از سرفصل‌های مصوب»، «هم‌خوانی کتاب با سطح علمی دانشجویان»، «استفادۀ مناسب از ابزارهای علمی مختلف»، و «پاسخ‌گویی به نیازهای علمی و کاربردی جامعه» است. از کاستی‌‌ها و معایب کتاب موردبررسی می‌‌توان به «یک‌دست‌‌نبودن نوشتار برخی کلمات»، «هم‌سان‌نبودن ترجمۀ برخی کلمات»، و «متناسب‌نبودن تصویر روی جلد با عنوان» اشاره کرد. هم‌چنین برخی از مفاهیم به‌خوبی تبیین نشده و مترجم توضیحات تفصیلی و تشریحی را ارائه نکرده است. درمجموع اثر موردبررسی یکی از بهترین کتاب‌های ترجمه‌شده در حوزۀ مبانی بازاریابی ورزشی است.

چکیده کتاب پردازش زبان طبیعی و بازیابی اطلاعات کتابی است گردآورده و ترجمه‌شده که نویسندۀ مشخصی ندارد و ترجمۀ جعفر مهراد و مریم ناصری است. اگر بپذیریم که بازیابی قلب رشتۀ علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی است، می‌توانیم بگوییم که اگر این بازیابی با زبان طبیعی انجام شود، نتیجه برای آن سودمندتر خواهد بود. پس کتابی که دربارۀ «پردازش زبان طبیعی و بازیابی اطلاعات» باشد، می‌‌تواند برای رشته و حرفه از ارزش بالایی برخوردار باشد. افزون‌براین، در گرایش «بازیابی اطلاعات و دانش» دورۀ دکترای علم اطلاعات و دانش‌‌شناسی، از 1391 درسی تخصصی الزامی با عنوان «پردازش زبان طبیعی» ارائه شده که باتوجه‌به کمبود (و شاید هم نبود) منابعی برای این درس وجود کتابی با محتوای پردازش زبان طبیعی می‌‌تواند فی‌نفسه سودمند باشد؛ اما کتاب ایرادهایی دارد که در تحلیل و ارزیابی محتوایی اثر با تفصیل بیش‌تری دربارۀ آن‌‌ها بحث خواهد شد. دربارۀ رعایت اصول علمی ارجاع‌‌دهی در درون متن و کتاب‌‌نامه (که در پایان هر فصل آمده است) نیز در «تحلیل و ارزیابی محتوایی اثر» مطالبی ارائه خواهد شد. رابطۀ میان اصطلاحات ترجمه‌شده در متن، واژه‌‌نامه، و نمایه در کتاب موردنقد با استفاده از جدول‌ بررسی خواهد شد.

چکیده هدف پژوهش حاضر ارزش‌یابی عملکرد شورای بررسی متون در توسعۀ فرهنگ نقد متون و کتب بود. لذا از روش ترکیبی استفاده شد. جامعۀ آماری شامل تمام صاحب‌نظران و دست‌اندرکاران و نقدهای شورای بررسی متون و هم‌چنین سایر نهادها و نشریات در دهۀ 1390 بود که در بخش نقدها، حداکثر ممکن مقالات و کتاب‌های نقدشده و در بخش صاحب‌نظران و دست‌اندرکاران، 24 رئیس، عضو، و داور گروه‌های هفده‌گانۀ شورا و هم‌چنین ده مصاحبۀ درج‌شده در کتاب بازخوانش شورا به‌روش نمونه‌گیری هدف‌مند برای نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از چک‌لیست بررسی اسنادی، پرسش‌نامۀ بازپاسخ، و سیاهۀ یادداشت‌برداری استفاده شد. تجزیه‌‌و‌تحلیل داده‌ها نیز از طریق جدول‌های توزیع فراوانی، آزمون‌های کای‌اسکوئر و دوجمله‌ای، و تحلیل محتوای کیفی صورت گرفت. براساس یافته‌ها شورای بررسی متون در 5 معیار از 6 معیار ارزش‌یابی عملکرد خود، نمرۀ قابل‌قبولی دریافت و عملکرد مثبتی داشته است. البته، در هریک از معیارهای مذکور کاستی‌هایی نیز وجود داشت و برای بهبود و ارتقای وضعیت شورا در آن‌ها پیش‌نهادها ارائه شد. برای تقویت عملکرد شورا بازتعریف دامنۀ اعضای آن و بهره‌گیری از پیشرفت‌های فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی برای انتشار و اطلاع‌رسانی دربارۀ فعالیت‌های شورا پیش‌نهاد می‌شود.