چکیده   باتوجه‌به‌‌ اهمیت و نقش داده‌‌های کمی در سنجش زبان، چاپ کتابی که بتواند روش‌‌های تحلیل داده‌‌ها را معرفی کند حیاتی به‌نظر می‌‌رسد. کتاب دوجلدی تحلیل داده‌‌های کمی در سنجش زبان: تکنیک‌‌های بنیادین و روش‌های پیشرفته به‌‌منظور پرکردن این ‌خلأ از سوی وحید آریادوست (Vahid Aryadoust) و میشل راکوئل (Michelle Raquel) گردآوری شده است و انتشارات راتلج (Routledge) آن را منتشر کرد‌ه است. جلد اول آن با عنوان تحلیل داده‌‌‌های کمی در سنجش زبان: تکنیک‌‌های بنیادین در سال 2019 چاپ شد و جلد دوم آن تحت عنوان تحلیل داده‌‌های کمی در سنجش زبان: روش‌‌های پیشرفته در سال 2020 منتشر شد. در این نوشتار، نویسنده، ضمن معرفی کتاب، آن را موردنقد هم قرار می‌‌دهد. مطالعۀ حاضر از نظر هدف انتقادی، به‌‌لحاظ رویکرد کیفی، و از حیث تحلیل محتوایی است. کتاب امتیازات بسیار زیادی دارد؛ ازجمله کامل‌بودن فصل‌‌ها از نظر ساختاری و محتوایی، انسجام و پیوستگی مطالب، و تنوع روش‌‌های تحلیل داد‌‌ه‌‌های کمی، اگرچه کاستی‌‌هایی هم دارد که می‌‌توان به ‌‌عدم شفافیت در انتخاب روش‌‌ها اشاره کرد. کتاب حاضر می‌‌تواند ‌منشأ تولید پژوهش‌‌های سودمند در این حوزه باشد، به‌‌گسترش آن کمک شایانی کند، و به تولید علم در سنجش زبان منجر بشود. لذا، مطالعۀ آن به ‌‌جامعۀ آزمون‌سازی و سنجش زبان مؤکداً توصیه می‌‌‌شود.

چکیده اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم زمان شکل‌‌گیری مکاتب هنری جدید در اروپا بود. ظهور رئالیسم ناشی از تغییرات اساسی در فهم جهان و تجدیدنظر بنیادی در رابطۀ بین انسان و جهان بود. در اروپا بعد از جنبش‌‌های کارگری رویکرد نویسندگان و شاعران، که تا پیش از این برپایۀ عقل و استدلال (کلاسیک‌‌ها) یا تخیلات فردی (رمانتیک‌‌ها) بود، به‌ناگاه تغییر می‌‌کند و تقابل فرد با پیرامونش هستۀ اصلی این مکتب ادبی قرار می‌گیرد. رئالیسم احساسات جمعی و واقعیت‌‌های پیرامون خود را به‌تصویر کشید. این مکتب ادبی به شاخه‌های مختلفی تقسیم شد، ازجمله رئالیسم جادویی، بورژوا، انتقادی، سوررئالیسم، و.... ردپای این مکتب ادبی در آثار نویسندگان ایرانی نیز مشهود است. ایران در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم دست‌خوش تغییرات اساسی سیاسی، اجتماعی، و فرهنگی شد. ازاین‌رو، جنبش‌‌های ادبی هم در ایران تغییرات مهمی را پشت‌سر گذاشت. درپی انقلاب مشروطه، اصلاحات ارضی، ورود صنعت چاپ، ترجمۀ آثار ادبی، و... زبان و سبک نگارش در ایران تغییر کرد. زبان عامیانه، روان، ساده، و طنزآمیز جای‌گزین زبان درباری و رسمی شد. داستان کوتاه، پاورقی‌‌نویسی، و رمان‌‌های اجتماعی ‌ـ  تاریخی جای‌گزین ادبیات تعلیمی و الهیات عرفانی شد.

چکیده با نگاهی به تاریخ ادب اقوام و ملت‌‌های کهن درمی‌‌یابیم که حماسه‌‌ها بنیادی‌‌ترین و تأثیرگذارترین آثار پهنۀ ادبیات‌اند. بزرگ‌‌ترین نقش‌‌آفرینان این حماسه‌‌ها قهرمانانی‌اند که در ناخودآگاه جمعی بشر ریشه دارند و وجود و حضورشان پاسخی به آرزوها، آرمان‌‌ها، و نیازهای انسان است. ازاین‌رو، قهرمان‌‌سازی پدیده‌‌ای خفته در نهاد بشریت است. اقوام هندوایرانی و به‌تبع آن ایرانیان و ژرمن‌‌ها نیز از این قاعده مستثنا نیستند و همین امر پدیدآمدن حماسه‌‌های شگرفی چون شاهنامه و سرود نیبلونگن را موجب شده است. سرود نیبلونگن جایگاه ویژه‌‌ای در ادبیات آلمانی دارد. درواقع، این اثر ارزش‌مند میراث فرهنگی و گنجینۀ ملی زبان آلمانی محسوب می‌‌شود. جستار حاضر می‌کوشد تا با نقد و بررسی این کتاب به شناخت هرچه بیش‌تر و بهتر آن کمک و ادیبان زبان فارسی را به خوانش این اثر ترغیب و تشویق کند. این پژوهش نخست به‌اجمال سرود نیبلونگن را معرفی می‌‌کند و پس از ارائۀ خلاصه‌‌ای موجز از داستان به ‌شرح مفاهیم اسطوره، حماسه، و تاریخ می‌پردازد. سپس، در یک بررسی دقیق، ساختار و محتوای این حماسه نقد می‌شود. در این جهت‌‌، عناصر اسطوره‌‌ای و تاریخی اثر مشخص می‌‌شود.

چکیده ارزیابی کیفیت ترجمۀ متون ادبی همواره قاعده‌‌گریز بوده است، چنان‌که برخی نظریه‌پردازان ترجمۀ وفادار به متن اصلی را امکان‌ناپذیر می‌‌دانند. ازاین‌رو، به‌مرور زمان، نظریه‌‌های مختلفی برای سنجش متون ادبی پدید آمده است. در این مقاله، با بررسی تطبیقی نظام ارزشی گفتمان رمانس ماه لورکا و ترجمۀ فارسی شاملو از آن، از طریق بررسی عواملی چون پیش‌فرض، زمینۀ قبلی، پاره‌گفتارها، اصل همکاری، پیوند و پیوستگی، و درون‌مایه، به اهمیت نقش گفتمان و بافت در تحلیل و ترجمۀ متون ادبی تأکید و نشان داده شد که مترجم تا چه حد می‌‌تواند با رعایت گفتمان و بافت زبان مقصد به متن زبان مبدأ وفادار بماند، چنان‌که در این راه شاملو در ترجمه‌‌اش از رمانس لورکا تمام انسجام‌‌های زبانی را حفظ کرده و انسجام بلاغی را نیز جز در یک مورد برقرار ساخته است. ازاین‌رو، با پیش‌فرض‌دانستن لزوم توجه به گفتمان و بافت زبان مبدأ و مقصد در ترجمه می‌‌توان ترجمۀ شاملو از رمانس ماه را ترجمه‌‌ای وفادار به متن اصلی قلمداد کرد.

چکیده یکی از منظومه‌‌های مجموعۀ ارمغان حجاز «مجلس ابلیس» نام دارد؛ منظومۀ مشهوری از علامه اقبال که عموماً در دروس مقطع کارشناسی ارشد زبان و ادبیات اردو تدریس می‌شود. در این شعر، اقبال به‌خوبی پرده از دسیسه‌‌های پشت‌پردۀ نظام ابلیسی علیه مسلمانان برداشته است. تبیین و بررسی محتوایی این منظومه نه‌تنها مقاصد شوم دشمنان اسلام را برملا می‌‌کند، بلکه نقاط ضعف مسلمان‌‌ها را، که درطول سده‌‌های مختلف دست‌آویز‌‌ مخالفان قرار گرفته و ضربات مهلکی بر پیکرۀ جهان اسلام وارد شده است، به‌خوبی بیان می‌‌کند. درکنار آن، تفکرات و فلسفۀ اقبال نیز به‌خوبی بیان می‌شود. هنر علامه اقبال در این است که به‌خوبی توانسته است موضوعی با این جدیت را با زبان شاعرانه به‌زیبایی بیان کند که خواننده و شنونده مدت‌‌ها تحت‌تأثیر محتوا و فرم آن باقی بماند. به‌یقین، اقامت اقبال در انگلیس و مطالعۀ فلسفه و تفکرات حاکم در محافل فکری ‌ـ فلسفی و سیاسی آن کشور در اندیشیدن بیش‌تر او برای پی‌‌بردن به مشکلات و معضلات جهان اسلام و عوامل مؤثر در به‌وجودآمدن آن‌ها مهم‌‌ترین نقش را ایفا کرد و درنتیجه او در دوران پختگی فکری خویش چنین منظومه‌‌ای را در کمال زیبایی سرود.

چکیده مقالۀ حاضر به نقد و بررسی روش‌های آموزش افعال حرکتی زبان روسی و ارائۀ راه‌کارهای کیفیت‌بخش به آموزش این مقولۀ زبان روسی در دانشگاه‌های کشورمان در چهارچوب دورۀ آموزش زبان روسی، به‌منزلۀ زبان خارجی، می‌پردازد. نتایج مقالۀ حاضر، که حاصل مطالعۀ روش‌های نوین آموزش زبان روسی است، نشان می‌دهد که یکی از مهم‌ترین اقداماتی که مدرس، به‌ویژه در ابتدای امر آموزش، باید انجام دهد، ایجاد تصویری درست و عینی از زبان آموزشی روسی و اهداف اصلی آن در ذهن زبان‌آموزان است. زبان‌آموزان از همان ابتدا باید بدانند که زبانی که قرار است بیاموزند، در ابتدای امر، با زبان مادری روس‌زبان‌ها قدری متفاوت خواهد بود. لذا، در مقالۀ حاضر سعی می‌شود که برپایۀ آموزش افعال حرکتی زبان روسی و مشکلات فراوانی که زبان‌آموزان در فراگیری عملی و کاربردی این مقولۀ زبانی دارند، راه‌کارهای کیفیت‌بخش در امر آموزش افعال حرکتی پیش‌نهاد شوند. روش تحقیق در مقالۀ حاضر توصیفی و تحلیلی است و در آن از داده‌ها و نتایج حاصل از روش‌های تدریس به‌کار گرفته‌شده در جلسات درس مربوط به آموزش افعال حرکتی طی چند سال بهره گرفته شده است.

چکیده کتاب سعدی و جانسون؛ دو ناهم‌زبان هم‌دل، به‌قلم هلن اولیایی‌‌نیا، اثری است در قلمرو ادبیات تطبیقی (فارسی ـ انگلیسی) که به تأثیرپذیری کتاب سرگذشت راسلاس، شا‌ه‌زادۀ حبشیِ (1759) ساموئل جانسون از گلستان سعدی می‌‌پردازد. کتاب حاضر در چهارچوب ادبیات تطبیقی، خاصۀ مکتب فرانسوی، قرار می‌‌گیرد، زیرا اولیایی‌‌نیا براساس منابع معتبر و درجۀ اول یک‌‌یک این موارد تأثیرپذیری را برشمرده است. از مهم‌‌ترین حوزه‌‌های پژوهشی مکتب تطبیقی فرانسوی بررسی روابط ادبی، خاصه تأثیر و تأثرات بین نویسندگان و شاعران ادبیات کشورهای مختلف، است. مقالۀ حاضر به بررسی این کتاب در قلمرو ادبیات تطبیقی، به‌ویژه مطالعات تأثیر و تأثر، می‌‌پردازد. این مقاله داری سه بخش اصلی است: بخش اول به معرفی اثر و نویسندۀ آن می‌‌پردازد و نقاط قوت و ضعف آن را مشخص می‌‌کند. بخش دوم دربارۀ تحلیل صوری کتاب است و نقایص آن را برمی‌‌شمرد. و بخش سوم به تحلیل محتوایی اثر می‌‌پردازد. در پایان این بخش نکاتی عرضه شده است که به غنای این اثر کمک می‌‌کند. نتیجۀ تحقیق این است که نمی‌‌توان مدعای نویسنده را، که جانسون از طریق ترجمه‌‌های لاتین و فرانسوی از آثار فارسی با سعدی و اثرش آشنا شده و از آن در نگارش راسلاس به‌ویژه از لحاظ ساختار، مضمون، و شیوۀ روایی تأثیر پذیرفته است، قبول کرد.

چکیده بعد از گذشت نزدیک به سه دهه از اجرای برنامۀ دورۀ کارشناسی مترجمی مصوب سال 1369 و طرح انتقادهایی جدی به ناکارآمدی و کاستی‌های پرشمار آن، بالأخره در سال 1396 شاهد تصویب و سپس اجرایی‌شدن برنامۀ بازنگری‌شدۀ این رشتۀ پرطرف‌دار دانشگاهی بوده‌ایم؛ برنامه‌ای که هدف آن تقویت مهارت‌های زبانی، تقویت توانش ترجمه، و تخصصی‌ترکردن این رشته بوده است. باتوجه‌به اهمیت این بازنگری قابل‌توجه، در این پژوهش تلاش شده است تا به‌نحوی کیفی با استفاده از دیدگاه‌های ده تن از اعضای هیئت علمی شاغل در هفت دانشگاه مجری این رشته در مقطع کارشناسی به ارزیابی و نقد این برنامۀ جدید پرداخته شود. یافته‌ها بیان‌گر آن است که درکنار بیان نقاط قوت این برنامه در بخش‌های مختلف تهیه و تدوین یک برنامۀ درسی هم‌چون عناوین درسی روزآمد، توجه به نیازهای کاربردی و بومی، توجه به زبان فارسی، توجه به فناوری‌های جدید، و نیز بهره‌گیری از منابع جدید و متنوع شاهد طرح کاستی‌هایی درخصوص برخی عناوین درسی و سرفصل دروس، شماری از منابع پیش‌نهادی، و نحوۀ انتخاب پیش‌نیازها بوده‌ایم؛ کاستی‌هایی که به‌باور آن‌ها می‌تواند، چه درحین اجرای برنامه و چه از جهت دست‌یابی به اهداف، به چالش‌ها و ناکامی‌هایی در اجرای برنامۀ جدید بینجامد.

چکیده چکیده پژوهش فعلی با کاربست روش کتاب‌خانه‌ای انتقادی به‌طور عام و بهره‌گیری از چهارچوب ارزیابی کتب مک‌دانه، شاو، و ماسوهارا (McDonough et al. 2013) به‌طور خاص کوشید جنبه‌های شکلی، محتوایی، و روش‌شناسانۀ کتاب اصول و روش ترجمه ‌تألیف سمت را موردبررسی قرار دهد، کاستی‌ها و برجستگی‌های این اثر را در محدودۀ چهارچوب تحلیلی فوق بنمایاند. یافته‌های مطالعه گواه این است که، به‎‌رغم ماهیت پیش‌گامانۀ اثر موردتحلیل، از حیث روش‌شناسی، کتاب به‌شکلی منسجم و نظام‌مند از منظر یک نظریۀ خاص زبان‌شناسانه به بحث دربارۀ موضوع و فرایند ترجمه نمی‌پردازد، بلکه مفاهیمی به‌شکلی پراکنده عرضه می‌کند. از منظر محتوایی نیز، کتاب تصویر کلی از ماهیت رشته، تاریخچه، و قلمرو آن ارائه نمی‌دهد. ‌پیش‌نهادهایی برای ارتقای کیفیت کتاب در پایان آمده است.

چکیده مقدمة آخرین کتاب الکساندر ژِفِن با نام انگارة ادبیات: از هنر برای هنر تا نوشتارهای عمل‌گرا با اعطای جایزة نوبل ادبی به باب دیلن در سال 2016 آغاز می‌‌شود که واکنش‌‌های متناقضی را برانگیخته است. ژفن خاستگاه مخالفت با این روی‌داد‌‌ را گونه‌‌ای برداشت محدودکننده و زیبایی‌‌شناختی از انگارة ادبیات می‌‌داند که از سدة نوزدهم به این سو در نقد ادبی و نظریة ادبیات، به‌‌ویژه در فضای آکادمیک، چیره شده است. او هم‌‌سو با نوشته‌های پیشین خود، ضمن مخالفت با تمامی کسانی که از ابتدای سدة بیست‌ویکم بحران، بی‌‌اعتباری، زوال، یا حتی مرگ ادبیات هم‌‌روزگار را فریاد می‌‌زنند، از نوزایی ادبیات و لزوم بازتعریف انگارة ادبیات سخن می‌‌گوید. او در این جستار می‌‌کوشد با رویکردی «توصیفی» و ارجاع به منابع بی‌‌شمار ویژگی‌‌های ادبیات معاصر کنش‌‌گرا را در تقابل با ادبیات خودآیین و خودبازتاب در شش حوزه برشمرد. جستار پیش‌رو تلاش می‌کند تا پس از شناساندن برداشت کارکردگرای ژفن از ادبیات هم‌‌روزگار، که بسیار آمریکایی‌‌زده است، آن را با اندیشه‌‌های برخی از متفکران هم‌‌دوران او مقایسه کند تا پی‌آمدهای رویکرد ژفن به ادبیات را، ازجمله پیدایش گونه‌‌ای نقد اخلاقی و سانسور مرامی، واکاوی کند.

چکیده منابع درسی در دوره‌های زبان تخصصی بر توسعه و تقویت مهارت خواندن و درک مطلب دانشجویان تأکید دارند. هدف تحقیق حاضر بررسی و مقایسۀ سؤالات بخش خواندن در کتاب‌های زبان تخصصی قدیمی و جدید چاپ‌شده در سازمان سمت بود. بدین منظور، دسته‌بندی فریمن (Freeman 2014) مورداستفاده قرار گرفت و کلیۀ فعالیت‌های مربوط به این مهارت در پنج کتاب زبان تخصصی قدیمی و پنج کتاب زبان تخصصی جدید دسته‌بندی شدند. نتایج نشان داد که حدود نیمی از فعالیت‌های موجود در کتاب‌های قدیمی مربوط به سؤالات محتوایی بود، درحالی‌که بیش‌ترین میزان فراوانی در کتاب‌های زبان تخصصی نسل جدید به سؤالات مرتبط با دانش زبانی تعلق داشت. علاوه‌براین، در هر دو مجموعه، سؤالات مربوط به دانش لغوی و درک ضمنی بیش‌ترین میزان فراوانی را داشتند. هم‌چنین، درمیان دو نوع سؤالات مربوط به تأثیر عاطفی، سؤالات مربوط به زیرمجموعۀ ارزیابی فراوانی بیش‌تری داشت. نتایج حاصل از آزمون «خی‌دو» نیز نشان‌دهندۀ تفاوت معنادار بین کتاب‌های زبان تخصصی قدیمی و جدید از نظر فراوانی سؤالات مرتبط با محتوا و دانش زبانی بود، گرچه تفاوت معناداری از نظر تعداد سؤالات تأثیر عاطفی مشاهده نشد. نتایج تحقیق حاضر می‌‌تواند برای مؤلفان و مدرسان زبان تخصصی مفید واقع شود.

چکیده مکاتبات اداری از سبک‌‌‌های ادبی معیار زبان فارسی است که ویژگی‌‌‌های نگارشی واژگانی، کلیشه‌‌‌های ثابت ساختاری، و سبکی دارد. آموزش چنین سبکی از کاربرد زبان، به‌ویژه آموزش زبان به‌عنوان زبان خارجی (براساس نمونۀ آموزش زبان فارسی به روس‌‌‌زبانان در موضوع پژوهش) ویژگی‌‌‌ها و راه‌کارهای روشی خود را دارد. خوانش و ترجمۀ متن مکاتبات اداری فارسی به این ‌دلایل با دشواری‌هایی برای روس‌‌‌زبانان هم‌راه است: نخست عربی‌‌‌گرایی در مکاتبات، دوم دگرگونی معنای پاره‌‌‌ای از واژگان عربی اقتباس‌شده در زبان فارسی، سوم ویژگی تملق‌گویی افراطی به‌عنوان اظهار ادب در نامه‌‌‌نگاری فارسی. این دلایل همه سبب شده‌‌‌اند که خوانش و فهم متن مبنای مکاتبات اداری و بازرگانی برای خارجی‌‌‌زبانان دشوارتر شود. کتاب زبان فارسی ـ مکاتبات و اسناد بازرگانی (Персидский язык. Коммерческая корреспонденция и документация)، نوشتۀ حبیب نجفُف، باآن‌که گنجینۀ ارزش‌مندی است از مجموعۀ مکاتبات اداری و بازرگانی میان ایران و شوروی/ فدراسیون روسیه، هم‌زمان عیب‌‌‌ها و ایراداتی بر آن وارد است که حضورنداشتن ویراستار فارسی‌‌‌زبان در بازبینی متن‌‌‌های بخش «گفت‌وگو»، به‌کارگیری کاربردهای سبکی نادرست در زبان تحت‌تأثیر خطاهای پربسامدی گویش‌وران فارسی، و آموزش کاربرد واژگانی که امروزه دیگر در زبان منسوخ شده‌‌‌اند از آن‌ جمله است.

چکیده در این مقاله، ضمن بررسی آخرین داستان آنتوان چخوف با‌عنوان عروس‌خانم، دیدگاه‌های نویسنده دربارۀ مسئلۀ زن در آخرین مراحل سیر تحول ادبی وی بررسی شده است. برای درک دیدگاه چخوف در این ‌خصوص، باید به شرایط تاریخی که اثر در آن خلق شده است واقف بود. هم‌چنین، ضمن بررسی داستان، نمادین‌بودن نام اثر و نام قهرمان آن، سرنوشت خاص قهرمان، و علت پایان باز داستان بررسی شده است. چخوف زمانی این داستان را خلق می‌کند که روسیه درحال تحولات شدید بود و زمانِ گشودن درهای جدید به‌سوی آینده فرا رسیده بود، اما هنوز چشم‌انداز مشخصی از آینده وجود نداشت. بااین‌حال، نویسنده به نیروی جوان و تأثیر آن در سرنوشت کشور امیدوار بود و این مسئله در آخرین اثر او کاملاً آشکار است. در این پژوهش، به این پرسش پاسخ داده شده است که قهرمان زن ایدئال چخوف کیست؟ قهرمان زن ایدئال چخوف با دیگر نویسندگان روسی متفاوت است. ا‌گر در ابتدای قرن نوزده، زنان دکابریست‌ها که هم‌راه همسران خود به تبعید رفتند زنان ایدئال روسیه محسوب می‌شدند، در اواخر سدۀ نوزده زنانی که قادر به تعیین سرنوشت خود بودند زنان ایدئال جامعۀ روسیه محسوب می‌شدند.

چکیده جهانی‌شدن تغییرات زیادی در مفهوم فرهنگ به‌هم‌راه داشته است. یکی از این تغییرات مستقیماً دربارة نگرش به زبان در موقعیت‌های آموزش زبان خارجی منعکس می‌شود. ارزیابی کتاب‌های درسی گامی مهم در زمینة ترسیم و ارتقای ویژگی‌های کتاب‌های آینده است. بنابراین، این مقاله به بررسی و نقد نحوة ارائة فرهنگ در کتاب درسی زبان انگلیسی پراسپکت ۲ می‌پردازد. این کتابِ تازه‌تألیف‌شده در پایة هشتم نظام آموزشی ایران برای تدریس زبان انگلیسی استفاده شده است. در این پژوهش، با پانزده نفر از معلمان شهر همدان، که سابقة تدریس این کتاب را داشته‌اند، مصاحبه شد و سؤالات پیش‌نهادیِ فریت کیلکایا پرسیده و نتایج آن با استفاده از مدل معرفی‌شدة دورنی تحلیل شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که این کتاب به بومی‌سازی توجه خاصی نشان داده است و موارد فرهنگی اشاره‌شده در آن غیرمستقیم، بسیار محدود، و فقط مربوط به فرهنگ زبان مادری است و هیچ اشاره‌ای به فرهنگ زبان خارجی نشده است. بنابراین، باتوجه‌به ارتباط تنگاتنگ زبان و فرهنگ، حذف اطلاعات فرهنگی کشورهای اروپایی باعث حصول دانشی ناقص و ناکارآمد دربارة کشوری است که دانش‌آموزان درحال یادگیری زبان آن هستند.

چکیده درمیان آثار امیرخسرو دهلوی، اندیشمند و ادیب شهیر هندی، اثری وجود دارد که تفاوت‌های جدی با سایر آثار وی دارد و چون نگینی درمیان دیگر کتاب‌ها می‌درخشد. این کتاب با عنوان ‌دولرانی و خضرخان‌، باوجود اهمیت‌های فرهنگی و اجتماعی فراوانی که دارد، اثری ناشناخته در ایران است. امیرخسرو در این اثر ضمن بیان داستانی غنایی، به‌اختصار چگونگی گسترش و بسط اسلام توسط پادشاهان سلسلة غوری در شبه‌قاره را روایت کرده است. از ورود اسلام به ایران منابع مهمی در دست‌رس ماست، اما شاید از راه‌یابی آن به سایر ملل، به‌خصوص کشورهایی که تمدن بومی و میهنی قوی داشته‌اند، کم‌تر خوانده و شنیده‌ایم. در این اثر، ضمن روایتِ یکی از داستان‌های عاطفیِ هندی، به شرایط اجتماعی و سیاسی و حتی فرهنگیِ تغییریافتة آن دوران در شبه‌قاره توجه ویژه شده است. هدف از این مطالعه معرفی و شناختِ این اثرِ کم‌ترشناخته‌شده، اما مهم و بازشناسی محتوایی با تأکید بر پارادایم‌های اجتماعی آن است. برای حصول نتایج، از روش اسنادی و کتاب‌خانه‌ای استفاده شده است. یافته‌ها به ما نشان می‌دهد دین تازه برخی از باورها، سنن، و آیین‌های اجتماعی مردم آن سرزمین ازجمله ازدواج به‌شیوة مسلمانی (و نه هندی)، توجه به ازدواج و تشکیل خانواده به‌شکل درون‌گروهی، و ...، را دست‌خوش تغییر کرده است.

چکیده در این مقاله، پژوهش‌‌گر بر آن است که نشان دهد رمان دل تاریکی (۱۸۹۹) اثر جوزف کنراد متنی استعماری و تأیید‌‌کنندة ایدئولوژی و سیاست استعمار‌گری اروپایی، به‌خصوص بریتانیای عصر ویکتوریاست. بدین‌ منظور، پژوهش‌‌‌گر می‌کوشد با استفاده از تحلیل بینامتنی تاریخ‌باوری نوین و دیدگاه‌های نقادانة منتقدان نامیِ مطالعات پسااستعماری، گفتمان نژادپرستی متن را مشخص کند تا نشان دهد که رمان کنراد درحقیقت بخشی از نظام استعمار‌گری اروپایی است که با واژگون‌نمایی و فرومایه‌انگاری آفریقا و بومیان، تصویری ترس‌ناک و ناخوش‌آیند از سرزمین و مردمان غیراروپایی ترسیم کرده است تا بر لزوم سلطة استعماری آفریقا تأکید کند.

چکیده هدف از نگارش این مقاله معرفی و بررسی کتاب دوجلدی آموزش مقدماتی زبان ژاپنی باعنوان گنکی است که نخستین بار در سال 1999 م منتشر و در سال‌های 2011 و 2020 تجدیدچاپ شد. این کتاب، به‌ویژه در سال‌های اخیر، در بسیاری از مراکز دانشگاهی و غیردانشگاهی آموزش زبان ژاپنی در سراسر دنیا مورداستفاده قرار گرفته است. در این جستار، تلاش شده است علاوه‌بر معرفی اثر، نقاط ضعف و قوت آن آشکار شود. بررسی و نقد کتاب مذکور با نگاهی به شاخص‌های ارزیابی رضی (1388) و از منظر صوری، ساختاری، و محتوایی انجام شده است. نتایجی که از واکاوی این اثر حاصل شد نشان داد گنکی، که حاصل همکاری گروهی از متخصصان و استادان آموزش زبان ژاپنی است، نقاط قوت فراوانی دارد، اما نقایص و نقاط ضعفی نیز در آن دیده می‌شود که درصورت رفع آن‌ها در چاپ‌های بعدی، این ظرفیت را دارد که به‌عنوان منبعی نسبتاً قابل‌اتّکا، نظر مثبت بسیاری از مدرسان زبان ژاپنی و زبان‌آموزان، به‌ویژه آن گروه از زبان‌آموزانی را که تمایل دارند زبان ژاپنی را مستقل از کلاس و به‌صورت خودآموز بیاموزند به خود جلب کند.

چکیده از آن زمان که رینولد نیکلسن در مقالة خود با عنوان «نویسندۀ ایرانی پیش‌رو دانته» به وجود پاره‌ای از شباهت‌ها میان کمدی الهی دانته و منظومة سیرالعباد سنایی اشاره کرد، این باور که دانته در خلق اثر جاودانة خود از منظومة سنایی تأثیر پذیرفته است به ذهن برخی متبادر شد. انتشار کتاب معروف محقق عربی‌دان اسپانیایی، میگل آسین پالاسیوس، با نام فرجام‌شناسی اسلامی و کمدی الهی^[i] و پیدا‌شدن دو نسخة خطی کهن از کتاب معراج محمد (ص) به زبان لاتین در کتاب‌خانۀ آکسفورد و به زبان فرانسوی در کتاب‌خانة ملی پاریس موجب قوت‌گرفتن این باور شد. رویکرد این تحقیق، که نگارش آن را بایسته می‌سازد و آن را از دیگر آثار مشابه متفاوت می‌کند، بر این اساس است که نگارندگان کوشیده‌اند، تاحدی‌که ساختار مقالة پژوهشی اجازه می‌دهد، تمام منابعی را که در زبان‌های عربی، لاتین، یونانی، و پارسی به‌صورت درزمانی بر دو اثر برگزیده تأثیرگذار بوده‌اند بررسی کنند و سهم آن‌ها را به‌اختصار در شکل‌گیری این دو کتاب نام‌آور نشان دهند. ازسوی‌دیگر، تأکید این مقاله برخلاف آثار مشابه، که نقد آن‌ها در این مقاله مطمح‌نظر است، بر هم‌سانی‌ها یا دگرسانی‌های ظاهری و محتوایی این دو اثر نیست، بلکه نگارندگان بر آن بوده‌‌اند که آثار و منابعی را که به ایجاد مضامین هم‌سان یا یک‌سان انجامیده‌اند از میان ده‌ها اثری که در اختیار دو م‍ؤلف بوده‌اند بازنمایند.